Orzekanie o

Orzekanie o

niepełnosprawnoś

niepełnosprawnoś

ci

ci

Aneta

Aneta

Dusza

Dusza

Monika

Monika

Szpak

Szpak

Orzekanie o stopniu

Orzekanie o stopniu

niepełnosprawności jest, w myśl

niepełnosprawności jest, w myśl

ustawy, orzecznictwem do celów

ustawy, orzecznictwem do celów

pozarentowych. Orzeczenie to nie

pozarentowych. Orzeczenie to nie

może być bowiem podstawą ubiegania

może być bowiem podstawą ubiegania

się o rentę z ubezpieczenia

się o rentę z ubezpieczenia

społecznego. Prawne potwierdzenie

społecznego. Prawne potwierdzenie

statusu niepełnosprawności służy

statusu niepełnosprawności służy

natomiast osobom, które chcą

natomiast osobom, które chcą

korzystać z przewidzianych dla nich

korzystać z przewidzianych dla nich

świadczeń, ulg i przywilejów.

świadczeń, ulg i przywilejów.

JAK WYGLĄDA PROCEDURA UZYSKANIA

JAK WYGLĄDA PROCEDURA UZYSKANIA

ORZECZENIA

ORZECZENIA

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności do celów

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności do celów

pozarentowych wydaje

pozarentowych wydaje

powiatowy zespół ds. orzekania o

powiatowy zespół ds. orzekania o

niepełnosprawności

niepełnosprawności

. Zespół orzeka na wniosek:

. Zespół orzeka na wniosek:

osoby zainteresowanej,

osoby zainteresowanej,

przedstawiciela ustawowego tej osoby.

przedstawiciela ustawowego tej osoby.

Wniosek można złożyć także za pośrednictwem centrum

Wniosek można złożyć także za pośrednictwem centrum

pomocy rodzinie lub ośrodka pomocy społecznej – wówczas

pomocy rodzinie lub ośrodka pomocy społecznej – wówczas

osoba zainteresowana albo jej przedstawiciel ustawowy musi

osoba zainteresowana albo jej przedstawiciel ustawowy musi

wyrazić pisemną zgodę na złożenie wniosku w jej imieniu.

wyrazić pisemną zgodę na złożenie wniosku w jej imieniu.

Przy każdym zespole powinien działać punkt udzielający

Przy każdym zespole powinien działać punkt udzielający

informacji o trybie i zasadach postępowania w zakresie

informacji o trybie i zasadach postępowania w zakresie

orzekania o niepełnosprawności lub stopniu

orzekania o niepełnosprawności lub stopniu

niepełnosprawności.

niepełnosprawności.

Powiatowe zespoły i wojewódzkie

Powiatowe zespoły i wojewódzkie

zespoły wydają odpowiednio

zespoły wydają odpowiednio

orzeczenia o:

orzeczenia o:

  

  

-  niepełnosprawności osób, które nie

-  niepełnosprawności osób, które nie

ukończyły 16 roku życia;

ukończyły 16 roku życia;

  

  

-  stopniu niepełnosprawności osób,

-  stopniu niepełnosprawności osób,

które ukończyły 16 rok życia;

które ukończyły 16 rok życia;

  

  

-  wskazaniach do ulg i uprawnień

-  wskazaniach do ulg i uprawnień

osób posiadających orzeczenia o

osób posiadających orzeczenia o

inwalidztwie lub niezdolności do

inwalidztwie lub niezdolności do

pracy

pracy

Przy orzekaniu o niepełnosprawności

Przy orzekaniu o niepełnosprawności

osoby, która nie ukończyła 16 roku

osoby, która nie ukończyła 16 roku

życia, zwanej dalej "dzieckiem", bierze

życia, zwanej dalej "dzieckiem", bierze

się pod uwagę:

się pod uwagę:

- zaświadczenie lekarskie zawierające opis

- zaświadczenie lekarskie zawierające opis

stanu zdrowia, wydane przez lekarza, pod

stanu zdrowia, wydane przez lekarza, pod

którego opieką lekarską znajduje się

którego opieką lekarską znajduje się

dziecko, oraz inne posiadane dokumenty

dziecko, oraz inne posiadane dokumenty

mogące mieć wpływ na ustalenie

mogące mieć wpływ na ustalenie

niepełnosprawności; wydane nie wcześniej

niepełnosprawności; wydane nie wcześniej

niż na 30 dni przed dniem złożenia wniosku,

niż na 30 dni przed dniem złożenia wniosku,

-

-

ocenę stanu zdrowia wystawioną przez

ocenę stanu zdrowia wystawioną przez

lekarza - przewodniczącego składu

lekarza - przewodniczącego składu

orzekającego, zawierającą opis przebiegu

orzekającego, zawierającą opis przebiegu

choroby zasadniczej oraz wyniki

choroby zasadniczej oraz wyniki

dotychczasowego leczenia i rehabilitacji,

dotychczasowego leczenia i rehabilitacji,

opis badania przedmiotowego, rozpoznanie

opis badania przedmiotowego, rozpoznanie

choroby zasadniczej i chorób

choroby zasadniczej i chorób

współistniejących oraz rokowania odnośnie

współistniejących oraz rokowania odnośnie

do przebiegu choroby, a także ograniczenia

do przebiegu choroby, a także ograniczenia

w funkcjonowaniu występujące w życiu

w funkcjonowaniu występujące w życiu

codziennym w porównaniu do dzieci z pełną

codziennym w porównaniu do dzieci z pełną

sprawnością psychiczną i fizyczną właściwą

sprawnością psychiczną i fizyczną właściwą

dla wieku dziecka;

dla wieku dziecka;

- możliwość poprawy zaburzonej

- możliwość poprawy zaburzonej

funkcji organizmu poprzez

funkcji organizmu poprzez

zaopatrzenie w przedmioty

zaopatrzenie w przedmioty

ortopedyczne, środki techniczne,

ortopedyczne, środki techniczne,

środki pomocnicze lub inne działania.

środki pomocnicze lub inne działania.

Przy orzekaniu o stopniu

Przy orzekaniu o stopniu

niepełnosprawności osoby, która

niepełnosprawności osoby, która

ukończyła 16 rok życia, zwanej dalej

ukończyła 16 rok życia, zwanej dalej

"osobą zainteresowaną", bierze się pod

"osobą zainteresowaną", bierze się pod

uwagę:

uwagę:

-zaświadczenie lekarskie zawierające opis

-zaświadczenie lekarskie zawierające opis

stanu zdrowia, rozpoznanie choroby

stanu zdrowia, rozpoznanie choroby

zasadniczej i chorób współistniejących

zasadniczej i chorób współistniejących

potwierdzone aktualnymi wynikami badań

potwierdzone aktualnymi wynikami badań

diagnostycznych, wydane przez lekarza, pod

diagnostycznych, wydane przez lekarza, pod

którego opieką lekarską znajduje się osoba

którego opieką lekarską znajduje się osoba

zainteresowana, wydane nie wcześniej niż

zainteresowana, wydane nie wcześniej niż

na 30 dni przed dniem złożenia wniosku,

na 30 dni przed dniem złożenia wniosku,

oraz inne posiadane dokumenty mogące

oraz inne posiadane dokumenty mogące

mieć wpływ na ustalenie stopnia

mieć wpływ na ustalenie stopnia

niepełnosprawności;

niepełnosprawności;

- ocenę stanu zdrowia wystawioną przez

- ocenę stanu zdrowia wystawioną przez

lekarza - przewodniczącego składu

lekarza - przewodniczącego składu

orzekającego, zawierającą opis przebiegu

orzekającego, zawierającą opis przebiegu

choroby zasadniczej oraz wyniki

choroby zasadniczej oraz wyniki

dotychczasowego leczenia i rehabilitacji,

dotychczasowego leczenia i rehabilitacji,

opis badania przedmiotowego, rozpoznanie

opis badania przedmiotowego, rozpoznanie

choroby zasadniczej i chorób

choroby zasadniczej i chorób

współistniejących oraz rokowania odnośnie

współistniejących oraz rokowania odnośnie

do przebiegu choroby;

do przebiegu choroby;

- wiek, płeć, wykształcenie, zawód i

- wiek, płeć, wykształcenie, zawód i

posiadane kwalifikacje;

posiadane kwalifikacje;

-

możliwość całkowitego lub częściowego

możliwość całkowitego lub częściowego

przywrócenia zdolności do wykonywania

przywrócenia zdolności do wykonywania

dotychczasowego lub innego zatrudnienia -

dotychczasowego lub innego zatrudnienia -

poprzez leczenie, rehabilitację lub

poprzez leczenie, rehabilitację lub

przekwalifikowanie zawodowe;

przekwalifikowanie zawodowe;

- ograniczenia występujące w samodzielnej

- ograniczenia występujące w samodzielnej

egzystencji i uczestnictwie w życiu

egzystencji i uczestnictwie w życiu

społecznym;

społecznym;

- możliwość poprawy funkcjonowania osoby

- możliwość poprawy funkcjonowania osoby

zainteresowanej w samodzielnej egzystencji

zainteresowanej w samodzielnej egzystencji

oraz w pełnieniu ról społecznych - poprzez

oraz w pełnieniu ról społecznych - poprzez

leczenie, rehabilitację, zaopatrzenie w

leczenie, rehabilitację, zaopatrzenie w

przedmioty ortopedyczne, środki

przedmioty ortopedyczne, środki

pomocnicze, środki techniczne, usługi

pomocnicze, środki techniczne, usługi

opiekuńcze lub inne działania.

opiekuńcze lub inne działania.

Przy orzekaniu o wskazaniach do ulg i

Przy orzekaniu o wskazaniach do ulg i

uprawnień bierze się pod uwagę:

uprawnień bierze się pod uwagę:

-  orzeczenie o inwalidztwie lub niezdolności

-  orzeczenie o inwalidztwie lub niezdolności

do pracy wydane na podstawie odrębnych

do pracy wydane na podstawie odrębnych

przepisów oraz posiadaną dokumentację

przepisów oraz posiadaną dokumentację

medyczną mogącą mieć wpływ na

medyczną mogącą mieć wpływ na

określanie wskazań,

określanie wskazań,

-  ocenę aktualnego stanu zdrowia

-  ocenę aktualnego stanu zdrowia

wystawioną przez lekarza - członka

wystawioną przez lekarza - członka

powiatowego zespołu;

powiatowego zespołu;

- zakres i rodzaj ograniczeń spowodowany

- zakres i rodzaj ograniczeń spowodowany

naruszoną sprawnością organizmu.

naruszoną sprawnością organizmu.

Stopień niepełnosprawności osoby

Stopień niepełnosprawności osoby

zainteresowanej orzeka się na czas

zainteresowanej orzeka się na czas

określony lub na stałe.

określony lub na stałe.

 Niepełnosprawność dziecka orzeka się na

 Niepełnosprawność dziecka orzeka się na

czas określony, jednak na okres nie dłuższy

czas określony, jednak na okres nie dłuższy

niż do ukończenia przez dziecko 16 roku

niż do ukończenia przez dziecko 16 roku

życia.

życia.

Orzeczenie o wskazaniach do ulg i

Orzeczenie o wskazaniach do ulg i

uprawnień wydaje się do czasu upływu

uprawnień wydaje się do czasu upływu

ważności orzeczenia o inwalidztwie lub

ważności orzeczenia o inwalidztwie lub

niezdolności do pracy

niezdolności do pracy

DO CZEGO SŁUŻY ORZECZNICTWO DO

DO CZEGO SŁUŻY ORZECZNICTWO DO

CELÓW POZARENTOWYCH

CELÓW POZARENTOWYCH

Posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności pozwala

Posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności pozwala

korzystać z różnych form pomocy oraz uprawnień, tj.:

korzystać z różnych form pomocy oraz uprawnień, tj.:

- w zakresie rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia:

- w zakresie rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia:

możliwość uzyskania odpowiedniego zatrudnienia,

możliwość uzyskania odpowiedniego zatrudnienia,

korzystania ze szkoleń (w tym specjalistycznych),

korzystania ze szkoleń (w tym specjalistycznych),

podlegania przywilejom pracowniczym osób

podlegania przywilejom pracowniczym osób

niepełnosprawnych (np. prawo do dodatkowych urlopów,

niepełnosprawnych (np. prawo do dodatkowych urlopów,

przerw w pracy),

przerw w pracy),

- ulgi podatkowe, komunikacyjne, zwolnienie z opłat

- ulgi podatkowe, komunikacyjne, zwolnienie z opłat

radiowo-telewizyjnych itp.,

radiowo-telewizyjnych itp.,

- w zakresie rehabilitacji: możliwość uczestniczenia w

- w zakresie rehabilitacji: możliwość uczestniczenia w

terapii zajęciowej,

terapii zajęciowej,

-

zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne

zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne

(kule, laski, wózki, protezy), środki

(kule, laski, wózki, protezy), środki

pomocnicze (np. przedmioty higieny

pomocnicze (np. przedmioty higieny

osobistej) oraz pomoce techniczne

osobistej) oraz pomoce techniczne

ułatwiające codzienne funkcjonowanie,

ułatwiające codzienne funkcjonowanie,

- usługi socjalne, opiekuńcze, terapeutyczne,

- usługi socjalne, opiekuńcze, terapeutyczne,

rehabilitacyjne świadczone przez instytucje

rehabilitacyjne świadczone przez instytucje

pomocy społecznej, organizacje

pomocy społecznej, organizacje

pozarządowe oraz inne placówki,

pozarządowe oraz inne placówki,

- uprawnienia do zasiłku pielęgnacyjnego i

- uprawnienia do zasiłku pielęgnacyjnego i

innych świadczeń (np. dodatków do zasiłku

innych świadczeń (np. dodatków do zasiłku

rodzinnego związanych z

rodzinnego związanych z

niepełnosprawnością).

niepełnosprawnością).

Miejsce złożenia wniosku

Miejsce złożenia wniosku

Wniosek o wydanie orzeczenia, wraz z

Wniosek o wydanie orzeczenia, wraz z

kompletną dokumentacją medyczną, składa

kompletną dokumentacją medyczną, składa

się w powiatowym zespole do spraw

się w powiatowym zespole do spraw

orzekania o niepełnosprawności. Dokumenty

orzekania o niepełnosprawności. Dokumenty

można też wysłać listem poleconym.

można też wysłać listem poleconym.

Informacje o właściwym dla powiatu

Informacje o właściwym dla powiatu

wnioskodawcy adresie zespołu ds. orzekania

wnioskodawcy adresie zespołu ds. orzekania

można zdobyć w urzędzie powiatowym. Nie

można zdobyć w urzędzie powiatowym. Nie

w każdym bowiem powiecie znajduje się

w każdym bowiem powiecie znajduje się

zespół, dlatego może się okazać, że

zespół, dlatego może się okazać, że

wnioskodawca zostanie skierowany do

wnioskodawca zostanie skierowany do

sąsiedniego powiatu.

sąsiedniego powiatu.

Posiedzenie zespołu orzekającego

Posiedzenie zespołu orzekającego

Po złożeniu kompletnej dokumentacji,

Po złożeniu kompletnej dokumentacji,

wnioskodawca zostaje listownie powiadomiony o

wnioskodawca zostaje listownie powiadomiony o

terminie posiedzenia składu orzekającego.

terminie posiedzenia składu orzekającego.

Zainteresowany ma obowiązek stawić się na

Zainteresowany ma obowiązek stawić się na

wezwanie komisji w wyznaczonym przez nią

wezwanie komisji w wyznaczonym przez nią

terminie. Powiadomienie wraz z wezwaniem do

terminie. Powiadomienie wraz z wezwaniem do

zgłoszenia się w zespole ds. orzekania o

zgłoszenia się w zespole ds. orzekania o

niepełnosprawności wnioskodawca otrzymuje

niepełnosprawności wnioskodawca otrzymuje

zazwyczaj dwa tygodnie przed terminem

zazwyczaj dwa tygodnie przed terminem

posiedzenia.

posiedzenia.

Podczas posiedzenia przeprowadza się badanie –

Podczas posiedzenia przeprowadza się badanie –

ocenę stanu zdrowia wnioskodawcy. Jeśli lekarz-

ocenę stanu zdrowia wnioskodawcy. Jeśli lekarz-

przewodniczący składu orzekającego uzna

przewodniczący składu orzekającego uzna

posiadaną dokumentację medyczną za

posiadaną dokumentację medyczną za

wystarczającą do wydania oceny (dotyczy to osób

wystarczającą do wydania oceny (dotyczy to osób

przewlekle chorych lub przebywających w szpitalu,

przewlekle chorych lub przebywających w szpitalu,

które mają ograniczoną możliwość poruszania się),

które mają ograniczoną możliwość poruszania się),

orzeczenie może być wydane bez badania pacjenta.

orzeczenie może być wydane bez badania pacjenta.

W przypadku gdy osoba starająca się o wydanie

W przypadku gdy osoba starająca się o wydanie

orzeczenia o niepełnosprawności nie może

orzeczenia o niepełnosprawności nie może

uczestniczyć w posiedzeniu składu orzekającego z

uczestniczyć w posiedzeniu składu orzekającego z

powodu długotrwałej i nierokującej poprawy

powodu długotrwałej i nierokującej poprawy

choroby, uniemożliwiającej osobiste stawienie się w

choroby, uniemożliwiającej osobiste stawienie się w

zespole, badanie może być przeprowadzone w

zespole, badanie może być przeprowadzone w

miejscu pobytu tej osoby. W takiej sytuacji trzeba

miejscu pobytu tej osoby. W takiej sytuacji trzeba

we wniosku zaznaczyć w odpowiedniej rubryce, iż

we wniosku zaznaczyć w odpowiedniej rubryce, iż

nie jest możliwe samodzielne przybycie na

nie jest możliwe samodzielne przybycie na

posiedzenie składu orzekającego. Konieczne jest też

posiedzenie składu orzekającego. Konieczne jest też

przedstawienie odpowiedniego zaświadczenia

przedstawienie odpowiedniego zaświadczenia

lekarskiego.

lekarskiego.

Termin załatwienia sprawy

Termin załatwienia sprawy

Wniosek jest rozpatrywany w terminie miesiąca

Wniosek jest rozpatrywany w terminie miesiąca

od dnia jego złożenia, a w przypadkach bardziej

od dnia jego złożenia, a w przypadkach bardziej

skomplikowanych – w ciągu dwóch miesięcy.

skomplikowanych – w ciągu dwóch miesięcy.

O terminie rozpatrzenia wniosku, nie

O terminie rozpatrzenia wniosku, nie

później niż 14 dni przed dniem jego

później niż 14 dni przed dniem jego

rozpatrzenia, zawiadamia się:

rozpatrzenia, zawiadamia się:

-

-

osobę zainteresowaną lub jej przedstawiciela

osobę zainteresowaną lub jej przedstawiciela

ustawowego, w przypadku orzekania o stopniu

ustawowego, w przypadku orzekania o stopniu

niepełnosprawności lub orzekania o

niepełnosprawności lub orzekania o

wskazaniach do ulg i uprawnień;

wskazaniach do ulg i uprawnień;

- przedstawiciela ustawowego dziecka, w

- przedstawiciela ustawowego dziecka, w

przypadku orzekania o niepełnosprawność

przypadku orzekania o niepełnosprawność

 

 

Powiatowy zespół wydaje orzeczenie o

Powiatowy zespół wydaje orzeczenie o

umorzeniu postępowania w przypadku:

umorzeniu postępowania w przypadku:

 

 

 -  zgonu osoby zainteresowanej lub dziecka;

 -  zgonu osoby zainteresowanej lub dziecka;

 

 

 -   wycofania wniosku.

 -   wycofania wniosku.

Osoba niepełnosprawna posiadająca

Osoba niepełnosprawna posiadająca

orzeczenie o niepełnosprawności lub

orzeczenie o niepełnosprawności lub

stopniu niepełnosprawności wydane na

stopniu niepełnosprawności wydane na

czas określony może wystąpić z

czas określony może wystąpić z

wnioskiem o wydanie orzeczenia o

wnioskiem o wydanie orzeczenia o

ponowne ustalenie niepełnosprawności

ponowne ustalenie niepełnosprawności

lub stopnia niepełnosprawności.

lub stopnia niepełnosprawności.

W przypadku gdy załączona

W przypadku gdy załączona

dokumentacja medyczna oraz badanie

dokumentacja medyczna oraz badanie

osoby przez lekarza -

osoby przez lekarza -

przewodniczącego składu

przewodniczącego składu

orzekającego, nie wskazują na zmianę

orzekającego, nie wskazują na zmianę

stanu zdrowia tej osoby, skład

stanu zdrowia tej osoby, skład

orzekający wydaje orzeczenie o

orzekający wydaje orzeczenie o

odmowie wydania orzeczenia o

odmowie wydania orzeczenia o

niepełnosprawności lub stopniu

niepełnosprawności lub stopniu

niepełnosprawności,

niepełnosprawności,

Osoba zainteresowana lub

Osoba zainteresowana lub

przedstawiciel ustawowy, w terminie

przedstawiciel ustawowy, w terminie

14 dni od dnia doręczenia orzeczenia o

14 dni od dnia doręczenia orzeczenia o

niepełnosprawności lub stopniu

niepełnosprawności lub stopniu

niepełnosprawności, może wnieść

niepełnosprawności, może wnieść

odwołanie do wojewódzkiego zespołu,

odwołanie do wojewódzkiego zespołu,

za pośrednictwem powiatowego

za pośrednictwem powiatowego

zespołu, który wydał orzeczenie.

zespołu, który wydał orzeczenie.

Od orzeczenia wojewódzkiego zespołu, w

Od orzeczenia wojewódzkiego zespołu, w

terminie 30 dni od dnia jego doręczenia,

terminie 30 dni od dnia jego doręczenia,

można się z kolei odwołać do okręgowego

można się z kolei odwołać do okręgowego

sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Postępowanie odwoławcze przed sądem

Postępowanie odwoławcze przed sądem

okręgowym jest wolne od opłat i nie

okręgowym jest wolne od opłat i nie

wymaga pomocy adwokata.

wymaga pomocy adwokata.

Legitymacja

Legitymacja

Po uzyskaniu decyzji o stopniu niepełnosprawności

Po uzyskaniu decyzji o stopniu niepełnosprawności

należy zwrócić się o wydanie legitymacji osoby

należy zwrócić się o wydanie legitymacji osoby

niepełnosprawnej. Legitymacja jest rodzajem

niepełnosprawnej. Legitymacja jest rodzajem

dowodu tożsamości, potwierdzającym posiadanie

dowodu tożsamości, potwierdzającym posiadanie

orzeczenia i ułatwiającym formalności związane z

orzeczenia i ułatwiającym formalności związane z

dostępem do ulg i przywilejów osób

dostępem do ulg i przywilejów osób

niepełnosprawnych.

niepełnosprawnych.

Wydanie orzeczenia nie wyklucza możliwości

Wydanie orzeczenia nie wyklucza możliwości

wykonywania pracy!

wykonywania pracy!

Podjęcie pracy może nastapić:

Podjęcie pracy może nastapić:

- w warunkach chronionych, przede wszystkim w

- w warunkach chronionych, przede wszystkim w

zakładzie pracy chronionej,

zakładzie pracy chronionej,

- na tzw. otwartym rynku pracy( u pracodawcy

- na tzw. otwartym rynku pracy( u pracodawcy

niezapewniającego warunków pracy chronionej), w

niezapewniającego warunków pracy chronionej), w

przypadku uzyskania pozytywnej opinii Państwowej

przypadku uzyskania pozytywnej opinii Państwowej

Inspekcji Pracy o przystosowaniu przez pracodawcę

Inspekcji Pracy o przystosowaniu przez pracodawcę

stanowiska pracy.

stanowiska pracy.