Próba wytłumaczenia procesów

korowych i siatkówkowych przy

powstawaniu wrażeń

wzrokowych

Percepcja wzrokowa

Dotyku odgrywa dużą rolę w
powstawaniu wrażeń wzrokowych.
Przy powstawaniu optycznych
odruchów lokalizacyjnych
odpowiadających wszystkim
kierunkom ( ruchów rąk, nóg),
pobudzenie w ośrodkach
dotykowych powstaje zawsze w tym
samym miejscu (ośrodek stereognozji).

Uszkodzenie ośrodka

stereognozji

Ognisko chorobowe bliżej

płata

potylicznego

występuje niemożność rozpoznawania
wzrokowego:
liter, słów, rysunków,
zaburzenia wzrokowej orientacji
przestrzennej (wzrokowa agnozja
przestrzenna),
oceny odległości poczucia
steroskopowego, agnozja co do położenia
własnego ciała, makropsja lub mikropsja.

Uszkodzenie ośrodka

stereognozji

Zmiany w górnej części

płatów

potylicznych:

- zaburzenia wszystkich rodzajów czucia
w odpowiednich miejscach przeciwnej
połowy ciał. -- zabużenia czucia co do
położenia własnego ciała
- zabyrzenia w rozpoznawaniu
wzrokowych form przedmiotów
(metamorfopsja) bądź niemożność
nazwania poszczególnych kolorów

Siatkówka

Siatkówka ludzka:
czopków 7 mln
pręcików 130 mln
Plamka – głównie czopki 13 tys.
Dołek środkowy 4 tys. czopków –
każdy połączony z oddzielną komórką
dwubiegunową i z oddzielną
komórką zwojową

Z pręcików i czopków impulsy nerwowe
przeprowadzone są do ciał
kolankowatych bocznych za
pośrednictwem 1 mln. włókien pęczka
wzrokowego (n.II).
Z ciał kolankowatych bocznych impulsy
nerwowe przewodzone są do pola 17
kory za pośrednictwem 6 mln.włókien
promienistości wzrokowej.

Siatkówka

Polyak zróżnicował trzy rodzje synaps
znajdujących się między czopkami i
komórkami dwubiegunowymi: małe
(„karlikowe”), średnia („płaskie”),
duże („koszyczkowe”)
Hasse stwierdził trzy rodzaje czopków
z trzema rodzjami stóp.

Siatkówka

W siatkówce występują oscylacje
dwóch rodzajów: wahadłowy
przepływ jonów przez synapsy i
przepływ impulsów przez
zamknięte łańcuchy neuronów.

Podstawowe założenia

1.

W siatkówce istnieje aparat pręcikowy

reagujący na słabe oświetlenie.

Krzywa wrażliwości

zmierzchowej ma maksimum przy 570

nm, pokrywa się z krzywą absorpcji

czerwieni wzrokowej

1.

Trzy rodzaje czopków ułożone w

grona. W każdym znich znajduje

się inna substancja fotochemiczne

reagująca na określony zakres fali

Podstawowe założenia c.d.

3.

Szybkość reakcji fotochemicznej w
aparacie czerwonoczułym przyśpieszają
jony potasu oraz wzmożone napięcie
części przywspółczulnej układu
autonomicznego.

4. Aparaty niebiesko- i zielonoczuły

reagują na jony wapnia i wzmożone
napięcie części współczulnej układu
autonomicznego

Należy założyć, że w siatkówce oka ludzkiego

znajdują się dwa antagonistyczne układy.

•

Jeden wywołuje w siatkówce

prąd czynnościowy

od tyłu do przodu

( zgodnie z

kierunkiem pradu spoczynkowego) –należy do

niego

układ czopków „czerwonych

”

•

Drugi układ –wywołuje prąd w kierunku

odwrotnym – należy do niego

układ czopków

„niebieskich” i „zielonych”

Budowa ciała kolankowatego

bocznego

Każde ciało kolankowate boczne składa się

z

sześciu warstw substancji szarej

.

Trzy warstwy zawierają neurony połączone

z połową siatkówki oka lewego, trzy

pozostałe z jednoimienną połową

siatkówki oka prawego.

Wg. Le Gross Clarka jedna warstwa

(kom.duże) zawiera neurony pośredniczące

w przewodzeniu bodźców krótkofalowych

(wrażenie niebieskie), dwie pozostałe

( kom.małe ), w powstawaniu wrażeń

zielonych i czerwonych

Teoria Harrtrige`a

:

1. Sześciowarstwowa budowa ciał

kolankowatych bocznych (c.k.b.)

2. Warstwy b i c

zlewają się ze sobą w częściach

zewnętrznych c.k.b., które odpowiadają

widzeniu dichromatycznemu

obwodem

siatkówki

3. Na samym obwodzie wszystkie warstwy c.k.b.

zlewają się, co odpowiada

achromatycznemu

widzeniu obwodem siatkówki

4. Brak warstwy w części środkowej c.k.b.

tłumaczy „niebieską ślepotę Koniga”, jaką
stwierdza się w środku fovea centralis

Powstawanie kontrastu

obocznego

Główną przyczyną kontrastu obocznego są

zjawiska elektryczne

odbywajace się w

siatkówce.

Przy naświetlaniu czerwonym światłem danego

pola siatkówki powstaje w tym miejscu

prąd

czynnościowy od tyłu do przodu

.

We wszystkich

polach sąsiadujących z tym polem wskutek

indukcji

powstaje prąd o

kierunku przeciwnym

.

Obok pola czerwonego zobaczymy obwódkę

zieloną. Powstawanie jednoczesnego kontrastu

obocznego tłumaczymy wytworzeniem się

indukcji ujemnej w polu 17 kory mózgowej.

Powidok

Pierwotne źródło wrażenia powidokowego

tkwi w samej siatkówce.

Zmiany prądu

siatkówkowego przenoszone są do mózgu,

gdzie stają się źródłem wrażeń

powidokowych.

Przy bodźcach

długotrwałych

na pierwszy plan wysuwają się zjawiska

związane z

bezwładnością jonów.

Przy

bodźcach

krótkich

, błyskowych,

pierwszorzędną rolę grają

zamknięte

obwody neuronów.

Powidok c.d.

• Zniknięcie bodźca



zahamowanie

dopływu jonów do kondensatora

zmysłowo-dwubiegunowego (zdb)



giną

impulsy w pęczku wzrokowym



wrażenie ciemności (

okres ok. 0,04 sek)

• Impulsy płyną przez obwody wsteczne



ponowne naładowanie kondensatora

zmysłowo- dwubiegunowego



ponowna

seria impulsów do mózgu (wrażenie

błysku czerwonego-powidok Heringa

0,05 sek.), w następstwie przerwania

dopływu jonów drogą wsteczną, powstaje

wrażenie ciemnej przerwy (0,16 sek)

Powidok Purkinjego

W kondensatorze zmysłowo-

dwubiegunowym następuje zjawisko

przebicia

.

Jony ujemne płyną przez synapsy do

wypustek komórek dwubiegunowych



prowadzi to do odwrotnego

naładowania kondensatora i

odwrotnego kierunku prądu

siatkówkowego. Zmiany te przenoszą się

na czopki zielono- i niebieskoczułe, które

zaczynaja wysyłać impulsy do mózgu.

Powstaje

wrażenie zieloności czyli powidok

Purkinjego.

Czynniki od których zależy

ostrość wzroku

1. Geometryczne: kształt, orientacja

szczegółów przedmiotu

2. Fizyczne: luminacja, barwa przedmiotu

i tła, czas ekspozycji

3. Optyczne: jakość obrazu na siatkówce
4. Anatomiczne: położenie obrazu na

siatkówce

5. Fizjologiczne: stan adaptacji oka i dróg

nerwowych

6. Psychologicznych: stopień uwagi

obserwatora, znajomość obserwowanej
sceny

Przyczyny obniżenia ostrości

wzroku

-

wady wzroku: krótkowzroczność,

nadwzroczność, astygmatyzm.
- niedomoga akomodacji, skurcz
akomodacji