Przygotowały:
Anna Filak
Elżbieta Gruca
Elektromiografia jest jednym z podstawowych badań w
rozpoznawaniu chorób mięśni i nerwów obwodowych. Badanie
to pozwala ustalić lokalizację i charakter zmian patologicznych
w mięśniach, oraz ocenić dynamikę procesu chorobowego.
Elektromiografia (EMG) ocenia mięśnie poprzez badanie ich
potencjałów w spoczynku i w różnych fazach napięcia. Cienka,
mała elektroda (igła) jest wprowadzana w mięsień. Badanie trwa
od 30 minut do godziny.
Badanie EMG możemy wykonać w dwojaki sposób:
• używając elektrod powierzchniowych, pozwalających ocenić
ogólna czynność bioelektryczną mięśnia jako całości (tzw.
elektromiografia globalna)
• stosując elektrody igłowe, umożliwiające zbadanie
charakterystyki pojedynczych potencjałów jednostki ruchowej
(tzw. elektromiografia elementarna)
Badanie elektromiograficzne opiera się na rejestracji
czynności elektrycznej mięśni. Czynność ta związana
jest ze zdolnością przenikania jonów sodu i potasu
przez błonę komórki. Wskutek nierównomiernego
rozmieszczenia jonów sodu i potasu w obrębie
komórki mięśniowej - dochodzi do polaryzacji ładunku
elektrycznego wnętrza komórki w stosunku do błony
komórkowej. Potencjał polaryzacji, wynoszący w
spoczynku około 80 mV, ulega zmianom w zależności
od stanu czynnościowego mięśnia. Przy pomocy
elektromiografów z użyciem elektrod igłowych
rejestrowane są zmienne bioprądy z mięśni w
spoczynku (tzw. czynność spoczynkowa) i podczas
wysiłku (tzw. czynność wysiłkowa maksymalna).
Czy badanie boli?
Pacjent może odczuwać ból podczas wkłuwania
elektrody w mięsień. Podczas przeprowadzania
testu może być też odczuwany dyskomfort. Badanie
EMG nie jest akupunkturą lub metodą leczenia
skóry. W jego trakcie nie są wstrzykiwane żadne
substancje domięśniowo lub podskórnie.
Wskazania do wykonania badania:
Różnicowanie niedowładów pochodzenia mięśniowego
Wykrywanie i różnicowanie niedowładów wywołanych
uszkodzeniem nerwu obwodowego
Ocena funkcji mięśni po urazach
Zanik mięśni o nieznanej etiologii (przyczynie)
Drętwienia i mrowienia kończyn
Zaburzenia czucia
Bóle korzeniowe
Nużliwość mięśni
Przeciwwskazania:
Przyjmowanie leków obniżających krzepliwość
krwi np. heparyna
Rozrusznik serca gdy badanie wykonywane
jest w jego okolicy
Skłonność do krwawień
Badanie EMG ma istotne znaczenie w
diagnostyce chorób nerwowo-
mięśniowych:
ocena przewodnictwa we włóknach ruchowych i
czuciowych nerwów obwodowych (diagnostyka
zespołów cieśni, uszkodzeń pojedynczych nerwów,
polineuropatii, radikulopatii),
ocena uszkodzeń nerwu twarzowego,
ocena uszkodzeń mięśni (diagnostyka chorób
pierwotnie mięśniowych i uszkodzeń
neurogennych mięśni),
ocena zaburzeń transmisji nerwowo-mięśniowej
(próba miasteniczna),
próba tężyczkowa.
Przebieg badania
Skóra w miejscu ukłucia igły powinna być
oczyszczona alkoholem. Wysterylizowana
elektroda igłowa wkłuwana jest prostopadle do
mięśnia. Następne wkłucia (około 10 - 20 wkłuć)
wykonuje się w odległości 1 - 2 cm od
pierwszego. W pierwszym etapie badania
oceniany jest zapis w trakcie minimalnego
skurczu mięśni. Następnie badanie jest
prowadzone przy maksymalnym skurczu mięśni,
jaki pacjent może wykonać. Miejsca wkłuć igły
są odkażane.
Wynik przekazywany jest w formie opisu z dołączonym
wykresem (zapisem czynności elektrycznej mięśni), z którego
odczytujemy:
Amplituda [uV] - różnica między
najwyższym a najniższym
szczytem potencjału.
Czas trwania potencjału -
zależy od rodzaju mięśnia, wieku
pacjenta i temperatury (wydłuża
się przy spadku).
Średni czas trwania potencjału -
wyznaczany z co najmniej 20
pojedynczych potencjałów [ms].
Liczbę faz - ilość odchyleń krzywej
potencjału od linii izoelektrycznej.
Częstotliwość [Hz] .
Przed badaniem należy zgłosić:
Aktualnie przyjmowane leki - zwłaszcza leki
przeciwkrzepliwe i wydłużające czas krwawienia.
Skłonność do krwawień (skaza krwotoczna).
W czasie badania należy zgłosić także wszelkie
dolegliwości bólowe w miejscu wkłuwania igły.
Brak powikłań. Badanie może być powtarzane
wielokrotnie. Wykonywane jest u pacjentów w
każdym wieku, a także u kobiet ciężarnych.
Elektromiografia powierzchniowa
Jest to technika rejestracji sygnałów mięśniowych z
powierzchni skóry. Jest najczęściej wykorzystywana w
laboratoriach biomechanicznych. Pozwala rejestrować
jedynie aktywność bioelektryczną mięśni położonych blisko
pod powierzchnią skóry. Jest chętnie wykorzystywana ze
względu na jej nieinwazyjność.
W czasie rejestracji aktywność elektrycznej mięśni z
powierzchni skóry stosuje dwa podstawowe sposoby
ułożenia elektrod: jednobiegunowa (jest bardziej wrażliwa
na zakłócenia, elektroda czynna + jest umieszczona nad
powierzchnią mięśnia, zaś druga elektroda – referencyjna –
poza badanym mięśniem) oraz dwubiegunowa (dwie
elektrody czynne + i – są umieszczone w obrębie badanego
mięśnia).
Elektromiogram globalny głównie analizowany jest na
podstawie dwóch parametrów: średniej wartości amplitudy i
częstotliwości.
Artefakty – są to zakłócenia pojawiające się
głównie podczas badania EMG powierzchniowej:
ruchowe – spowodowane złym zamocowaniem
elektrod na powierzchni skóry. W zapisie EMG
są widoczne w postaci fal o dużej amplitudzie.
techniczne - to wszelkie zakłócenia powstałe
w wyniku działania sprzętu elektrycznego.
biologiczne – organy i tkanki w organizmie
wykazujące aktywność elektryczną, np. ruchy
gałek ocznych i mięsni szkieletowych, praca
serca, wydzielanie potu i łoju.
KONIEC
DZIĘKUJEMY ZA
UWAGĘ