1

Alkacymetria

Jest

to

grupa

metod

analizy

objętościowej,

pozwalająca

na

określenie zawartości w próbce
kwasów lub zasad. Podstawą jest
reakcja zobojętniania.
 

*

Jeśli oznaczamy kwasy, titrantem

jest zasada.

*

Jeśli oznaczamy zasady, titrantem

jest kwas.
 
Titrant

powinien

być

mocnym

elektrolitem.

2

Pojęcia

Krzywa miareczkowania :

wykres

pH=f(Vtitranta)

lub

pH=f(st.

zmiareczkowania)

Punkt równoważnikowy (stechiometryczny) :

punkt na krzywej miareczkowania odpowiadający

dodaniu do próbki równoważnej molowo ilości
titranta.

Punkt zobojętnienia :

Punkt na krzywej miareczkowania odpowiadający

zobojętnieniu próbki, tzn. wartości pH=7.

Punkt końcowy :

Punkt

na

krzywej

miareczkowania,

gdy

miareczkowanie uznajemy za zakończone.

3

Krzywe
miareczkowania
alkacymetrycznego

Obliczamy je w czterech etapach:

1.

Przed rozpoczęciem miareczkowania -
roztwór kwasu lub zasady o znanym
stężeniu i mocy.

2.

Bufor lub roztwór kwasu lub zasady o
znanym stężeniu i mocy.

3.

Punkt równoważnikowy (roztwór soli).

4.

Roztwór zasady lub kwasu o znanym
stężeniu i mocy.

4

Krzywa
miareczkowania
alkacymetrycznego

5

Oznaczenia
alkacymetryczne

Typowe oznaczenia alkacymetrycznymi to:

Oznaczenie kwasu solnego mianowaną zasadą (np.

sodową). Wskaźnik: fenoloftaleina (8.2-10.0), czerwień
metylowa (4.2-6.3) lub oranż metylowy (3.1-4.4).

Oznaczenie

mocnej

zasady

(np.

sodowej)

mianowanym roztworem HCl. Wskaźniki j.w.

Oznaczenie kwasu ortofosforowego mianowaną

zasadą. Wskażniki: zieleń bromokrezolowa (3.8-5.4) i
fenoloftaleina lub tymoloftaleina (9.3-10.5).

(W nawiasach podano zakres zmiany barwy

wskaźników).

6

Jak widać, krzywa miareczkowania pozwala stwierdzić, czy

oznaczenie w ogóle jest możliwe (np. dla fenolu nie). W
nawiasach wartości pK

a

kwasów.

Typowe krzywe

miareczkowania

7

Typowe krzywe

miareczkowania

Krzywa miareczkowania pozwala też stwierdzić, który skok

miareczkowania może być zaobserwowany; np. dla H

2

CO

3

żaden,

dla (HCOOH)

2

pierwszy, zaś dla kwasu askorbinowego drugi.

8

Typowe krzywe

miareczkowania

9

Typowe krzywe
miareczkowania

Dobór wskaźnika (wskaźników) - też jest łatwiejszy dzięki krzywej.

10

Skok miareczkowania

Jest to różnica pH w punktach

krzywej

miareczkowania

odpowiadających dodaniu 99.9 oraz
100.1% titranta względem punktu
równoważnikowego.

 
Skok zależy od mocy próbki i titranta

oraz od ich stężeń.