Badanie podmiotowe

(wywiady) w chorobach

krwi

Katedra i Klinika

Hematologii, Onkologii i

Chorób Wewnętrznych AM w

Warszawie

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

2

Postępowanie z chorym z

podejrzeniem choroby krwi –

takie, jak w całej internie

• Badanie podmiotowe
• Badanie przedmiotowe
• Całościowa ocena stanu klinicznego
• Badania dodatkowe
• Rozpoznanie
• Leczenie

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

3

Objawy niedokrwistości
wywiady

• Czy występują bóle i zawroty głowy?
• Czy występują „mroczki” przed

oczami?

• Czy występują zmiany w kącikach ust

(zajady)?

• Czy nadmiernie łamią się paznokcie?
• Czy wypadają włosy?
• Czy zauważyła Pan/i bladość skóry?

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

4

Objawy niedokrwistości
wywiady

• Czy szybciej się Pan/i męczy?
• Czy występuje osłabienie?
• Czy występuje uczucie bicia i

kołatania serca?

• Czy występuje duszność?
• Od kiedy występują dolegliwości i od

kiedy nasilają się?

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

5

Objawy
niedokrwistości
wywiady

• Czy występuje domieszka krwi w

stolcu?

• Czy występuje smolisty stolec?
• Jak często występują miesiączki i jak

długo trwają?

• Czy występują krwawienia pomiędzy

miesiączkami?

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

6

Małopłytkowość
wywiady

• Czy występuje krwawienie z dziąseł?

• Czy występuje domieszka krwi w stolcu

• Czy występuje smolisty stolec?

• Czy zauważył/a Pan/i nadmierne siniaczenie się?

• Jaki charakter mają zmiany na skórze?

• Czy występują wylewy podskórne?

• Czy występują drobne kropeczki?

• Gdzie występują zmiany na skórze?

• Czy zauważył/a Pan/i krew w moczu?

• Czy występują nadmiernie obfite i przedłużające się

krwawienia miesięczne?

• Czy występują krwawienia pomiędzy krwawieniami

miesięcznymi?

• Od kiedy występują zmiany?

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

7

Zaburzenia krzepnięcia
wywiady

• Czy występuje krwawienie z dziąseł?

• Czy występuje domieszka krwi w stolcu?

• Czy występuje smolisty stolec?

• Czy zauważył/a Pan/i nadmierne siniaczenie się?

• Czy występują wylewy podskórne?

• Gdzie występują zmiany na skórze?

• Czy występują bóle stawów?

• Czy powiększył się obwód stawu?

• Czy występują bóle mięśni?

• Czy zauważył/a Pan/i krew w moczu?

• Czy występują nadmiernie obfite i przedłużające się

krwawienia miesięczne?

• Czy występują krwawienia pomiędzy krwawieniami

miesięcznymi?

• Czy jest Pan/i leczona przeciwkrzepliwie?

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

8

Zaburzenia odporności
wywiady

• Jak często Pan/i się przeziębienia?

• Czy miał Pan/i czyraki?

• Od kiedy występują inne infekcje?

• Jak często powtarzają się infekcje?

• Jak długo trwają infekcje?

• Czy występują zmiany w jamie ustnej?

– Owrzodzenia

– Naloty na języku

• Czy występują infekcje dróg moczowych?

• Od kiedy i jak często pojawiają się zakażenia dróg

moczowych?

• Czy jest Pan/i leczony/a przewlekle?

• Czy używa Pan/i leków np. przeciwbólowych?

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

9

Powiększone węzły chłonne
wywiady

• Czy zauważył/a Pan/i jakieś wypukłości na

szyi, pod żuchwą, nad obojczykami, pod
pachami, czy w pachwinach?

• Od kiedy i jak szybko się one powiększają?
• Czy węzły chłonne są bolesne?
• Czy skóra nad węzłami jest zmieniona?
• Czy zauważył Pan/i powiększanie się

obwodu brzucha?

• Czy występują bóle brzucha?

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

10

Powiększenie śledziony
wywiady

• Czy występuje ból w lewym podżebrzu?
• Czy występuje uczucie
• Czy ból promieniuje do lewego barku?
• Czy zauważył/a Pan/i powiększenie

obwodu brzucha?

• Czy występuje uczucie ciężaru w jamie

brzusznej?

• Czy zauważył/a Pan/i zażółcenie powłok

ciała?

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

11

Przetoczenia preparatów

krwiopochodnych-wywiady

• Czy miał/a Pan/i przetoczenia krwi?
• Jakie to były preparaty?
• Kiedy była transfuzja?
• Z jakiego powodu wykonano

transfuzję?

• Czy jest/był Pan/i dawcą krwi?

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

12

Podróże wywiady

• Czy wyjeżdżał/a Pan/i za granicę i

dokąd?

• W jakim terminie był/a Pan/i za

granicą?

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

13

Wywiady rodzinne

• Czy występowały choroby

nowotworowe w rodzinie?

• Czy Pan/i ma rodzeństwo?
• Ile ma Pan/i rodzeństwa?
• Czy rodzeństwo jest zdrowe i w jakim

jest wieku?

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

14

Najpierw ocena stanu

ogólnego

• Skala tradycyjna.
• Skala Zubroda (przyjęta przez WHO).
• Skala Karnofsky’ego (u dzieci jako

skala Lansky’ego) - jeśli ktoś mówi KS
to znaczy to samo (od Karnofsky
Score) - nieco dokładniejsza od skali
Zubroda.

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

15

Skala tradycyjna: stan

ogólny:

• bardzo dobry

:

bez widocznych cech

choroby;

• dobry

:

cechy choroby wyraźne, ale chory

chodzący;

• średni

:

chory musi spędzić do 50% dnia w

łóżku;

• średnio-ciężki

:

chory musi spędzić powyżej

50%

dnia w łóżku;

• ciężki

:

chory leżący, ale są szanse na

uratowanie;

• umierający

: chory leżący bez szans na

uratowanie.

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

16

Skala Zubroda przyjęta

przez WHO

• 0

: zdrowy, bez objawów, pełna aktywność

• 1

: niewielkie objawy chorobowe

pozwalające na kontynuowanie

ograniczonej aktywności w domu i

biurze.

• 2

: zdolny do samoobsługi, spędza w łóżku

mniej niż 50% dnia

• 3

: musi spędzić w łóżku więcej niż 50%

dnia,

ale pewne czynności wykonuje.

• 4

: całkowicie niesprawny, 100% w łóżku.

• 5

: nieżywy.

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

17

Skala Karnofsky’ego do

oceny stanu ogólnego

• 100%

zdrowy, nic nie wskazuje na obecność choroby;

• 90%

zdolny do prowadzenia normalnej aktywności

mimo choroby;

• 80%

zdolny do pracy z pewnymi ograniczeniami

• 70%

niezdolny do pracy, zdolny do całkowitego

dbania o siebie w domu

• 60%

jest w stanie samodzielnie egzystować przez

więcej niż 50% dnia

• 50%

wymaga pomocy przez więcej niż 50% dnia

• 40%

wymaga stałej specjalistycznej opieki

pielęgniarskiej

• 30%

konieczna hospitalizacja, ale nie ma

bezpośredniego zagrożenia życia

• 20%

konieczna hospitalizacja, bierny kontakt z

otoczeniem

• 10%

stan agonalny - zmierza do szybkiego zgonu

• 0%

nieżywy

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

18

Dolegliwości ogólne:

• Utrata masy ciała
• Gorączka:

– częsta w białaczkach i

chłoniakach

– Dreszcze mogą

towarzyszyć hemolizie

– Bakteriemia lub

posocznica

• Poty nocne
• Zmęczenie,

wyczerpanie, brak siły

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

19

Zmęczenie, wyczerpanie, brak

siły:

• Komponenta fizyczna i psychiczna

• Towarzyszą gorączce

• W niedokrwistościach

– W niedoborze żelaza wcześniej niż anemia

– Jeżeli narastają powoli, pacjenci się adaptują

• Wyniszczenie nowotworowe

• Zlokalizowane

- w neurologicznych komplikacjach np.

ogniska w OUN, złamania kompresyjne lub guzy

uciskające na rdzeń kręgowy lub nerwy obwodowe

• Anemia

z niedoboru wit. B12: osłabienie kończyn

dolnych, drętwienie, niepewny chód

• Osłabienie

proksymalnych

grup mięśni: miopatia

związana z chorobami nowotworowymi

• Opadanie stopy lub nadgarstka

: zatrucie ołowiem,

amyloidoza, komplikacje leczenia winkrystyną

• Paraliż

: porfiria ostra

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

20

Objawy z OUN:

• Bóle głowy

:

– Niedokrwistość lub nadkrwistość (policytemia)
– Zajęcie lub ucisk OUN przez białaczkę lub chłoniaka

lub infekcja TB lub grzybicza

– Krwawienie do OUN – np. małopłytkowość

• Zaburzenia świadomości

:

– Gorączka
– Infekcja lub zajęcie OUN przez proces rozrostowy
– Ciężka niedokrwistość, hiperkalcemia, sterydoterapia

• Zaburzenia przytomności

:

– Wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego
– Niedokrwistość lub policytemia
– Zespół nadlepkości

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

21

Widzenie:

• Niedokrwistość, policytemia, hiperleukocytoza,

makroglobulinemia

• Ślepota:

wylewy podsiatkówkowe w

niedokrwistości lub małopłytkowości,
nadlepkość

• Podwójne widzenie

: guzy oczodołu, porażenie

nerwów III, IV lub VI (guz w OUN)

• Zaburzenia słuchu:

– Zawroty głowy, szum w uszach, „ryki”:

niedokrwistość, policytemia, nadlepkość

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

22

Nosogardło i usta:

• Krwawienie z nosa

; zaburzenia węchu – anemia

złośliwa

• Dolegliwości z nosogardła w zależności od zajęcia

konkretnych struktur

• Bolesność języka

: anemia złośliwa, niedobory

witamin i żelaza

• Makroglosja

: amyloidoza

• Krwawienie z dziąseł

• Nacieczenie dziąseł-

ostra białaczka monocytowa

• Owrzodzenie

języka i śluzówek jamy ustnej:

białaczki i neutropenia

• Suchość

w ustach: hiperkalcemia.

• Dysfagia

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

23

Szyja, klatka piersiowa

• Niebolesne

powiększenie węzłów

chłonnych – np. chłoniak

• Obrzęk szyi i twarzy

: zespół żyły

głównej górnej

• Duszność i kołatanie serca

: anemia

• Niewydolność serca i dusznica

: anemia

• Kaszel

: powiększenie węzłów chłonnych

śródpiersia

• Ból ścian klp

. : zajęcie żeber lub mostka

przez szpiczaka lub chłoniaka, ucisk lub

zniszczenie nerwów międzyżebrowych,

półpasiec

• Bolesność mostka

: przewlekła białaczka

szpikowa, ostra białaczka, mielofibroza

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

24

Przewód pokarmowy:

• Niechęć do spożywania pokarmów, nudności,

wymioty

: hiperkalcemia lub azotemia

• Wzdęcie, uczucie sytości

, odbijanie, dyskomfort:

splenomegalia

• Ból brzucha

: niedrożność spowodowana uciskiem

węzłów chłonnych, krwawienie zaotrzewnowe,

zatrucie ołowiem, niedrożność porażenna po

terapii winkrystyną, ostra hemoliza, przełom w

przebiegu anemii sierpowatokrwinkowej, ostra

porfiria

• Zaburzenia

wchłaniania

: chłoniak jelita cienkiego

• Krwawienie z p.pok

.: zaburzenia krzepnięcia,

małopłytkowość

• Zaparcie

: hiperkalcemia

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

25

Układ moczowo-płciowy

• Impotencja lub nietrzymanie moczu

: ucisk rdzenia

lub nerwów obwodowych przez nowotwór, anemia

złośliwa

• Priapizm

: białaczka lub niedokrwistość

sierpowatokrwinkowa

• Hematuria

: zaburzenia krzepnięcia

• Zaczerwienienie moczu

: hemoglobinuria,

mioglobinuria, porfirynuria

• Brak miesiączki

: ciężkie choroby, chemioterapia

• Obfite miesiączki

: przyczyna niedoboru żelaza

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

26

Plecy i kończyny:

• Bóle w okolicy lędźwiowej

: ostra hemoliza, zajęcie kości lub

nerwów, szpiczak mnogi

• Zapalenie i ból stawów

:

– Hiperurykemia: proc. rozrostowe, mielofibroza, anemia hemolityczna
– Szpiczak, ostre białaczki, anemia sierpowatokrwinkowa
– Hemochromatoza
– Towarzyszące niedokrwistości: w chorobach autoimmunologicznych

• Bóle lewego ramienia

: zawał śledziony

• Bóle prawego ramienia

: kamica pęcherzyka żółciowego w

przewlekłej hemolizie

• Bóle kości

: przerzuty, szpiczak mnogi,

• Bóle po spożyciu alkoholu

: w chłoniaku Hodgkina

• Obrzęki kończyn dolnych

: niedrożność naczyń limfatycznych lub

żył – ucisk przez w. chłonne

• Owrzodzenia podudzi

: niedokrwistość sierpowatokrwinkowa

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

27

Skóra:

• Sucha skóra, suche, łamliwe włosy, łamiące się paznokcie

:

niedobór żelaza

• Sucha skóra

: niedoczynność tarczycy- niedokrwistość

• Żółtaczka:

– Anemia złośliwa, zajęcie wątroby lub niedrożność dróg

żółciowych

• Bladość

- niedokrwistości

• Zmiany skórne w chłoniakach T-komórkowych, GvHD

• Sinica

: methemoglobinemia, policytemia; sinica uszu i

paliczków dalszych: obecność krioglobulin lub zimnych

aglutynin

• Świąd

: chłoniak Hodgkina, chłoniaki skóry, policytemia: po

kąpieli

• Siniaki i „petocje”:

małopłytkowośc, zaburzenia krzepnięcia

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

28

Leki i kontakt z substancjami

chemicznymi:

Leki:

– Przepisane przez lekarza
– Przyjmowane powszechnie, często bagatelizowane

(leki przeciwbólowe, na zaparcie, witaminy,
suplementy diety, preparaty żelaza itp.

– Spożycie alkoholu
– Leki ziołowe i tzw. „medycyna alternatywna”

• Kontakt z chemikaliami:

– Zawodowy
– Środowisko w którym pacjent mieszka i pracuje

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

29

• Szczepienia
• Nawyki żywieniowe (szczególnie istotne

w niedokrwistościach):

– Wegetarianie, weganie
– Spożycie surowego mięsa lub ryby

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

30

Wywiady rodzinne:

• W hemolizie: żółtaczka, niedokrwistość i

kamica pęcherzyka żółciowego u krewnych

• W zaburzeniach krzepnięcia i zakrzepicy

• Pytania o dzieci, które zmarły b. wcześnie

• W chorobach związanych z chromosomem

X: pytania o krewnych płci męskiej

• W chorobach o dziedziczeniu dominującym

(sferocytoza wrodzona): pytania o

rodziców, rodzeństwo i dzieci

• Pochodzenie etniczne: talassemia, anemia

sierpowatokrwinkowa...

07/04/21

Free Template from www.brainybetty.com

31