W.A. Mozart,
W.A. Mozart,
J. Haydn,
J. Haydn,
L. van Beethoven0ven
L. van Beethoven0ven
-
-
klasycy
klasycy
wiedeńscy
wiedeńscy
Klasycy wiedeńscy – nazwa przyjęta dla trzech
kompozytorów:
Josepha Haydna, Wolfganga Amadeusza Mozarta oraz
Ludwiga van Beethovena.
Określenie "wiedeńscy" wynika z faktu, że większość
swojego życia, a zwłaszcza ostatnie lata, spędzili oni w
Wiedniu.
Do klasyków wiedeńskich nie zalicza się natomiast
Christopha Willibalda Glucka i Antonio Salieriego, chociaż
obaj tworzyli w tym samym okresie i większość życia
spędzili w Wiedniu.
Najważniejsze formy muzyczne klasycyzmu:
Najważniejsze formy muzyczne klasycyzmu:
◘
◘
sonata
sonata
– Sonata klasyczna wykonywana jest solo na
– Sonata klasyczna wykonywana jest solo na
instrumencie lub jest przeznaczona na zespół
instrumencie lub jest przeznaczona na zespół
instrumentalny (nazwa pochodzi od łacińskiego "suonare"
instrumentalny (nazwa pochodzi od łacińskiego "suonare"
czyli brzmieć. Sonata skład się z czterech części: szybka-
czyli brzmieć. Sonata skład się z czterech części: szybka-
powolna-umiarkowana-szybka.)
powolna-umiarkowana-szybka.)
◘
◘
symfonia
symfonia
- sonata napisana na orkiestrę symfoniczną.
- sonata napisana na orkiestrę symfoniczną.
◘
◘
koncert instrumentalny
koncert instrumentalny
- sonata napisana na
- sonata napisana na
orkiestrę symfoniczną i instrument solowy. Z reguły składa
orkiestrę symfoniczną i instrument solowy. Z reguły składa
się z trzech części: szybkiej-wolnej-szybkiej.
się z trzech części: szybkiej-wolnej-szybkiej.
◘
◘
także opera, rondo, wariacja
także opera, rondo, wariacja
Orkiestra symfoniczna
Orkiestra symfoniczna
Powstał nowy typ orkiestry -
Powstał nowy typ orkiestry -
orkiestra symfoniczna-
orkiestra symfoniczna-
mówi się , że to
mówi się , że to
Haydn
Haydn
skrystalizował skład orkiestry
skrystalizował skład orkiestry
symfonicznej – został on nazwany ojcem symfonii)
symfonicznej – został on nazwany ojcem symfonii)
Skład orkiestry:
Skład orkiestry:
podstawę stanowił
podstawę stanowił
kwintet smyczkowy
kwintet smyczkowy
składający się z
składający się z
pięciu grup instrumentów: skrzypiec I i II, altówek,
pięciu grup instrumentów: skrzypiec I i II, altówek,
wiolonczel, kontrabasów.
wiolonczel, kontrabasów.
Znacznie mniej było instrumentów dętych:
Znacznie mniej było instrumentów dętych:
- z grupy drewnianych: po dwa flety, oboje, klarnety i
- z grupy drewnianych: po dwa flety, oboje, klarnety i
fagoty,
fagoty,
- z blaszanych: po dwie trąbki i waltornie.
- z blaszanych: po dwie trąbki i waltornie.
Z instrumentów perkusyjnych używano jedynie
Z instrumentów perkusyjnych używano jedynie
kotłów
kotłów
.
.
U Beethovena pojawiają się flet piccolo, trzy puzony,
U Beethovena pojawiają się flet piccolo, trzy puzony,
dodatkowe dwie waltornie i kontrafagot oraz
dodatkowe dwie waltornie i kontrafagot oraz
rozbudowana grupa perkusyjna (powiększa on skład).
rozbudowana grupa perkusyjna (powiększa on skład).
Ludwig van Beethoven
Ludwig van Beethoven
ur.
ur.
między
między
15 a 17
15 a 17
grudnia 1770 w Bonn,
grudnia 1770 w Bonn,
niemiecki kompozytor i pianista
niemiecki kompozytor i pianista
ostatni z klasyków wiedeńskich
ostatni z klasyków wiedeńskich
jeden z największych twórców muzycznych wszech czasów
jeden z największych twórców muzycznych wszech czasów
zm. 26 marca 1827 w Wiedniu
zm. 26 marca 1827 w Wiedniu
jego zdolności muzyczne ujawniły już w wieku ok. 4
jego zdolności muzyczne ujawniły już w wieku ok. 4
lat,
lat,
ojciec chciał uczynić z niego cudowne dziecko,
ojciec chciał uczynić z niego cudowne dziecko,
podobne młodemu Mozartowi, jednak nie miał ku
podobne młodemu Mozartowi, jednak nie miał ku
temu wystarczająco dużo wiedzy,
temu wystarczająco dużo wiedzy,
cierpliwości i talentu, a geniusz syna rozwijał się
cierpliwości i talentu, a geniusz syna rozwijał się
wolniej niż Mozarta,
wolniej niż Mozarta,
to pod kierunkiem ojca Beethoven rozpoczął karierę
to pod kierunkiem ojca Beethoven rozpoczął karierę
pianisty (7 lat),
pianisty (7 lat),
z czasem ojciec wynajmował mu lepszych nauczycieli
z czasem ojciec wynajmował mu lepszych nauczycieli
(jeden z nich-Christian Gottlob Neefe - rozkochał młodego Beethovena w muzyce
(jeden z nich-Christian Gottlob Neefe - rozkochał młodego Beethovena w muzyce
Jana Sebastiana
Jana Sebastiana
Bacha, z czasem chłopiec zaczął zastępować swojego nauczyciela na stanowisku
Bacha, z czasem chłopiec zaczął zastępować swojego nauczyciela na stanowisku
dworskiego organisty)
dworskiego organisty)
mając ok. 17 lat wyjechał do Wiednia - ówczesnej
mając ok. 17 lat wyjechał do Wiednia - ówczesnej
stolicy muzyki,
stolicy muzyki,
- Niektóre przekazy podają, że tam spotkał się z samym
- Niektóre przekazy podają, że tam spotkał się z samym
Mozartem
Mozartem
po dwóch tygodniach do powrotu zmusiła go choroba
po dwóch tygodniach do powrotu zmusiła go choroba
matki, która
matki, która
wkrótce zmarła. Ludwig musiał wówczas
wkrótce zmarła. Ludwig musiał wówczas
przejąć obowiązki głowy
przejąć obowiązki głowy
rodziny (ojciec był
rodziny (ojciec był
alkoholikiem) i zająć się rodzeństwem.
alkoholikiem) i zająć się rodzeństwem.
wytrwale wypełniał obowiązki dworskie i rodzinne, a
także komponował, dzięki czemu szybko zyskał
pozycję zdolnego muzyka i 1792 r. ponownie opuścił
Bonn,
żegnający go przyjaciele, słusznie przepowiadali mu
"przejęcie ducha Mozarta z rąk Haydna" – jednym z jego
nauczycieli w Wiedniu, był J. Haydn.
Zdobył wielką popularność jako wirtuoz fortepianu
(dopiero w drugiej kolejności zasłynął jako kompozytor)
U szczytu sławy wystąpiły u niego pierwsze objawy
głuchoty, co po kilku latach zmusiło go do rezygnacji z
publicznych występów,
Ostatni publiczny koncert Beethovena odbył się w
1815, a w 1818 stracił słuch zupełnie
Twórczość Beethovena wykracza poza granice
klasycyzmu i zapowiada nadejście epoki romantyzmu,
Najpopularniejsze utwory kompozytora:
· 9 Symfonii: (w tym III –„Eroica”, V-„Przeznaczenia”,
VI”Pastoralna”, IX – z „Odą do radości”
· Sonaty fortepianowe: „Księżycowa”, „Patetyczna”
· Uwertury koncertowe: „Egmont”, „Coriolan”
· Opera „Fidelio”
· Miniatury fortepianowe: „Dla Elizy”
Był kapryśny, arogancki,wybuchowy, a z drugiej
Był kapryśny, arogancki,wybuchowy, a z drugiej
strony czuły i ciepły.
strony czuły i ciepły.
Nigdy się nie ożenił, chociaż ciągle był zakochany.
Nigdy się nie ożenił, chociaż ciągle był zakochany.
Oświadczył się śpiewaczce wiedeńskiej opery
Oświadczył się śpiewaczce wiedeńskiej opery
dworskiej – Magdalenie Willman, ale odmówiła mu,
dworskiej – Magdalenie Willman, ale odmówiła mu,
ponieważ „był taki brzydki i na wpół pomylony”
ponieważ „był taki brzydki i na wpół pomylony”
(Tamże, s.91).
(Tamże, s.91).
Potrafił być niekulturalny w restauracjach. Nie płacił
Potrafił być niekulturalny w restauracjach. Nie płacił
rachunków albo płacił za posiłek, którego nie
rachunków albo płacił za posiłek, którego nie
zamawiał. Pisał na serwetkach, obrusach i kartach
zamawiał. Pisał na serwetkach, obrusach i kartach
dań.
dań.
Pewnego razu Beethoven grał w jednym z salonów
Pewnego razu Beethoven grał w jednym z salonów
swój utwór. Pewien hrabia głośno rozmawiał z jedną z
swój utwór. Pewien hrabia głośno rozmawiał z jedną z
dam i mimo prób uciszenia nie miał zamiaru przestać.
dam i mimo prób uciszenia nie miał zamiaru przestać.
Wtedy kompozytor przerwał w połowie i zawołał: „Dla
Wtedy kompozytor przerwał w połowie i zawołał: „Dla
takich świń nie gram!”
takich świń nie gram!”