SZKIELET KLATKI

PIERSIOWEJ,

KOŃCZYNA GÓRNA

KLATKA PIERSIOWA

• Utworzona jest przez:

– Żebra (costae)
– Mostek (sternum)

ŻEBRA

Żebra:
• 12 par

– 7 górnych łączy się bezpośrednio z

mostkiem i nazywa się żebrami

prawdzimwymi

– Pozostałe noszą nazwę żeber rzekomych
– Żebra VIII, IX, X łączą się pośrednio z

mostkiem poprzez połączenie z żebrem VII i

tworzą tzw. Łuk żebrowy

– Żebra XI i XII kończą się w powłokach tułowia

i noszą nazwę żeber wolnych

ŻEBRA

• Każde żebro składa się z kości żebrowej i z

chrząstki żebrowej

• W żebrze kostnym wyróżniamy koniec

kręgosłupowy i koniec mostkowy, pomiędzy

nimi wyróżniamy trzon żebra

• Na żebrze I wyróżniamy brzeg zewnętrzny i

brzeg wewnętrzny, oraz powierzchnię górną

i powierzchnię dolną

• Na pozostałych żebrach wyróżniamy brzeg

górny i dolny, powierzchnię zewnętrzną i

wewnętrzną

ŻEBRA

• W pobliżu dolnego brzegu

powierzchni wewnętrznej znajduje się
bruzda żebra (sulcus costae).
Zawiera:

– naczynia międzyżebrowe tylne
– nerw międzyżebrowy

Żebra

• Na końcu kręgosłupowym wyrózniamy:

– Głowa żebra (caput costae)

• Powierzchnia stawowa głowy żebra (w żebrach

II – X jest podzielona przez grzebień głowy

żebra crista capitis costae na dwie części)

– Szyjka żebra (collum costae)

• Na górnym brzegu szyjki żebra znajduje się

grzebień szyjki żebra (crista colli costae)

– Guzek żebra (tuberculum costae)

• Na nim znajduje się powierzchnia stawowa

guzka żebra (facies articularis tuberculi costae)

Żebra

• Na pierwszych dziesięciu żebrach

bocznie od guzka żebra wyróżniamy
krzywiznę skierowaną do tyłu i dołu
zwaną kątem żebra (angulus costae)

ŻEBRA

• Żebro pierwsze:

– Na powierzchni górnej znajduje się

guzowatośc mięśnia pochyłego
przedniego

– Do przodu od guzka znajduje się bruzda

żyły podobojczykowej

– Do tyłu bruzda tętnicy podobojczykowej

MOSTEK (sternum)

• Jest kością płaską
• Składa się z

– Rękojeści (manubrium sterni)
– Trzonu (corpus sterni)
– Wyrostka mieczykowatego (procerssus

xyphoidei)

MOSTEK

• rękojeśc:

– Posiada na górnym brzegu wcięcie

szyjne (incisura jugularis)

– Bocznie od niego znajdują wcięcia

obojczykowe (incisurae claviculares)

– Na brzegu bocznym obustronnie

znajdują się wcięcia żebrowe (incisurae
costales) dla pierwszych żeber oraz
górnej częsci żebra drugiego

MOSTEK

• Trzon

– Na bocznym brzegu znajdują się wcięcia

żebrowe dla dolnych połówek żeber II,
oraz żeber III – VI, oraz górnych połówek
dla żeber VII

– Łączy się z rękojeścią i wyrostkiem

mieczykowatym chrząstkozrostem

– Rękojeśc wraz z trzonem tworzy kąt

mostka

Połączenia żeber z

kręgosłupem

• STAW ŻEBROWO KRĘGOWY

– Staw głowy żebra
– Staw żebrowo poprzeczny

• STAW GŁOWY ŻEBRA (articulatio capitis costase)

– Powierzchnie stawowe:

• Główkę tworzy powierzchnia stawowa głowy żebra

• Panewkę tworzy dołek żebrowy dolny kręgu leżącego

wyżej, dołek żebrowy górny kręgu leżącego niżej, dołek

żebrowy krążka międzykręgowego

– Torebka stawowa przyczepia się wzdłuż brzegów

powierzchni stawowych

– Więzadła

• Więzadło promieniste głowy żebra – biegnie od głowy

żebra do powierzchni bocznej trzonów odpowiednich

kręgów i krążka międzykręgowego

• Więzadło śródstawowe głowy żebra biegnie od grzebienia

głowy żebra do krążka międzykręgowego (brak go w

stawach I, XI, XII a czasem X)

• STAW ŻEBROWO – POPRZECZNY

(articulatio costotransversaria) -
-istnieją w przypadku 10 górnych żeber

– Powierzchnie stawowe:

• Główka – powierzchnia stawowa guzka żebra
• Panewka – powierzchnia stawowa dołka

żebrowego odpowiedniego kręgu

– Torebka stawowa – przyczepia się do

brzegów powierzchni stawowych

• STAW ŻEBROWO – POPRZECZNY:

– Więzadła:

• Więzadło żebrowo – poprzeczne (ligamantum

costotransversarium) – rozpięte jest pomiędzy
tylną powierzchnią szyjki żebra a przednia
powierzchnią wyrostka poprzecznego
odpowiadającego mu kręgu

• Więzadło żebrowo – poprzeczne górne

(ligamantum costotransversarium superius) –
biegnie od grzebienia szyjki żebra do dolnego
brzegu wyrostka poprzecznego kręgu leżącego
wyżej

• Więzadło żebro – poprzeczne boczne

(ligamantum costotransversarium laterale) –
biegnie dwoma pasmami z tylnej
powierzchni szyjki żebra do wyrostka
kolczystego oraz nasady wyrostka
poprzecznegi kręgu wyżej położonego

• Więzadło guzka żebra (ligamentum tuberculi

costae) – biegnie od wierzchołka wyrostka
poprzecznego do tylnej powierzchni guzka
żebra

POŁĄCZENIA ŻEBER Z

MOSTKIEM

• Siedem górnych żeber (zwanych

żebrami prawdziwymi) łączy się z
mostkiem

– chrząstka żebra pierwszego łączy się za

pomocą chrząstkozrostu mostkowo-
żebrowego żebra pierwszego (synchondrosis
sternocostalis costae primae)

– żebra II - VII łączą się z mostkiem za pomocą

stawów mostkowo-żebrowych (articulationes
sternocostales)

• STAW MOSTKOWO - ŻEBROWY:

– Powierzchnie stawowe

• Główkę w stawie stanowi powierzchnia

stawowa końca mostkowego chrząstki żebra

• panewką jest powierzchnia stawowa wcięcia

żebrowego mostka

– Torebka stawowa przyczepia się wzdłuż

brzegów powierzchni stawowych

– Więzadła

• więzadła promieniste mostkowo-żebrowe przednie i

tylne (ligamenta sternocostalia radiata : anterius et

posterius) - biegną odpowiednio z przedniej i tylnej

powierzchni mostkowych końców chrzą¬stek żeber na

przednią i tylną powierzchnię mostka

• więzadło śródstawowe mostkowo-żebrowe

(ligamentum sternocostale intraarticulare) - jest

obecne w stawie mostkowo-żebrowym żebra II. Biegnie

od mostkowego końca żebra II do miejsca połączenia

rękojeści i trzonu mostka

• więzadła żebrowo-mieczykowe (ligamenta

costoxiphoidea) - biegną z dolnego końca trzonu

mostka i przednich powierzchni VI i VII chrząstki

żebrowej na powierzchnie przednią wyrostka

mieczykowatego (łączą się z blaszką przednią

pochewki m. prostego brzucha)

KLATKA PIERSIOWA JAKO

CAŁOŚĆ

• Otwór górny klatki piersiowej

– od przodu: górny brzeg rękojeści mostka (wcięcie

szyjne); górne powierzchnie końców mostkowych

obojczyków.

– od boków: brzegi wewnętrzne pierwszych żeber

– od tyłu: przednia powierzchnia trzonu kręgu Th1

Otwór dolny klatki piersiowej (ograniczenia)

– od przodu : dolny brzeg wyrostka mieczykowatego

mostka

– od boków : dolne brzegi łuków żebrowych (chrząstki

żeber X - VII)

– od tyłu : wolne końce żeber XI-tych, dolne brzegi żeber

XII-tych i przednia powierzchnia trzonu kręgu Th12.

• RUCHY ŻEBER:

– Pierwszego – zwiększają wymiar

pionowy klatki piersiowej

– II – V – zwiększają wymiar strzałkowy

klatki piersiowej (typ ramienia pompy
studziennej)

– VI-X - zwiększają wymiar poprzeczny

klatki piersiowej – typ rączki od wiadra

OBRĘCZ KOŃCZYNY GÓRNEJ

• Jest utworzona przez:

– Obojczyk
– Łopatkę

• W przeciwieństwie do obręczy

kończyny dolnej stanowi ona
niekompletny pierścień, łączący się z
klp za pomocą końca mostkowego
obojczyka

OBOJCZYK

• Wygięta w kształcie litery „S” kośc długa

• Wyróżniamy w nim:

– Trzon

• Wycisk więzadła żebrowo – obojczykowego (impresio

ligamenti costoclavicularis) – na powierzchni dolnej w

pobliżu końca mostkowego obojczyka

• Bocznie od niego leży rowek mięśnia podobojczykowego

(sulcus subclavius)

• W pobliżu końca barkowego leży tzw guzowatośc krucza

(guzek stożkowy położony do tyłu i przyśrodkowo, oraz

kresa czworoboczna położona bardziej do przodu i do

boku)

– koniec barkowy z powierzchnią stawową barkową

– koniec mostkowy z powierzchnią stawową

mostkową

ŁOPATKA

• Płaska trójkątna kośc

• Powierzchnie

– Żebrowa (facies costalis)

– Grzbietowa (facies dorsalis)

• Brzegi

– Przyśrodkowy (margo medialis)

– Górny (margo superior)

– Boczny (margo lateralis)

• Kąty

– Górny (angulus superior)

– Dolny (angulus inferior)

– Boczny (angulus lateralis)

• POWIERZCHNIA ŻEBROWA:

– Jest wklęsła
– Tworzy dół podłopatkowy
– Znajdują się na niej kresy mięśniowe

• POWIERZCHNIA GRZBIETOWA

– Znajduje się na niej grzebień łopatki

dzielący ją na dół nadgrzebieniowy i dół
podgrzebieniowy

• Rozpoczyna się trójkątem grzebienia
• Przedłuża się w wyrostek barkowy

(acromion), który na przyśrodkowym brzegu
posiada powierzchnię stawową wyrostka
barkowego (facies articularis acromi)

• BRZEG GÓRNY:

– Wcięcie łopatki (incisura scapulae),

zamknięte przez więzadło poprzeczne
łopatki górne (lig. Transversum scapulae
superius)

– Pomiędzy wcięciem łopatki a

wydrążeniem stawowym rozpoczyna się
wyrostek kruczy (processus
coracoideus)

• KĄT BOCZNY:

– Jest poszerzony i tworzy wydrążenie

stawowe (cavitas glenoidalis)

• Guzek nadpanewkowy (tuberculum

supraglenoidale)

• Guzek podpanewkowy (tuberculum

infraglenoidale)

– Wydrążenie stawowe łączy się z łopatka

za pomocą szyjki (collum scapulae)

STAWY I WIĘZOZROSTY

OBRĘCZY KOŃCZYNY GÓRNEJ

• Więzozrosty łopatki

–

Na łopatce znajduje się kilka więzadeł, które różnią

się od więzadeł stawowych tym, że łączą różne części

tej samej kości. Zaliczamy do nich:

• więzadło kruczo-barkowe (ligamentum coracoacromiale) -

biegnie z powierzchni tylnej wyrostka kruczego do brzegu

przedniego wyrostka barkowego. Więzadło to uzupełnia

panewkę stawu ramiennego wytwarzając (wraz z wyrostkiem

kruczym i barkowym oraz powięzią podnaramienną) tzw.

sklepienie stawu ramiennego (fornix humeri).

• więzadło poprzeczne łopatki górne (ligamentum transversum

scapulae superius) - jest rozpięte ponad wcięciem łopatki,

przekształcając je w otwór. Biegnie przez niego żyła i nerw

nadłopatkowy, podczas gdy tętnica biegnie ponad nim.

• więzadło poprzeczne (ligamentum transversum scapulae

inferius) - biegnie od bocznego brzegu grzebienia łopatki do

tylnego brzegu panewki stawowej

Staw mostkowo-obojczykowy

(articulatio sternoclavicularis)

• Powierzchnie stawowe :

– Główką jest powierzchnia stawowa końca

mostkowego obojczyka.

– Panewką natomiast jest wcięcie obojczykowe

rękojeści mostka oraz powierzchnia stawowa

obojczykowa pierwszego żebra chrzęstnego.

• Torebka stawowa : luźna, ale gruba

przyczepia się wzdłuż granic powierzchni

stawowych.

• Jama stawu jest przedzielona przez krążek

stawowy na dwa piętra (górno-boczne i

dolno-przyśrodkowe).

• Więzadła :

– więzadło międzyobojczykowe (lig. interclaviculare) -

biegnie z przyśrodkowego końca jednego obojczyka

do drugiego przyczepiając się po drodze do brzegu

górnego wcięcia szyjnego rękojeści mostka (jego

włókna częściowo przyczepiają się także do krążków

stawowych).

– więzadło żebrowo-obojczykowe (lig. costoclaviculare)

- przyczepia się do górnej powierzchni pierwszej

chrząstki żebrowej i do wycisku więzadła żebrowo-

obojczykowego na powierzchni dolnej obojczyka.

– więzadło mostkowo-obojczykowe przednie i tylne (lig.

sternoclaviculare anterius et posterius) - biegną

odpowiednio z przedniej i tylnej powierzchni rękojeści

mostka do przedniego i tylnego brzegu końca

mostkowego obojczyka.

• Ruchy : mechanika stawu jest w zasadzie

podobna do stawu kulistego wolnego (jest to

zwłaszcza widoczne przy złamaniu obojczyka)

Staw barkowo-obojczykowy

(articulatio acromioclavicularis)

• Powierzchnie stawowe

– Główka - powierzchnia stawowa końca

barkowego obojczyka (facies articularis
acromialis claviculae)

– panewka jest powierzchnia stawowa wyrostka

barkowego łopatki (facies articularis acromi).

• Torebka stawowa : przyczepia się do

granic powierzchni stawowych. Jama
stawu, jak poprzednio, jest przedzielona
krążkiem stawowym na dwa piętra.

• Więzadła :

– więzadło barkowo-obojczykowe (lig.

acromioclaviculare) - przyczepia się do górnej

powierzchni wyrostka barkowego łopatki i górnej

powierzchni końca barkowego obojczyka.

– więzadło kruczo-obojczykowe (lig. coracoclaviculare)

- biegnie od guzowatości kruczej do górnej

powierzchni wyrostka kruczego łopatki. Składa się z

dwóch pasm : więzadła czworobocznego (lig.

trapezoideum), które odchodzi od kresy

czworobocznej obojczyka; oraz więzadła

stożkowatego (lig. conoideum), które odchodzi od

guzka stożkowatego.

• Ruchy : również ten staw odpowiada stawowi

kulistemu wolnemu.

CZĘŚĆ WOLNA KOŃCZYNY

DOLNEJ

• Kośc ramienna

– Należy do kości długich
– Składa się

• Końca bliższego kości ramiennej (extremitas

proximalis humeri)

• Trzonu kości ramiennej (corpus humeri)
• Końca dalszego kości ramiennej (extremitas

istalis humeri) zwanego kłykciem kości
ramiennej (condylus humeri)

• Trzon:

– Powierzchnia tylna (facies posterior)

• Podzielona bruzdą nerwu łokciowego (sulcus nervi

radialis)

– Powierzchnia przednia boczna (facies anterior –

lateralis)

• Nieco powyżej środka znajduje się guzowatośc

naramienna

– Powierzchnia przednia przyśrodkowa (facies

anterior medialis)

• Na środku znajduje się otwór odżywczy (foramen

nutricum)

– Brzeg przedni (margo anterior)
– Brzeg boczny (margo lateralis) –

przedłuża się ku dołowi w grzebień
ponadnadkłykciowy boczny (crista
supraepicondylaris lateralis)

– Brzeg przyśrodkowy (margo medialis) –

przedłuża się ku dołowi w grzebień
ponadnadkłykciowy przyśrodkowy(crista
supraepicondylaris medialis)

• Koniec bliższy:

– Głowa kości ramiennej (caput humeri) na której

znajduje się powierzchnia stawowa głowy k. ramiennej

(facies articularis capitis humeri). Oddzielona ona jest

szyjką anatomiczną od pozostałej częsci k.

ramiennej

– Bocznie od głowy znajduje się guzek większy, który

przechodzi ku dołowi w grzebień guzka większego

– Do przodu od głowy znajduje się guzek mniejszy, który

przechodzi ku dołowi w grzebień guzka mniejszego

– Pomiędzy guzkami znajduje się bruzda międzyguzkowa

(sulcus intertubercularis)

– Poniżej grzebieni znajduje się szyjka chirurgiczna

• Koniec dalszy

– Po obu stronach kłykcia znajdują się nadkłykcie

boczny i przyśrodkowy leżące w przedłużeniu
odpowiednich brzegów oraz grzebieni
ponadnadkłykciowych

– Po stronie łokciowej kłykcia znajduje się

bloczek k. ramiennej

– Po stronie promieniowej główka k. ramiennej
– Pomiędzy kłykciem przyśrodkowym a

bloczkiem kości ramiennej na tylnej
powierzchni leży rowek n. łokciowego

– Powyżej bloczka k. ramiennej na

powierzchni przedniej znajduje się dół
dziobiasty (fossa coronoidea), na
powierzchni tylnej znajduje się dół
wyrostka łokciowego (fossa olecrani)

– Powyżej głowki k. ramiennej na

powierzchni przedniej znajduje się dół
promieniowy (fossa radialis)

STAW RAMIENNY (Articulatio

humeri)

• Jest to staw kulisty wolny

• Powierzchnie stawowe:

– Główka utworzona przez powierzchnię stawową głowy kości ramiennej

(facies articularis capitis humeri)

– panewkę stawową stanowi wydrążenie stawowe łopatki (cavitas glenoidalis)

oraz obrąbek stawowy (labrum glenoidale), przyczepiony do brzegów

wydrążenia stawowego. Obrąbek zwiększa powierzchnię stawową panewki

• Torebka stawowa

– Błona włóknista na kości ramiennej przyczepia się do szyjki anatomicznej

(collum anatomicum). Przyczep jest przerwany powyżej bruzdy

międzyguzkowej (sulcus intertubercularis), gdyż w tym miejscu przechodzi

do wewnątrz stawu ścięgno głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia,

otoczone pochewką maziową międzyguzkową (vagina synovialis

intertubercularis). W otoczeniu panewki stawowej błona włóknista

przyczepia się do zewnętrznego brzegu obrąbka stawowego; powyżej

obrąbka przechodzi na podstawę wyrostka kruczego, gdzie się przyczepia

powyżej guzka nadpanewkowego (tuberculum supraglenoidale), który jest

miej¬scem przyczepu ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia.

– Błona maziowa przyczepia się tak jak błona włóknista, jedynie na podstawie

wyrostka kruczego otacza guzek nadpanewkowy.

• Więzadła:

– więzadło kruczo-ramienne (ligamentum coracohumerale)

Przyczepia się do podstawy i brzegu bocznego wyrostka

kruczego oraz do guzka większego i mniejszego kości

ramiennej.

– więzadła obrąbkowo-ramienne (ligamenta

glenohumeralia), górne, środkowe i dolne. Przyczepiają

się dokładnie tak jak błona włóknista torebki stawowej.

De facto są to zgrubienia torebki.

• Oprócz wymienionych więzadeł torebka jest

wzmocniona przez tzw. "więzadła czynne". Rolę tą

pełnią ścięgna mięśni przebiegające w pobliżu stawu,

łączące się z torebką włóknistą. Należą do nich

ścięgna mięśni : nadgrzebieniowego,

podgrzebieniowego, podłopatkowego i obłego

mniejszego.

Mechanika stawu

• W stawie ramiennym wykonujemy ruchy :

zgięcia (flexio), prostowania (extensio),

odwodzenia (abductio), przywodzenia

(adductio), obrotu na zewnątrz (rotatio

externa), obrotu do wewnątrz (rotatio

interna) i obwodzenia (circumductio).

Ruch odwodzenia odbywa się tylko do

kąta ok. 90 stopni. Odwodzenie kończyny

górnej do pionu odbywa się w stawach

mostkowo-obojczykowym i barkowo-

obojczykowym

KOŚĆ ŁOKCIOWA

• Kość długa
• Położona po stronie palca małego
• Wyróżniamy

– Koniec bliższy
– Trzon
– Koniec dalszy

• Trzon

– Powierzchnia przyśrodkowa
– Powierzchnia przednia – nieco powyżej

połowy znajduje się otwór odżywczy

– Powierzchnia tylna
– Brzeg przedni
– Brzeg tylny
– Brzeg boczny (międzykostny)

• Koniec bliższy

– Wyrostek łokciowy (olecranon)
– Wyrostek dziobiaty (proc. Coronoideus)
– Nieco poniżej wyrostka dziobiastego na

powierzchni przedniej znajduje się

guzowatośc kości łokciowej

– Na powierzchni bocznej wyrostka

dziobiastego znajduje się wciecie

promieniowe

– Pomiędzy wyrostkiem łokciowym a

dziobiastym znajduje się wcięcie bloczkowe

• Koniec dalszy:
• Głowa kości łokciowej

– Obwód stawowy głowy k. łokciowej

obejmujący 3/5 obwodu głowy

• Wyrostek rylcowaty

KOŚĆ PROMIENIOWA

• Kość długa
• Po stronie kciuka
• Wyróżniamy

– Trzon
– Konie bliższy
– Koniec dalszy

• Trzon

– Powierzchnia przednia z otworem

odżywczym

– Powierzchnia tylna
– Powierzchnia boczna
– Brzeg przedni
– Brzeg tylny
– Brzeg przyśrodkowy (międzykostny)

• Koniec bliższy

– Głowa kości promieniowej

• Dołek głowy k. promieniowej – na

powierzchni górnej głowy

• Obwód stawowy głowy k. promieniowej

– Szyjka kości promieniowej
– Guzowatość kości promieniowej – po

stronie łokciowej tuż poniżej szyjki

• Koniec dalszy:

– Powierzchnia stawowa nadgarstka
– Wcięcie łokciowe k. promieniowej – po

stronie łokciowej

– Powierzchnia boczna przedłuża się w

wyrostek rylcowaty

– Na tylnej powierzchni znajduje się guzek

grzebietowy (tuberculum dorsale)

Articulatio cubiti (staw

łokciowy)

• Staw złożony - w jego skład wchodzą

trzy stawy

– staw ramienno-łokciowy (articulatio

humeroulnaris) - staw zawiasowy, główką
w tym stawie jest bloczek kości
ramiennej (trochlea humeri); panewką
jest wcięcie bloczkowe kości łokciowej
(incisura trochlearis ulnae). Wykonujemy
w nim ruchy : zgięcia (flexio) i
prostowania (extensio)

– staw ramienno-promieniowy (articulatio

humeroradialis) - staw kulisty wolny,
główką w tym stawie jest główka kości
ramiennej (capitulum humeri); panewką
jest dołek głowy kości promieniowej (fovea
capitis radii). Ruchomość tego stawu jest
ograniczona ze względu na połączenie z
kością łokciową. Wykonujemy w nim
ruchy : zgięcia (flexio), prostowania
(extensio) i ruchy obrotowe (rotatio).

– staw promieniowo-łokciowy bliższy (articulatio

radioulnaris proximalis) - staw obrotowy, główką
tego stawu jest obwód stawowy głowy kości
promieniowej (circumferentia articularis capitis
radii); panewką jest wcięcie promieniowe kości
łokciowej (incisura radialis ulnae) oraz
powierzchnia stawowa więzadła pierścieniowatego
kości promieniowej (facies articularis ligamenti
anularis radii). Wykonujemy w tym stawie ruchy
odwracania (supinatio) i nawracania (pronatio),
przy czym staw ten współdziała ze stawem
promieniowo-łokciowym dalszym.

• Torebka stawowa

– Błona włóknista na kości ramiennej przyczepia się na

powierzchni tylnej nad dołem wyrostka łokciowego

(fossa olecrani), na powierzchni przedniej nad dołem

wyrostka dziobiastego (fossa coronoidea) i dołem

promieniowym (fossa radialis), natomiast po stronie

bocznej i przyśrodkowej przyczep przebiega poniżej

obu nadkłykci. Na kości łokciowej przyczepia się wzdłuż

brzegów wcięcia bloczkowego (incisura trochlearis) i

wcięcia promieniowego (incisura radialis),

pozostawiając szczyty wyrostków łokciowego i

dziobiastego wewnątrz jamy stawowej. Na kości

promieniowej przyczep biegnie wokół szyjki, w połowie

jej długości.

– Błona maziowa przyczepia się do brzegów powierzchni

stawowych i wyściela powierzchnie kości, dochodząc

do miejsc przyczepów błony włóknistej, przechodząc

na jej powierzchnię wewnętrzną.

•

Więzadła:

– więzadło poboczne promieniowe (ligamentum collaterale radiale)

przyczepia się do nadkłykcia bocznego kości ramiennej,

następnie dzieli się na dwa pasma, otaczające od przodu i od

tyłu głowę kości promieniowej. Pasma te dochodzą do

przedniego i tylnego brzegu wcięcia promieniowego kości

łokciowej.

– więzadło poboczne łokciowe ( ligamentum collaterale ulnare)

przyczepia się do nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej i

dochodzi do łokciowego brzegu wcięcia bloczkowego kości

łokciowej i do podstawy wyrostka dziobiastego kości łokciowej.

– więzadło pierścieniowate kości promieniowej (ligamentum

anulare radii) otacza głowę kości promieniowej biegnąc od

przedniego do tylnego brzegu wcięcia promieniowego kości

łokciowej.

– więzadło czworoboczne (ligamentum quadratum) przyczepia się

do dolnego brzegu wcięcia promieniowego kości łokciowej i do

odpowiadającego mu wysokością miejsca na szyjce kości

promieniowej

Połączenia kości

przedramienia

• Na połączenia kości przedramienia składają się :

– staw promieniowo-łokciowy bliższy (articulatio

radioulnaris proximalis) - opisany przy stawie łokciowym.

– błona międzykostna przedramienia (membrana

interossea antebrachii) - rozpięta między brzegami

międzykostnymi k. promieniowej i łokciowej. U góry

kończy się silnym pasmem włóknistym tzw. struną

skośną (chorda obliqua), która przyczepia się do

guzowatości k. łokciowej i nieco poniżej guzowatości k.

promieniowej.

– staw promieniowo-łokciowy dalszy (articulatio

radioulnaris distalis)

• główką w stawie jest obwód stawowy głowy k. łokciowej

(circumferentia articularis capitis ulnae)

• panewką z kolei jest wcięcie łokciowe k. promieniowej (incisura

ulnaris radii)

• Torebka : przyczepia się do granic powierzchni stawowych.

• Jest to staw obrotowy (ruchy : pronatio et supinatio).

• W stawie znajduje się krążek stawowy (discus articularis) -

patrz staw promieniowo-nadgarstkowy.

RĘKA (manus)

• W ręce odróżniamy trzy odcinki

– nadgarstek (carpus)
– śródręcze (metacarpus)
– palce (digiti)

NADGARSTEK

• Nadgarstek składa się z ośmiu kości

• Ułożone one są w dwa szeregi po cztery kości.

• W skład szeregu bliższego wchodzą (licząc od

strony promieniowej do łokciowej):

– k. łódeczkowata (os scaphoideum)

– k. księżycowata (os lunatum)

– k. trójgraniasta (os triquetrum)

– k. grochowata (os pisiforme)

• Szereg dalszy (również licząc od strony

promieniowej do łokciowej) jest utworzony przez:

– k. czworoboczną większą (os trapezium)

– k. czworoboczną mniejszą (os trapezoideum)

– k. główkowatą (os capitatum)

– k. haczykowatą (os hamatum]

• Powierzchnia dłoniowa nadgarstka jest wklęsła i wytwarza

bruzdę nadgarstka (sulcus carpi).

• Brzegi nadgarstka : promieniowy i łokciowy, wznoszą się ku

przodowi.

• Od strony promieniowej znajduje się wyniosłość

promieniowa nadgarstka (eminentia carpi radialis)

utworzona przez guzek k. łódeczkowatej (tuberculum ossis

scaphoidei) oraz guzek k. czworobocznej większej

(tuberculum ossis trapezii)

• Po stronie łokciowej znajduje się analogiczna wyniosłość

łokciowa nadgarstka (eminentia carpi ulnaris), w skład której

wchodzą : k. grochowata i haczyk k. haczykowatej (hamulus

ossis hamati)

• Między obiema tymi wyniosłościami jest rozpięte pasmo

tkanki włóknistej łącznej tzw. troczek zginaczy (retinaculum

flexorum), który zamyka bruzdę nadgarstka w kanał

nadgarstka (canalis carpi).

KANAŁ NADGARSTKA

• Przez kanał ten przechodzą :

– nerw pośrodkowy
– ścięgno zginacza długiego kciuka
– 4 ścięgna zginacza palców powierzchownego
– 4 ścięgna zginacza palców głębokiego
– pochewka otaczająca ścięgno zginacza długiego

kciuka

– pochewka otaczająca 8 ścięgien zginaczy palców
– przez kanał także przechodzi (ale się w nim

kończy) ścięgno zginacza promieniowego
nadgarstka

ŚRÓDRĘCZE (metacarpus)

• składa się z 5 kości śródręcza
• Każda z nich składa się z

– Trzonu
– końca bliższego (podstawy)
– końca dalszego (głowy).

KOŚCI PALCÓW RĘKI

(ossa digitorum manus)

• składają się z paliczków (phalanges)

• Cztery palce strony łokciowej mają po trzy paliczki

– Bliższy

– Środkowy

– dalszy

• palec pierwszy - kciuk (polex) ma dwa paliczki

– Bliższy

– dalszy

• W każdym paliczku wyróżniamy

• Trzon

• koniec bliższy (podstawę)

• koniec dalszy (głowę - in. guzowatość paliczka

dalszego)

Articulatio radiocarpea

(staw promieniowo-

nadgarstkowy)

• Staw elipsoidalny.

• Główka stawowa jest utworzona przez powierzchnie

nadgarstkowe trzech pierwszych kości szeregu bliższego

nadgarstka kość łódeczkowatą (os scaphoideum), kość

księżycowatą (os lunatum) i kość trójgraniastą (os

triquetrum), połączone w jedną całość przez więzadła

międzykostne i pokryte chrząstką stawową

• panewka jest utworzona w około 3/4 przez powierzchnię

nadgarstkową kości promieniowej (facies articularis

carpea radii), a w pozostałej 1/4 przez krążek stawowy

przyczepiający się do wyrostka rylcowatego kości

łokciowej (processus styloideus ulnae) i do brzegu

oddzielającego powierzchnię stawową nadgarstkową k.

promieniowej od wcięcia łokciowego k. promieniowej

(incisura ulnaris radii). Na powierzchni nadgarstkowej

kości promieniowej znajdują się dwa pola dla połączenia

odpowiednio z kością łódeczkowatą i księżycowatą.

Natomiast krążek stawowy uzupełniając zbyt krótką

głowę k. łokciowej, łączy się głównie z kością

księżycowatą, a także z trójgraniastą.

• Torebka stawowa - obszerna i luźna. Przyczepia się wzdłuż

brzegów powierzchni stawowych.

• Więzadła

– więzadło poboczne promieniowe nadgarstka ( ligamentum

collaterale carpi radiale) przyczepia się do wyrostka

rylcowatego kości promieniowej i do kości łódeczkowatej

– więzadło poboczne łokciowe nadgarstka ( ligamentum

collaterale carpi ulnare) przyczepia się do wyrostka rylcowatego

kości łokciowej i do kości : trójgraniastej i grochowatej

– więzadło dłoniowe promieniowo-nadgarstkowe (ligamentum

radiocarpeum palmare s. volare) biegnie od wyrostka

rylcowatego i brzegu dłoniowego powierzchni stawowej

nadgarstkowej kości promieniowej i przyczepia się do kości :

łódeczkowatej, księżycowatej, trójgranistej i główkowatej

– więzadło grzbietowe promieniowo-nadgarstkowe (ligamentum

radiocarpeum dorsale) biegnie od brzegu grzbietowego

powierzchni stawowej kości promieniowej do powierzchni

grzbietowych kości szeregu bliższego nadgarstka

– więzadło łukowate dłoniowe nadgarstka (ligamentum

arcuatum carpi palmare) powstaje przez połączenie

części włókien więzadła dłoniowego promieniowo-

nadgarstkowego z podobnymi włóknami biegnącymi od

wyrostka rylcowatego kości łokciowej

– więzadło dłoniowe łokciowo-nadgarstkowe (ligamentum

ulnocarpeum palmare) odchodzi od wyrostka

rylcowatego kości łokciowej i razem z poprzednim

układa się na stronie dłoniowej kości główkowatej i

księżycowatej

– więzadło łukowate grzbietowe nadgarstka (ligamentum

arcuatum carpi dorsale) biegnie po stronie grzbietowe

od kości łódeczkowatej do kości trójgraniastej,

przeskakując kość księżycowatą i nie dochodząc do

kości przedramienia.

• Mechanika stawu
• W stawie promieniowo-

nadgarstkowym wykonujemy ruchy

– zgięcia dłoniowego (flexio palmaris)
– zgięcia grzbietowego ( flexio dorsalis)
– odwodzenia (abductio)
– przywodzenia (adductio)
– obwodzenia (circumductio).