Kwasy
żółciowe
Kwasy żółciowe są hydroksy- lub
keto-pochodnymi kwasu
cholanowego
.
Cholan-stanowi
podstawowy
szkielet
węglowy
obecny w
cząsteczkach
kwasu
cholanowego i
kwasów
cholowych
obecnych w
żółci.
Kwasy żółciowe o grupach ketonowych
mają charakter wybitnie żółciopędny i
są stosowane w lecznictwie.
Do najpospolitszych kwasów żółciowych
zaliczamy:
Hydrokwasy: litocholowy,
dezoksycholowy, cholowy
Ketokwasy: 3,7,12-trioksocholanowy,
3,12-dioksocholanowy
Kwas cholowy występuje w dużych
ilościach w żółci człowieka, przeżuwaczy,
mięsożernych, węży, ryb.
Żółć-płynna wydzielina wątroby, jedna z
substancji wspomagających soki
trawienne.
Jest to zielonkawo-brunatny, lepki i
kleisty płyn, o odczynie obojętnym.
Kwas litocholowy występuje u
człowieka,bydła i królików.
Pospolitymi kwasami żółciowymi
występującymi u większości zwierząt (w
mniejszych ilościach) są kwasy
dezoksycholowe.
Kwasy żółciowe biorą udział w
trawieniu tłuszczów oraz we
wchłanianiu przez organizm
witaminy K. Kwasy żółciowe
wchodzą w skład żółci, w której
stanowią 50 % wszystkich
składników. Produkowane są w
wątrobie, w komórkach zwanych
hepatocytami.
Kwasy żółciowe, które u
ssaków stanowią główną
postać wydzielania
cholesterolu, są polarnymi
pochodnymi cholesterolu. W
wątrobie cholesterol jest
przekształcany w zaktywowany
związek przejściowy cholilo-
CoA, który reaguje z grupą
aminową glicyny tworząc
glikocholan lub z grupą
aminową tauryny dając
taurocholan.
Po syntezie w wątrobie sole
żółciowe, glikocholan i
taurocholan są magazynowane
i zagęszczane w pęcherzyku
żółciowym, zanim zostaną
uwolnione do jelita cienkiego.
Sole żółciowe są bardzo
skutecznymi detergentami i dzięki
temu mogą działać emulgująco na
lipidy pokarmowe. Sole żółciowe są
także niezbędne do zachodzącego
w jelicie wchłaniania witamin
rozpuszczalnych w tłuszczach
A,D,E,K.
Kwasy żółciowe wytwarzają z
kwasami tłuszczowymi
połączenia kompleksowe, zwane
kwasami choleinowymi, które są
rozpuszczalne i łatwo wchłaniają
się w jelicie.