INTERWENCJA

KRYZYSOWA

LITERATURA

• Badura-Madej W. (1996) Wybrane

zagadnienia interwencji kryzysowej,

Interart, Kraków

• Greenstone J.L., Leviton S.C. (2004)

Interwencja kryzysowa, GWP, Gdańsk

• James R.K., Gilliland B.E. (2004) Strategie

interwencji kryzysowej, PARPA, Warszawa

• Kubacka-Jasiecka D., Lipowska-Teutsch A.

(1997) Oblicza kryzysu psychologicznego i

pracy interwencyjnej

Pojęcie kryzysu

• Kryzys jest odczuwaniem

wydarzenia lub sytuacji jako
trudności nie do zniesienia,
wyczerpującej zasoby
wytrzymałości i naruszającej
mechanizmy radzenia sobie z
trudnościami

Rodzaje kryzysów

• Rozwojowe
• Sytuacyjne
• Egzystencjalne
• Środowiskowe

Teoria kryzysu

• Kryzys występuje wtedy, gdy na

traumatyczne wydarzenie, osoba
reaguje nieadekwatnym
zachowaniem adaptacyjnym,
negatywnymi myślami i
destrukcyjnymi mechanizmami
obronnymi

Modele wyjaśniające

powstanie kryzysu

• Model nierównowagi – stan emocjonalny

wywołany sytuacją uniemożliwia korzystanie
ze zwyczajowych sposobów radzenia sobie

• Model poznawczy – źródłem kryzysu jest

fałszywa ocena zdarzenia a nie samo
zdarzenie

• Model przemiany społecznej – zmieniające

się wewnętrzne i zewnętrzne środowisko
powoduje trudności z rozwiązywaniem tego,
co niosą te zmiany

Przebieg reakcji

kryzysowej

• Faza pierwsza – napięcie i niepokój

związane z nieużytecznością
dotychczasowych sposobów radzenia sobie

• Faza druga – uświadomienie sobie własnej

bezradności, obniżone poczucie wartości

• Faza trzecia – mobilizacja,

przezwyciężenie lub zaprzeczenie

• Faza czwarta - dezorganizacja i chaos

wewnętrzny

Objawy reakcji kryzysowej

• Silne napięcie psychiczne i związane z nim

objawy somatyczne

• Zmiany świadomości – orientacja w czasie i

przestrzeni, zaburzenia uwagi i pamięci

• Zaburzenia motoryki – hiperaktywność,

spowolnienie, gwałtowność i perseweracja

czynności

• Zaburzenia emocjonalne – lęk, napięcie,

niepokój, agresja, panika, rozpacz

• Zaburzenia poznawcze – spostrzegania,

myślenia logicznego, koncentracja na zdarzeniu

Reakcje stresu

pourazowego

• Redukowanie poziomu lęku –

relaksacja

• Wygaszanie natrętnych obrazów
• Przywrócenie świadomości

traumatyzującego wydarzenia

• Integracja doświadczenia

traumatycznego

Definicja interwencji

kryzysowej

• Jest to pomoc osobie doświadczającej

kryzysu psychicznego w usuwaniu
przyczyn emocjonalnych, poznawczych i
behawioralnych uniemożliwiających
stosowanie dotychczasowych
przystosowawczych sposobów radzenia
sobie z doświadczeniami życiowymi, a w
konsekwencji pomoc w odzyskaniu
zdolności do samodzielnego pokonania
trudności

Model interwencji

kryzysowej

• Wysłuchiwanie:

- zdefiniowanie problemu
- zapewnienie bezpieczeństwa
- zapewnienie wsparcia

• Działanie:

- rozważanie możliwości
- układanie planów
- uzyskanie zobowiązania klienta

Cechy interwencji

• Bezpośrednio po wydarzeniu
• Koncentracja na sytuacji
• Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa

i wsparcia materialnego

• Intensywność
• Mobilizowanie naturalnego systemu

wsparcia

• Współpraca z innymi instytucjami

Kryzys zagrożenia życia

• Ugłośnienie myśli samobójczych
• Identyfikacja bólu psychicznego
• Odreagowanie stanu wywołującego ból
• Identyfikacja problemów, możliwych i

niemożliwych do rozwiązania

• Podjąć kontrolę nad zachowaniami klienta
• Usunąć zagrożenia zewnętrzne
• Pobudzić wyobraźnię i plany na dalsze życie

Przemoc w rodzinie

• Zapewnienie bezpieczeństwa

osobie podlegającej przemocy

• Zrozumienie reakcji ofiary
• Przywrócenie poczucia kontroli
• Uruchomienie zasobów
• Ułożenie planu działań

zmierzających do zmiany

Reakcje po stracie

• Przejawy żałoby:

– Smutek
– Lęk
– Gniew
– Poczucie winy
– Poczucie osamotnienia
– Poszukiwanie sensu życia

Sposoby pomocy po

utracie

• Zamiana przeżywania uczuć na ich

nazywanie

• Identyfikacja uczuć zaprzeczanych:

złość, poczucie winy

• Wspomnienia o zmarłym
• Znaczenie doświadczenia żałoby

dla dalszego życia

• Wsparcie otoczenia