Wkłucia dożylne i
przetaczanie płynów
Wkłucia dożylne i
przetaczanie płynów
Wybór dostępu żylnego –
kryteria:
Wybór dostępu żylnego –
kryteria:
Wybór dostępu żylnego zależy od:
• odporności żyły na działanie podawanych leków i
płynów (pH, osmolarność)
• przewidywanego czasu wlewu
• stanu układu żylnego
• dostępności poszczególnych naczyń
• możliwości wystąpienia powikłań
• wygody pacjenta
Wybór dostępu żylnego zależy od:
• odporności żyły na działanie podawanych leków i
płynów (pH, osmolarność)
• przewidywanego czasu wlewu
• stanu układu żylnego
• dostępności poszczególnych naczyń
• możliwości wystąpienia powikłań
• wygody pacjenta
Wybór dostępu żylnego –
kryteria:
Wybór dostępu żylnego –
kryteria:
Nakłucie żyły obwodowej jest wskazane:
•przy rutynowych pobraniach krwi i
wstrzyknięciach
•przy krótkotrwałym leczeniu płynami
•przy szybkich wlewach dużych objętości
•przy podawaniu leków lub płynów o
osmolarności poniżej 600 mOsm/l
Nakłucie żyły obwodowej jest wskazane:
•przy rutynowych pobraniach krwi i
wstrzyknięciach
•przy krótkotrwałym leczeniu płynami
•przy szybkich wlewach dużych objętości
•przy podawaniu leków lub płynów o
osmolarności poniżej 600 mOsm/l
Wybór dostępu żylnego –
kryteria:
Wybór dostępu żylnego –
kryteria:
Za wyborem dostępu centralnego
przemawia konieczność:
•
długotrwałego leczenia płynami
•
żywienia pozajelitowego
•
podawanie leków uszkadzających
śródbłonek naczyniowy
•
niemożność uzyskania dostępu do żyły
obwodowej (wstrząs, oparzenie, zakrzepica
żył obwodowych)
Za wyborem dostępu centralnego
przemawia konieczność:
•
długotrwałego leczenia płynami
•
żywienia pozajelitowego
•
podawanie leków uszkadzających
śródbłonek naczyniowy
•
niemożność uzyskania dostępu do żyły
obwodowej (wstrząs, oparzenie, zakrzepica
żył obwodowych)
Wybór dostępu żylnego –
kryteria:
Dostęp centralny stwarza możliwość:
•prowadzenia hemodializy
•szybkiego wprowadzenia elektrody
rozrusznika serca
•pomiaru ośrodkowego ciśnienia żylnego
(OCŻ)
•pomiaru rzutu minutowego serca
•pomiaru ciśnienia w tętnicy płucnej
Dostęp centralny stwarza możliwość:
•prowadzenia hemodializy
•szybkiego wprowadzenia elektrody
rozrusznika serca
•pomiaru ośrodkowego ciśnienia żylnego
(OCŻ)
•pomiaru rzutu minutowego serca
•pomiaru ciśnienia w tętnicy płucnej
Nakłucie żyły obwodowej
Nakłucie żyły obwodowej
• do nakłucia nadają się żyły grzbietu
ręki i przedramienia
• nie nakłuwać żył w okolicy stawu
• najkorzystniejszy dostęp do żyły
odpromieniowej w odległości ok. 5 cm
od nadgarstka
• u praworęcznych wykorzystywać
dostęp do żył na lewej kończynie
• do nakłucia nadają się żyły grzbietu
ręki i przedramienia
• nie nakłuwać żył w okolicy stawu
• najkorzystniejszy dostęp do żyły
odpromieniowej w odległości ok. 5 cm
od nadgarstka
• u praworęcznych wykorzystywać
dostęp do żył na lewej kończynie
Dostępy do żyły głównej
Dostępy do żyły głównej
Żyłę główną górną można cewnikować:
z obwodu
przez żyły kończyny górnej
odłokciową
odpromieniową
centralnie – przez nakłucie żył
szyjnej wewnętrznej
podobojczykowej
bezimiennej
szyjnej zewnętrznej
Żyłę główną górną można cewnikować:
z obwodu
przez żyły kończyny górnej
odłokciową
odpromieniową
centralnie – przez nakłucie żył
szyjnej wewnętrznej
podobojczykowej
bezimiennej
szyjnej zewnętrznej
Wprowadzenie cewnika
przez żyły kończyny górnej
Wprowadzenie cewnika
przez żyły kończyny górnej
• Miejsce wkłucia okolice dołu łokciowego
– żyła odłokciowa
– żyła środkowa łokcia
• Do wprowadzenia cewnika kończyna
powinna być przywiedziona i zrotowana
zewnętrznie
• Cewnik wprowadza się na głębokość 50
cm
• Miejsce wkłucia okolice dołu łokciowego
– żyła odłokciowa
– żyła środkowa łokcia
• Do wprowadzenia cewnika kończyna
powinna być przywiedziona i zrotowana
zewnętrznie
• Cewnik wprowadza się na głębokość 50
cm
Wprowadzenie cewnika
przez nakłucie żyły
centralnej
Wprowadzenie cewnika
przez nakłucie żyły
centralnej
W pierwszym rzędzie należy brać
pod uwagę nakłucie:
żyły szyjnej wewnętrznej
żyły podobojczykowej
w dalszej kolejności:
żyłę bezimienną
szyjną zewnętrzną
W pierwszym rzędzie należy brać
pod uwagę nakłucie:
żyły szyjnej wewnętrznej
żyły podobojczykowej
w dalszej kolejności:
żyłę bezimienną
szyjną zewnętrzną
Nakłucie żyły szyjnej
wewnętrznej (Brinkman i
Costley)
Nakłucie żyły szyjnej
wewnętrznej (Brinkman i
Costley)
• Pacjent w pozycji Trendelenburga (ok. 20),
głowa lekko odwrócona w stronę przeciwną
• Pozycja ta zapobiega zatorowi powietrznemu,
ułatwia nakłucie żyły
• Preferowana żyła po prawej stronie
• Za punkt orientacyjny przyjmuje się mięsień
mostkowo-obojczykowo-sutkowy
• Pacjent w pozycji Trendelenburga (ok. 20),
głowa lekko odwrócona w stronę przeciwną
• Pozycja ta zapobiega zatorowi powietrznemu,
ułatwia nakłucie żyły
• Preferowana żyła po prawej stronie
• Za punkt orientacyjny przyjmuje się mięsień
mostkowo-obojczykowo-sutkowy
Technika nakłucia:
Technika nakłucia:
• Miejsce wkłucia – skrzyżowanie żyły zewnętrznej z
boczną krawędzią m. mostkowo-obojczykowo-
sutkowatego
• Po identyfikacji tętnicy szyjnej wspólnej, igłą nr 12 w
znieczuleniu miejscowym odnajduje się żyłę szyjną wew.
• Igłę wprowadza się po grzbietowej powierzchni m.
mostkowo-obojczykowo-sutkowego pod kątem 30 – 40
• Żyła znajduje się na głębokości 3 – 5 cm
• Tą samą drogą wprowadza się kaniulę wprowadzającą
cewnik, zakończoną strzykawką wypełnioną roztworem
soli fizjologicznej
• Aspiracja krwi wskazuje na właściwe położenie kaniuli
• Przez kaniulę, po odłączeniu strzykawki wprowadza się
cewnik na głębokość 15 – 20 cm
• Miejsce wkłucia – skrzyżowanie żyły zewnętrznej z
boczną krawędzią m. mostkowo-obojczykowo-
sutkowatego
• Po identyfikacji tętnicy szyjnej wspólnej, igłą nr 12 w
znieczuleniu miejscowym odnajduje się żyłę szyjną wew.
• Igłę wprowadza się po grzbietowej powierzchni m.
mostkowo-obojczykowo-sutkowego pod kątem 30 – 40
• Żyła znajduje się na głębokości 3 – 5 cm
• Tą samą drogą wprowadza się kaniulę wprowadzającą
cewnik, zakończoną strzykawką wypełnioną roztworem
soli fizjologicznej
• Aspiracja krwi wskazuje na właściwe położenie kaniuli
• Przez kaniulę, po odłączeniu strzykawki wprowadza się
cewnik na głębokość 15 – 20 cm
Dostęp przez żyłę
podobojczykową wg.
Aubaniaca
Dostęp przez żyłę
podobojczykową wg.
Aubaniaca
• Pacjent w pozycji Trendelenburga
• Głowa odwrócona w stronę przeciwną
• Bark jak najbardziej obniżony
• Kończyna górna po stronie wkłucia
ułożona wzdłuż ciała
• Miejsce wkłucia znajduje się w
odległości 1 – 2 cm poniżej środka
obojczyka (preferowana strona prawa)
• Pacjent w pozycji Trendelenburga
• Głowa odwrócona w stronę przeciwną
• Bark jak najbardziej obniżony
• Kończyna górna po stronie wkłucia
ułożona wzdłuż ciała
• Miejsce wkłucia znajduje się w
odległości 1 – 2 cm poniżej środka
obojczyka (preferowana strona prawa)
Technika nakłucia:
Technika nakłucia:
• Po znieczuleniu miejscowym, kaniulę wprowadza
się w przestrzeń między pierwszym żebrem a
obojczykiem przy stałym kontakcie z okostną
• Kierunek wkłucia: od boku i dołu ku górze i
przyśrodkowo do stawu mostkowo-obojczykowego
• Przy stałej aspiracji żyłę podobojczykową osiąga
się na głębokości 4 – 6 cm w miejscu jej przejścia w
żyłę bezimienną
• Masywna aspiracja krwi jest oznaką poprawnego
wkłucia
• Po odłączeniu strzykawki cewnik wprowadza się na
głębokość 15 – 20 cm
• Po znieczuleniu miejscowym, kaniulę wprowadza
się w przestrzeń między pierwszym żebrem a
obojczykiem przy stałym kontakcie z okostną
• Kierunek wkłucia: od boku i dołu ku górze i
przyśrodkowo do stawu mostkowo-obojczykowego
• Przy stałej aspiracji żyłę podobojczykową osiąga
się na głębokości 4 – 6 cm w miejscu jej przejścia w
żyłę bezimienną
• Masywna aspiracja krwi jest oznaką poprawnego
wkłucia
• Po odłączeniu strzykawki cewnik wprowadza się na
głębokość 15 – 20 cm
Nakłucie żyły szyjnej
zew.
Nakłucie żyły szyjnej
zew.
• Pacjent w pozycji Trendelenburga
• Głowa zwrócona w stronę przeciwną
(powoduje to napięcie mięśnia mostkowo-
obojczykowo-sutkowego i żyły szyjnej
zewnętrznej)
• Naciśnięcie naczynia palcem powyżej
obojczyka z boku trójkąta szyjnego daje
lepsze wypełnienie żyły i ułatwia nakłucie
• Do żyły wprowadza się cewnik na
głębokość 15 – 20 cm po stronie prawej,
20 – 25 cm po stronie lewej
• Pacjent w pozycji Trendelenburga
• Głowa zwrócona w stronę przeciwną
(powoduje to napięcie mięśnia mostkowo-
obojczykowo-sutkowego i żyły szyjnej
zewnętrznej)
• Naciśnięcie naczynia palcem powyżej
obojczyka z boku trójkąta szyjnego daje
lepsze wypełnienie żyły i ułatwia nakłucie
• Do żyły wprowadza się cewnik na
głębokość 15 – 20 cm po stronie prawej,
20 – 25 cm po stronie lewej
Kontrola położenia cewnika
w żyle
Kontrola położenia cewnika
w żyle
W stanach nagłych dopuszcza się kontrolę
położenia cewnika:
• przez swobodny wlew grawitacyjny
• łatwą aspirację krwi z cewnika
• swobodny wypływ krwi do aparatu do
przetaczania przy opuszczeniu butelki poniżej
poziomu serca
Po wprowadzeniu cewnika do żyły zaleca się
kontrolę jego położenia poprzez wykonanie
zdjęcia przeglądowego klatki piersiowej
• ocena położenia cewnika powinna być dokonana
w stosunku do elementów kostnych
W stanach nagłych dopuszcza się kontrolę
położenia cewnika:
• przez swobodny wlew grawitacyjny
• łatwą aspirację krwi z cewnika
• swobodny wypływ krwi do aparatu do
przetaczania przy opuszczeniu butelki poniżej
poziomu serca
Po wprowadzeniu cewnika do żyły zaleca się
kontrolę jego położenia poprzez wykonanie
zdjęcia przeglądowego klatki piersiowej
• ocena położenia cewnika powinna być dokonana
w stosunku do elementów kostnych
Pielęgnacja dostępu
żylnego
Pielęgnacja dostępu
żylnego
•
Zasad jałowości należy przestrzegać już w chwili
wprowadzania cewnika
•
Przy dezynfekcji skóry należy pamiętać o czasie
potrzebnym do zadziałania środka dezynfekcyjnego
(co najmniej 30 sek)
•
Żeby zapobiec zakażeniu opatrunek powinien
spełniać następujące warunki:
• jałowość
• przepuszczalność dla powietrza
• suchość
•
Opatrunek należy zmieniać codziennie w
warunkach jałowych
•
Zasad jałowości należy przestrzegać już w chwili
wprowadzania cewnika
•
Przy dezynfekcji skóry należy pamiętać o czasie
potrzebnym do zadziałania środka dezynfekcyjnego
(co najmniej 30 sek)
•
Żeby zapobiec zakażeniu opatrunek powinien
spełniać następujące warunki:
• jałowość
• przepuszczalność dla powietrza
• suchość
•
Opatrunek należy zmieniać codziennie w
warunkach jałowych
Powikłania obwodowego
nakłucia żyły
Powikłania obwodowego
nakłucia żyły
Powikłania wczesne:
• przebicie żyły z powstaniem krwiaka
• przetoczenie płynu poza żyłę (przemieszczenie
kaniuli poza żyłę u niespokojnych chorych)
• przy nakłuwaniu w dole łokciowych
potencjalne niebezpieczeństwo uszkodzenia
tętnicy łokciowej lub nerwu pośrodkowego
Powikłania późne:
• zakrzepowe zapalenie żyły
Powikłania wczesne:
• przebicie żyły z powstaniem krwiaka
• przetoczenie płynu poza żyłę (przemieszczenie
kaniuli poza żyłę u niespokojnych chorych)
• przy nakłuwaniu w dole łokciowych
potencjalne niebezpieczeństwo uszkodzenia
tętnicy łokciowej lub nerwu pośrodkowego
Powikłania późne:
• zakrzepowe zapalenie żyły
Powikłania cewnikowania
żyły centralnej
Powikłania cewnikowania
żyły centralnej
Powikłania wczesne:
• błędne nakłucie
• błędne położenie cewnika
• odma opłucnowa, krwiak opłucnej
• zator powietrzny
Powikłania późne:
• zakrzepowe zapalenie żył, zakrzepica
• bakteryjne zakażenie cewnika
Powikłania wczesne:
• błędne nakłucie
• błędne położenie cewnika
• odma opłucnowa, krwiak opłucnej
• zator powietrzny
Powikłania późne:
• zakrzepowe zapalenie żył, zakrzepica
• bakteryjne zakażenie cewnika