Mierzenie poziomu

Mierzenie poziomu

działalności gospodarczej

działalności gospodarczej

Mierzenie poziomu działalności

Mierzenie poziomu działalności

gospodarczej

gospodarczej

•

Dochód Narodowy

Dochód Narodowy

jako finalna produkcja materialna

jako finalna produkcja materialna

(MPS - Material Product System)

(MPS - Material Product System)

1.

1.

Na dochód narodowy składa się nowo wytworzona wartość powstała

Na dochód narodowy składa się nowo wytworzona wartość powstała

w sferze materialnej,

w sferze materialnej,

2. Drugi aksjomat marksistowskiej metody liczenia zakładał, że wartość

2. Drugi aksjomat marksistowskiej metody liczenia zakładał, że wartość

nowo wytworzona jest rezultatem pracy ludności zatrudnionej w

nowo wytworzona jest rezultatem pracy ludności zatrudnionej w

sferze produkcyjnej, usługi niematerialne nie uczestniczą w tworzeniu

sferze produkcyjnej, usługi niematerialne nie uczestniczą w tworzeniu

tej wartości,

tej wartości,

3.

3.

Nakłady materialne ponoszone przez sferę produkcyjną dzielą się na

Nakłady materialne ponoszone przez sferę produkcyjną dzielą się na

2 części: nakłady bieżące i inwestycje (w metodzie tej inwestycje

2 części: nakłady bieżące i inwestycje (w metodzie tej inwestycje

rozumiane są wąsko),

rozumiane są wąsko),

Dochód narodowy netto jest wartością pracy wydatkowaną

Dochód narodowy netto jest wartością pracy wydatkowaną

w gałęziach produkcyjnych:

w gałęziach produkcyjnych:

DN = Płace + Zyski, DN

DN = Płace + Zyski, DN

b

b

= Amortyzacja + Płace + Zyski

= Amortyzacja + Płace + Zyski

Mierzenie poziomu działalności

Mierzenie poziomu działalności

gospodarczej

gospodarczej

•

Podejście SNA

Podejście SNA

– System of National Accounts

– System of National Accounts



W podręcznikach zachodnich ekonomii rzadko używa się

W podręcznikach zachodnich ekonomii rzadko używa się

określeń dochód narodowy netto i brutto – natomiast używa się

określeń dochód narodowy netto i brutto – natomiast używa się

NNP –

NNP –

Net National Product

Net National Product

oraz GNP –

oraz GNP –

Gross National Product,

Gross National Product,



Podstawowym aksjomatem tej metody jest teza, iż każda praca

Podstawowym aksjomatem tej metody jest teza, iż każda praca

w ten czy inny sposób płatna, winna być traktowana jako

w ten czy inny sposób płatna, winna być traktowana jako

zwiększająca produkt narodowy (a więc twórcami robotnik,

zwiększająca produkt narodowy (a więc twórcami robotnik,

nauczyciel, policjant, aktor itp.),

nauczyciel, policjant, aktor itp.),



Każda usługa np. dzierżawa gruntu, lokaty bankowe, zakup

Każda usługa np. dzierżawa gruntu, lokaty bankowe, zakup

akcji wlicza się do produktu narodowego brutto,

akcji wlicza się do produktu narodowego brutto,

Mierzenie poziomu działalności

Mierzenie poziomu działalności

gospodarczej

gospodarczej

•

Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia :

Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia :



Produkt Krajowy Brutto

Produkt Krajowy Brutto

– PKB (Gross Domestic Product – GDP)

– PKB (Gross Domestic Product – GDP)

- jest miarą produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze

- jest miarą produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze

zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezależnie od tego, kto

zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezależnie od tego, kto

jest ich właścicielem. PKB jest określany jako łączna wartość pieniężna

jest ich właścicielem. PKB jest określany jako łączna wartość pieniężna

dóbr końcowych i usług wytworzon ych w kraju, w danym roku.

dóbr końcowych i usług wytworzon ych w kraju, w danym roku.

- jest sumą pieniężnych wartości konsumpcji, inwestycji brutto,

- jest sumą pieniężnych wartości konsumpcji, inwestycji brutto,

państwowych zakupów towarów i usług oraz eksportu netto:

państwowych zakupów towarów i usług oraz eksportu netto:

PKB = C + I + G + Exn

PKB = C + I + G + Exn

Mierzenie poziomu działalności

Mierzenie poziomu działalności

gospodarczej

gospodarczej

•

Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia:

Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia:



Produkt Narodowy Brutto

Produkt Narodowy Brutto

– PNB (Gross National Product – GNB)

– PNB (Gross National Product – GNB)

- pieniężny wyraz bieżącej wartości rynkowej wszystkich dóbr i usług

- pieniężny wyraz bieżącej wartości rynkowej wszystkich dóbr i usług

finalnych wytworzonych w gospodarce w danym okresie, wraz z

finalnych wytworzonych w gospodarce w danym okresie, wraz z

dobrami produkowanymi przez obywateli danego kraju za granicą,

dobrami produkowanymi przez obywateli danego kraju za granicą,

- jest sumą pieniężną wartości konsumpcji, inwestycji brutto,

- jest sumą pieniężną wartości konsumpcji, inwestycji brutto,

państwowych zakupów towarów i usług, eksportu netto oraz

państwowych zakupów towarów i usług, eksportu netto oraz

dochodów netto obywateli za granicą:

dochodów netto obywateli za granicą:

PNB = C + I + G + Exn + Dn

PNB = C + I + G + Exn + Dn

Mierzenie poziomu działalności

Mierzenie poziomu działalności

gospodarczej

gospodarczej

•

Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia:

Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia:



Ponieważ PKB obliczamy w cenach bieżących, inflacja zniekształca

Ponieważ PKB obliczamy w cenach bieżących, inflacja zniekształca

wyniki porównań danych z różnych okresów, jeśli ceny rosną, PKB

wyniki porównań danych z różnych okresów, jeśli ceny rosną, PKB

odzwierciedli inflację ukazując przesadzony obraz wzrostu produkcji

odzwierciedli inflację ukazując przesadzony obraz wzrostu produkcji

bóbr i usług.

bóbr i usług.



PKB dla konkretnego roku możemy zmierzyć, używając faktycznych

PKB dla konkretnego roku możemy zmierzyć, używając faktycznych

cen rynkowych dla tego roku i otrzymując

cen rynkowych dla tego roku i otrzymując

nominalny PKB

nominalny PKB

tj.

tj.

PKB

PKB

wyrażony w cenach bieżących.

wyrażony w cenach bieżących.



Nominalny PKB, czyli w cenach bieżących, przeliczony z

Nominalny PKB, czyli w cenach bieżących, przeliczony z

uwzględnieniem zmian cen przy zastosowaniu odpowiedniego

uwzględnieniem zmian cen przy zastosowaniu odpowiedniego

wskaźnika zwanego

wskaźnika zwanego

deflatorem

deflatorem

nazywamy r

nazywamy r

ealnym PKB

ealnym PKB

(w cenach

(w cenach

stałych).

stałych).

deflator

nominalny

PKB

realny

PKB



Mierzenie poziomu działalności

Mierzenie poziomu działalności

gospodarczej

gospodarczej

•

Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia:

Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia:



DEFLATOR

DEFLATOR

– jest to miara przeciętnego wzrostu lub spadku cen

– jest to miara przeciętnego wzrostu lub spadku cen

w kraju na dobra i usługi, a więc jest miernikiem inflacji i

w kraju na dobra i usługi, a więc jest miernikiem inflacji i

deflacji w badanym okresie,

deflacji w badanym okresie,

Realny PKB per capita = realny PKB / liczba mieszkańców

Realny PKB per capita = realny PKB / liczba mieszkańców



Produkt Narodowy Netto

Produkt Narodowy Netto

– PNN (Net National Product – NNP)

– PNN (Net National Product – NNP)

- otrzymywany jest przez odjęcie od PNB amortyzacji:

- otrzymywany jest przez odjęcie od PNB amortyzacji:

PNN = PNB - Am

PNN = PNB - Am

Mierzenie poziomu działalności

Mierzenie poziomu działalności

gospodarczej

gospodarczej

•

Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia:

Mierniki produkcji i sposoby ich liczenia:



Dochód Narodowy

Dochód Narodowy

– DN

– DN

- jest sumą wynagrodzeń kapitału, pracy, ziemi w postaci:

- jest sumą wynagrodzeń kapitału, pracy, ziemi w postaci:

zysku, procent, dywidendy, płac itd.

zysku, procent, dywidendy, płac itd.

- DN otrzymujemy odejmując od PNN podatki pośrednie (Tp),

- DN otrzymujemy odejmując od PNN podatki pośrednie (Tp),

DN = PNN - Tp

DN = PNN - Tp

Mierzenie poziomu działalności

Mierzenie poziomu działalności

gospodarczej

gospodarczej

•

Obieg okrężny działalności makroekonomicznej

Obieg okrężny działalności makroekonomicznej

Gospodarstwo

Gospodarstwo

domowe

domowe

a)

a)

Końcowe dobra i usługi

Końcowe dobra i usługi

(chleb, samochody itd.)

(chleb, samochody itd.)

Przedsiębiorstwo

Przedsiębiorstwo

b)

b)

Usługi czynników

Usługi czynników

produkcji

produkcji

(pracy, ziemi itd.)

(pracy, ziemi itd.)

Płace, czynsze,

Płace, czynsze,

zysk itd.

zysk itd.

Zakupy

Zakupy

konsumpcyjne

konsumpcyjne

Mierzenie poziomu działalności

Mierzenie poziomu działalności

gospodarczej

gospodarczej

•

Podstawowe pojęcia rachunku dochodu narodowego:

Podstawowe pojęcia rachunku dochodu narodowego:

1.

1.

PKB liczony od strony produktu jest sumą czterech głównych składników:

PKB liczony od strony produktu jest sumą czterech głównych składników:

- prywatnych wydatków na konsumpcję dóbr i usług (C),

- prywatnych wydatków na konsumpcję dóbr i usług (C),

- prywatnych inwestycji krajowych brutto (I),

- prywatnych inwestycji krajowych brutto (I),

- państwowych wydatków na konsumpcję i inwestycje brutto (G),

- państwowych wydatków na konsumpcję i inwestycje brutto (G),

- eksportu netto dóbr i usług (Exn), tj. różnicy pomiędzy eksportem, a importem.

- eksportu netto dóbr i usług (Exn), tj. różnicy pomiędzy eksportem, a importem.

2.

2.

PKB liczony od strony kosztów jest sumą następujących głównych składników:

PKB liczony od strony kosztów jest sumą następujących głównych składników:

- płac, procentu, rent i zysku (zawsze ze skrupulatnym wyłączeniem, za pomocą

- płac, procentu, rent i zysku (zawsze ze skrupulatnym wyłączeniem, za pomocą

techniki naliczania wartości dodanej, podwójnego liczenia dóbr pośrednich

techniki naliczania wartości dodanej, podwójnego liczenia dóbr pośrednich

kupowanych od innych firm),

kupowanych od innych firm),

- pośrednich podatków obciążających przedsiębiorstwa, które ujawniają się jako

- pośrednich podatków obciążających przedsiębiorstwa, które ujawniają się jako

koszt wytworzenia strumienia produktu,

koszt wytworzenia strumienia produktu,

- amortyzacji.

- amortyzacji.

Mierzenie poziomu działalności

Mierzenie poziomu działalności

gospodarczej

gospodarczej

•

Podstawowe pojęcia rachunku dochodu narodowego:

Podstawowe pojęcia rachunku dochodu narodowego:



Mierzenie PKB od strony produktu i kosztu daje identyczne

Mierzenie PKB od strony produktu i kosztu daje identyczne

wyniki (o ile przestrzegane są reguły księgowania wartości

wyniki (o ile przestrzegane są reguły księgowania wartości

dodanej i definicja zysku jako wielkości rezydualnej).

dodanej i definicja zysku jako wielkości rezydualnej).

Mierzenie poziomu działalności

Mierzenie poziomu działalności

gospodarczej

gospodarczej

•

Produkt krajowy brutto można mierzyć jako:

Produkt krajowy brutto można mierzyć jako:



Strumień produktów finalnych

Strumień produktów finalnych

– suma rocznego strumienia końcowych dóbr

– suma rocznego strumienia końcowych dóbr

i

i

usług.

usług.



Strumień kosztów

Strumień kosztów

– łączna wartość wypłacanych przez przedsiębiorstwa w

– łączna wartość wypłacanych przez przedsiębiorstwa w

postaci płac, czynszu, renty, procentu, dywidend i zysków.

postaci płac, czynszu, renty, procentu, dywidend i zysków.

3.

3.

Strumień wytworzonych dóbr i usług w poszczególnych działach i gałęziach

Strumień wytworzonych dóbr i usług w poszczególnych działach i gałęziach

gospodarki

gospodarki

- metoda ta polega na mierzeniu wartości produkcji przez

- metoda ta polega na mierzeniu wartości produkcji przez

naliczanie wartości dodanej wytworzonej przez każde przedsiębiorstwo

naliczanie wartości dodanej wytworzonej przez każde przedsiębiorstwo

(firmę).

(firmę).

Dwa spojrzenia na rachunek PKB

Dwa spojrzenia na rachunek PKB

Produkt krajowy brutto, 1996 r. (mld. dol., ceny bieżące) USA

Produkt krajowy brutto, 1996 r. (mld. dol., ceny bieżące) USA

Metoda strumienia produktu

Metoda strumienia produktu

Metoda strumienia kosztów

Metoda strumienia kosztów

1. Wydatki na spożycie indywidualne: 5 208

1. Wydatki na spożycie indywidualne: 5 208

- dobra trwałe 635

- dobra trwałe 635

- dobra nietrwałe 1 535

- dobra nietrwałe 1 535

- usługi 3 038

- usługi 3 038

2. Prywatne inwestycje krajowe brutto: 1 117

2. Prywatne inwestycje krajowe brutto: 1 117

- budownictwo, środki trwałe 309

- budownictwo, środki trwałe 309

- przedsiębiorstwa, środki trwałe 781

- przedsiębiorstwa, środki trwałe 781

- zmiana zapasów 26

- zmiana zapasów 26

3. Konsumpcja publiczna i zakupy

3. Konsumpcja publiczna i zakupy

inwestycyjne: 1 407

inwestycyjne: 1 407

4. Eksport netto: - 95

4. Eksport netto: - 95

- eksport 871

- eksport 871

- import 966

- import 966

1. Płace i dodatki: 4 427

1. Płace i dodatki: 4 427

2. Procent netto: 425

2. Procent netto: 425

3. Dochody indywidualne z rent 146

3. Dochody indywidualne z rent 146

4. Pośrednie opodatkowanie

4. Pośrednie opodatkowanie

przedsiębiorstw, korekty i błąd

przedsiębiorstw, korekty i błąd

statystyczny: 553

statystyczny: 553

5. Amortyzacja: 830

5. Amortyzacja: 830

6. Dochód przedsiębiorstw

6. Dochód przedsiębiorstw

niedziałających w formie spółki

niedziałających w formie spółki

akcyjnej 520

akcyjnej 520

7. Zyski spółek akcyjnych przed

7. Zyski spółek akcyjnych przed

opodatkowaniem: 736

opodatkowaniem: 736

- dywidendy 305

- dywidendy 305

- zyski nie rozdzielone 202

- zyski nie rozdzielone 202

- podatki zysków spółek akcyjnych 229

- podatki zysków spółek akcyjnych 229

Produkt krajowy brutto 7 636

Produkt krajowy brutto 7 636

Produkt krajowy brutto 7 636

Produkt krajowy brutto 7 636

Źródło: P. A. Samuelson, „Ekonomia” t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.

Źródło: P. A. Samuelson, „Ekonomia” t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.

Tworzenie i wykorzystanie produktu krajowego

Tworzenie i wykorzystanie produktu krajowego

brutto w Polsce w 2005 r.

brutto w Polsce w 2005 r.

Produkcja globalna

Produkcja globalna

1 930 488 mln zł (100%)

1 930 488 mln zł (100%)

Zużycie pośrednie

Zużycie pośrednie

1 066 804 mln zł (55,3%)

1 066 804 mln zł (55,3%)

Wartość dodana brutto

Wartość dodana brutto

863 684 mln zł (44,7%)

863 684 mln zł (44,7%)

Podatki od produktów

Podatki od produktów

minus dotacje do produktów

minus dotacje do produktów

116 982 mln zł

116 982 mln zł

Produkt krajowy brutto

Produkt krajowy brutto

980 666 mln zł

980 666 mln zł

Spożycie

Spożycie

795 365 mln zł

795 365 mln zł

Akumulacja

Akumulacja

188 656 mln zł

188 656 mln zł

Popyt krajowy

Popyt krajowy

984 121 mln zł

984 121 mln zł

Saldo wymiany

Saldo wymiany

produktów z zagranicą

produktów z zagranicą

- 3 455 mln zł

- 3 455 mln zł

Lata

Lata

Sektor

Sektor

publiczny

publiczny

Sektor

Sektor

prywatny

prywatny

1995

1995

38,5 %

38,5 %

61,5%

61,5%

2004

2004

20,8%

20,8%

79,2%

79,2%

2005

2005

19,9%

19,9%

80,1%

80,1%

Źródło: Opracowano na podstawie Rocznik statystyczny GUS, Warszawa 2006

Źródło: Opracowano na podstawie Rocznik statystyczny GUS, Warszawa 2006

Gałęzie

Gałęzie

Wartość dodana

Wartość dodana

brutto w mln zł

brutto w mln zł

PKB na 1

PKB na 1

mieszk. w zł

mieszk. w zł

PKB w %

PKB w %

Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo

Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo

39 928

39 928

1 046

1 046

4,1

4,1

Rybactwo

Rybactwo

161

161

4,22

4,22

0,0

0,0

Przemysł

Przemysł

213 622

213 622

5 598

5 598

21,9

21,9

Budownictwo

Budownictwo

52 320

52 320

1 371

1 371

5,3

5,3

Handel i naprawy

Handel i naprawy

164 041

164 041

4 299

4 299

16,7

16,7

Hotele i restauracje

Hotele i restauracje

10 559

10 559

277

277

1,1

1,1

Transport, gospodarka magazynowa i łączność

Transport, gospodarka magazynowa i łączność

62 392

62 392

1 635

1 635

6,4

6,4

Pośrednictwo finansowe

Pośrednictwo finansowe

35 836

35 836

939

939

3,7

3,7

Obsługa nieruchomości i firm

Obsługa nieruchomości i firm

118 033

118 033

3 093

3 093

12,0

12,0

Administracja publiczna i obrona narodowa

Administracja publiczna i obrona narodowa

obowiązkowe ubezpieczenie i zdrowotne

obowiązkowe ubezpieczenie i zdrowotne

53 323

53 323

1 397

1 397

5,4

5,4

Edukacja

Edukacja

44 259

44 259

1 160

1 160

4,5

4,5

Ochrona zdrowia i pomoc społeczna

Ochrona zdrowia i pomoc społeczna

31 609

31 609

828

828

3,2

3,2

Działalność usługowa komunalna, społeczna

Działalność usługowa komunalna, społeczna

i indywidualna, pozostała

i indywidualna, pozostała

32 549

32 549

853

853

3,3

3,3

Gospodarstwa domowe

Gospodarstwa domowe

5 052

5 052

132

132

0,5

0,5

Wartość dodana brutto - ogółem

Wartość dodana brutto - ogółem

863 684

863 684

22 632

22 632

88,1

88,1

Udział poszczególnych gałęzi gospodarki w Polsce

Udział poszczególnych gałęzi gospodarki w Polsce

wytworzonym PKB w 2005 r.

wytworzonym PKB w 2005 r.

Źródło: Opracowano na podstawie Rocznik statystyczny GUS, Warszawa 2006

Źródło: Opracowano na podstawie Rocznik statystyczny GUS, Warszawa 2006

Struktura produktu narodowego brutto

Struktura produktu narodowego brutto

i dochodu narodowego netto

i dochodu narodowego netto

Produkt

Produkt

narodowy

narodowy

brutto

brutto

(PNB)

(PNB)

w cenach

w cenach

rynkowych

rynkowych

Dochód netto

Dochód netto

z tytułu własności

z tytułu własności

za granicą

za granicą

Dochód netto

Dochód netto

z tytułu własności

z tytułu własności

za granicą

za granicą

Amortyzacja

Amortyzacja

Wydatki sektora

Wydatki sektora

budżetowego (G)

budżetowego (G)

Produkt krajowy

Produkt krajowy

brutto (PKB)

brutto (PKB)

w cenach

w cenach

rynkowych

rynkowych

Podatki

Podatki

pośrednie

pośrednie

Inwestycje (I)

Inwestycje (I)

Produkt

Produkt

narodowy

narodowy

netto (PNN)

netto (PNN)

w cenach

w cenach

rynkowych

rynkowych

Dochód

Dochód

narodowy

narodowy

(DN)=PNN

(DN)=PNN

w cenach

w cenach

czynników

czynników

produkcji

produkcji

Dochody

Dochody

z tytułu

z tytułu

czynszów

czynszów

Zyski

Zyski

Dochód

Dochód

z pracy na

z pracy na

własny

własny

rachunek

rachunek

Eksport (NX)

Eksport (NX)

Konsumpcja (C)

Konsumpcja (C)

Wynagrodzenia

Wynagrodzenia

i płace

i płace

PNB

PNB

Struktura wydatków

Struktura wydatków

na PNB

na PNB

Definicja

Definicja

PKB

PKB

Definicja

Definicja

PNN

PNN

Definicja

Definicja

DN

DN

Dochody czynników

Dochody czynników

produkcji

produkcji

Kraj

Kraj

PKB w mln dolarów (nominalne)

PKB w mln dolarów (nominalne)

1

1

Stany Zjednoczone

Stany Zjednoczone

13 228 391

13 228 391

2

2

Japonia

Japonia

4 420 955

4 420 955

3

3

Niemcy

Niemcy

2 890 092

2 890 092

4

4

Chiny

Chiny

2 554 200

2 554 200

5

5

Wielka Brytania

Wielka Brytania

2 362 580

2 362 580

6

6

Francja

Francja

2 227 330

2 227 330

7

7

Włochy

Włochy

1 841 042

1 841 042

8

8

Kanada

Kanada

1 273 144

1 273 144

9

9

Hiszpania

Hiszpania

1 216 736

1 216 736

10

10

Rosja

Rosja

975 338

975 338

11

11

Brazylia

Brazylia

966 827

966 827

12

12

Korea Południowa

Korea Południowa

892 008

892 008

13

13

Indie

Indie

849 905

849 905

14

14

Meksyk

Meksyk

846 782

846 782

15

15

Australia

Australia

729 165

729 165

23

23

Polska

Polska

320 763

320 763

15 największych gospodarek na świecie, uwzględniając

15 największych gospodarek na świecie, uwzględniając

PKB realny w 2006 r.

PKB realny w 2006 r.

Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, World Economic Outlook Database, April 2005, 2006.

Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, World Economic Outlook Database, April 2005, 2006.

Kraj

Kraj

PKB w mln dolarów

PKB w mln dolarów

1

1

Stany Zjednoczone

Stany Zjednoczone

13 130

13 130

2

2

Chiny

Chiny

10 170

10 170

3

3

Japonia

Japonia

4 218

4 218

4

4

Indie

Indie

4 156

4 156

5

5

Niemcy

Niemcy

2 630

2 630

6

6

Wielka Brytania

Wielka Brytania

1 930

1 930

7

7

Rosja

Rosja

1 891

1 891

8

8

Włochy

Włochy

1 756

1 756

9

9

Brazylia

Brazylia

1 746

1 746

10

10

Korea

Korea

1 655

1 655

11

11

Kanada

Kanada

1 196

1 196

12

12

Meksyk

Meksyk

1 178

1 178

13

13

Hiszpania

Hiszpania

1 149

1 149

14

14

Indonezja

Indonezja

1 109

1 109

15

15

Tajwan

Tajwan

948,3

948,3

23

23

Polska

Polska

552,4

552,4

PKB w 2006 r. według siły nabywczej na świecie

PKB w 2006 r. według siły nabywczej na świecie

Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, World Economic Outlook Database, April 2005, 2006.

Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, World Economic Outlook Database, April 2005, 2006.

Wady stosowanych dotychczas mierników

Wady stosowanych dotychczas mierników

gospodarki (PNB, PKD i DN)

gospodarki (PNB, PKD i DN)



Pomija działalność o charakterze nie rynkowym (naprawy domowe, prace w gospodarstwie domowym,

Pomija działalność o charakterze nie rynkowym (naprawy domowe, prace w gospodarstwie domowym,

uprawa działki)

uprawa działki)



Nie uwzględnia produkcji i usług nie rejestrowanych w celu uniknięcia podatków (gospodarka

Nie uwzględnia produkcji i usług nie rejestrowanych w celu uniknięcia podatków (gospodarka

podziemna tzw. szara strefa),

podziemna tzw. szara strefa),



Nie ujmuje tzw. efektów zewnętrznych produkcji (np. zanieczyszczenia środowiska),

Nie ujmuje tzw. efektów zewnętrznych produkcji (np. zanieczyszczenia środowiska),



Nie uwzględnia różnic cen w poszczególnych krajach (co przynajmniej teoretycznie jest niwelowane

Nie uwzględnia różnic cen w poszczególnych krajach (co przynajmniej teoretycznie jest niwelowane

przez liczenie parytetem siły nabywczej),

przez liczenie parytetem siły nabywczej),



Nie zawiera informacji o proporcjach podziału Dochodu Narodowego

Nie zawiera informacji o proporcjach podziału Dochodu Narodowego

(np. zbrojenie),

(np. zbrojenie),



Nie uwzględnia zmian ilości czasu pracy (np. 38 i 45 godzinny tydzień pracy),

Nie uwzględnia zmian ilości czasu pracy (np. 38 i 45 godzinny tydzień pracy),



Nie uwzględnia wartości czasu wolnego (wypoczynku).

Nie uwzględnia wartości czasu wolnego (wypoczynku).

Jaka część PKB jest wytwarzana w szarej

Jaka część PKB jest wytwarzana w szarej

strefie w procentach

strefie w procentach

27,4

27

24,4

18,4

18,3

16,3

15

12,5

11,1

0

10

20

30

Polska

Włochy

Węgry

Czechy

Słowacja

Niemcy

Francja

W. Brytania

J aponia

Dobrobyt ekonomiczny netto a produkt

Dobrobyt ekonomiczny netto a produkt

narodowy brutto (PNB)

narodowy brutto (PNB)

80

80

90

90

100

100

150

150

200

200

250

250

300

300

W

p

ro

c

e

n

ta

c

h

p

o

zi

o

m

u

1

9

2

9

W

p

ro

c

e

n

ta

c

h

p

o

zi

o

m

u

1

9

2

9

Lata

Lata

1930

1930

1940

1940

1950

1950

1960

1960

1970

1970

1980

1980

II wojna światowa

II wojna światowa

dobrobyt ekonomiczny

dobrobyt ekonomiczny

netto (na 1 mieszkańca)

netto (na 1 mieszkańca)

Produkt narodowy brutto

Produkt narodowy brutto

(na 1 mieszkańca)

(na 1 mieszkańca)

Dobrobyt

Dobrobyt

ekonomiczny netto

ekonomiczny netto

rósł wolniej niż

rósł wolniej niż

produkt narodowy

produkt narodowy

netto

netto

Wielka Depresja

Wielka Depresja

Źródło: P. A. Samuelson, „Ekonomia” t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.

Źródło: P. A. Samuelson, „Ekonomia” t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.