Edukacja przedszkolna –
szansą rozwoju dziecka
potencjalnie zdolnego.
Edukacja przedszkolna stanowi fundamentalne podłoże
rozwijania pamięci, kreatywności, możliwości
poznawczych jednostki oraz twórczego wykorzystania
potencjału mózgu.
„Dziecko rodzi się wszechstronnie uzdolnione, z pełną
możliwością rozwoju we wszystkich kierunkach,
potencjalną wybitną inteligencją, zadatkami na rozwijanie
wielkiej twórczości oraz z dużym talentem społecznym.”
Edward Nęcka, psycholog
Poland
Współczesne polskie przedszkole to ośrodek edukacji do twórczości
– czyli miejsce wyzwalania twórczych możliwości dzieci.
Warunki materialne.
Przedszkole powinno być wyposażone w zabawki – jakość i sposób
wykorzystania, pomoce dydaktyczne, sprzęt sportowy, biblioteczkę
dziecięcą.
Organizacja przestrzeni:
Ważne jest wygospodarowanie miejsca, gdzie dzieci mogą się
bawić w sposób jaki im najbardziej odpowiada. Można udostępnić
pracownię plastyczną, salę gimnastyczną, zagospodarować ogród
(działkę uprawną, stację meteorologiczną), miejsce do zabaw
ogólnoruchowych i rekreacji, stworzyć rozmaite kąciki
zainteresowań w salach przedszkolnych.
W Miejskim Przedszkolu Integracyjnym nr43 w Częstochowie –
Polska, znajdują się takie kąciki zainteresowań jak:
• Kącik Badacza – miejsce wykonywania prostych doświadczeń i
różnych zdolności matematycznych
• Muzykolandia – kącik śpiewania, grania, tańczenia oraz
słuchania utworów muzycznych
• Bajkowy świat – dzieci mogą oglądać ulubione pozycje literatury
dziecięcej, opowiadać, słuchać bajek, czytanych przez
nauczyciela lub odtwarzanych z CD, walkmanów ze słuchawkami
• Plastelinkowo – kącik rozwijania zdolności plastycznych i
konstruktorskich
• Obserwatorium – miejsce obserwacji hodowli zwierząt i roślin,
wyposażone w sprzęt umożliwiający obserwację innych zjawisk
przyrodniczych
Program edukacji przedszkolnej – Nowa Podstawa
programowa w Polsce (23 XII 2008 roku). Nauczyciel przedszkola
może wybrać program wychowawczo – dydaktyczny pod kątem
wspomagania rozwoju twórczej aktywności dzieci lub opracować
własny program autorski.
Organizacja zajęć przedszkolnych.
Uwzględnia zainteresowania i możliwości dzieci. Sprzyja jej:
• włączanie w tradycyjne zajęcia ćwiczeń typu „wybierz, co chcesz
robić”
• rozwijanie wszystkich rodzajów inteligencji dzieci,
• zwiększanie aktywności odwołującej się do indywidualnych
uzdolnień i zainteresowań.
W miejskim Przedszkolu Integracyjnym nr 43 nauczycielki
przeprowadzają dużo zajęć rozwijających inteligencję językową i
wizualno – przestrzenną (edukacja plastyczna).
Dzieci uzdolnione zmysłowo przejawiają niechęć do ćwiczeń
fizycznych, a dzieci wyjątkowo sprawne fizycznie niechętnie
malują, lub rysują. Nauczyciele w przedstawionym przedszkolu
mają bardzo szeroki zakres działań i kompetencji, pasjonują się
różnymi obszarami edukacji – plastyką, przyrodą, teatrem,
cyrkiem, a to stwarza możliwość poszerzenia oferty
przedszkolaka. Głównym założeniem pracy tego przedszkola jest
wychodzenie naprzeciw potrzebom dziecka uzdolnionego, ale
również i niepełnosprawnego.
Praca z dzieckiem zdolnym w tym przedszkolu ukierunkowana jest na
rozwijanie zdolności indywidualnych, zainteresowań oraz:
• stwarzanie warunków do odkrywania, eksperymentowania, poznawania,
działania, przeżywania w różnych formach,
• kształtowanie wiary we własne możliwości,
• rozwijanie możliwości umysłowych oraz szczególnych uzdolnień do
uczenia się matematyki,
• stwarzanie sytuacji doskonalących pamięć, umiejętność skupienia uwagi,
zdolność kojarzenia, logicznego, twórczego i oryginalnego myślenia a
także działania,
• rozbudzanie ciekawości poznawczej oraz samodzielności,
• tworzenie warunków, w których dziecko rozwija nabyte doświadczenia
językowe, ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności czytania i
pisania,
• kształtowanie i rozwijanie ekspresji, twórczej postawy, wrażliwości na
piękno, wrażliwości estetycznej, pomysłowości, wyobraźni i
muzykalności.
Metody wychowania i nauczania
W pracy z dzieckiem zdolnym nauczycielki wykorzystują
koncepcję łączenia metod czyli „Sojusz metod”, w których
dominują metody aktywizujące dzieci:
• uczenie się przez odkrywanie, działanie, przeżywanie,
• zabawowa,
• „burza mózgów”,
• patrz i słuchaj,
• Kinezjologia Edukacyjna P. Dennisona,
• Od piosenki do literki M. Bogdanowicz,
• Metoda V. Sherborne, M. Montessori, C. Orffa itp.
Praca z dzieckiem zdolnym w przedszkolu realizowana jest w
trakcie zajęć zintegrowanych w ciągu dnia pobytu dziecka w
przedszkolu (szczególnie w I i III części dnia, wymiennie z
zajęciami z dogoterapii itp).
Formy
pracy:
• indywidualna
• grupowa
• zespołowa
• zbiorowa
Proponuje się następujące ćwiczenia do pracy z wybitnymi
przedszkolakami w Miejskim Przedszkolu Integracyjnym nr 43 w
Częstochowie:
• „Archiwum” – wyodrębnianie wyrazów spełniających określone
wymogi treściowe, na przykład obiekty białe,
• „Podobieństwa” – losowanie 2 obrazków, pytanie o ich cechy
wspólne,
• 1000 Definicji – nazywanie „inaczej” przedmiotów,
• „Zagadki”
• „Skojarzenia” – pokaz obrazka i pytanie o skojarzenia z nim
związane,
• „Wyliczanki” – na przykład „Człowiek może mieszkać w... (wymienić,
„wyliczyć”),
• „Dziesięć pytań do...” – zadawanie dowolnych pytań (liczy się
pomysłowość, i kultura zachowań),
• „Autoprezentacja” – rysunek i omówienie. „Jestem Ania i lubię...”
• „Planista” – masz jeden dzień do dyspozycji, w którym planujesz
wszystko dla grupy,
• „Inne wyrazy” – utworzenie innych wyrazów z liter SMOK: sok, kos,
• „Przyczyny” – podawanie przyczyn mniej lub bardziej absurdalnych
sytuacji.
• Pięcio i sześciolatki o wysokim potencjale zdolności bawią i uczą się
nie tylko przez doświadczenie i przeżywanie, ale widoczna jest ich
otwartość na otoczenie, śmiałość działania, wiara we własne
możliwości oraz dzielenie się z rówieśnikami doskonałymi
pomysłami.