Liceum Uzupełniające Data:
Dla Dorosłych
Semestr I
PRACA KONTROLNA nr 2
z przedmiotu  Język polski
Literatura i kultura średniowiecza
Prowadzący: mgr Justyna Kucharzak
Słuchacz: & & & & & & & & & & & & & & & & .
Ocena: & & & & & & & & & ...............................
1
1. Rozszyfruj daty i określ ich znaczenie dla średniowiecza (w Polsce lub w Europie):
a) 476 r.,
___________________________________________________________________________
b) 966 r.,
___________________________________________________________________________
c) 1492 r.
___________________________________________________________________________
2. Podaj pojęcia zdefiniowane poniżej.
a) ____________________  podobieństwo kultur narodowych średniowiecza;
funkcjonowanie tych samych motywów, gatunków literackich i stylów w sztuce na terenie
całej średniowiecznej Europy.
b) ____________________  podporządkowanie Bogu i religii chrześcijańskiej wszystkich
dziedzin ludzkiej aktywności i obszarów zainteresowania człowieka (spraw materialnych,
zagadnień intelektualnych, norm i wartości).
c) ____________________  przedstawienie malarskie, wyobrażające Chrystusa na tronie
pomiędzy modlącymi się Maryją i Janem Chrzcicielem; malarskie wyobrażenie idei
pośrednictwa.
3. Porównaj dwa style artystyczne średniowiecza.
Sztuka romańska Sztuka gotycka
architektura
malarstwo
i rzez
ba
4. Porównaj średniowieczne wiersze maryjne według podanych kryteriów.
Bogurodzica Lament świętokrzyski
nadawca
adresat
cel wypowiedzi
kreacja Maryi
2
5. Opisz średniowieczny wzorzec osobowy przedstawiony w Legendzie o św. Aleksym:
a) nazwij postawę reprezentowaną przez bohatera utworu,
___________________________________________________________________________
b) odwołując się do jego biografii, omów dwa przykłady umartwiania opisane w legendzie,
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
c) opisz  świętą śmierć Aleksego,
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
d) objaśnij, na czym polega dydaktyzm utworu,
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
e) nazwij typ piśmiennictwa, do jakiego należy utwór opisujący biografie świętych.
___________________________________________________________________________
6. Wskaż jedno podobieństwo i dwie różnice między postawami św. Aleksego i św.
Franciszka.
św. Aleksy św. Franciszek
7. Z pierwszej zwrotki Bogurodzicy wypisz:
a) archaizm fonetyczny,
___________________________________________________________________________
b) archaizm fleksyjny,
___________________________________________________________________________
c) archaizm leksykalny,
___________________________________________________________________________
d) archaizm składniowy,
___________________________________________________________________________
e) apostrofę,
___________________________________________________________________________
f) antytezę.
___________________________________________________________________________
Bogurodzica (fragment)
Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja,
U Twego Syna, Gospodzina Matko zwolena, Maryja!
3
Zyszczy nam, spuści nam.
Kyrielejson.
8. Z poniższego fragmentu utworu:
a) wypisz dwa epitety o przeciwstawnym znaczeniu,
___________________________________________________________________________
b) określ funkcję tych epitetów.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Lament świętokrzyski (fragment)
Ciężka moja chwila, krwawa godzina,
Widzęć niewiernego Żydowina,
Iż on bije, męczy mego miłego Syna.
9. Przeczytaj poniższe fragmenty utworu, a następnie:
a) nazwij motyw literacki wykorzystany w utworze,
___________________________________________________________________________
b) wskaż dwa zabiegi językowe, które służą uwypukleniu demokratyzmu śmierci,
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
c) nazwij jednym słowem zabieg służący przedstawieniu Śmierci,
___________________________________________________________________________
d) wyjaśnij, na czym polega połączenie grozy i śmieszności w wizerunku Śmierci, oraz
określ funkcję takiego połączenia.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią [fragmenty]
Mors dicit1
[& ] Gdy się jimę z kosą plęsać2,
Chcę jich tysiąc pokęsać. [& ]
Morzę wszytko ludzskie plemię3:
Morzę mądre i też wiły4 [& ].
I chorego, i zdrowego,
Zbawię żywota każdego;
Bądz
ubodzy i bogaci,
Szwytki5 ma kosa potraci [& ]
Bądz
książęta albo grabie6,
Wszytki ja pobierzę k sobie7. [& ]
Rzemieślniki, kupce, oracze,
Każdy przed mą kosą skacze. [...]
1
Mors dicit  Śmierć mówi.
2
Plęsać  tańczyć.
4
3
Wszytko ludzskie plemię  cały rodzaj ludzki.
4
Wiła  błazen, głupiec.
5
Szwytki  wszystkich.
6
Grabia  hrabia.
7
Pobierzę k sobie  zabiorę do siebie.
10. W poniższym fragmencie tekstu wskaż trzy cechy gatunkowe hymnu.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Wincenty z Kielczy Hymn do świętego Stanisława (fragment)
O ciesz się, Matko-Polsko, w sławne
Potomstwo płodna! Króla królów
I najwyższego Pana wielkość
Uwielbiaj chwałą przynależną.
11. Opisz relacje między mężczyzną a kobietą w modelu miłości dwornej.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5