Badanie przedmiotowe

Badanie przedmiotowe

Badanie układu

Badanie układu

krążenia

krążenia

Klinika Propedeutyki Pediatrii

Klinika Propedeutyki Pediatrii

i Chorób Metabolicznych Kości

i Chorób Metabolicznych Kości

Materiały dla studentów

Materiały dla studentów

OGLĄDANIE I BADANIE

OGLĄDANIE I BADANIE

PALPACYJNE OKOLICY SERCA

PALPACYJNE OKOLICY SERCA



uderzenie koniuszkowe

uderzenie koniuszkowe



uderzenie sercowe

uderzenie sercowe



koci mruk

koci mruk

UDERZENIE KONIUSZKOWE

UDERZENIE KONIUSZKOWE

to

to

ograniczone uwypuklenie ściany klatki

ograniczone uwypuklenie ściany klatki

piersiowej podczas skurczu serca w

piersiowej podczas skurczu serca w

okolicy jego koniuszka

okolicy jego koniuszka



IV lub V międzyżebrze na lewej granicy serca

IV lub V międzyżebrze na lewej granicy serca



miarowe, zgodne z częstością akcji serca

miarowe, zgodne z częstością akcji serca



można je pokryć opuszką palca

można je pokryć opuszką palca



powiększenie PK i PP

powiększenie PK i PP





przesunięcie

przesunięcie

uderzenia koniuszkowego w lewo (i w górę)

uderzenia koniuszkowego w lewo (i w górę)



powiększenie LK

powiększenie LK





przesunięcie w lewo i ku

przesunięcie w lewo i ku

dołowi

dołowi

UDERZENIE SERCOWE

UDERZENIE SERCOWE

to wznoszenie się przedniej ściany

to wznoszenie się przedniej ściany

klatki piersiowej w okolicy podstawy

klatki piersiowej w okolicy podstawy

serca w lewo od mostka

serca w lewo od mostka



uderzenie prawej komory o

uderzenie prawej komory o

przednią ścianę klatki piersiowej w

przednią ścianę klatki piersiowej w

czasie skurczu

czasie skurczu



u młodzieży ; po wysiłku lub

u młodzieży ; po wysiłku lub

emocjach

emocjach

KOCI MRUK

KOCI MRUK

to

to

wyczuwalne drżenie płasko ułożoną

wyczuwalne drżenie płasko ułożoną

ręką w okolicy serca

ręką w okolicy serca



niezarośnięty przewód tętniczy PDA

niezarośnięty przewód tętniczy PDA





II lewe mż przy mostku i nad

II lewe mż przy mostku i nad

obojczykiem po stronie lewej

obojczykiem po stronie lewej



ubytek w przegrodzie

ubytek w przegrodzie

międzykomorowej VSD

międzykomorowej VSD





IV-VI

IV-VI

chrząstka żebrowa w środkowej części

chrząstka żebrowa w środkowej części

mostka

mostka



zwężenie zastawek: dwudzielnej,

zwężenie zastawek: dwudzielnej,

aortalnej i płucnej

aortalnej i płucnej

OPUKIWANIE SERCA

OPUKIWANIE SERCA



Stłumienie względne (głębokie, duże)

Stłumienie względne (głębokie, duże)

- rzut serca na przednią ścianę klatki

- rzut serca na przednią ścianę klatki

piersiowej

piersiowej



stłumienie bezwzględne

stłumienie bezwzględne

(powierzchniowe, małe) - część serca

(powierzchniowe, małe) - część serca

przylegająca do klatki piersiowej

przylegająca do klatki piersiowej

MIEJSCA OPUKIWANIA

MIEJSCA OPUKIWANIA

STŁUMIENIA WZGLĘDNEGO

STŁUMIENIA WZGLĘDNEGO



granica górna

granica górna





linia środkowo-obojczykowa

linia środkowo-obojczykowa

lewa (niemowlęta) lub przymostkowa lewa- dzieci

lewa (niemowlęta) lub przymostkowa lewa- dzieci

starsze

starsze



granica prawa

granica prawa





1/2 wysokości pomiędzy

1/2 wysokości pomiędzy

stłumieniem wątroby a górną granicą serca od linii

stłumieniem wątroby a górną granicą serca od linii

środkowo-obojczykowej prawej do linii środkowej

środkowo-obojczykowej prawej do linii środkowej

ciała

ciała



granica lewa

granica lewa





na wysokości uderzenia

na wysokości uderzenia

koniuszkowego od linii pachowej przedniej do linii

koniuszkowego od linii pachowej przedniej do linii

przymostkowej lewej

przymostkowej lewej

GRANICE STŁUMIENIA

GRANICE STŁUMIENIA

WZGLĘDNEGO SERCA U DZIECI

WZGLĘDNEGO SERCA U DZIECI

OSŁUCHIWANIE SERCA

OSŁUCHIWANIE SERCA



zastawka dwudzielna

zastawka dwudzielna





na

na

koniuszku serca

koniuszku serca



zastawka aortalna

zastawka aortalna





drugie prawe

drugie prawe

międzyżebrze przy mostku

międzyżebrze przy mostku



zastawka tętnicy płucnej

zastawka tętnicy płucnej





drugie

drugie

lewe międzyżebrze przy mostku

lewe międzyżebrze przy mostku



zastawka trójdzielna

zastawka trójdzielna





przyczep

przyczep

czwartej prawej chrząstki żebrowej do

czwartej prawej chrząstki żebrowej do

mostka

mostka

TONY SERCA

TONY SERCA

I -skurczowy

I -skurczowy

:

:



zamknięcie zastawek przedsionkowo-

zamknięcie zastawek przedsionkowo-

komorowych

komorowych



napinanie mięsni komór

napinanie mięsni komór



otwarcie zastawek tętniczych

otwarcie zastawek tętniczych



uderzenie krwi wypływającej z komór o

uderzenie krwi wypływającej z komór o

ściany tętnic

ściany tętnic

II -rozkurczowy

II -rozkurczowy



zamknięcie zastawek półksiężycowatych

zamknięcie zastawek półksiężycowatych

aorty i pnia płucnego

aorty i pnia płucnego

TONY SERCA U DZIECI

TONY SERCA U DZIECI



We wdechu rozdwojenie II tonu na

We wdechu rozdwojenie II tonu na

składowa aortalną i płucną

składowa aortalną i płucną



I ton głośniejszy na koniuszku

I ton głośniejszy na koniuszku



II ton głośniejszy u podstawy serca

II ton głośniejszy u podstawy serca



fala tętna na obwodzie tuż po I tonie

fala tętna na obwodzie tuż po I tonie

JEDNO UDERZENIE SERCA TO: I

JEDNO UDERZENIE SERCA TO: I

i II TON

i II TON

ORAZ PRZERWA

ORAZ PRZERWA

ROZKURCZOWA (PO II TONIE)

ROZKURCZOWA (PO II TONIE)

I SKURCZOWA (PO I TONIE)

I SKURCZOWA (PO I TONIE)

TONY SERCA U DZIECI

TONY SERCA U DZIECI



III ton

III ton

- otwarcie zastawek

- otwarcie zastawek

przedsionkowo-komorowych

przedsionkowo-komorowych





wypływanie pierwszego strumienia

wypływanie pierwszego strumienia

krwi z przedsionków do komór

krwi z przedsionków do komór



IV ton

IV ton

- przedsionkowy

- przedsionkowy





reszta krwi

reszta krwi

z przedsionków przepływa do komór

z przedsionków przepływa do komór

przez jeszcze otwarte zastawki

przez jeszcze otwarte zastawki

ODRĘBNOŚCI ROZWOJOWE

ODRĘBNOŚCI ROZWOJOWE

W UKŁADZIE KRĄŻENIA U DZIECI

W UKŁADZIE KRĄŻENIA U DZIECI



Zmiana granic serca zależna od wieku dziecka

Zmiana granic serca zależna od wieku dziecka



rozdwojenie II tonu zależne od fazy

rozdwojenie II tonu zależne od fazy

oddychania

oddychania



obecność III i IV tonu

obecność III i IV tonu



niemiarowość oddechowa

niemiarowość oddechowa



występowanie szmerów niewinnych

występowanie szmerów niewinnych

(przygodnych)

(przygodnych)



niemiarowości rytmu serca

niemiarowości rytmu serca



zmiana częstości akcji serca zależna od wieku

zmiana częstości akcji serca zależna od wieku



pozostałości krążenia płodowego w okresie

pozostałości krążenia płodowego w okresie

noworodkowym

noworodkowym

CZĘSTOŚĆ AKCJI SERCA U

CZĘSTOŚĆ AKCJI SERCA U

DZIECI

DZIECI

W ZALEŻNOŚCI OD WIEKU

W ZALEŻNOŚCI OD WIEKU

NIEMIAROWOŚĆ ODDECHOWA

NIEMIAROWOŚĆ ODDECHOWA

to przyspieszenie czynności

to przyspieszenie czynności

serca we wdechu

serca we wdechu



wydech - prawidłowa czynność

wydech - prawidłowa czynność



przy chwilowym zatrzymaniu

przy chwilowym zatrzymaniu

oddychania- ustępuje ujemne ciśnienie

oddychania- ustępuje ujemne ciśnienie

w klatce piersiowej na szczycie wdechu

w klatce piersiowej na szczycie wdechu





zwiększona ilość krwi napływająca

zwiększona ilość krwi napływająca

żyłami głównymi do przedsionków

żyłami głównymi do przedsionków





pobudzenie zakończeń nerwów

pobudzenie zakończeń nerwów

współczulnych w PP

współczulnych w PP

SZMERY NIEWINNE

SZMERY NIEWINNE

to

to

fizjologiczne zjawiska akustyczne

fizjologiczne zjawiska akustyczne

związane z tonami serca

związane z tonami serca

spotykane tylko u dzieci

spotykane tylko u dzieci



klasyczny

klasyczny



tętnicy płucnej

tętnicy płucnej



buczenia żylnego

buczenia żylnego



brzęczącej struny Stilla

brzęczącej struny Stilla



wyrzutu lewej komory

wyrzutu lewej komory



piszczącej lalki

piszczącej lalki



sercowo-płucny

sercowo-płucny

SZMERY NIEWINNE

SZMERY NIEWINNE

PRZYCZYNY

PRZYCZYNY



Stosunkowo wąskie przekroje zastawek i

Stosunkowo wąskie przekroje zastawek i

naczyń

naczyń



kręty przebieg naczyń

kręty przebieg naczyń



zwiększony wyrzut i szybkość przepływu

zwiększony wyrzut i szybkość przepływu

krwi

krwi



nieprawidłowe napięcie mięsni

nieprawidłowe napięcie mięsni

brodawkowatych

brodawkowatych



ucisk lub skręcenie serca i naczyń

ucisk lub skręcenie serca i naczyń

żylnych

żylnych



70% -okres dojrzewania

70% -okres dojrzewania



gorączka, emocje, wysiłek fizyczny

gorączka, emocje, wysiłek fizyczny

nasilają natężenie szmeru

nasilają natężenie szmeru



nieprawidłowe ustawienie nici

nieprawidłowe ustawienie nici

ścięgnistych

ścięgnistych

SZMER KLASYCZNY

SZMER KLASYCZNY



rodzaj: skurczowy, proto-mezosystyliczny

rodzaj: skurczowy, proto-mezosystyliczny



głośność: 1/6-3/6 w skali Levina

głośność: 1/6-3/6 w skali Levina



miejsce osłuchiwania: między III a V żebrem

miejsce osłuchiwania: między III a V żebrem

wzdłuż lewej krawędzi mostka (p.Erba)

wzdłuż lewej krawędzi mostka (p.Erba)



występowanie: najczęściej u dzieci w wieku

występowanie: najczęściej u dzieci w wieku

6-10 lat (także okres przedszkolny, i

6-10 lat (także okres przedszkolny, i

niemowlęcy)

niemowlęcy)



nasila się przy przyspieszonej akcji

nasila się przy przyspieszonej akcji

serca,

serca,

w

w

wydechu oraz w pozycji leżącej

wydechu oraz w pozycji leżącej

SZMER TĘTNICY PŁUCNEJ

SZMER TĘTNICY PŁUCNEJ



rodzaj: skurczowy, protomezosystyliczny

rodzaj: skurczowy, protomezosystyliczny

lub protosystoliczny

lub protosystoliczny



głośność: 2/6-3/6 w skali Levina

głośność: 2/6-3/6 w skali Levina



miejsce osłuchiwania: II lewe międzyżebrze

miejsce osłuchiwania: II lewe międzyżebrze

przy mostku

przy mostku



występowanie: 50% dzieci w okresie

występowanie: 50% dzieci w okresie

pokwitania, szczególnie szczupłe dziewczęta

pokwitania, szczególnie szczupłe dziewczęta



nasila się po wydechu, przy zmianie pozycji

nasila się po wydechu, przy zmianie pozycji

z siedzącej należącą

z siedzącej należącą



różnica przekroju pomiędzy światłem prawej

różnica przekroju pomiędzy światłem prawej

komory a tętnicą płucną

komory a tętnicą płucną

SZMER BUCZENIA ŻYLNEGO

SZMER BUCZENIA ŻYLNEGO



rodzaj: pozasercowy, skurczowo-

rodzaj: pozasercowy, skurczowo-

rozkurczowy lub rozkurczowy

rozkurczowy lub rozkurczowy



miejsce osłuchiwania: pola

miejsce osłuchiwania: pola

podobojczykowe, częściej prawe

podobojczykowe, częściej prawe



występowanie: 2-3 lata (do 6 roku życia)

występowanie: 2-3 lata (do 6 roku życia)



nasila się przy odgięciu głowy do tyłu

nasila się przy odgięciu głowy do tyłu

lub skręceniu w bok

lub skręceniu w bok



cichnie przy przechyleniu głowy do

cichnie przy przechyleniu głowy do

mostka lub uciśnięciu żyły szyjnej nad

mostka lub uciśnięciu żyły szyjnej nad

obojczykiem

obojczykiem



zaburzenie przepływu krwi w żyle szyjnej

zaburzenie przepływu krwi w żyle szyjnej

NIEMIAROWOŚĆ RYTMU SERCA

NIEMIAROWOŚĆ RYTMU SERCA

Nadkomorowe skurcze

Nadkomorowe skurcze

dodatkowe

dodatkowe

:

:



przed lub w okresie pokwitania

przed lub w okresie pokwitania



częściej u dziewczynek z dystonią

częściej u dziewczynek z dystonią

neurowegetatywną

neurowegetatywną



znikają lub zmniejsza się ich

znikają lub zmniejsza się ich

liczba po wysiłku fizycznym

liczba po wysiłku fizycznym

SZMERY CZYNNOŚCIOWE

SZMERY CZYNNOŚCIOWE



niedokrwistość (niemowlęta)

niedokrwistość (niemowlęta)



nadczynność lub niedoczynność

nadczynność lub niedoczynność

tarczycy

tarczycy



nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze

ustępują wraz z chorobą zasadniczą

ustępują wraz z chorobą zasadniczą

TARCIE OSIERDZIA

TARCIE OSIERDZIA



Ocieranie się o siebie zmienionych

Ocieranie się o siebie zmienionych

patologicznie blaszek osierdzia

patologicznie blaszek osierdzia



osłuchiwanie: przyczep III i IV żeber

osłuchiwanie: przyczep III i IV żeber

po lewej stronie mostka

po lewej stronie mostka



występowanie:

występowanie:

suche zapalenie osierdzia

suche zapalenie osierdzia

początek wysiękowego zapalenia

początek wysiękowego zapalenia

osierdzia

osierdzia

Badanie tętna

Badanie tętna

Określamy tętno na tętnicach

Określamy tętno na tętnicach

symetrycznych najczęściej na:

symetrycznych najczęściej na:



Szyjnych zewnętrznych

Szyjnych zewnętrznych



Promieniowych

Promieniowych



Udowych

Udowych



Podkolanowych

Podkolanowych



Grzbietowych stopy

Grzbietowych stopy

Cechy tętna

Cechy tętna



Częstość

Częstość



Wypełnienie

Wypełnienie



Napięcie

Napięcie



Miarowość

Miarowość



Symetryczność

Symetryczność



Chybkość

Chybkość



Wysokość fali tętna

Wysokość fali tętna

Badanie ciśnienia tętniczego

Badanie ciśnienia tętniczego



Najczęściej metodą osłuchową wg

Najczęściej metodą osłuchową wg

Korotkowa

Korotkowa



Odpowiedni dobór mankietu –

Odpowiedni dobór mankietu –

powinien obejmować około 2/3

powinien obejmować około 2/3

długości ramienia

długości ramienia



Zbyt szeroki mankiet RR

Zbyt szeroki mankiet RR



Zbyt wąski RR

Zbyt wąski RR