Szkoła Policji w Katowicach
Służba Prewencji
Rozkład czasu służby i urlopy policjantów
Stan prawny na dzień 1 sierpnia 2004 r.
Opracowanie:
kom. Leszek Kołodziejczyk
Zakład Prewencji
Wydawnictwo
Szkoły Policji w Katowicach
2004
S
P
A
O
A

L
O
I
C
K
J
Z
I
2
3
SPIS TREŚCI
Rozdział I
Rozkład czasu służby policjantów 5
Podstawowe wiadomości 5
Wymiar czasu służby 6
Rodzaje rozkładu czasu służby 7
Zmianowy rozkład czasu służby 7
Podstawowy rozkład czasu służby 8
Przerwy w służbie 8
Przedłużenie czasu służby ponad ustaloną normę 10
Dyżury domowe 11
Czas wolny od służby 12
Rekompensaty pieniężne za czas przekraczający normę 12
Zwolnienia z pełnienia służby w porze nocnej, niedziele i święta 13
Ustalanie dni wolnych od służby 13
Rozdział II
Urlopy policjantów 14
Podstawowe wiadomości 14
Rodzaje urlopów 14
Urlop wypoczynkowy 15
Urlopy dodatkowe 18
Płatne urlopy dodatkowe dla policjantów, którzy osiągnęli określony staż służby 18
Płatne urlopy dodatkowe dla policjantów, którzy osiągnęli określony wiek
i co najmniej 10-letni staż służby 19
Płatne urlopy dla policjantów, którzy pełnią służbę w warunkach
szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia 20
Urlopy okolicznościowe 24
Urlop okolicznościowy z tytułu przeniesienia służbowego 24
Urlop okolicznościowy z tytułu podnoszenia kwalifikacji zawodowych
i wykształcenia ogólnego 24
Urlop okolicznościowy z tytułu ważnych spraw osobistych i rodzinnych 26
Odwołanie policjanta z urlopu wypoczynkowego 27
4
5
Rozdział I
Rozkład czasu służby policjantów
Podstawowe wiadomości
Rozkład czasu służby policjantów uregulowany jest w ustawie z dnia 6 kwietnia 1990
roku o Policji1 oraz wydanym na jej podstawie rozporządzeniu Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 paz
dziernika 2001 roku w sprawie rozkładu czasu
służby policjantów2. Aby móc właściwie zrozumieć treści zamieszczone w dalszej części
publikacji koniecznym jest przyjęcie, że użyte w niej określenia oznaczają:
Ustawa - ustawę z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji.
Rozporządzenie  rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18
paz
dziernika 2001 roku w sprawie rozkładu czasu służby policjantów.
Przełożony właściwy w sprawach osobowych  Komendant Główny Policji, komendanci
wojewódzcy Policji, komendanci miejscy (powiatowi) Policji i komendanci szkół
policyjnych.
Jednostka organizacyjna Policji  komenda, komisariat, komisariat specjalistyczny, oddział
prewencji i pododdział antyterrorystyczny, Wyższa Szkoła Policji, szkoła policyjna i ośrodek
szkolenia Policji.
Kierownik komórki organizacyjnej  dyrektor biura (inspektoratu, laboratorium), naczelnik
zarządu, naczelnik wydziału (inspektoratu, laboratorium), naczelnik sekcji, kierownik sekcji,
kierownik izby dziecka, kierownik referatu, kierownik ogniwa, kierownik posterunku Policji,
kierownik rewiru dzielnicowych, dyrektor instytutu, kierownik zakładu, redaktor naczelny,
kierownik studium, dyrektor biblioteki, dowódca kompanii, dowódca plutonu.
Przepisy zawarte w wymienionych wyżej aktach prawnych mają zastosowanie do
wszystkich policjantów. Przepisy rozporządzenia stosuje się również do policjanta pełniącego
służbę na stanowisku nauczyciela akademickiego w zakresie wynikającym z wykonywania
obowiązków dydaktycznych i naukowych określonych w planach studiów i programach
nauczania w zakresie nieuregulowanym w odrębnych przepisach.
1
Dz. U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58 z póz
n. zm.
2
Dz. U. Nr 131, poz. 1471.
6
Wymiar czasu służby
Zgodnie z treścią art. 33 ustawy o Policji czas pełnienia służby policjanta jest określony
wymiarem jego obowiązków, z uwzględnieniem prawa do wypoczynku. Zadania służbowe
policjanta powinny być ustalane w sposób pozwalający na ich wykonanie w ramach
40  godzinnego tygodnia służby, w 3  miesięcznym okresie rozliczeniowym.
W zamian za czas służby przekraczający wymienioną normę policjantowi udziela się
czasu wolnego od służby w tym samym wymiarze albo może być mu przyznana
rekompensata pieniężna. Każde 8 godzin przekraczające normę jest równoważne jednemu
dniowi wolnemu.
W zamian za służbę pełnioną w dniu wolnym od służby policjant otrzymuje dzień wolny
w innym dniu tygodnia. Na wniosek policjanta czas wolny może być udzielony w okresie
bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu.
Czas wolny w zamian za służbę pełnioną poza rozkładem czasu służby policjant jest
obowiązany wykorzystać do dnia zwolnienia ze służby, a przełożony właściwy w sprawach
osobowych ma obowiązek mu to zapewnić.
Przełożony właściwy w sprawach osobowych prowadzi ewidencję czasu służby
policjantów przy pomocy wskazanych przez niego kierowników komórek organizacyjnych.
Ewidencję czasu służby udostępnia się policjantowi na jego żądanie.
W zamian za czas przekraczający normę 40 godzin tygodniowo w 3-miesięcznym okresie
rozliczeniowym nie udziela się czasu wolnego od służby, jak również rekompensaty
pieniężnej policjantowi uprawnionemu do dodatku funkcyjnego. Takimi policjantami są:
- policjanci pełniący służbę lub obowiązki na stanowisku kierowniczym,
- policjanci pełniący służbę lub obowiązki na stanowisku samodzielnym.
Stanowiska służbowe policjantów uprawniające do dodatku funkcyjnego określa tabela
stanowiąca załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 6 grudnia 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości
uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od
której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego3.
Wymiar czasu służby ulega zmniejszeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności
policjanta w służbie w okresie rozliczeniowym określonym w ustawie, tj. 40 godzin
tygodniowo, w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym. Po okresie usprawiedliwionej
3
Dz. U. Nr 152, poz. 1732 z póz
n. zm.
7
nieobecności w służbie policjant podejmuje służbę w pierwszym dniu, który zgodnie
z harmonogramem jest jego dniem służby, chyba że kierownik komórki organizacyjnej
jednostki organizacyjnej Policji zarządzi inaczej.
Rodzaje rozkładu czasu służby
Rozporządzenie wymienia dwa rodzaje rozkładu służby policjantów i są nimi:
1) zmianowy  na stanowiskach służbowych, na których wymaga się pełnienia służby
w systemie zmianowym lub w sposób ciągły,
2) podstawowy  na pozostałych stanowiskach służbowych.
Wymienione rodzaje rozkładów czasu służby policjantów wprowadzają w podległych
jednostkach organizacyjnych Policji przełożeni właściwi w sprawach osobowych .
Oprócz wymienionych dwóch rodzajów rozkładu czasu służby w szczególnie
uzasadnionych przypadkach przełożony właściwy w sprawach osobowych lub upoważniony
przez niego kierownik komórki organizacyjnej może ustalić indywidualny rozkład czasu
służby policjanta w ramach normy 40 godzinnego tygodnia służby w 3 miesięcznym okresie
rozliczeniowym, a więc przy uwzględnieniu normy dotyczącej wszystkich policjantów bez
względu na zajmowane stanowisko służbowe.
Zmianowy rozkład czasu służby
Ten rodzaj rozkładu czasu służby w szczególności dotyczy tych wszystkich policjantów,
którzy wykonują bezpośrednio czynności związane z zapewnieniem bezpieczeństwa
i porządku publicznego na terenie podległym jednostkom Policji. Dotyczy on m.in.
policjantów ogniw patrolowych i patrolowo interwencyjnych, rewirów dzielnicowych,
komórek kryminalnych i dochodzeniowych oraz wszystkich innych, którzy wykonują zadania
służbowe w różnych porach dnia i różnych dniach tygodnia. W tym systemie pełnią również
służbę policjanci zajmujący stanowiska wymagające ciągłej obsługi, np. służby dyżurne
jednostek Policji.
W zmianowym rozkładzie czasu służby policjant pełni służbę na zmiany trwające po
8 godzin. Oznacza to, że niedopuszczalne jest - często do tej pory praktykowane
8
w jednostkach Policji - dzielenie służb, np. 4 godziny rano, 4 godziny popołudniu. Godziny
rozpoczęcia i zakończenia służby ustala przełożony właściwy w sprawach osobowych.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach przełożony właściwy w sprawach
osobowych może wprowadzić pełnienie służby na zmiany trwające po 12 godzin na dobę.
Jeżeli do obowiązków policjanta należy kierowanie pojazdem samochodowym, może pełnić
służbę 12 godzin na dobę, w tym kierować pojazdem nie więcej niż 10 godzin.
Nie uważa się za czas służby czasu niezbędnego  nie dłuższego jak 30 minut  do
bezpośredniego przygotowania do służby i jej zdania, a w szczególności przyjęcia lub zdania
dokumentacji z przebiegu służby, uzbrojenia i wyposażenia.
Podstawowy rozkład czasu służby
Ten rodzaj rozkładu czasu służby dotyczy tych policjantów, którzy zajmują
stanowiska służbowe, na których nie jest wymagane pełnienie służby w systemie zmianowym
lub w sposób ciągły. W szczególności dotyczy służb logistycznych Policji.
W podstawowym rozkładzie czasu służby policjant pełni służbę przez 8 godzin
dziennie od poniedziałku do piątku, w godzinach od 815 do 1615.
Przełożony właściwy w sprawach osobowych może wprowadzić inne godziny
rozpoczęcia i zakończenia służby, jeżeli jest to uzasadnione warunkami lokalnymi lub
wymaga tego szczególny charakter wykonywanych zadań. Inne godziny rozpoczęcia
i zakończenia służby mogą dotyczyć wszystkich policjantów podległej jednostki, niektórych
komórek organizacyjnych lub niektórych stanowisk służbowych.
Policjantom pełniącym służbę w podstawowym rozkładzie czasu służby również nie
zalicza się do czasu służby czasu niezbędnego do przygotowania się do służby, nie dłuższego
jak 30 minut.
Przerwy w służbie
W zmianowym rozkładzie czasu służby trwającej 8 godzin wlicza się 20 minut przerwy,
a do służby trwającej 12 godzin  45 minut przerwy.
Policjantowi pełniącemu służbę w niekorzystnych warunkach atmosferycznych czas
przerw można przedłużyć do 45 minut w służbie trwającej 8 godzin oraz do 60 minut
w służbie trwającej 12 godzin. Czas przerw ustala policjant nadzorujący pełnienie służby.
9
Zgodnie ze stanowiskiem Biura Kadr i Szkolenia Komendy Głównej Policji z dnia
17 maja 2002 r. zamieszczonym w piśmie L. Dz. Kh-5463/02, które zostało przygotowane
przy udziale Biura Służby Prewencyjnej i Biura Prawnego, za  niekorzystne warunki
atmosferyczne uznaje się silne i bardzo silne bodz
ce atmosferyczne, powodujące nadmierne
obciążenie mechanizmów przystosowawczych (układu termoregulacji) wpływające
niekorzystnie na samopoczucie i zdolność do wykonywania pracy na wolnym powietrzu.
Zgodnie z cytowanym wyżej pismem stosując najprostsze kryteria oceny,
 niekorzystne warunki atmosferyczne określają wartości progowe następujących elementów
meteorologicznych:
W okresie letnim:
- temperatura maksymalna powietrza przekraczająca 25� C (dni gorące i upalne),
- wilgotność powietrza określona prężnością pary wodnej >18,8 hPa (dni parne),
- słaby wiatr poniżej 2 m/s (flauta),
- opady o znacznym natężeniu większym niż 10 mm/dobę (intensywne krótkotrwałe lub
ciągłe).
W okresie zimowym:
- niska temperatura maksymalna powietrza poniżej - 10� C (dni bardzo mroz
ne),
- prędkość wiatru przekraczająca 8 m/s (przenikający wiatr),
- wystąpienie zawiei i zamieci śnieżnej.
Za zjawiska niekorzystne uznaje się również burze, którym towarzyszą wyładowania
atmosferyczne, opady gradu i porywy wiatru przekraczające 10 m/s. Niezależnie od pory roku
za niekorzystne uznaje się także zmiany ciśnienia atmosferycznego przekraczające 8 hPa na
dobę, które towarzyszą na ogół przemieszczaniu się frontów atmosferycznych oraz
zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym, dwutlenkiem siarki, a przede wszystkim
tlenkami azotu.
Wymienione elementy pogody o silnym działaniu bodz
cowym mogą zachodzić łącznie
i wówczas stopień ich uciążliwości znacznie wzrasta.
Uwzględniając powyższe za  niekorzystne warunki atmosferyczne w rozumieniu ż 4 ust.
8 rozporządzenia należy uznać przekroczenie wartości progowych przynajmniej jednego
w wymienionych elementów meteorologicznych.
W przywołanym piśmie Biura Kadr i Szkolenia KGP stwierdza się, że  usytuowanie
omawianego przepisu (ż 4 ust. 8 rozporządzenia  przyp. autora) w grupie przepisów
określających zmianowy rozkład czasu służby wskazuje na możliwość przedłużenia czasu
przerwy tylko policjantowi pełniącemu służbę w takim rozkładzie czasu służby .
10
Zdaniem autora publikacji stanowisko to jest sprzeczne z treścią ż 5 ust. 3, który brzmi:
 Do czasu służby wlicza się 20 minut przerwy. Przepis ż 4 ust. 8 stosuje się odpowiednio.
Oznacza to, iż policjantom pełniącym służbę w podstawowym rozkładzie czasu służby
policjant nadzorujący jej pełnienie również może przedłużyć czas przerw do 45 minut.
Przemawia za tym kolejna okoliczność zawarta w przywołanym stanowisku Biura Kadr
i Szkolenia KGP, która stwierdza:  omawiany przepis nie ogranicza pełnienia służby
w niekorzystnych warunkach atmosferycznych do służby na wolnym powietrzu (tzw. służba
zewnętrzna); należy tu zauważyć, że niektóre niekorzystne warunki atmosferyczne, np. upał,
gwałtowna zmiana ciśnienia atmosferycznego, dotykają wszystkich policjantów bez względu
na miejsce pełnienia służby, czy to w pomieszczeniach, czy na wolnym powietrzu w służbie
pieszej, czy też zmotoryzowanej .
Pogłębiając takie stanowisko należałoby stwierdzić, że przy uwzględnianiu możliwości
przedłużenia czasu przerw policjantom pełniącym służbę w podstawowym rozkładzie czasu
służby i w pomieszczeniu nie będzie np. padający deszcz czy śnieg, ale brane powinny być
pod uwagę takie okoliczności jak zmiany ciśnienia atmosferycznego czy też zanieczyszczenie
powietrza.
Przedłużenie czasu służby ponad ustaloną normę
Przedłużenie czasu służby policjanta może nastąpić w szczególności ze względu na
konieczność:
1) wykonania rozpoczętych czynności, jeżeli nie mogą zostać one przerwane:
- dochodzeniowo  śledczych,
- operacyjno  rozpoznawczych,
- administracyjno porządkowych,
2) zapewnienia ciągłości służby na stanowiskach, na których wymagane jest utrzymanie
pełnienia służby w sposób ciągły,
3) realizacji innych spraw nie cierpiących zwłoki.
Przedłużenie czasu służby następuje na polecenie kierownika komórki organizacyjnej,
w której policjant pełni służbę. O wydanym poleceniu kierownik zawiadamia przełożonego
właściwego w sprawach osobowych.
11
Za przedłużony czas służby przekraczający normę policjantowi udziela się w tym samym
wymiarze czasu wolnego. W 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym każde 8 godzin
przekraczające normę jest równoważne jednemu dniowi wolnemu.
Z przypadkami przedłużenia czasu służby policjanta w praktyce będziemy mieli dość
często do czynienia. Trudno sobie wyobrazić, że policjant w związku z nadejściem godziny
zakończenia służby przerwie czynności związane z przeprowadzeniem oględzin miejsca
zdarzenia, przesłuchaniem świadka czy podejrzanego lub z koniecznością dokończenia
czynności wynikających z faktu przeprowadzania kontroli drogowej czy legitymowania
osoby. Powiadomiony o konieczności przedłużenia służby kierownik komórki organizacyjnej
z pewnością nie zawaha się wydając takie polecenie. Wątpliwości może budzić fakt
konieczności powiadomienia o wydanym poleceniu przełożonego właściwego w sprawach
osobowych. Trudno wyobrazić sobie sytuację, że w wymienionych wyżej przykładowych
sytuacjach, które mogą wystąpić o każdej porze, kierownik ogniwa patrolowego komisariatu
Policji będzie zawiadamiał komendanta miejskiego Policji o wydanym w tym zakresie
poleceniu.
Ze względu na to, iż nie ma określonego terminu powiadomienia autor proponuje
stosowanie druku grafiku zamieszczonego na końcu publikacji. Rubryki w nim zamieszczone
powodują pełną orientację, jeżeli chodzi o normę czasu służby oraz konieczność udzielenia
policjantowi czasu wolnego za przedłużenie czasu służby. Zapewnia również wymóg
powiadomienia przełożonego właściwego w sprawach osobowych o fakcie przedłużenia
czasu służby podczas przedstawiania grafiku służby na okres przyszły do zatwierdzenia.
Dyżury domowe
Przełożony właściwy w sprawach osobowych lub upoważniony przez niego kierownik
komórki organizacyjnej może wyznaczyć policjanta do pełnienia dyżuru domowego, jeżeli
wymagają tego potrzeby służby.
W czasie dyżuru domowego policjant obowiązany jest do przebywania w miejscu
zamieszkania lub innym miejscu uzgodnionym z przełożonym właściwym w sprawach
osobowych lub kierownikiem komórki organizacyjnej.
Policjant może pełnić dyżur domowy nie więcej niż cztery razy w miesiącu, nie więcej niż
raz w niedzielę lub święto. Czas trwania dyżuru nie może przekroczyć 16 godzin, a czas
trwania wszystkich dyżurów w miesiącu łącznie 48 godzin. Za czas dyżuru domowego nie
12
udziela się czasu wolnego, chyba że policjant na polecenie przełożonego wykonywał w tym
czasie czynności służbowe.
W razie wykonywania podczas dyżuru domowego czynności służbowych za czas ich
wykonywania udziela się czasu wolnego w tym samym wymiarze na ogólnych zasadach.
Czas wolny od służby
W zmianowym rozkładzie czasu służby po 8 godzinach służby policjantowi udziela się co
najmniej 10 godzin czasu wolnego.
Po pięciu kolejnych służbach pełnionych w porze nocnej policjantowi udziela się 48
godzin czasu wolnego.
W zmianowym rozkładzie czasu służby w przypadku pełnienia służby po 12 godzin na
dobę, po 12 godzinach służby policjantowi udziela się 24 godziny czasu wolnego, a jeżeli
pełnił służbę w porze nocnej, policjantowi udziela się 48 godzin czasu wolnego.
Rekompensaty pieniężne za czas przekraczający normę
Rada powiatu lub rada gminy może przekazać, na warunkach określonych
w porozumieniu zawartym między zarządem powiatu lub gminy a właściwym komendantem
miejskim (powiatowym) Policji, środki finansowe stanowiące dochody własne powiatu lub
gminy dla Policji z przeznaczeniem na rekompensatę pieniężną za czas służby przekraczający
określoną w ustawie normę. Środki te przeznacza się dla policjantów właściwych miejscowo
komend powiatowych (miejskich) i komisariatów, którzy realizują zadania z zakresu służby
prewencyjnej.
Rekompensata pieniężna przysługuje policjantowi za każdą pełną godzinę służby pełnioną
na warunkach określonych w porozumieniu, o którym mowa wyżej. Stawkę godzinową
rekompensaty określa porozumienie. W przypadku jej nieokreślenia ustala się ją, dzieląc
łączną kwotę środków finansowych przewidzianych na rekompensaty przez łączną liczbę
godzin, do pełnienia której zobowiązuje to porozumienie. Rekompensatę, o której mowa,
wypłaca się z dołu, w ciągu 20 dni od terminu przekazania środków finansowych na ten cel
przez zarząd powiatu lub gminy, na podstawie wykazu dodatkowych należności,
zatwierdzonego przez właściwego komendanta powiatowego (miejskiego) Policji, który
zawarł porozumienie.
13
W przypadku otrzymania rekompensaty pieniężnej za czas służby przekraczający
określoną normę nie udziela się z tego tytułu czasu wolnego.
Zwolnienia z pełnienia służby w porze nocnej, niedziele i święta
Ze służby w porze nocnej w godzinach od 2200 do 600 oraz w niedziele i święta zwalnia
się policjanta:
1)
kobietę w ciąży,
2)
będącego jedynym opiekunem dziecka w wieku do lat ośmiu,
3)
będącego jedynym opiekunem osoby wymagającej stałej opieki.
Ustalanie dni wolnych od służby
Przełożony właściwy w sprawach osobowych może ustalić dniem wolnym od służby
dzień przypadający między dniami wolnymi od służby i wyznaczyć dniem służby najbliższą
sobotę. Jeżeli sobota przypada po wolnym od służby piątku lub przed wolnym od służby
poniedziałkiem, wyznacza się dniem służby sobotę następną.
O ustaleniu dnia wolnego od służby oraz o sobocie wyznaczonej dniem służby
ustalający te dni uprawniony przełożony powiadamia wyższego przełożonego. O ustalonych
przez siebie dniach wolnych od służby oraz sobotach wyznaczonych jako dni służby
Komendant Główny Policji powiadamia ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
W obu przypadkach informację w tym zakresie należy przekazać z co najmniej 14-dniowym
wyprzedzeniem.
Przełożony właściwy w sprawach osobowych lub upoważniony przez niego kierownik
komórki organizacyjnej ustala harmonogram służby w dni tygodnia nie będące dniami służby
w jednostce Policji w niektórych komórkach organizacyjnych i na niektórych stanowiskach
służbowych, jeżeli służba w te dni jest niezbędna ze względu na szczególny charakter
wykonywanych zadań lub interes społeczny.
Za przedłużony czas służby ponad normę z powodu pełnienia służby w ustalone dni
wolne od służby, stosuje się ogólne zasady.
14
Rozdział II
Urlopy policjantów
Podstawowe wiadomości
Problematyka związana z uprawnieniami do urlopów policjantów uregulowana jest
w poniżej wymienionych aktach prawnych. Są nimi:
1) Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji4.
2) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2002
roku w sprawie urlopów policjantów5.
3) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2002
roku w sprawie wprowadzenia płatnych urlopów dodatkowych dla policjantów6.
4) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 marca 2002
roku w sprawie trybu zwrotu kosztów przejazdu i innych poniesionych kosztów
przysługujących policjantowi w razie odwołania z urlopu wypoczynkowego7.
W dalszej części publikacji na podstawie wyżej wymienionych aktów prawnych
zostaną omówione wszelkie uprawnienia policjantów związane z korzystaniem z urlopów.
Rodzaje urlopów
Ustawa o Policji w swej treści wymienia następujące rodzaje urlopów, jakie należy lub
można udzielić policjantom:
- urlop wypoczynkowy,
- płatne urlopy dodatkowe,
- płatny urlop zdrowotny,
- urlop okolicznościowy,
- urlop bezpłatny,
- krótkoterminowy urlop.
4
Dz. U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58 z póz
n.zm.
5
Dz. U. Nr 81, poz. 740 z póz
n.zm.
6
Dz. U. Nr 81, poz. 741.
7
Dz. U. Nr 37, poz. 348.
15
Aby nabyć prawo do określonych powyżej urlopów policjanci muszą spełniać określone
kryteria lub muszą wystąpić określone w samej ustawie bądz
przepisach wykonawczych
warunki. W dalszej części publikacji zostaną one szczegółowo omówione.
Urlop wypoczynkowy
Zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy o Policji policjantowi przysługuje prawo do
corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni roboczych.
Policjant uzyskuje prawo do pierwszego urlopu wypoczynkowego z upływem
6 miesięcy służby w wymiarze połowy urlopu przysługującego po roku służby, czyli
w wymiarze 13 dni roboczych. Prawo do urlopu w pełnym wymiarze policjant nabywa
z upływem roku służby. Do tego urlopu wlicza się urlop, do którego policjant uzyskał prawo
z upływem 6 miesięcy służby.
Do okresu służby policjanta, od którego zależy prawo do pierwszego urlopu
wypoczynkowego, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, a także inne okresy, jeżeli
odrębne przepisy tak stanowią. Policjantowi, który przed przyjęciem do służby w Policji
wykorzystał urlop wypoczynkowy za dany rok w części lub wymiarze niższym niż
przysługujący w Policji albo otrzymał ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop
wypoczynkowy przysługujący w wymiarze niższym niż przysługujący w Policji, przysługuje
w roku przyjęcia do służby urlop uzupełniający. W tych dwóch przypadkach urlopu
wypoczynkowego udziela się nie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy służby w Policji.
Dni wolnych od służby, wynikających z podstawowego rozkładu czasu8 służby nie
wlicza się do urlopu wypoczynkowego. Dniami wolnymi od służby dla policjantów
pełniących służbę w podstawowym rozkładzie czasu służby są soboty, niedziele oraz dni
wymienione w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 roku o dniach wolnych od pracy9.
Terminem rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego przez policjanta pełniącego służbę
w zmianowym rozkładzie czasu służby10 jest najbliższy dzień planowanej służby.
Urlopy wypoczynkowe powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan
urlopów ustala kierownik jednostki organizacyjnej Policji lub upoważniony przez niego
kierownik komórki organizacyjnej, w uzgodnieniu z właściwą organizacją związku
8
Patrz s. 5.
9
Dz. U. Nr 4, poz. 28 z póz
n. zm.
10
Patrz str. 4.
16
zawodowego policjantów, biorąc pod uwagę wnioski policjantów i konieczność zapewnienia
normalnego toku służby. Plan urlopów sporządza się do końca roku poprzedzającego rok
objęty tym planem. Plan urlopów podaje się niezwłocznie do wiadomości policjantów
w sposób przyjęty w jednostce organizacyjnej Policji. Może to być np. zapoznanie z nim
z kartą zapoznania lub poprzez wywieszenie na tablicy informacyjnej komórki organizacyjnej
Policji.
Urlopu wypoczynkowego udziela kierownik jednostki organizacyjnej Policji lub
upoważniony przez niego kierownik komórki organizacyjnej. O terminie urlopu
wypoczynkowego należy policjanta zawiadomić nie póz
niej niż na miesiąc przed jego
rozpoczęciem.
Nie udziela się policjantowi urlopu wypoczynkowego w okresie:
- czasowej niezdolności do służby wskutek choroby policjanta,
- zwolnienia od zajęć służbowych,
- zawieszenia w czynnościach służbowych.
Urlop należy przesunąć na inny termin jeżeli policjant nie może rozpocząć urlopu
wypoczynkowego w ustalonym terminie z powodu:
- czasowej niezdolności do służby wskutek choroby,
- urlopu zdrowotnego,
- zwolnienia od zajęć służbowych z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki
nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny,
- odosobnienia w związku z chorobą zakaz
ną,
- urlopu macierzyńskiego.
Część urlopu wypoczynkowego niewykorzystaną z powodu czasowej niezdolności do
służby wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaz
ną należy udzielić
policjantowi w póz
niejszym terminie.
Na wniosek policjanta urlopu wypoczynkowego udziela się bezpośrednio po urlopie
macierzyńskim lub po urlopie udzielonym na warunkach urlopu macierzyńskiego. Do
urlopów macierzyńskich i urlopów na prawach urlopu macierzyńskiego stosuje się przepisy
Kodeksu pracy11.
11
Dz. U. Nr 21, poz. 94 z póz
n.zm.
17
Na wniosek policjanta urlop wypoczynkowy może być podzielony na części, z tym że co
najmniej jedna część urlopu powinna obejmować nie mniej niż 14 kolejnych dni
kalendarzowych.
Policjantowi skierowanemu do szkoły lub na przeszkolenie albo na studia w kraju lub do
akademii lub innych szkół (kursów) urlopu wypoczynkowego za dany rok kalendarzowy
należy udzielić przed rozpoczęciem szkolenia lub nauki, jeżeli czas trwania szkolenia
uniemożliwiałby udzielenie urlopu w danym roku kalendarzowym lub w ciągu pierwszych
3 miesięcy roku następnego.
Z ważnych względów służbowych policjanta można odwołać z urlopu wypoczynkowego,
a także wstrzymać mu udzielenie urlopu w całości lub w części. Policjantowi odwołanemu
z urlopu przysługuje zwrot kosztów przejazdu według norm ustalonych w Rozporządzeniu
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 lipca 2000 roku w sprawie
wysokości i warunków przyznawania policjantom należności za podróże służbowe
i przeniesienia. Ponadto policjantowi odwołanemu z urlopu wypoczynkowego zwrot
poniesionych:
- opłat za pobyt w ośrodkach wczasowych, sanatoriach, kwaterach prywatnych lub za inne
usługi związane z wypoczynkiem w czasie tego pobytu, nie wykorzystane przez policjanta
i członków jego rodziny, jeżeli organizator wypoczynku lub inny podmiot świadczący
usługi w tym zakresie nie zwrócił wniesionych opłat,
- kosztów przejazdu członków rodziny policjanta, według norm ustalonych dla policjantów,
jeżeli jego odwołanie z urlopu wypoczynkowego spowodowało również ich powrót.
Wypłata powyższych należności uzależniona jest od złożenia przez policjanta wniosku, do
którego należy dołączyć rachunki i bilety, potwierdzające poniesione koszty. Jeżeli uzyskanie
lub przedłożenie rachunków i biletów nie jest możliwe, policjant składa pisemne
oświadczenie o wysokości poniesionych kosztów, uzyskanym ewentualnie zwrocie kosztów
oraz o przyczynach braku ich udokumentowania.
Przepisy dotyczące odwołania z urlopu wypoczynkowego stosuje się odpowiednio w razie
wstrzymania udzielenia policjantowi urlopu w całości lub w części.
Odwołanie policjanta z urlopu ze względów służbowych wymaga zgody przełożonego.
W przypadku odwołania policjanta z urlopu wypoczynkowego, wstrzymania udzielenia
policjantowi urlopu w całości lub w części i niewykorzystania go w danym roku
kalendarzowym, należy go udzielić w pierwszych trzech miesiącach roku następnego.
18
Urlopy dodatkowe
Zgodnie z treścią art. 84 ustawy o Policji minister właściwy do spraw wewnętrznych
może wprowadzić płatne urlopy dodatkowe w wymiarze do 13 dni roboczych rocznie dla
policjantów, którzy pełnią służbę w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla
zdrowia albo osiągnęli określony wiek lub staż służby, albo gdy jest to uzasadnione
szczególnymi właściwościami służby.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji rozporządzeniem z dnia 7 czerwca
2002 roku w sprawie urlopów policjantów oraz rozporządzeniem z tego samego dnia
w sprawie wprowadzenia płatnych urlopów dodatkowych dla policjantów wprowadził płatne
urlopy dodatkowe:
- dla policjantów , którzy osiągnęli określony staż służby,
- dla policjantów, którzy osiągnęli określony wiek i co najmniej 10-letni staż służby,
- dla policjantów, którzy pełnią służbę w warunkach szczególnie uciążliwych lub
szkodliwych dla zdrowia,
Ponadto określone zostały:
- płatne urlopy okolicznościowe,
- płatny urlop zdrowotny,
- urlop bezpłatny z ważnych przyczyn.
Płatne urlopy dodatkowe dla policjantów, którzy osiągnęli określony
staż służby
Wymiar corocznego płatnego urlopu dodatkowego dla policjantów, którzy osiągnęli
określony staż służby, wynosi:
1) 5 dni roboczych  dla mających 15-letni staż służby,
2) 9 dni roboczych  dla mających 20-letni staż służby,
3) 13 dni roboczych  dla mających 25-letni staż służby.
Do stażu służby uwzględnianego przy stwierdzeniu nabycia uprawnień do tego urlopu
zalicza się również okresy innej służby, traktowane jako równorzędne ze służbą w Policji,
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym
funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży
19
Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich
rodzin12.
Policjant nabywa prawo do pierwszego urlopu z tytułu osiągnięcia określonego stażu
służby z dniem osiągnięcia wymaganego stażu służby.
W razie zbiegu uprawnień do urlopu dodatkowego z różnych tytułów policjant ma prawo
do jednego urlopu dodatkowego w wymiarze najkorzystniejszym. Sytuacja ta nie dotyczy
zbiegu uprawnień do urlopu dodatkowego z tytułu pełnienia służby w warunkach szczególnie
uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia.
Prawo do kolejnego urlopu dodatkowego z tytułu osiągnięcia określonego stażu służby
policjant nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym. Policjantowi, który nie
wykorzystał urlopu dodatkowego w danym roku kalendarzowym urlopu tego należy udzielić
w ciągu pierwszych 3 miesięcy następnego roku.
W przypadku wykorzystania przez policjanta przysługującego za dany rok kalendarzowy
urlopu dodatkowego z tytułu osiągnięcia określonego stażu służby i nabycia w ciągu tego
roku prawa do urlopu dodatkowego w wyższym wymiarze  przysługuje policjantowi urlop
uzupełniający.
Urlopy dodatkowe z tytułu osiągnięcia określonego stażu służby mogą być dzielone na
dwie części z wyjątkiem urlopu w wymiarze 5 dni kalendarzowych.
Urlop ten nie może rozpoczynać się ani kończyć w dniu wolnym od służby, jak również
nie wlicza się do urlopu dni wolnych. Ponadto urlopy te powinny być udzielane zgodnie
z planem urlopów. Policjantowi skierowanemu do szkoły, na przeszkolenie albo na studia
należy udzielić urlopu przed ich rozpoczęciem, jeżeli czas trwania szkolenia lub nauki
uniemożliwiłby udzielenie urlopu w danym roku kalendarzowym lub w ciągu pierwszych
trzech miesięcy roku następnego.
Płatne urlopy dodatkowe dla policjantów, którzy osiągnęli określony
wiek i co najmniej 10-letni staż służby
Wymiar corocznego płatnego urlopu dodatkowego dla policjantów, którzy osiągnęli
określony wiek i co najmniej 10-letni staż służby wynosi:
- 5 dni roboczych  po ukończeniu 40 lat życia,
- 9 dni roboczych  po ukończeniu 45 lat życia,
12
Dz. U. Nr 53, poz. 214 z póz
n.zm.
20
- 13 dni roboczych  po ukończeniu 55 lat życia.
Policjant nabywa prawo do pierwszego urlopu dodatkowego z tytułu określonego
wieku, w dniu wystąpienia łącznie obu warunków, tj. wymaganego wieku i stażu służby.
W razie zbiegu uprawnień do urlopu dodatkowego z różnych tytułów policjant ma
prawo do jednego urlopu dodatkowego w wymiarze najkorzystniejszym. Sytuacja ta nie
dotyczy zbiegu uprawnień do urlopu dodatkowego dla policjantów, którzy pełnią służbę
w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia.
Prawo do kolejnego płatnego urlopu dodatkowego policjant nabywa w każdym
następnym roku kalendarzowym.
W przypadku niewykorzystania przez policjanta urlopu z tego tytułu w danym roku
kalendarzowym, urlopu tego należy udzielić w ciągu pierwszych 3 miesięcy następnego roku.
W przypadku wykorzystania w danym roku urlopu dodatkowego i następnej
kolejności nabycia przez policjanta prawa do urlopu dodatkowego w wyższym wymiarze,
przysługuje urlop uzupełniający.
Dodatkowy płatny urlop z tytułu osiągnięcia określonego wieku i stażu służby może
być dzielony na dwie części, z wyjątkiem urlopu w wymiarze 5 dni kalendarzowych.
Urlop ten nie może rozpoczynać się ani kończyć w dniu wolnym od służby, jak również
nie wlicza się do urlopu dni wolnych. Ponadto urlopy te powinny być udzielane zgodnie
z planem urlopów. Policjantowi skierowanemu do szkoły, na przeszkolenie albo na studia
należy udzielić urlopu przed ich rozpoczęciem, jeżeli czas trwania szkolenia lub nauki
uniemożliwiłby udzielenie urlopu w danym roku kalendarzowym lub w ciągu pierwszych
trzech miesięcy roku następnego.
Płatne urlopy dla policjantów, którzy pełnią służbę w warunkach
szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia
Wymiar corocznego płatnego urlopu dodatkowego dla policjantów, którzy pełnią
służbę w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, wynosi:
1) 5 dni roboczych, jeżeli służba jest wykonywana w:
- pomieszczeniach pozbawionych stałego naturalnego oświetlenia lub
w pomieszczeniach, w których ze względów technologicznych lub ze względu na
rodzaj wykonywanej służby stosowane jest wyłącznie sztuczne oświetlenie,
21
- warunkach narażenia na promieniowanie ultrafioletowe lub podczerwone,
- pomieszczeniach zamkniętych, w których utrzymuje się stała temperatura efektywna
powyżej 25� C lub poniżej 10� C,
- warunkach narażenia na działanie pyłów niewywołujących zwłóknienia tkanki
płucnej,
- warunkach narażenia na działanie substancji toksycznych niekumulujących się
w organizmie,
- warunkach narażenia na wibrację ogólną,
2) 9 dni roboczych, jeżeli służba jest wykonywana w:
- pomieszczeniach zlokalizowanych poniżej poziomu otaczającego terenu  zgodnie
z przepisami w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
- warunkach narażenia na hałas,
- warunkach nadmiernego obciążenia wysiłkiem fizycznym co najmniej 2 000 kcal
dla mężczyzn i 1 200 kcal dla kobiet lub wymagających wymuszonej pozycji ciała,
- warunkach narażenia na działanie pyłów wywołujących zwłóknienie tkanki płucnej,
- warunkach narażenia na działanie substancji toksycznych kumulujących się
w organizmie,
- warunkach ręcznego kierowania ruchem na skrzyżowaniach i ciągach
komunikacyjnych o dużym jego natężeniu,
- warunkach ciągłego napięcia i koncentracji przy nagrywaniu i odtwarzaniu zapisów
magnetycznych w styczności ze zmiennym natężeniem i zakresem fal dz
więkowych,
a także przy nasłuchu radiowym,
3) 13 dni roboczych, jeżeli służba jest wykonywana:
- w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące,
- w warunkach narażenia na działanie pól elektromagnetycznych wysokiej
częstotliwości w zakresie od 0,1 do 300 000 MHz w strefie zagrożenia,
- w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych, których
wykaz określają odrębne przepisy,
- przy fizycznym zwalczaniu terroryzmu,
- przy konserwowaniu, magazynowaniu, transporcie i stosowaniu materiałów
wybuchowych, łatwopalnych i samozapalnych,
- przy prowadzeniu prób broni, amunicji, materiałów wybuchowych oraz prac
doświadczalnych z materiałami wybuchowymi,
- podczas prowadzenia badań materiałów czynnych biologicznie,
22
- pod ziemią.
Policjant nabywa prawo do pierwszego urlopu po upływie roku służby w warunkach
szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia.
Służbę uważa się za pełnioną w warunkach szkodliwych dla zdrowia, jeżeli w miejscu
pełnienia służby są przekroczone najwyższe dopuszczalne stężenia i natężenia czynników
szkodliwych dla zdrowia określone w odrębnych przepisach, stwierdzone przez laboratoria
Państwowej Inspekcji Sanitarnej i inne laboratoria uprawnione na podstawie Kodeksu pracy
do badania i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Sytuacja ta
dotyczy stwierdzenia następujących warunków szkodliwych dla zdrowia:
- warunkach narażenia na działanie pyłów niewywołujących zwłóknienia tkanki
płucnej,
- warunkach narażenia na działanie substancji toksycznych niekumulujących się
w organizmie,
- warunkach narażenia na hałas,
- warunkach narażenia na działanie pyłów wywołujących zwłóknienie tkanki płucnej,
- warunkach narażenia na działanie substancji toksycznych kumulujących się
w organizmie.
Służbę uważa się za pełnioną w warunkach szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia,
jeżeli jest pełniona przez co najmniej 80 godzin w miesiącu:
- w pomieszczeniach pozbawionych stałego naturalnego oświetlenia lub
w pomieszczeniach, w których ze względów technologicznych lub ze względu na
rodzaj wykonywanej służby stosowane jest wyłącznie sztuczne oświetlenie,
- warunkach narażenia na promieniowanie ultrafioletowe lub podczerwone,
- pomieszczeniach zamkniętych, w których utrzymuje się stała temperatura efektywna
powyżej 25� C lub poniżej 10� C,
- warunkach narażenia na wibrację ogólną,
- pomieszczeniach zlokalizowanych poniżej poziomu otaczającego terenu  zgodnie
z przepisami w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
- warunkach nadmiernego obciążenia wysiłkiem fizycznym co najmniej 2 000 kcal
dla mężczyzn i 1 200 kcal dla kobiet lub wymagających wymuszonej pozycji ciała,
- warunkach ręcznego kierowania ruchem na skrzyżowaniach i ciągach
komunikacyjnych o dużym jego natężeniu,
23
- warunkach ciągłego napięcia i koncentracji przy nagrywaniu i odtwarzaniu zapisów
magnetycznych w styczności ze zmiennym natężeniem i zakresem fal dz
więkowych,
a także przy nasłuchu radiowym,
Służbę w warunkach narażenia na działanie pól elektromagnetycznych wysokiej
częstotliwości w zakresie od 0,1 do 300 000 MHz w strefie zagrożenia uważa się za pełnioną
w warunkach szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia, jeżeli jest pełniona przez połowę
dopuszczalnego czasu przebywania w strefie zagrożenia.
Oceny warunków uciążliwości lub szkodliwości dla zdrowia uprawniających do
uzyskania urlopu dodatkowego, dokonuje komisja powołana przez przełożonego właściwego
w sprawach osobowych z udziałem przedstawicieli służby medycyny pracy, związku
zawodowego policjantów oraz służby bhp. Na podstawie tej oceny przełożony właściwy
w sprawach osobowych przyznaje policjantowi urlop dodatkowy.
Przerwa w służbie, w szczególności z powodu choroby, urlopu, zwolnienia od zajęć
służbowych czy wynikająca z potrzeb służby, trwająca nie dłużej niż 3 miesiące w roku,
wliczana jest do okresu uprawniającego do nabycia urlopu dodatkowego dla policjantów,
którzy pełnią służbę w warunkach szczególnie uciążliwych w wymiarze 5 dni roboczych.
Policjantowi pełniącemu służbę na stanowisku, na którym występują warunki
uciążliwości lub szkodliwości dla zdrowia uprawniające do uzyskania urlopu w różnym
wymiarze, przysługuje jeden urlop w wymiarze najkorzystniejszym.
W przypadku posiadania przez policjanta prawa do urlopu dodatkowego z tytułu
pełnienia służby w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia oraz
z tytułu osiągnięcia określonego stażu służby oraz z tytułu osiągnięcia określonego wieku i co
najmniej 10-letniewgo stażu służby, policjant zachowuje prawo do obu tych urlopów
dodatkowych.
Urlop dodatkowy z tytułu pełnienia służby w warunkach szczególnie uciążliwych lub
szkodliwych dla zdrowia może być dzielony na części, bez względu na wymiar urlopu.
Urlop ten nie może rozpoczynać się ani kończyć w dniu wolnym od służby, jak również
nie wlicza się do urlopu dni wolnych. Ponadto urlopy te powinny być udzielane zgodnie
z planem urlopów. Policjantowi skierowanemu do szkoły, na przeszkolenie albo na studia
należy udzielić urlopu przed ich rozpoczęciem, jeżeli czas trwania szkolenia lub nauki
uniemożliwiłby udzielenie urlopu w danym roku kalendarzowym lub w ciągu pierwszych
trzech miesięcy roku następnego.
24
Urlopy okolicznościowe
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2002
roku w sprawie urlopów policjantów wyróżniania trzy rodzaje okoliczności, na podstawie
których policjantowi można udzielić płatnego urlopu okolicznościowego. Są nimi:
- przeniesienia służbowe,
- podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego,
- ważne sprawy osobiste i rodzinne.
Poniżej przestawione są warunki, jakie należy spełnić chcąc skorzystać
z wymienionych wyżej urlopów okolicznościowych.
Urlop okolicznościowy z tytułu przeniesienia służbowego
Płatny urlop okolicznościowy z tytułu przeniesienia służbowego przysługuje
policjantowi przeniesionemu z urzędu, jeżeli z przeniesieniem wiąże się zmiana miejsca
zamieszkania. Wymiar tego urlopu wynosi od 3 do 5 dni roboczych. Urlop ten może być
dzielony na części.
Urlopu okolicznościowego z tego tytułu udziela przełożony właściwy w sprawach
osobowych, biorąc pod uwagę położenie nowego miejsca zamieszkania policjanta. Przy
udzielaniu urlopu bierze się pod uwagę:
- położenie nowego miejsca zamieszkania policjanta,
- warunki rodzinne policjanta,
- inne okoliczności mające bezpośredni wpływ na przeniesienie.
Urlop okolicznościowy z tytułu podnoszenia kwalifikacji zawodowych
i wykształcenia ogólnego
Policjantowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe i wykształcenie ogólne poza
jednostkami organizacyjnymi Policji na podstawie skierowania przełożonego właściwego
w sprawach osobowych, przysługuje płatny urlop okolicznościowy w wymiarze urlopu
szkoleniowego określonego w przepisach prawa pracy w sprawie zasad i warunków
podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych.
25
Kodeks pracy w art. 103 ż 1 stwierdza, że  w zakresie i na warunkach ustalonych,
w drodze rozporządzenia, przez Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej pracodawca ułatwia pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych . Na
podstawie wymienionego przepisu wydane zostało rozporządzenie Ministra Edukacji
Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 paz
dziernika 1993 roku
w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego
dorosłych13.
Zgodnie z przywołanym wyżej rozporządzeniem pracownikowi, który podejmuje
naukę w szkole na podstawie skierowania zakładu pracy, przysługuje urlop szkoleniowy.
Wymiar urlopu szkoleniowego w każdym roku studiów w szkole wyższej,
przeznaczonego na udział w obowiązkowych zajęciach oraz przygotowanie się i przystąpienie
do egzaminów wynosi dla policjanta skierowanego:
- na studia wieczorowe  21 dni roboczych,
- na studia zaoczne  28 dni roboczych.
W ostatnim roku studiów policjantowi skierowanemu przysługuje dodatkowo 21 dni
roboczych urlopu szkoleniowego na przygotowanie pracy magisterskiej (dyplomowej) oraz
przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu magisterskiego (dyplomowego).
Policjantowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe i wykształcenie ogólne poza
jednostkami organizacyjnymi Policji bez skierowania przełożony właściwy w sprawach
osobowych może udzielić płatnego urlopu okolicznościowego w wymiarze podanym wyżej,
jeżeli przemawia za tym interes służby, a w szczególności gdy poziom i kierunek kształcenia
jest zbieżny z wymaganiami na zajmowanym lub planowanym do objęcia stanowisku
służbowym.
Policjantowi skierowanemu na szkolenie zawodowe podstawowe, specjalistyczne oraz
dla absolwentów szkół wyższych w systemie zaocznym, eksternistycznym lub
samokształcenia kierowanego, przysługuje płatny urlop okolicznościowy z tytułu
podnoszenia kwalifikacji zawodowych w wymiarze jednego dnia na przygotowanie do
każdego egzaminu. Nie udziela się urlopu z tego tytułu w razie przystąpienia do egzaminu
poprawkowego i komisyjnego.
Policjantowi skierowanemu na wyższe studia zawodowe w systemie zaocznym do
Wyższej Szkoły Policji przysługuje płatny urlop okolicznościowy w wymiarze:
13
Dz. U. Nr 103, poz. 472 z póz
n.zm.
26
- jednego dnia roboczego na przygotowanie się do każdego egzaminu przeprowadzanego
po zakończeniu przedmiotu,
- 21 dni roboczych w ostatnim roku studiów na przygotowanie pracy dyplomowej oraz
przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego,
Urlopów tych nie udziela się na egzamin poprawkowy i komisyjny oraz na poprawianie lub
ponowne przygotowanie pracy dyplomowej odrzuconej przez promotora.
Płatny urlop okolicznościowy z tytułu podnoszenia kwalifikacji zawodowych
przysługuje również policjantowi skierowanemu na egzamin na stopień policyjny
w wymiarze:
- 2 dni robocze  na przygotowanie do egzaminu podoficerskiego,
- 3 dni robocze  na przygotowanie do egzaminu aspiranckiego,
- 4 dni robocze  na przygotowanie do egzaminu oficerskiego.
Urlopu z powyższego tytułu nie udziela się w razie ponownego przystąpienia do
egzaminu na stopień policyjny.
Urlop okolicznościowy z tytułu ważnych spraw osobistych
i rodzinnych
Policjantowi przysługuje urlop okolicznościowy w wymiarze:
2 dni  w razie zawarcia związku małżeńskiego przez policjanta, urodzenia się dziecka
policjantowi, zgonu i pogrzebu małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy
policjanta,
1 dzień  w razie zawarcia związku małżeńskiego przez dziecko policjanta, zgonu i pogrzebu
siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka oraz innej osoby pozostającej na utrzymaniu
policjanta albo pod jego bezpośrednią opieką.
Powyższych urlopów okolicznościowych nie udziela się policjantowi, jeżeli wskazany
przez policjanta termin nie pozostaje w bezpośrednim związku ze zdarzeniem uzasadniającym
jego udzielenie.
Urlopy te przysługują także w razie zbiegu z prawem do urlopu z innego tytułu lub
zwolnieniem od zajęć służbowych, o których mowa w odrębnych przepisach.
Oprócz wyżej wymienionych urlopów okolicznościowych z tytułu ważnych spraw
osobistych i rodzinnych kierownik jednostki organizacyjnej Policji lub upoważniony przez
27
niego kierownik komórki organizacyjnej może udzielić policjantowi urlopu
okolicznościowego dla załatwienia ważnych spraw osobistych i rodzinnych w wymiarze
nieprzekraczającym pięciu dni roboczych w ciągu roku. Urlopu tego właściwy przełożony
może udzielić policjantowi w sytuacji zaistnienia innych niż wymienione wyżej sytuacji
życiowych.
Odwołanie policjanta z urlopu wypoczynkowego
Policjanta można odwołać z urlopu wypoczynkowego z ważnych względów
służbowych, a także wstrzymać udzielenie mu urlopu w całości lub w części. Odwołanie
policjanta z urlopu ze względów służbowych wymaga zgody przełożonego.
Policjantowi odwołanemu z urlopu przysługuje zwrot poniesionych kosztów
obejmujący:
- koszty przejazdu policjanta i członków jego rodziny do miejsca pobytu w czasie urlopu
i z powrotem,
- opłaty za pobyt w ośrodku wczasowym, sanatorium, kwaterze prywatnej lub za inne
usługi związane z wypoczynkiem w czasie tego pobytu, niewykorzystane przez policjanta
i członków jego rodziny, jeżeli organizator wypoczynku lub inny podmiot świadczący
usługi w tym zakresie nie zwrócił wniesionych opłat.
Zwrot kosztów przejazdu przysługuje w wysokości cen biletów publicznych środków
transportu zbiorowego wraz z opłatami dodatkowymi i z uwzględnieniem posiadanych
uprawnień do bezpłatnych lub ulgowych przejazdów tym transportem. Jeżeli policjant
wyjeżdżając na urlop korzystał z przejazdu prywatnym pojazdem mechanicznym przysługuje
mu zwrot kosztów tego przejazdu według stawki za 1 km przebiegu. Zwrot kosztów i opłat
poniesionych przez członków rodziny policjanta następuje, jeżeli odwołanie policjanta
z urlopu spowodowało również ich powrót.
Warunkiem otrzymania zwrotu poniesionych kosztów i opłat jest złożenie przez policjanta
pisemnego wniosku. Do wniosku należy dołączyć rachunki i bilety, potwierdzające
poniesione koszty. W przypadku braku możliwości przedłożenia rachunków i biletów
policjant składa pisemne oświadczenie o wysokości poniesionych wydatków oraz uzyskanego
częściowo ich zwrotu, a także o ewentualnych przyczynach braku ich udokumentowania.
Zwrot następuje w terminie 30 dni od jego złożenia.