Wstęp do psychologii
Wstęp do psychologii
•
Kim jest psycholog?
Kim jest psycholog?
•
Co jest obiektem zainteresowań
Co jest obiektem zainteresowań
psychologii ?
psychologii ?
•
Z jakich dziedzin czerpię swą wiedzę
Z jakich dziedzin czerpię swą wiedzę
psychologia ?
psychologia ?
•
Jakie są obszary zainteresowań
Jakie są obszary zainteresowań
współczesnej psychologii ?
współczesnej psychologii ?
Obiekt zainteresowań
Obiekt zainteresowań
psychologii ?
psychologii ?
•
Głównym obiektem zainteresowań psychologii
Głównym obiektem zainteresowań psychologii
jest JEDNOSTKA
jest JEDNOSTKA
•
Przedmiotem zainteresowań psychologii jest
Przedmiotem zainteresowań psychologii jest
„badanie zachowań i doznań oraz okoliczności
„badanie zachowań i doznań oraz okoliczności
w jakich one zachodzą” ( Mitzel 1994)
w jakich one zachodzą” ( Mitzel 1994)
•
Studiować psychologię to starać się zrozumieć
Studiować psychologię to starać się zrozumieć
jak myślimy, uczymy się, czujemy , działamy,
jak myślimy, uczymy się, czujemy , działamy,
kontaktujemy z innymi ludźmi , a także
kontaktujemy z innymi ludźmi , a także
rozumiemy samych siebie” ( Sternberg, 1999)
rozumiemy samych siebie” ( Sternberg, 1999)
Powiązania z innymi
Powiązania z innymi
dziedzinami wiedzy
dziedzinami wiedzy
•
Socjologia – większe
Socjologia – większe
zbiorowości jednostek,
zbiorowości jednostek,
grupy zawodowe,
grupy zawodowe,
ekonomiczne czy
ekonomiczne czy
etniczne
etniczne
•
Nauki polityczne –
Nauki polityczne –
zarządzanie i systemy
zarządzanie i systemy
władzy
władzy
•
Ekonomia- wymiana
Ekonomia- wymiana
dóbr i usług
dóbr i usług
•
Pedagogika – nauka o
Pedagogika – nauka o
wychowaniu jednostki
wychowaniu jednostki
Powiązania z innymi
Powiązania z innymi
dziedzinami wiedzy ?
dziedzinami wiedzy ?
•
Biologia – natura życia
Biologia – natura życia
•
Anatomia budowa
Anatomia budowa
organizmu
organizmu
•
Fizjologia- fizyczne i
Fizjologia- fizyczne i
biochemiczne
biochemiczne
funkcjonowanie
funkcjonowanie
•
Genetyka-
Genetyka-
uwarunkowania
uwarunkowania
dziedzicze !!!
dziedzicze !!!
Wybrane dziedziny
Wybrane dziedziny
współczesnej psychologii
współczesnej psychologii
•
Kliniczna
Kliniczna
–
Psychoterapia
Psychoterapia
–
Psychopatologia
Psychopatologia
–
Zaburzenia zachowania
Zaburzenia zachowania
•
Neuropsychologia
Neuropsychologia
•
Zdrowie
Zdrowie
–
Profilaktyka zdrowotna
Profilaktyka zdrowotna
–
Psychoonkologia
Psychoonkologia
–
Radzenie ze stresem
Radzenie ze stresem
Wybrane dziedziny
Wybrane dziedziny
współczesnej psychologii
współczesnej psychologii
•
Psychologia
Psychologia
rozwojowa
rozwojowa
•
Psychologia wieku
Psychologia wieku
dziecięcego
dziecięcego
•
Psychologia rodziny
Psychologia rodziny
–
Psychoterapia
Psychoterapia
Wybrane dziedziny
Wybrane dziedziny
współczesnej psychologii
współczesnej psychologii
•
Psychologia organizacji
Psychologia organizacji
–
Aspekty zarządzania,
Aspekty zarządzania,
efektywności , motywacji
efektywności , motywacji
•
Psychologia pracy i
Psychologia pracy i
ergonomia
ergonomia
•
Reklama
Reklama
•
Marketing
Marketing
–
Szczególne obszary
Szczególne obszary
zastosowania psychologii
zastosowania psychologii
procesów poznawczych
procesów poznawczych
Miejsce interwencji
Miejsce interwencji
kryzysowej
kryzysowej
•
Współczesna psychologia ma wiele
Współczesna psychologia ma wiele
obszarów zastosowań
obszarów zastosowań
•
Interwencja kryzysowa zajmuje
Interwencja kryzysowa zajmuje
szczególne miejsce jako
szczególne miejsce jako
subdyscyplina
subdyscyplina
psychologiczna
psychologiczna
(
(
Kubacka-
Kubacka-
Jasiecka 1997)
Jasiecka 1997)
Interdyscyplinarny charakter
Interdyscyplinarny charakter
interwencji kryzysowej
interwencji kryzysowej
Pomoc psychologiczna
Pomoc prawna
Pomoc
medyczna
Pomoc
społeczna
Pomoc ekonomiczna
Interwencja – ujęcie
Interwencja – ujęcie
definicyjne
definicyjne
•
„
„
jest działaniem zmierzającym do
jest działaniem zmierzającym do
odzyskania przez osobę – dotknietą
odzyskania przez osobę – dotknietą
kryzysem – zdolności do jego
kryzysem – zdolności do jego
samodzielnego rozwiazania. Ma
samodzielnego rozwiazania. Ma
charakter pomocy psychologiczej,
charakter pomocy psychologiczej,
medycznej, socjalnej lub prawnej i
medycznej, socjalnej lub prawnej i
służy wsparciu emocjonalnemu osoby
służy wsparciu emocjonalnemu osoby
w kryzysie” (Leśniak 1996 s.57)
w kryzysie” (Leśniak 1996 s.57)
Kryzys
Kryzys
•
„
„
moment zwrotny, stan , który cechuje się
moment zwrotny, stan , który cechuje się
dużym napięciem emocjonalnym,
dużym napięciem emocjonalnym,
uczuciem przerażenia, obawą przed
uczuciem przerażenia, obawą przed
utratą kontroli, i poczuciem bezradności
utratą kontroli, i poczuciem bezradności
oraz przed różnymi formami
oraz przed różnymi formami
dezorganizacji zachowania i objawami
dezorganizacji zachowania i objawami
somatycznymi”
somatycznymi”
•
Odbiorcą jest jednostka lub grupa
Odbiorcą jest jednostka lub grupa
(sytuacja kataklizmów)
(sytuacja kataklizmów)
Początki myśli
Początki myśli
psychologicznej
psychologicznej
•
Starożytna Grecja :
Starożytna Grecja :
•
Platon – siedliskiem umysłu jest mózg,
Platon – siedliskiem umysłu jest mózg,
realnośc przysługuję nie konkretnym
realnośc przysługuję nie konkretnym
obiektom, lecz abstrakcyjnym formom
obiektom, lecz abstrakcyjnym formom
reprezentującym te obiekty
reprezentującym te obiekty
•
Racjonaliści – nadrzedna rola teorii i
Racjonaliści – nadrzedna rola teorii i
ogółu
ogółu
•
Arystoteles – siedliskiem umysłu jest
Arystoteles – siedliskiem umysłu jest
serce
serce
•
Realność tkwi w konkretnych
Realność tkwi w konkretnych
przedmiotach, których
przedmiotach, których
doświadczamy zmysłowo
doświadczamy zmysłowo
•
Empiryzm- podkreślanie roli
Empiryzm- podkreślanie roli
obserwacji, od szczegółu do ogółu
obserwacji, od szczegółu do ogółu
Poczatki doby współczesnej –
Poczatki doby współczesnej –
XVII/XVIII w.
XVII/XVIII w.
•
Dualizm ciała i umysłu – ciało i umysł są
Dualizm ciała i umysłu – ciało i umysł są
jakościowo różne i odrębne, idee wrodzone –
jakościowo różne i odrębne, idee wrodzone –
Kartezjusz
Kartezjusz
•
John Lock –empirysta, tabula rasa , człowik rodzi
John Lock –empirysta, tabula rasa , człowik rodzi
się z umysłem stanowiącym niezapisaną kartę
się z umysłem stanowiącym niezapisaną kartę
•
Emmanuel Kant – integracja władz umysłu –
Emmanuel Kant – integracja władz umysłu –
zmysły zdolność rozumienia , rozumowanie.
zmysły zdolność rozumienia , rozumowanie.
•
Wiedza aprioryczna – całkowicie niezalezna od
Wiedza aprioryczna – całkowicie niezalezna od
doświadczenia ( 2+2 = 4)
doświadczenia ( 2+2 = 4)
•
Wiedza aposterioryczna – pochodząca z
Wiedza aposterioryczna – pochodząca z
doświadczenia
doświadczenia
Strukturalizm
Strukturalizm
•
Zrozumienie struktury, poprzez
Zrozumienie struktury, poprzez
analizowanie komponentów składowych
analizowanie komponentów składowych
•
Podstawowe pytanie: z czego składa się
Podstawowe pytanie: z czego składa się
ludzki umysł ?
ludzki umysł ?
•
1897 r. – Instytut psychologiczny w
1897 r. – Instytut psychologiczny w
Lipsku Wilhelm Wund ( 1875 – już
Lipsku Wilhelm Wund ( 1875 – już
prowadził badania w pomieszczeniach
prowadził badania w pomieszczeniach
uczelni)
uczelni)
•
Metoda badań: introspekcja
Metoda badań: introspekcja
•
E.Titchenera –procesy świadomości
E.Titchenera –procesy świadomości
można zredukować do trzech
można zredukować do trzech
elementarnych stanów :
elementarnych stanów :
–
Wrażeń : podstawowych składników
Wrażeń : podstawowych składników
spostrzeżeń
spostrzeżeń
–
Wyobrażeń – obrazów, które tworzymy w
Wyobrażeń – obrazów, które tworzymy w
umysłach
umysłach
–
Afektów: elementy emocji – miłośc ,
Afektów: elementy emocji – miłośc ,
nienawiść
nienawiść
Strukturalizm – krytyka :
Strukturalizm – krytyka :
•
Statyczność – zajmujący się strukturą
Statyczność – zajmujący się strukturą
, a nie funkcją
, a nie funkcją
•
Brak zgodność pomiędzy badanymi –
Brak zgodność pomiędzy badanymi –
zastrzeżenie metodologiczne
zastrzeżenie metodologiczne
odnośnie introspekcji
odnośnie introspekcji
•
Brak związków wyjaśniających
Brak związków wyjaśniających
przyczynę
przyczynę
Funkcjonalizm:
Funkcjonalizm:
•
Co robią ludzie i dlaczego to robią ?
Co robią ludzie i dlaczego to robią ?
•
J.R. Angel : nakzy funkcjonalizmu :
J.R. Angel : nakzy funkcjonalizmu :
–
Badać procesy umysłowe,
Badać procesy umysłowe,
–
Badać funkcjonowanie świadomości
Badać funkcjonowanie świadomości
–
Badać ogół związków organizmu ze
Badać ogół związków organizmu ze
środowiskiem
środowiskiem
Funkcjonalizm:
Funkcjonalizm:
•
William James
William James
(Harvard) 1890 –
(Harvard) 1890 –
Principles of
Principles of
Psychology ( Zasady
Psychology ( Zasady
psychologii)
psychologii)
•
Dewey –
Dewey –
pragmatyzm –
pragmatyzm –
użytecznośc
użytecznośc
psychologii
psychologii
(motywacja
(motywacja
uczniowska)
uczniowska)
Uwagi krytyczne:
Uwagi krytyczne:
•
Brak jasnego sprecyzowania terminu
Brak jasnego sprecyzowania terminu
funkcja
funkcja
•
Brak spójnej filozofii i wspólnego
Brak spójnej filozofii i wspólnego
punktu widzenia
punktu widzenia
•
Akcentowanie użyteczności badań
Akcentowanie użyteczności badań
mogłoby spowodować zahamowanie
mogłoby spowodować zahamowanie
rozwoju badań eksperymentalnych o
rozwoju badań eksperymentalnych o
długofalowych skutkach
długofalowych skutkach