•Dr Monika Wyrzykowska-Antkiewicz

•Kierunek ZARZĄDZANIE - Wykład

•Studia II stopnia

•MAKROEKONOMI
A

AGREGATY

PIENIĘŻNE

Agregaty pieniężne są miarą podaży

pieniądza.

Oznaczamy je literą M od angielskiego

słowa

money.

Ilość agregatów pieniężnych

stosowanych w poszczególnych krajach waha się

od 3 do 5 , przy czym agregaty o takim samym

oznaczeniu cyfrowym mogą zawierać inne

rodzaje aktywów finansowych.

Agregaty pieniężne są uszeregowane od

najbardziej płynnych do aktywów najmniej

płynnych. Kolejne agregaty obejmują coraz

szerszy zakres aktywów finansowych

zaliczanych do pieniądza.

W gospodarce rynkowej wykorzystywane są do

celów analitycznych w sektorze bankowym i do

celów formułowania zadań polityki pieniężnej

jako instrumenty kontroli zasobów pieniężnych.

AGREGAT PIENIĘŻNY

MO

Agregat pieniężny MO , czyli pieniądz banku

centralnego. Określany jako zasób pieniądza wielkiej
mocy oznacza szeroką bazę monetarną , która
obejmuje gotówkę (banknoty i monety) w obiegu
oraz środki pieniężne na rachunkach banków
komercyjnych w banku centralnym( tzw. Pieniądz
rezerwowy lub rezerwy pieniężne banków , w skład
których wchodzą zarówno rezerwy obowiązkowe , jak
i rezerwy dobrowolne ) .

Cechą agregatu MO jest to , iż bank centralny może w

sposób bezpośredni kształtować jego wielkość .

Do wąskiej kategorii

pieniądza zalicza się:

• Agregat pieniężny M 1 obejmuje pieniądz

gotówkowy w obiegu poza kasami banku ,
wartość depozytów na żądanie w bankach
komercyjnych osób prywatnych,
podmiotów gospodarczych i instytucji
finansowych nie będących bankami.
Jest to agregat pieniężny odznaczający się
najwyższym stopniem płynności wśród
stosowanych agregatów pieniężnych .

Do wąskiej kategorii

pieniądza cd

• Agregat pieniężny M 2 , na który składają

się aktywa agregatu M1 a także wszystkie
depozyty w bankach komercyjnych o
terminie zwrotu do 2 lat włącznie , oraz
depozyty z terminem wypowiedzenia do
trzech miesięcy np. weksle bony pieniężne o
charakterze krótkoterminowym . Płynność
środków finansowych obejmowanych tą
kategorią pieniądza jest mniejsza aniżeli w
odniesieniu do M1.

Do szerokiej kategorii

pieniądza zalicza się :

Agregat pieniężny M 3- sumujący M1 i

M2 oraz pieniądz oszczędnościowy o

umownym okresie wypowiedzenia do 3

miesięcy , a także inne aktywa rynku

pieniężnego oraz papiery dłużne o

terminie zwrotu do 2 lat np..obligacje.

papiery wartościowe średnio i

długoterminowe .

Jest to najmniej płynna kategoria

pieniądza .

Agregat M3 jest uznawany za najlepszą

miarę pieniądza krajowego w szerokim

ujęciu . Od marca 2003 r został uznany

przez NBP za główną miarę ilości

pieniądza .

Do agregatów szerokich

kategorii pieniądza zalicza

się cd.

• Agregat pieniężny M4 – M3 oraz

oprocentowane krótkoterminowe depozyty

w bankach , depozyty terminowe w

bankach oraz bankowe i prywatne

depozyty w walutach obcych

• Agregat pieniężny M5 – M4 + zasoby

prywatnego sektora dotyczące certyfikatów

depozytowych , obligacji skarbowych i

bankowych , depozytów władz lokalnych

oraz krajowych oszczędności w formie

depozytów i papierów wartościowych .

AGREGAT M3 W STREFIE EURO

.

Dla strefy euro agregat M3 jest najważniejszym

agregatem . Analiza monetarna EBC obejmuje regularną

ocenę dynamiki szerokiego agregatu M3 oraz szeregu

innych zmiennych monetarnych i finansowych. Zmiany

czynników kreacji M3 (takich jak gotówka w obiegu czy

depozyty terminowe) uwzględnia się dlatego, że

odzwierciedlają dynamikę całego agregatu. Z kolei

agregaty węższe, np. M1, dostarczają pewnych informacji

o sferze realnej gospodarki. Instrumenty wchodzące w

skład M3 są bliskimi substytutami depozytów

płynnością i stabilną ceną. Włączenie ich do

szerokiego agregatu zapewnia jego większą niezależność

od efektu

substytucji różnych kategorii płynnych aktywów niż to ma

miejsce

w przypadku wąskich miar pieniądza, a także większą

stabilność Na tej podstawie ustalana jest wielkość podaży

pieniądza w strefie. Jest to ważny element polityki

pieniężnej Europejskiego Banku Centralnego.

Funkcje pieniądza w

agregatach pieniężnych

• Ilość pieniądza w agregacie M1, to pieniądz dzięki któremu

są realizowane operacje płatnicze , czyli w tym przypadku

na pierwszy plan wysuwa się funkcja pieniądza jako środka

płatniczego .

• Agregat ilości pieniądza M2 ze względu na zawarte w nim

dodatkowe wkłady terminowe podmiotów gospodarczych ,

które z racji wyższego oprocentowania są ulokowane w

bankach , a których terminy są dostosowane do terminów

przyszłych zobowiązań płatniczych , można również

przyporządkować owej funkcji pieniądza jako środka

płatniczego .

• Agregat M3 natomiast , ze względu na fakt uwzględnienia

w nim także wkładów oszczędnościowych z ustawowym

terminem wypowiedzenia w większym stopniu akcentuje

funkcję pieniądza jako środka przechowywania wartości.

Stosowanie agragatów

• Wraz z rozwojem instrumentów i rynków finansowych

następuje stały rozwój definicji pieniądza , co nie ułatwia
ani pomiaru zjawisk pieniężnych , ani nawet pełnej ich
identyfikacji . Okoliczność ta rzutuje również na
skuteczność polityki pieniężnej . Od niedawna banki
centralne posługują się w swej działalności kilkoma
kategoriami pieniądza uznając , że badania każdej kategorii
M1 ,M2 , M3 dostarcza informacji na temat istotnych ,
szczególnych aspektów rozwoju sytuacji gospodarczej kraju
. Natomiast do celów prezentacyjnych z reguły stosowane
jest M2 ( poza Wielką Brytanią i Polską , gdzie wykorzystuje
się M3 ), jako najbardziej „ komunikatywne „ w
anonsowaniu społeczeństwu ilościowych celów polityki
pieniężnej .

Mnożnik pieniężny

• Stosunek podaży pieniądza do

bazy monetarnej; wyraża zmiany
podaże globalnej wywołane
zmianami bazy monetarnej gdzie:
M – podaż pieniądza, Bm – baza
monetarna

m

m

B

M

m 

Mnożnik kreacji pieniądz

• Informuje jak zmienia się podaż

pieniądza wywołana zmianą bazy
monetarnej o jednostkę

b

p

p

m

c

c

c

m







1

•Cp –stosunek gotówki do wkładów w
sektorze bankowym (stopa ubytku gotówki
z obiegu)
•Cb- stosunek gotówki do wkładów w
bankach (stopa całkowitych rezerw w
bankach)