0214; 13.10.2009, wykład nr 14., - Układ pokarmowy, cześć II; Paul Esz
Przewód pokarmowy na całej długości jest cewą o różnym przekroju składającą się z 4 warstw
 błona śluzowa
 błona podśluzowa
 błona mięśniowa
 błona surowicza lub przydanka
1. Błona śluzowa
 nabłonek błony śluzowej
 blaszka właściwa błony śluzowej
 blaszka mięśniowa błony śluzowej
2. Błona podśluzowa
3. Błona mięśniowa
 warstwa wewnętrzna (okrężna)
 warstwa zewnętrzna (podłużna)
4. Błona surowicza / przydanka
Żołądek
 gromadzie i przechowuje spożywane pokarmy
 trawi pokarmy
 wyjaławia pokarmy
 uczestniczy we wchłanianiu żelaza i witaminy B12
Stanowi poszerzoną część przewodu pokarmowego między przełykiem a dwunastnicą. Dwa zwieracze  oddzielony
jest od przełyku wpustem a od dwunastnicy odz
wiernikiem.
Objętość u dorosłego człowieka wynosi 1  1,5 litra, a dzięki elastyczności ścian może się zwiększać 3-4 krotnie. Jest
przejściowym magazynem pokarmu i dzięki aktywności motorycznej i wydzielniczej żołądka odbywa się w nim dalsze
przygotowanie pokarmu do trawienie  zwilżanie, zmieszanie z sokiem żołądkowym. Sok żołądkowy wydzielana jest z
prędkości 10-60 ml / h.
Ściana żołądka składa się z 4 warstw
 błona śluzowa
 błona podśluzowa
 błona mięśniowa
 błona surowicza
Do jednego dołeczka żołądkowego otwiera się kilka gruczołów żołądkowych. Błona śluzowa  stanowi wewnetrzna
warstwę żołądka, jest mocno pofałdowana (dołeczki).
Błona podśluzowa  jest dość grubą warstwą tkanki łącznej wiotkiej, zawierającej liczne naczynia i nerwy
Błona mięśniowa  zbudowana z pęczków mięśni gładkich, składa się z 3 warstw mięśni
 okrężna
 podłużna
 skośna
Błona surowicza  jest częścią otrzewnej, która pokrywa cały żołądek z wyjątkiem paska wzdłuż obu krzywizn.
Nabłonek żołądka
Nabłonek przełyku (wielowarstwowy płaski) przechodzi w nabłonek jednowartswowy walcowaty żołądka
Gruczoły wpustowe przełyku!!!!!!!!!!!!!!!!
W błonie śluzowej żołądka występują 3 rodzaje gruczołów
 wypustowe  w okolicy wpustu
 właściwe  w okolicy dna i trzonu
 odz
wiernikowe  w okolicy odz
wiernikowej
Typy komórek nabłonka żołądka
 główna
 okładzinowa (typowa dla gruczołów właściwych)
 śluzowa szyjki (pokrywają zagłębienia  początkowe odcinki dołeczków żoładkowych)
Do jednego dołeczka żołądkowego otwiera się wiele cewek gruczołowych.
Pojedyncza cewka gruczołu właściwego jest prosta, nierozgałęziona.
Komórki ściany gruczołów żołądka
 powierzchnię wewnętrzną żołądka pokrywa nabłonek powierzchowny, który kest nabłonkiem
jednowarstwowym walcowatym
 w nabłonku błony śluzowej żołądka występują 3 rodzaje komórek wydzielniczych o charakterze śluzowym, są
to
 komórki śluzowe powierzchniowe
 komórki śluzowe szyjki
 komórki śluzowe gruczołów odz
wiernikowych
 komórki te różnią się budową i rodzajem wydzielanego śluzu
 śluz pokrywający cienką warstwą nabłonek stanowi składnik tzw. bariery nabłonkowej, która chroni błonę
śluzową przed działaniem silnie stężonego kwasu solnego
6 rodzajów komórek nabłonkowych
 główne
 kształtu niskiej piramidy
 zawierają ziarnistości wydzielnicze zawierające
 pepsynogen
 lipazę żołądkową  nieaktywną formę lipazy żołądkowej  enzym odgrywające zasadniczą
rolę w procesie trawienia tłuszczy oraz w regulacji procesów wydzielniczych układu
pokarmowego
 okładzinowe
 kształt piramidy
 cytoplazma silnie kwasovhłonna
 śródplazmatyczne kanaliki rozgałęziające się w cytoplazmie sięgają do okolicy podjądrowej
 wydzielają kwas solny, czynnik wewnętrzny Castlea  wiążący witaminę B12  umożliwia jej
wchłanianie w jelicie krętym; jego brak może powodować niedokrwistość (wit. B12 jest niezbędna do
procesu krwiotwórczego)
 śluzowe szyjki
 enteroendokrynowe (APUD)
 kształt piramidy
 występują w 2 typach (otwarte i zamknięte)
 nazwa APUD pochodzi z pierwszych liter angielskich nazw ich charakterystycznych cech (Amine
Precursor, Uptake Dekarboksylation)
 wydzielają biologicznie czynne substancje modulujące motorykę trawienie i wydzielanie
 wspólną cechą jest produkowanie hormonów polipeptydowych i amin biologicznie czynnych
 uwalnienie substancji odbywa się na zasadzi eparakrynii. Wydzielanie parakrynne (lokalne)
charakteryzuje się tym, że wydzielina dział na komórki znajdujace się w sąsiedztwie
 występują
 kępkowe
 ich obecność w nabłonku żołądka stwierdzonjo niedawno
 występują również w nabłonku jelitowym, pęcherzyka żółciowego i przewodu trzustkowego
 niezróżnicowane
Jelito cienkie
 jelito cienkie dzielimy na 3 podstawowe części
 są to dwunastnica, jelito czcze oraz jelito kręte
Komórki nabłonka jelito cienkiego
Funkcje komórek Panetha