Mierniki poziomu życia

PKB, PNB



Wartości nominalne i realne



„Deflator PNB to podzielenie nominalnego PNB
do Realnego PNB.”

błąd!

– po to liczymy

deflator by policzyć realny PKB.



Różnica pomiędzy Deflatorem a wskaźnikiem
cen detalicznych dóbr konsumpcyjnych (WCD,
CPI)

1.

w deflatorze uwzględnia się wszystkie dobra a nie
dobra z koszyka

2.

wagami są udziały wydatków na poszczególne dobra
wszystkich produktów składających się na PNB (w
WCD wagami są udziały wydatków na wybrane
dobra konsumpcyjne w budżetach gospodarstw
domowych).

PPP



nie uwzględnia się różnic w strukturze
cen. Dlatego policzyć należyParytet
siły nabywczej (purchasing power
parity – PPP) waluty danego kraju i
waluty innego kraju (np.
amerykańskiej).

n dóbr
f

ij

udział i- tego dobra w j-tym kraju (j może być 1 (np.

Polska w zł, lub 2 np. USA w $)

p

ij

cena i- tego dobra w j-tym kraju

M

j

– pieniądze na zakup dóbr w j-tym kraju (zł lub $)

Kupujemy i-tego dobra

w ‘2’ kraju wydajemy

stad liczony parytet (w zł/$)

Dochód PKB/osobę (w $)

Liczenie PPP

1

1

1

i

i

i

p

f

M

k 

2

1

1

1

2

2

i

i

i

i

i

p

p

f

M

p

k

M















1

2

1

2

1

12

1

i

i

i

p

p

f

M

M

PPP

12

1

1

1

PPP

N

PKB

d

osobe



OECD (2009)

‘Pogoń’ Europy przez
Polskę

Model

Poland pursuing Europe - f
our scenarios

.

GDP per capita
US$, using
current PPPs

GDP growth
Average
annual,
constant PPPs,
%, 1989-2008

Beyond GDP: The Quest for a Measure of Social
Welfare



Daniel T. Slesnick (1998)  “While centrally important to many

problems of economic analysis, confusion persists concerning the
relationship between commonly used welfare indicators and well-
established theoretical formulations”



„corrected GDP” that would take account, in particular, of
nonmarket aspects of well-being and of sustainability concerns
(The extension of this approach to intertemporal welfare as
attempted in “green” accounting adds even more complications).



the idea of ”Gross National Happiness” which has been revived
by the burgeoning happiness studies.



the “capability approach” proposed by Amartya Sen, primarily as
a framework for thinking rather than a precise method of
measurement (Human Development Index (HDI)).



“synthetic indicators” that, following the lead of the HDI, are
constructed as weighted averages of summary measures of
social performance in various domains.

Human Development Index – HDI
Wskaźnik Rozwoju Społecznego
(Ludzkiego)



The HDI is a summary measure of human

development. It measures the average

achievements in a country in three basic

dimensions of human development:

* A long and healthy life, as measured by life

expectancy at birth

* Knowledge, as measured by the adult literacy

rate (with two-thirds weight) and the combined

primary, secondary and tertiary gross enrolment

ratio (with one-third weight)

* A decent standard of living, as measured by GDP

per capita (PPP US$).

Human Development Index - HDI

rank

country

human development index

1975

1980

1985

1990

1995

2000

1.

Norway

0.859

0.877

0.888

0.901

0.925

0.942

2.

Sweden

0.863

0.872

0.883

0.894

0.925

0.941

3.

Canada

0.868

0.883

0.906

0.926

0.932

0.940

4.

Belgium

0.844

0.861

0.875

0.896

0.927

0.939

5.

Australia

0.844

0.861

0.873

0.888

0.927

0.939

6.

United States

0.863

0.884

0.898

0.914

0.925

0.939

7.

Iceland

0.863

0.885

0.894

0.913

0.918

0.936

8.

Netherlands

0.861

0.873

0.888

0.902

0.922

0.935

9.

Japan

0.854

0.878

0.893

0.909

0.923

0.933

10.

Finland

0.836

0.856

0.873

0.896

0.908

0.930

11.

Switzerland

0.874

0.886

0.892

0.905

0.914

0.928

12.

France

0.848

0.863

0.875

0.897

0.914

0.928

13.

United Kingdom

0.841

0.848

0.858

0.878

0.916

0.928

14.

Denmark

0.868

0.876

0.883

0.891

0.907

0.926

15.

Austria

0.840

0.854

0.867

0.890

0.909

0.926

16.

Luxembourg

0.831

0.846

0.860

0.884

0.912

0.925

17.

Germany

..

0.859

0.868

0.885

0.907

0.925

18.

Ireland

0.818

0.831

0.846

0.870

0.894

0.925

19.

New Zealand

0.849

0.855

0.866

0.875

0.902

0.917

20.

Italy

0.828

0.846

0.856

0.879

0.897

0.913

29.

Slovenia

..

..

..

0.845

0.852

0.879

33.

Czech Republic

..

..

..

0.835

0.843

0.849

34.

Argentina

0.785

0.799

0.805

0.808

0.830

0.844

35.

Hungary

0.777

0.793

0.805

0.804

0.809

0.835

36.

Slovakia

..

..

0.813

0.820

0.817

0.835

37.

Poland

..

..

..

0.792

0.808

0.833

173.

Sierra Leone

..

..

..

..

..

0.275

HDI 2010



http://hdr.undp.org/en/statistics/hdi/



http://hdr.undp.org/en/statistics/

Pobawcie się!

Gapminder Desktop

http://www.ted.com/talks/lang/eng/han
s_rosling_shows_the_best_stats_you_ve
_ever_seen.html

Ciekawostki

.

Inne wady PNB, PKB



mierniki są tym większe im więcej wydaje się na zbrojenia
(czołgi) i im więcej jest policjantów (płace)



nie uwzględnia się takich rzeczy jak: zróżnicowanie dochodów
w społeczeństwie, czasu wolnego i warunków jego
wykorzystania, dóbr wytworzonych w domu (domowych
konfitur), albo tzw. szarej strefy (gospodarka nieoficjalna,
strefa cienia)



Robert Kennedy in a 1968 speech: “The Gross National Product
does not allow for the health of our children, the quality of
their education, or the joy of their play. It does not include the
beauty of our poetry or the strength of our marriages, the
intelligence of our public debate or the integrity of our public
officials. It measures neither our wit nor our courage, neither
our wisdom nor our learning, neither our compassion nor our
devotion to our country; it measures everything, in short,
except that which makes life worthwhile.”

Miernik dobrobytu ekonomicznego (measure of economic
welfare)
W. Nordhaus i J. Tobin 1972 r.

miernik dobrobytu ekonomicznego netto (net economic welfare
– NEW); Dobrobyt Ekonomiczny Netto (DEN)



zmienić klasyfikację niektórych wydatków na dobra finalne i

pośrednie

(np. wydatki państwa na obronę, bezpieczeństwo wewnętrzne, zapobieganie

pożarom, część kosztów gospodarstw domowych na podróże związane z wykonywaniem

zawodu uznali za dobra pośrednie, których nie należy uwzględniać w obliczeniach).



uwzględnić wartość dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku

(np.

wartość usług mieszkaniowych konsumowanych przez właścicieli zamieszkujących swoje

własne mieszkania), wartość czasu wolnego, a także produkcję odbywającą się w

gospodarstwach domowych i w gospodarce nieoficjalnej



Dodać czas wolny.

Przypuśćmy, że w miarę wzrostu naszej zamożności

postanawiamy pracować krócej, aby osiągać satysfakcję psychiczną nie tylko z konsumpcji
dóbr i usług, ale także w wyniku zwiększenia się ilości czasu wolnego.

dodać

wszystkie prace, które wykonujemy w domu

- gotowanie posiłków albo

izolowanie ścian.



pomniejszyć PNB o przybliżona wartość szkodliwych efektów

zewnętrznych związanych z urbanizacją i

uprzemysłowieniem.Odjąć: zniszczenie środowiska (szkody

ekologiczne) .

PNB należałoby skorygować nie tylko dodając doń niektóre "dobra" (np.

przyjemności wynikające z klimatyzacji), ale także odejmując "szkody" albo "dobra

negatywne" (np. zanieczyszczenie powietrza i wody, uszkodzenie własności i zagrożenie dla

zdrowia, wynikające ze spalania węgla w celu uzyskania energii elektrycznej dla
klimatyzacji).



Dodać szarą strefę („gospodarka podziemna”)



To zrealizowano w NSA95

Gil, Śleszyński, 2000, ‘Wskaźnik trwałego dobrobytu ekonomicznego’,
Ekonomista, 5.

Inne propozycje



Choć PKB mierzy dobrze aktywność ekonomiczną gospodarki, to jednak
nie mierzy w żaden sposób struktury i jakości tej aktywności. W  “The
Atlantic” Megan McArdle podaje przykład: w USA wybudowano miliony
domów okresie bomu kredytowego, co znalazło pozytywne
odzwierciedlenie w amerykańskim PKB. Dziś ponad dwa miliony domów
stoi pustych, nikt w nich nie mieszka i praktycznie nie mają żadnej
wartości, czego już PKB nie zauważa. Nie zauważa także mnóstwa
czynności wykonywanych poza rynkiem: pracy domowej kobiet, usług
sąsiedzkich, produkcji społecznej (np. aktywności wikipedystów lub
linuksowców).



McArdle opisuje, w jaki sposób PKB narodził się i trwające dziś prace nad
stworzeniem nowego syntetycznego wskaźnika, którym przewodzi Enrico
Giovannini, do niedawna główny statystyk OECD. OECD koordynuje
projekt “Measuring the Progress of Societies”, z którego być może wyłoni
się lepsza miara społeczno-ekonomicznego rozwoju.



Warto przy okazji dodać, że we wrześniu został opublikowany
raport Commission on the Measurement of Economic Performance and
Social Progress. Komisję powołał w zeszłym roku prezydent Francji Nicolas
Sarkozy, a na jej czele stanął Joseph Stiglitz, laureat ekonomicznego
Nobla. W roli doradcy wystąpił inny noblista, Amartya Sen.



http://www.stiglitz-sen-fitoussi.fr/en/documents.htm



http://www.stiglitz-sen-fitoussi.fr/documents/overview-
eng.pdf



http://www.economist.co
m/debate/overview/171

Gross National Happiness



The remote Himalayan kingdom of Bhutan:
“Happiness takes precedence over economic
prosperity in our national development process,” (the
king declaration in 1971.)



it is not clear that this attempt to graft a form of socialist
planning onto the Buddhist traditions of Bhutan will in fact bring
smiles to the faces of the ordinary people of that country. The
authorities did find one way to increase average national
happiness: They simply expelled thousands of unhappy ethnic
Nepalese who were said to be residing illegally in the Kingdom.



http://en.wikipedia.org/wiki/Gross_national_happiness



The Global Project on "Measuring the Progress
of Societies„ (OECD)



http://www.oecd.org/pages/0,3417,en_40033426_40033828_1_1_
1_1_1,00.html



http://www.wikiprogress.org/index.php/Main_Page



Dominik Jaskulski RACHUNEK
DOCHODU NARODOWEGO A
POZOSTAŁY PRODUKT PRYWATNY NA
PRZYKŁADZIE GOSPODARKI POLSKI W
LATACH 1995-2007 (Praca licencjacka)

Czas wolny – praca

Czas wolny – praca

Inne miary poziomu życia



udział wydatków na żywność w
ogólnych wydatkach;



średni czas życia, śmiertelność
noworodków;



struktura zawodowa;(?)



migracja i emigracja, gdzie ludzie
chcą żyć;



…

Średni czas życia

Średni czas życia

Zanieczyszczenie środowiska

Śmiertelność niemowląt

Burgernomics

2009

2010

Burgernomics

2005

2003

„Wykres karpia” …

i indeks Krakusa

Coca-Cola map
The Economist, Dec 18th 1997

(ok. 33 fl oz= 1 litr)

Coca-cola

Coca-cola

„There is a loose but clear positive relationship between Coke consumption and wealth
— perhaps not surprisingly. Even clearer is the relationship between cola and an index
developed by the United Nations to show general quality of life (as measured by
wealth, education, health and literacy). Coke consumption takes off at the upper end of
the development scale. Finally, democracy goes better with Coke. Consumption rises
with political freedom, as measured by Freedom House’s seven-point scale.

Have a cola, North Korea

."

Północna i Południowa Korea nocą

Pjongjang
(Phenian)