ZATRUCIA
ZATRUCIA
Wybrane stany zagrożenia
Wybrane stany zagrożenia
życia (cd):
życia (cd):
Nagłe zatrzymanie krążenia
Nagłe zatrzymanie krążenia
Zawał mięśnia sercowego
Zawał mięśnia sercowego
Obrzęk płuc
Obrzęk płuc
Zator tętnicy płucnej
Zator tętnicy płucnej
Ciężki napad astmy
Ciężki napad astmy
Udar mózgowy
Udar mózgowy
Ostra hipoglikemia
Ostra hipoglikemia
Napad drgawek
Napad drgawek
Zatrucia
Zatrucia
Drogi wchłaniania trucizny
Drogi wchłaniania trucizny
naczynia krwionośne.
naczynia krwionośne.
przewód pokarmowy
przewód pokarmowy
drogi oddechowe
drogi oddechowe
błony śluzowe
błony śluzowe
skóra
skóra
Zatrucia pokarmowe
Zatrucia pokarmowe
Po ocenie stanu świadomości i zabezpieczeniu
układów oddechowego oraz krążenia można
rozpocząć postępowanie według określonego
schematu:
1. przerwać wchłanianie trucizny,
2. przyspieszyć eliminację z organizmu trucizny,
która uległa wchłonięciu,
3. podać odtrutki,
4. wdrożyć postępowanie lecznicze przeciw
działaniu już wchłoniętej substancji trującej.
Zatrucia pokarmowe cd
Zatrucia pokarmowe cd
U chorych przytomnych płukanie żołądka w jak
U chorych przytomnych płukanie żołądka w jak
najkrótszym czasie od spożycia substancji trującej
najkrótszym czasie od spożycia substancji trującej
Do 6 godzin – trucizny w postaci stałej (proszki, tabletki)
Do 6 godzin – trucizny w postaci stałej (proszki, tabletki)
Od 3 do 4 godziny – substancje płynne
Od 3 do 4 godziny – substancje płynne
Do 3 doby włącznie – zatrucia grzybami
Do 3 doby włącznie – zatrucia grzybami
U chorych nieprzytomnych
U chorych nieprzytomnych zabieg ten należy
przeprowadzić zawsze, niezależnie od czasu, jaki
upłynął od zażycia trucizny
Zabieg płukania żołądka jest bezwzględnie
przeciwwskazany u chorych z rozwiniętym
wstrząsem, zaburzeniami rytmu serca,
objawami krwawienia z przewodu
pokarmowego, przy objawach „ostrego
brzucha" oraz w zatruciach kwasami i
zasadami.
Technika zabiegu płukania
żołądka
1. U chorych zamroczonych, niewspółpracujących i
nadmiernie pobudzonych należy rozważyć wykonanie
intubacji dotchawiczej.
2. Zgłębnik wprowadzamy przez usta, sprawdzając jego
położenie i aspirując treść żołądkową lub wdmuchując ok.
20 mi powietrza, równocześnie osłuchując okolicę żołądka
(nadbrzusze środkowe).
3. Zgłębnik zabezpieczamy przed wysunięciem,
przyklejając go do nosa (przy wprowadzeniu przez nos)
lub wargi górnej (przy wprowadzeniu przez usta). Bardzo
często konieczne jest jednak przytrzymywanie go palcami
na wyznaczonej wysokości przez osobę asystującą.
4. Zaaspirowaną treść zabezpieczamy do dalszych badań.
Technika zabiegu płukania
żołądka
5. Pacjenta ułożyć w pozycji Trendelenburga na lewym
boku. (żołądek jest ułożony częścią przed-odźwiernikową
ku górze, co utrudnia przechodzenie podawanego płynu
do jelit). W czasie płukania kilkakrotnie lekko należy
przesunąć koniec zgłębnika, aby odessać treść z całej
zawartości żołądka.
6. Po każdym wprowadzeniu porcji płynu, należy starać
się odzyskiwać tę samą objętość przez odciągnie
strzykawką lub zdrenowanie siłą ciężkości przez
opuszczony w dół zgłębnik.
7. Do ostatniej porcji płynu płuczącego dodajemy węgiel
aktywowany lub środek przeczyszczający. Porcję tę
pozostawiamy w żołądku.
8. Po zakończeniu zabiegu można usunąć zgłębnik użyty
do płukania i zastąpić go innym, o mniejszej średnicy.
Powikłania płukania żołądka
Powikłania płukania żołądka
Aspiracja treści żołądkowej do dróg
oddechowych.
Aspiracja węgla aktywowanego do dróg
oddechowych.
Mechaniczne uszkodzenie przełyku i żołądka.
Zaburzenia wodno-elektrolitowe (wynikające
z wchłaniania części wody przez śluzówkę
żołądka do krwiobiegu lub spowodowane
usuwaniem jonów wodorowych wraz z
wypłukiwaną treścią żołądkową).
Zatrucia – drogi oddechowe
Zatrucia – drogi oddechowe
Przy wchłanianiu trucizny drogą
Przy wchłanianiu trucizny drogą
oddechową, przerwanie
oddechową, przerwanie
ekspozycji następuje w momencie
ekspozycji następuje w momencie
usunięcia chorego ze skażonej
usunięcia chorego ze skażonej
atmosfery.
atmosfery.
Zatrucia - skóra
Zatrucia - skóra
W celu eliminacji substancji żrącej
ze skóry i błon śluzowych, należy
zmywać miejsca skażone
strumieniem wody przez około 15
minut bez używania
jakichkolwiek substancji
zobojętniających
Odtrutki swoiste
Odtrutki swoiste
Stosujemy, gdy znany jest rodzaj trucizny.
Do najczęstszych odtrutek swoistych należą:
Związki chelatujące - podawane w zatruciach
metalami ciężkimi. Najbardziej znane to: BAL
stosowany w zatruciach arsenem, rtęciąi
antymonem jako 10% związek olejowy, który
wiąże metale, a powstały kompleks zostaje
wydalony z moczem, oraz chelaton EDTA -
podawany w zatruciach ołowiem, chromem i
wanadem.
Parafina - wykorzystywana w zatruciach
rozpuszczalnikami.
Odtrutki swoiste (cd)
Odtrutki swoiste (cd)
Alkohol etylowy, który - ze względu na
łatwość wiązania dehydrogenazy alkoholowej
- stosuje się w zatruciach metanolem i
glikolem. Podawany jest dożylnie lub
doustnie w postaci 10-15% roztworu.
Azotyn sodowy - podawany dożylnie w
zatruciach cyjankami i cyjanowodorem.
Digitalis antidot (digibind) - w zatruciach
digoksyną lub pochodnymi.
Odtrutki swoiste (cd)
Odtrutki swoiste (cd)
Flumazenil (Anexate), który jest swoistą
odtrutką w zatruciach
benzodwuazepinami.
Naloxon (Narcan) podawany w zatruciu
morfiną i jej pochodnymi oraz
alkoholemetylowym.
Tlen - stosowany jako odtrutka w
zatruciu tlenkiem węgla.
Odtrutki nieswoiste
Wiążą one trucizny na swej
Wiążą one trucizny na swej
powierzchni lub tworzą obojętny
powierzchni lub tworzą obojętny
kompleks białkowy.
kompleks białkowy.
S
S
tosuje się, gdy
tosuje się, gdy
substancja trująca
substancja trująca
nie jest znana.
nie jest znana.
Do najczęstszych odtrutek
Do najczęstszych odtrutek
nieswoistych należą:
nieswoistych należą:
Odtrutki nieswoiste
węgiel aktywowany - 1-2 g/kg m.c, w pierwszej
dawce 100 g w 1 litrze letniej wody, następnie co
3-6 godzin 20-50 g z 15 g siarczanu magnezu w
celu sprowokowania „wodnistej biegunki";
białko jaj kurzych - białko z 4-5 jaj kurzych
roztrzepać w 500 ml wody; stosujemy je w
zatruciach środkami żrącymi, metaloidem
(pochodne metali, np. węgiel, siarka, selen i
technet);
wodorowęglan sodu - podawany w zatruciach
metanolem i izoniazydem w dawce 30 g/l litr wody
Odtrutki nieswoiste
Odtrutki nieswoiste
mleko - podawane w tych samych
przypadkach co białko jaj, a także w
zatruciach fluorkami i szczawianami;
olej jadalny - stosowany w zatruciach lizolem
w dawkach u dorosłych 180-200 ml, a u
dzieci 3 ml/kg;
parafina płynna - wykorzystywana w
zatruciach substancjami rozpuszczalnymi w
tłuszczach (np. rozpuszczalnikami
organicznymi);
Zatrucie alkoholem
Zatrucie alkoholem
etylowym
etylowym
Dawka śmiertelna
Dawka śmiertelna
jest osobniczo zmienna i
jest osobniczo zmienna i
wynosi 150-300 g czystego alkoholu
wynosi 150-300 g czystego alkoholu
wypitego jednorazowo
wypitego jednorazowo
Płukanie żołądka tylko jeśli dawka wypita
Płukanie żołądka tylko jeśli dawka wypita
przed upływem godziny
przed upływem godziny
intensywna podaż dożylna płynów ze
intensywna podaż dożylna płynów ze
szczególnym uwzględnieniem 40% glukozy
szczególnym uwzględnieniem 40% glukozy
w ilości 100-150 ml, następnie płynu
w ilości 100-150 ml, następnie płynu
wieloelektrolitowego
wieloelektrolitowego
Zatrucie alkoholem
Zatrucie alkoholem
metylowym
metylowym
Dawka śmiertelna dla dorosłych wynosi 60-250 ml,
Dawka śmiertelna dla dorosłych wynosi 60-250 ml,
dla dzieci 8-10 ml
dla dzieci 8-10 ml
Objawy zatrucia to bóle i zawroty głowy, zaburzenia
Objawy zatrucia to bóle i zawroty głowy, zaburzenia
widzenia, osłabienie, bóle mięśniowe nóg, drgawki,
widzenia, osłabienie, bóle mięśniowe nóg, drgawki,
niewydolność oddechowa
niewydolność oddechowa
W celu zatrzymania metabolizmu metanolu podaje się
W celu zatrzymania metabolizmu metanolu podaje się
dożylnie etanol
dożylnie etanol
w roztworze 5% glukozy, początkowo
w roztworze 5% glukozy, początkowo
w dawce 0,7 g/kg m.c./godzinę, a następnie 0,1-0,2
w dawce 0,7 g/kg m.c./godzinę, a następnie 0,1-0,2
g/kg m.c./godzinę, tak aby utrzymać stężenie 100
g/kg m.c./godzinę, tak aby utrzymać stężenie 100
mg/kg etanolu w surowicy krwi.
mg/kg etanolu w surowicy krwi.
Kwasicę metaboliczną zwalczamy, stosując dożylnie
dwuwęglan sodu. W przypadkach ciężkich zatruć
konieczna może okazać się hemodializa
Zatrucie
Zatrucie
b
b
enzodwuazepin
enzodwuazepin
ami
ami
Objawy zatrucia charakteryzują się spadkiem
aktywności aż do śpiączki włącznie i są
szczególnie nasilone, gdy leki tę zostały użyte
łącznie z alkoholem
Stosuje się zarówno prowokowanie wymiotów,
jak i płukanie żołądka oraz leczenie objawowe.
Odtrutką swoistą jest Flumazenil (Anexate),
działający antagonistycznie na receptor
benzodwuazepinowy w ośrodkowym układzie
nerwowym. Preparat ten podaje się w dawce
początkowej 0,2 mg w ciągu 15 sekund. Dawkę
można powtarzać aż do powrotu świadomości
Zatrucie morfiną i jej
pochodnymi
Objawy - pobudzenie, euforia, halucynacje, następnie
niewydolność oddechowa i śpiączka. Częstość oddechów
może wynosić 3-4 na minutę, źrenice są szpilkowate a
napięcie mięśniowe zwiększone
Po zażyciu doustnym stosuje się płukanie żołądka z
zastosowaniem węgla aktywowanego. Nie podaje się
środków wymiotnych.
Odtrutką swoistą jest Nalokson (naloxonum
hydrochloricum), będący czystym antagonistą receptorów
opiatowych.
Podajemy go dożylnie w dawce 0,01-0,015 mg/kg,
(noworodki w dawce 0,01 mg/kg) celem wybudzenia ze
śpiączki i poprawy wydolności oddechowej. Dawka ta
może być powtarzana 10-20 razy.
Leczenie musi uwzględniać także podaż płynów
infuzyjnych, aby podtrzymać krążenie, a w razie potrzeby
mechaniczną wentylację płuc