Żywienie kobiet

Żywienie kobiet

karmiących i niemowląt

karmiących i niemowląt

Gr C2:

Katarzyna Radosz

Tomasz Niedzielski

Karolina Kwiecień

Prawidłowe żywienie jest podstawowym

Prawidłowe żywienie jest podstawowym

czynnikiem warunkującym zachowanie

czynnikiem warunkującym zachowanie

fizjologicznego rozwoju i zdrowia dziecka

fizjologicznego rozwoju i zdrowia dziecka

• Żywienie dziecka to nie tylko konieczność

Żywienie dziecka to nie tylko konieczność

dostarczenia prawidłowej ilości substancji

dostarczenia prawidłowej ilości substancji

budulcowych i energetycznych, ale również

budulcowych i energetycznych, ale również

dostosowanie rodzaju pożywienia do

dostosowanie rodzaju pożywienia do

dojrzałości organizmu dziecka. Najwyższą

dojrzałości organizmu dziecka. Najwyższą

ilość energii, konieczną do wzrastania

ilość energii, konieczną do wzrastania

musimy dostarczyć dziecku w pierwszych

musimy dostarczyć dziecku w pierwszych

dwóch miesiącach życia. Naturalnym

dwóch miesiącach życia. Naturalnym

źródłem pożywienia jest mleko matki. Jest

źródłem pożywienia jest mleko matki. Jest

ono jedynym pokarmem swoistym

ono jedynym pokarmem swoistym

gatunkowo zaopatrującym niemowlę we

gatunkowo zaopatrującym niemowlę we

wszystkie potrzebne składniki w pierwszych

wszystkie potrzebne składniki w pierwszych

4-6 miesiącach życia.

4-6 miesiącach życia.

Zalety karmienia piersią:

Zalety karmienia piersią:

-optymalny skład niezbędny do rozwoju

-optymalny skład niezbędny do rozwoju

dziecka,

dziecka,

-dodatni wpływ na odporność organizmu

-dodatni wpływ na odporność organizmu

dziecka,

dziecka,

-świeżość i dostępność w każdej sytuacji,

-świeżość i dostępność w każdej sytuacji,

- karmienie piersią rodzi głęboką więź

- karmienie piersią rodzi głęboką więź

między matką i dzieckiem co ma wpływ

między matką i dzieckiem co ma wpływ

na jego dalszy rozwój.

na jego dalszy rozwój.

Wczesne karmienie dziecka jest bardzo istotne.

Wczesne karmienie dziecka jest bardzo istotne.

Gruczoł piersiowy wydala w tym czasie siarę

Gruczoł piersiowy wydala w tym czasie siarę

zawierającą znacznie więcej białka, którego

zawierającą znacznie więcej białka, którego

połowę stanowią immunoglobuliny mające

połowę stanowią immunoglobuliny mające

ogromne znaczenie dla późniejszej odporności

ogromne znaczenie dla późniejszej odporności

dziecka. Późniejszy skład mleka matki, zależny

dziecka. Późniejszy skład mleka matki, zależny

jest od diety oraz stanu jej odżywienia.

jest od diety oraz stanu jej odżywienia.

- Matka karmiąca swoje dziecko nie powinna

Matka karmiąca swoje dziecko nie powinna

spożywać alkoholu, kawy, ostrych przypraw ani

spożywać alkoholu, kawy, ostrych przypraw ani

palić papierosów.

palić papierosów.

- Nie powinna również przyjmować leków. W

- Nie powinna również przyjmować leków. W

przypadku tej konieczności należy się

przypadku tej konieczności należy się

skonsultować z lekarzem.

skonsultować z lekarzem.

•

U niektórych niemowląt może wystąpić

U niektórych niemowląt może wystąpić

uczulenie na białko krowie i wówczas

uczulenie na białko krowie i wówczas

matka powinna ograniczyć spożywanie

matka powinna ograniczyć spożywanie

mleka, jego przetworów i wołowiny.

mleka, jego przetworów i wołowiny.

•

Małe dziecko powinno być karmione

Małe dziecko powinno być karmione

piersią wtedy, kiedy sygnalizuje głód

piersią wtedy, kiedy sygnalizuje głód

płaczem lub niepokojem. Karmić należy

płaczem lub niepokojem. Karmić należy

jednorazowo nie dłużej niż 30 minut.

jednorazowo nie dłużej niż 30 minut.

Jeżeli dziecko przybiera na wadze około

Jeżeli dziecko przybiera na wadze około

130-220g tygodniowo, oznacza to, że ilość

130-220g tygodniowo, oznacza to, że ilość

pokarmu jest wystarczająca.

pokarmu jest wystarczająca.

• Żywienie sztuczne niemowląt

Żywienie sztuczne niemowląt

•

W tym sposobie żywienia mleko matki jest

W tym sposobie żywienia mleko matki jest

zastąpione mlekiem krowim.

zastąpione mlekiem krowim.

•

kiedyś używano mieszanek opartych na mleku

kiedyś używano mieszanek opartych na mleku

krowim rozcieńczonym. Dla zapobiegania ujemnym

krowim rozcieńczonym. Dla zapobiegania ujemnym

skutkom karmienia mlekiem, używa się obecnie

skutkom karmienia mlekiem, używa się obecnie

szeroko dostępnych mieszanek z mleka

szeroko dostępnych mieszanek z mleka

modyfikowanego, których skład jest w mniejszym lub

modyfikowanego, których skład jest w mniejszym lub

większym stopniu upodobniony do mleka kobiecego.

większym stopniu upodobniony do mleka kobiecego.

•

Istnieją dwa rodzaje mleka modyfikowanego:

Istnieją dwa rodzaje mleka modyfikowanego:

przystosowane składem dla dzieci w pierwszych

przystosowane składem dla dzieci w pierwszych

dniach i tygodniach życia niemowlęcia (mleko

dniach i tygodniach życia niemowlęcia (mleko

początkowe) oraz mleko przeznaczone dla niemowląt

początkowe) oraz mleko przeznaczone dla niemowląt

po 4-tym miesiącu życia (mleko następne) (np.

po 4-tym miesiącu życia (mleko następne) (np.

Bebiko).

Bebiko).

•

Mieszanki mleczne zawierają mleko modyfikowane

Mieszanki mleczne zawierają mleko modyfikowane

oraz dodatek kleiku ryżowego lub gryczanego (np.

oraz dodatek kleiku ryżowego lub gryczanego (np.

Bebiko 2R, Bebiko 2GR).

Bebiko 2R, Bebiko 2GR).

• Dziecku karmionemu sztucznie mlekiem

Dziecku karmionemu sztucznie mlekiem

modyfikowanym podajemy w 4-tym miesiącu

modyfikowanym podajemy w 4-tym miesiącu

życia soki owocowe (z jabłek, marchwi).

życia soki owocowe (z jabłek, marchwi).

•

W 5-tym miesiącu wprowadza się mieszanki

W 5-tym miesiącu wprowadza się mieszanki

mleczne z dodatkiem ryżu, kaszy gryczanej

mleczne z dodatkiem ryżu, kaszy gryczanej

lub kukurydzy (bez glutenu) oraz zupę

lub kukurydzy (bez glutenu) oraz zupę

jarzynową.

jarzynową.

•

W 6-tym miesiącu dodajemy do zupy

W 6-tym miesiącu dodajemy do zupy

przetarte mięso (indyk, kurczak).

przetarte mięso (indyk, kurczak).

•

Pieczywo (żytnie, pszenne) - zawierające

Pieczywo (żytnie, pszenne) - zawierające

gluten wprowadzamy w 10 miesiącu.

gluten wprowadzamy w 10 miesiącu.

•

Do końca 1 roku życia dziecko powinno

Do końca 1 roku życia dziecko powinno

otrzymywać mleko modyfikowane

otrzymywać mleko modyfikowane

• Nie jest zalecane karmienie niemowląt i

Nie jest zalecane karmienie niemowląt i

małych dzieci mlekiem krowim tzw. "prosto od

małych dzieci mlekiem krowim tzw. "prosto od

krowy". Starszym dzieciom możemy podawać

krowy". Starszym dzieciom możemy podawać

mleko pasteryzowane pakowane w kartonie

mleko pasteryzowane pakowane w kartonie

• Woda używana do uzupełnienia proszku

Woda używana do uzupełnienia proszku

mlecznego powinna być bardzo dobrej

mlecznego powinna być bardzo dobrej

jakości. Powinna być pozbawiona bakterii

jakości. Powinna być pozbawiona bakterii

chorobotwórczych, szkodliwych azotów i

chorobotwórczych, szkodliwych azotów i

azotynów oraz nadmiaru soli mineralnych. U

azotynów oraz nadmiaru soli mineralnych. U

najmniejszych dzieci, jeśli muszą być

najmniejszych dzieci, jeśli muszą być

karmione sztucznie, najlepiej używać wody

karmione sztucznie, najlepiej używać wody

butelkowanej przeznaczonej dla niemowląt

butelkowanej przeznaczonej dla niemowląt

• Jak powstaje pokarm:

Jak powstaje pokarm:

•

Pokarm powstaje w gruczołach

Pokarm powstaje w gruczołach

piersiowych, w pęcherzykach mlecznych,

piersiowych, w pęcherzykach mlecznych,

skąd przewodami mlecznymi spływa do

skąd przewodami mlecznymi spływa do

zatok mlecznych. Zatoki leżą pod otoczką

zatok mlecznych. Zatoki leżą pod otoczką

brodawki sutkowej. Następnie przewodami

brodawki sutkowej. Następnie przewodami

wyprowadzającymi, umiejscowionymi w

wyprowadzającymi, umiejscowionymi w

brodawce, pokarm wydostaje się na

brodawce, pokarm wydostaje się na

zewnątrz. Aby dziecko mogło skutecznie

zewnątrz. Aby dziecko mogło skutecznie

pobierać pokarm z piersi, musi obejmować

pobierać pokarm z piersi, musi obejmować

buzią znaczną część otoczki.

buzią znaczną część otoczki.

•

W związku z powstałym i rozwijającym się

W związku z powstałym i rozwijającym się

nowym życiem zapotrzebowanie energetyczne

nowym życiem zapotrzebowanie energetyczne

wzrasta o około 300 kcal w pierwszej połowie i o

wzrasta o około 300 kcal w pierwszej połowie i o

około 500 kcal w drugiej połowie ciąży, nie

około 500 kcal w drugiej połowie ciąży, nie

oznacza to jednak, że kobieta w ciąży ma jeść za

oznacza to jednak, że kobieta w ciąży ma jeść za

dwoje. Zgodnie z zaleceniami, kobiety

dwoje. Zgodnie z zaleceniami, kobiety

drobniejsze, szczuplejsze, z wyjściową niedowagą

drobniejsze, szczuplejsze, z wyjściową niedowagą

powinny przybrać na wadze około 12,5 do 18

powinny przybrać na wadze około 12,5 do 18

kilogramów. W czasie ciąży panie, które jeszcze

kilogramów. W czasie ciąży panie, które jeszcze

przed ciążą miały nieco nadwagi, powinny

przed ciążą miały nieco nadwagi, powinny

przybrać maksymalnie 6 - 11 kg. Zalecenia te

przybrać maksymalnie 6 - 11 kg. Zalecenia te

uzależniają właściwy przyrost wagi od tzw.

uzależniają właściwy przyrost wagi od tzw.

indeksu masy ciała.

indeksu masy ciała.

– Jak odżywiać się podczas

ciąży:

•

Pożądany przybytek masy ciała w ciąży:

Pożądany przybytek masy ciała w ciąży:

12.5-18 kg
11.5-16 kg
7-11.5 kg
Do 6 kg

Niski (poniżej 19.8)
Normalny(19.8-26)
Wysoki(26-29)
B. Wysoki( powyżej
29.)

Pożądany
przyrost masy w
ciąży

Indeks masy ciała
przed ciążą

• Kobiety w ciązy powinny:

Kobiety w ciązy powinny:

•

Zwracać uwagę na różnorodność spożywanych

Zwracać uwagę na różnorodność spożywanych

produktów, oraz na ich jakość a nie ilość.

produktów, oraz na ich jakość a nie ilość.

• Zwiększyć spożywanie ciemnego pieczywa (które jest

Zwiększyć spożywanie ciemnego pieczywa (które jest

bogate w witamine B1 i PP, w żelazo oraz błonnik)

bogate w witamine B1 i PP, w żelazo oraz błonnik)

oraz produkty zbożowe z grubego przemiału.

oraz produkty zbożowe z grubego przemiału.

•

Należy spożywać około 0,5 l chudego mleka lub

Należy spożywać około 0,5 l chudego mleka lub

jogurtu dziennie oraz niskotłuszczowy nabiał.( źródło

jogurtu dziennie oraz niskotłuszczowy nabiał.( źródło

wapnia, witaminy B2 i B12)

wapnia, witaminy B2 i B12)

• należy zwiększyć spożycie drobiu i ryb morskich

należy zwiększyć spożycie drobiu i ryb morskich

takich jak makrela łosoś oraz śledź, oraz roślin

takich jak makrela łosoś oraz śledź, oraz roślin

strączkowych, ponieważ sa lepszym źródłem białka

strączkowych, ponieważ sa lepszym źródłem białka

niż czerwone mięsoa pozatym są źródłen NNKT oraz

niż czerwone mięsoa pozatym są źródłen NNKT oraz

żelaza.

żelaza.

• Zwiększenie spożywania warzyw i

Zwiększenie spożywania warzyw i

owoców do kilograma, ponieważ są

owoców do kilograma, ponieważ są

źródłem witaminy A, C, E, beta

źródłem witaminy A, C, E, beta

karotenu, flawonoidów, błonnika oraz

karotenu, flawonoidów, błonnika oraz

mikroelementów.

mikroelementów.

•

należy unikać nadmiaru tłuszczów,

należy unikać nadmiaru tłuszczów,

zwłaszcza zwierzęcych i zastępować

zwłaszcza zwierzęcych i zastępować

je olejami roślinnymi

je olejami roślinnymi

•

Unikać alkoholu i słodyczy, które nie

Unikać alkoholu i słodyczy, które nie

dostarczają organizmowi żadnych

dostarczają organizmowi żadnych

wartości odżywczych.

wartości odżywczych.

• Kobiety w ciązy powinny:

Kobiety w ciązy powinny:

• Kobiety w ciązy powinny:zaleca się spożywanie

Kobiety w ciązy powinny:zaleca się spożywanie

kwasu foliowego w celu zapobiegania wadom

kwasu foliowego w celu zapobiegania wadom

wrodzonym układu nerwowego ok. 0,4 - 1 mg

wrodzonym układu nerwowego ok. 0,4 - 1 mg

dziennie przez wszystkie kobiety w wieku

dziennie przez wszystkie kobiety w wieku

rozrodczym. Jest to szczególnie ważne zwłaszcza w

rozrodczym. Jest to szczególnie ważne zwłaszcza w

okresie trzech miesięcy poprzedzających

okresie trzech miesięcy poprzedzających

planowane poczęcie i w pierwszych 12 tygodniach

planowane poczęcie i w pierwszych 12 tygodniach

po poczęciu. Zaburzenia zamykania się tzw. cewy

po poczęciu. Zaburzenia zamykania się tzw. cewy

nerwowej w okresie płodowym mogą prowadzić do

nerwowej w okresie płodowym mogą prowadzić do

tzw. bezmózgowia. Konieczne jest również

tzw. bezmózgowia. Konieczne jest również

dodatkowe przyjmowanie kwasu foliowego w

dodatkowe przyjmowanie kwasu foliowego w

tabletkach (w aptekach można go kupić bez

tabletkach (w aptekach można go kupić bez

recepty) - wystarczy zażywać jedną tabletkę (5 mg)

recepty) - wystarczy zażywać jedną tabletkę (5 mg)

co cztery dni.

co cztery dni.

• Cynk

Cynk

• Należy spożywać 20 mg dziennie w okresie ciąży i 25 mg

Należy spożywać 20 mg dziennie w okresie ciąży i 25 mg

dziennie w okresie laktacji. Nasza dieta, nawet urozmaicona, nie

dziennie w okresie laktacji. Nasza dieta, nawet urozmaicona, nie

pokrywa w pełni zapotrzebowania organizmu na cynk, a

pokrywa w pełni zapotrzebowania organizmu na cynk, a

ponieważ okresem magazynowania przez płód

ponieważ okresem magazynowania przez płód

mikropierwiastków jest pierwszy trymestr ciąży (do 12

mikropierwiastków jest pierwszy trymestr ciąży (do 12

tygodnia). 

tygodnia). 

•

U kobiet niedobór może powodować zaburzenia płodności,

U kobiet niedobór może powodować zaburzenia płodności,

problemy z suchą skórą, rozstępami w ciąży, wypadaniem

problemy z suchą skórą, rozstępami w ciąży, wypadaniem

włosów, białymi plamkami na paznokciach, atonicznymi

włosów, białymi plamkami na paznokciach, atonicznymi

krwawieniami w okresie okołoporodowym, depresją

krwawieniami w okresie okołoporodowym, depresją

poporodową, zaburzeniami odporności.

poporodową, zaburzeniami odporności.

•

U poczętych dzieci niedobór cynku zwiększa

U poczętych dzieci niedobór cynku zwiększa

prawdopodobieństwo wad rozwojowych, a także zrośnięcia

prawdopodobieństwo wad rozwojowych, a także zrośnięcia

palców dłoni i stóp, niedorozwoju narządów płciowych, zespołu

palców dłoni i stóp, niedorozwoju narządów płciowych, zespołu

Downa, autyzmu. Jeśli niedobór cynku wystąpi w okresie

Downa, autyzmu. Jeśli niedobór cynku wystąpi w okresie

krytycznym dla rozwoju mózgu płodu, to liczba komórek

krytycznym dla rozwoju mózgu płodu, to liczba komórek

nerwowych może być mniejsza, a jego funkcje trwale zaburzone.

nerwowych może być mniejsza, a jego funkcje trwale zaburzone.

•

Pokarmy bogate w cynk to m.in. mięso, śledzie, ostrygi, mleko,

Pokarmy bogate w cynk to m.in. mięso, śledzie, ostrygi, mleko,

produkty zbożowe, pestki dyni, soja, groch.

produkty zbożowe, pestki dyni, soja, groch.

• Magnez

Magnez

•

W okresie ciąży wzrasta zapotrzebowanie na magnez do

W okresie ciąży wzrasta zapotrzebowanie na magnez do

około 450 mg dziennie. Magnez odgrywa m.in. kluczową

około 450 mg dziennie. Magnez odgrywa m.in. kluczową

rolę w przewodnictwie nerwowo - mięśniowym, stąd też

rolę w przewodnictwie nerwowo - mięśniowym, stąd też

jego niedobór często jest związany z poronieniami i

jego niedobór często jest związany z poronieniami i

przedwczesnymi porodami. Przyswajaniu magnezu sprzyja

przedwczesnymi porodami. Przyswajaniu magnezu sprzyja

równoczesne przyjmowanie witaminy B6. Dzieci matek z

równoczesne przyjmowanie witaminy B6. Dzieci matek z

niedoborem magnezu często rodzą się jako wcześniaki,

niedoborem magnezu często rodzą się jako wcześniaki,

mają osłabione łaknienie, są nerwowe i nadpobudliwe.

mają osłabione łaknienie, są nerwowe i nadpobudliwe.

•

Objawami niedoboru magnezu u matki mogą być stany

Objawami niedoboru magnezu u matki mogą być stany

tzw. neurastenii, a także wrażliwość na zmiany pogody,

tzw. neurastenii, a także wrażliwość na zmiany pogody,

naprzemienne biegunki i zaparcia. Do zaburzeń gospodarki

naprzemienne biegunki i zaparcia. Do zaburzeń gospodarki

magnezem w organizmie przyczyniają się m.in.:

magnezem w organizmie przyczyniają się m.in.:

antybiotyki, leki przeczyszczające i odwadniające,

antybiotyki, leki przeczyszczające i odwadniające,

uspokajające, tabletki antykoncepcyjne, środki

uspokajające, tabletki antykoncepcyjne, środki

przeciwzapalne i przeciwbólowe, a także stres, alkohol,

przeciwzapalne i przeciwbólowe, a także stres, alkohol,

kuracje odchudzające.

kuracje odchudzające.

• Żelazo

Żelazo

•

Kobiety w ciąży powinny zwrócić uwagę na potencjalną

Kobiety w ciąży powinny zwrócić uwagę na potencjalną

możliwość wystąpienia anemii. Niedokrwistość związana z

możliwość wystąpienia anemii. Niedokrwistość związana z

niedoborem żelaza występuje u około 30 - 70 procent

niedoborem żelaza występuje u około 30 - 70 procent

brzemiennych kobiet. Jest ona związana ze stopniowym

brzemiennych kobiet. Jest ona związana ze stopniowym

naturalnym zwiększeniem objętości krwi krążącej i

naturalnym zwiększeniem objętości krwi krążącej i

wynikającego stąd stopniowego rozrzedzenia składników

wynikającego stąd stopniowego rozrzedzenia składników

morfologicznych. Ponieważ niedokrwistość rzędu 11 mg %

morfologicznych. Ponieważ niedokrwistość rzędu 11 mg %

(i mniej) hemoglobiny nie jest obojętna tak dla zdrowia

(i mniej) hemoglobiny nie jest obojętna tak dla zdrowia

dziecka jak i matki, należy podkreślić konieczność

dziecka jak i matki, należy podkreślić konieczność

właściwej diety - Bogate w żelazo są na przykład: czerwone

właściwej diety - Bogate w żelazo są na przykład: czerwone

mięso oraz drożdże, soja, otręby pszenne. Mimo że w

mięso oraz drożdże, soja, otręby pszenne. Mimo że w

produktach roślinnych jest dużo żelaza, to zawarte w nich

produktach roślinnych jest dużo żelaza, to zawarte w nich

inne związki (fityniany, błonnik, kwas szczawiowy) hamują

inne związki (fityniany, błonnik, kwas szczawiowy) hamują

jego wchłanianie. Podobne działanie ma też mocna

jego wchłanianie. Podobne działanie ma też mocna

herbata.

herbata.

• Odżywianie się podczas karmienia

Odżywianie się podczas karmienia

•

Należy spożywac posiłki rególarnie, w ciągu dnia

Należy spożywac posiłki rególarnie, w ciągu dnia

spożywac kilka posiłków (4 lub 5) mniejszych

spożywac kilka posiłków (4 lub 5) mniejszych

objętościowo.

objętościowo.

•

Należy zwiększyć w diecie ilość mleka i produktów

Należy zwiększyć w diecie ilość mleka i produktów

mlecznych, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie na

mlecznych, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie na

wapń.

wapń.

•

Powinno się zwiększyć ilość produktów bogatych w

Powinno się zwiększyć ilość produktów bogatych w

węglowodany złożone, które mają stanowić główne

węglowodany złożone, które mają stanowić główne

źródło energii takie jak pieczywo, ryż, kasze,

źródło energii takie jak pieczywo, ryż, kasze,

ziemniaki.

ziemniaki.

• Pieczywo białe należy zastąpić pieczywem razowym.

Pieczywo białe należy zastąpić pieczywem razowym.

• Wskazane jest wzbogacenie diety w ryby będące nie

Wskazane jest wzbogacenie diety w ryby będące nie

tylko źródłem pełnowartościowego białka, ale

tylko źródłem pełnowartościowego białka, ale

również witaminy A, selenu i fosforu. Ryby morskie

również witaminy A, selenu i fosforu. Ryby morskie

ponadto dostarczają wielonienasyconych kwasów

ponadto dostarczają wielonienasyconych kwasów

tłuszczowych, oraz zawielają jod który występuje

tłuszczowych, oraz zawielają jod który występuje

rzadko w produktach spożywczych.

rzadko w produktach spożywczych.

• Przynajmniej 2 posiłki w ciągu dnia muszą

Przynajmniej 2 posiłki w ciągu dnia muszą

zawierać produkty z dużą ilością żelaza: chude

zawierać produkty z dużą ilością żelaza: chude

mięso, wędliny, ryby, warzywa strączkowe.

mięso, wędliny, ryby, warzywa strączkowe.

•

Zaleca się wzbogacenie diety w oleje roślinne,

Zaleca się wzbogacenie diety w oleje roślinne,

zwłaszcza dodawane do potraw na surowo. Są

zwłaszcza dodawane do potraw na surowo. Są

one źródłem jedno- i wielonienasyconych kwasów

one źródłem jedno- i wielonienasyconych kwasów

tłuszczowych oraz witaminy E.

tłuszczowych oraz witaminy E.

•

Herbatę należy zastąpić sokami warzywnymi,

Herbatę należy zastąpić sokami warzywnymi,

owocowymi lub wodą mineralną niegazowaną.

owocowymi lub wodą mineralną niegazowaną.

Natomiast należy unikać owocowych napojów

Natomiast należy unikać owocowych napojów

gazowanych, które są bezwartościowe, a za to

gazowanych, które są bezwartościowe, a za to

bardzo kaloryczne. Nie wolno pić alkoholu oraz

bardzo kaloryczne. Nie wolno pić alkoholu oraz

mocnej kawy.

mocnej kawy.

Jak długo należy karmić

Jak długo należy karmić

niemowlęta wyłącznie piersią?

niemowlęta wyłącznie piersią?

Zalecane jest

Zalecane jest

aby niemowlęta były karmione

aby niemowlęta były karmione

wyłącznie pokarmem matki do 6. miesiąca życia.

wyłącznie pokarmem matki do 6. miesiąca życia.

Następnie zaleca się wprowadzanie pokarmów

Następnie zaleca się wprowadzanie pokarmów

uzupełniających oraz kontynuację karmienia

uzupełniających oraz kontynuację karmienia

pokarmem matki. U niektórych niemowląt (np. z

pokarmem matki. U niektórych niemowląt (np. z

dużym zapotrzebowaniem na żelazo, cynk,

dużym zapotrzebowaniem na żelazo, cynk,

witaminę A) korzystne może być wcześniejsze

witaminę A) korzystne może być wcześniejsze

wprowadzenie pokarmów uzupełniających.

wprowadzenie pokarmów uzupełniających.

Pokarm który należy wprowadzić do diety niemowlęcia

Pokarm który należy wprowadzić do diety niemowlęcia

oprócz mleka

oprócz mleka

• Według polskich zaleceń wprowadzanie

Według polskich zaleceń wprowadzanie

produktów w posiłkach uzupełniających (soki,

produktów w posiłkach uzupełniających (soki,

owoce, produkty zbożowe, mięso, żółtko itd. )

owoce, produkty zbożowe, mięso, żółtko itd. )

należy rozpocząć po ukończeniu 4. miesiąca

należy rozpocząć po ukończeniu 4. miesiąca

życia, a przed ukończeniem 6 miesiąca życia. U

życia, a przed ukończeniem 6 miesiąca życia. U

dzieci karmionych wyłącznie piersią posiłki

dzieci karmionych wyłącznie piersią posiłki

uzupełniające wprowadza się nieco później niż u

uzupełniające wprowadza się nieco później niż u

karmionych sztucznie. Zaleca się, aby nowe

karmionych sztucznie. Zaleca się, aby nowe

produkty wprowadzać kolejno i osobno w małych

produkty wprowadzać kolejno i osobno w małych

ilościach, obserwując reakcję dziecka. Kolejność

ilościach, obserwując reakcję dziecka. Kolejność

wprowadzania poszczególnych pokarmów nie ma

wprowadzania poszczególnych pokarmów nie ma

prawdopodobnie większego znaczenia i może być

prawdopodobnie większego znaczenia i może być

modyfikowana.

modyfikowana.

Zalecane dawki żółtka

Zalecane dawki żółtka

•

mówi się o podawaniu od 7. miesiąca

mówi się o podawaniu od 7. miesiąca

życia 1/2 żółtka co drugi dzień. Jednak nie

życia 1/2 żółtka co drugi dzień. Jednak nie

ma istotnych danych przemawiających

ma istotnych danych przemawiających

przeciwko podawaniu całego żółtka.

przeciwko podawaniu całego żółtka.

Zgodnie z zaleceniami IMiDz niemowlę

Zgodnie z zaleceniami IMiDz niemowlę

powinno spożywać maksymalnie 2 żółtka

powinno spożywać maksymalnie 2 żółtka

na tydzień, czyli codzienne jego

na tydzień, czyli codzienne jego

podawanie raczej nie jest wskazane.

podawanie raczej nie jest wskazane.

Wprowadzanie mleka krowiego UHT i

Wprowadzanie mleka krowiego UHT i

produktów zawierających gluten?

produktów zawierających gluten?

• Mleko krowie -

Mleko krowie -

Nie zaleca się stosowania

Nie zaleca się stosowania

niemodyfikowanego mleka krowiego ani mieszanek

niemodyfikowanego mleka krowiego ani mieszanek

przygotowywanych z pełnego mleka w proszku w

przygotowywanych z pełnego mleka w proszku w

1roku życia. Podawanie mleka niemodyfikowanego

1roku życia. Podawanie mleka niemodyfikowanego

prowadzi bowiem do nadmiernego obciążenia

prowadzi bowiem do nadmiernego obciążenia

organizmu białkiem i produktami jego przemiany oraz

organizmu białkiem i produktami jego przemiany oraz

solami mineralnymi, a w konsekwencji do

solami mineralnymi, a w konsekwencji do

przeciążenia osmotycznego nerek oraz niewłaściwej,

przeciążenia osmotycznego nerek oraz niewłaściwej,

zarówno pod względem ilościowym, jak i

zarówno pod względem ilościowym, jak i

jakościowym, podaży węglowodanów i tłuszczów.

jakościowym, podaży węglowodanów i tłuszczów.

Stosowanie niemodyfikowanego mleka krowiego może

Stosowanie niemodyfikowanego mleka krowiego może

także sprzyjać alergizacji. Nie zaleca się również

także sprzyjać alergizacji. Nie zaleca się również

podawania mleka ze zmniejszoną zawartością tłuszczu

podawania mleka ze zmniejszoną zawartością tłuszczu

oraz mleka innych zwierząt kopytnych (np. koziego).

oraz mleka innych zwierząt kopytnych (np. koziego).

• Gluten -

Gluten -

W Polsce zaleca się podawać dzieciom

W Polsce zaleca się podawać dzieciom

produkty zawierające gluten dopiero od 10

produkty zawierające gluten dopiero od 10

miesiąca życia. Pozwala to uchronić dziecko

miesiąca życia. Pozwala to uchronić dziecko

przed wystąpieniem objawów tzw. kwitnącej

przed wystąpieniem objawów tzw. kwitnącej

celiakii (nieżyt żołądkowo - jelitowy), nie chroni

celiakii (nieżyt żołądkowo - jelitowy), nie chroni

natomiast przed ujawnieniem się celiakii w

natomiast przed ujawnieniem się celiakii w

późniejszym wieku. Zalecenia w innych krajach

późniejszym wieku. Zalecenia w innych krajach

różnią się, zwykle jednak nie zaleca się

różnią się, zwykle jednak nie zaleca się

wprowadzania glutenu wcześniej niż około 6

wprowadzania glutenu wcześniej niż około 6

miesiąca życia. Wyniki niektórych badań

miesiąca życia. Wyniki niektórych badań

sugerują, że korzystne jest wprowadzanie

sugerują, że korzystne jest wprowadzanie

glutenu jeszcze w czasie karmienia piersią.

glutenu jeszcze w czasie karmienia piersią.

Podawanie soków owocowych

Podawanie soków owocowych

• Zgodnie z polskimi zaleceniami

Zgodnie z polskimi zaleceniami

wprowadzanie produktów w

wprowadzanie produktów w

posiłkach uzupełniających (w tym

posiłkach uzupełniających (w tym

soków owocowych) może nastąpić po

soków owocowych) może nastąpić po

ukończeniu 4. miesiąca życia, a

ukończeniu 4. miesiąca życia, a

przed ukończeniem 6. miesiąca

przed ukończeniem 6. miesiąca

życia.

życia.

Podawanie sztucznego mleka z

Podawanie sztucznego mleka z

zagęszczaczem niemowlęciu z

zagęszczaczem niemowlęciu z

refluksem i alergią na białko

refluksem i alergią na białko

mleka krowiego

mleka krowiego

• Takiemu dziecku należy podawać

Takiemu dziecku należy podawać

hydrolizat o znacznym stopniu

hydrolizat o znacznym stopniu

hydrolizy białka. Wybór

hydrolizy białka. Wybór

zdeterminowany jest alergią na

zdeterminowany jest alergią na

białka mleka krowiego.

białka mleka krowiego.

Wprowadzenie produktów mlecznych do diety

Wprowadzenie produktów mlecznych do diety

dziecka, u którego w wieku niemowlęcym

dziecka, u którego w wieku niemowlęcym

rozpoznano alergię na mleko krowie

rozpoznano alergię na mleko krowie

• Ścisłe przestrzeganie diety jest

Ścisłe przestrzeganie diety jest

zwykle konieczne do około 12.-24.

zwykle konieczne do około 12.-24.

miesiąca życia. Decyzję należy

miesiąca życia. Decyzję należy

podejmować w każdym przypadku

podejmować w każdym przypadku

indywidualnie.

indywidualnie.

Nadwaga lub otyłość

Nadwaga lub otyłość

niemowląt karmionych

niemowląt karmionych

piersią

piersią

• Nie ma podstaw do stosowania ograniczeń dietetycznych u

Nie ma podstaw do stosowania ograniczeń dietetycznych u

niemowlęcia karmionego wyłącznie piersią, u którego

niemowlęcia karmionego wyłącznie piersią, u którego

stwierdza się nadwagę lub otyłość. Jednak utrzymywanie

stwierdza się nadwagę lub otyłość. Jednak utrzymywanie

się tendencji do nadmiernego przyrostu masy ciała po

się tendencji do nadmiernego przyrostu masy ciała po

zakończeniu karmienia piersią, zwłaszcza w rodzinach z

zakończeniu karmienia piersią, zwłaszcza w rodzinach z

grup ryzyka (np. gdy jedno lub oboje rodzice są otyli),

grup ryzyka (np. gdy jedno lub oboje rodzice są otyli),

stanowi wskazanie do wdrożenia działań profilaktycznych,

stanowi wskazanie do wdrożenia działań profilaktycznych,

obejmują one:

obejmują one:

•

wyliczanie BMI co najmniej raz w roku

wyliczanie BMI co najmniej raz w roku

•

wykorzystywanie zmian BMI w celu identyfikacji

wykorzystywanie zmian BMI w celu identyfikacji

nadmiernej masy ciała w odniesieniu do wzrostu linearnego

nadmiernej masy ciała w odniesieniu do wzrostu linearnego

• zachęcanie rodziców i opiekunów dzieci do promowania

zachęcanie rodziców i opiekunów dzieci do promowania

zasad zdrowego odżywiania

zasad zdrowego odżywiania

• promowanie aktywności fizycznej( zalecanie ograniczania

promowanie aktywności fizycznej( zalecanie ograniczania

czasu spędzanego na oglądaniu telewizji i grach

czasu spędzanego na oglądaniu telewizji i grach

komputerowych maksymalnie do 2 godzin dziennie.)

komputerowych maksymalnie do 2 godzin dziennie.)

Czasowe i trwałe przeciwwskazania do

Czasowe i trwałe przeciwwskazania do

karmienia piersią

karmienia piersią

• Przeciwwskazania

Przeciwwskazania

do karmienia piersią

do karmienia piersią

ze strony dziecka

ze strony dziecka

:

:

galaktozemia, wrodzona nietolerancja laktozy, fenyloketonuria

galaktozemia, wrodzona nietolerancja laktozy, fenyloketonuria

(niekiedy możliwe jest częściowe utrzymanie karmienia piersią).

(niekiedy możliwe jest częściowe utrzymanie karmienia piersią).

• Przeciwwskazania

Przeciwwskazania

do karmienia piersią

do karmienia piersią

ze strony matki

ze strony matki

:

:

czynna gruźlica; zakażenie HIV ; konieczność leczenia matki

czynna gruźlica; zakażenie HIV ; konieczność leczenia matki

(dotyczy tylko wybranych leków, w tym m.in. bromkryptyny,

(dotyczy tylko wybranych leków, w tym m.in. bromkryptyny,

cyklofosfamidu, cyklosporyny, ergotaminy, doksorubicyny,

cyklofosfamidu, cyklosporyny, ergotaminy, doksorubicyny,

metotreksatu); używanie narkotyków przez matkę.

metotreksatu); używanie narkotyków przez matkę.

• Wskazania

Wskazania

do podawania dziecku odciągniętego pokarmu lub

do podawania dziecku odciągniętego pokarmu lub

czasowego zaprzestania karmienia

czasowego zaprzestania karmienia

ze strony matki

ze strony matki

: wciągnięte

: wciągnięte

brodawki sutkowe, zapalenie piersi w trakcie intensywnej

brodawki sutkowe, zapalenie piersi w trakcie intensywnej

antybiotykoterapii.

antybiotykoterapii.

• Wskazania

Wskazania

do podawania dziecku odciągniętego pokarmu lub

do podawania dziecku odciągniętego pokarmu lub

czasowego zaprzestania karmienia

czasowego zaprzestania karmienia

ze strony dziecka

ze strony dziecka

: słaby

: słaby

odruch ssania (zwłaszcza u niedojrzałych noworodków),

odruch ssania (zwłaszcza u niedojrzałych noworodków),

rozszczep wargi i podniebienia, niedorozwój żuchwy.

rozszczep wargi i podniebienia, niedorozwój żuchwy.