INHIBITORY KONWERTAZY
ANGIOTENSYNY.
KININY. SARTANY.
INHIBITORY KONWERTAZY
ANGIOTENSYNY
Inhibitorami konwertazy angiotensyny (ACE)
nazywamy leki wpływające hamująco na
przemianę angiotensyny I w angiotensynę II.
PRZEMIANA ANGIOTENSYNY
Powstawanie i rola
angiotensyny
angiotensyna II jest oktapeptydem mającym silne
działanie kurczące na naczynia krwionośne
należy do α
2
globulin,
angiotensynogen jest nieczynny biologicznie, pod
wpływem reniny powstaje angiotensyna I, i ta pod
wpływem konwertazy angiotensyny zostaje przekształcona
do angiotensyny II, a ta jest metabolizowana do
angiotensyny III
angiotensyna II stymuluje swoiste receptory i kurczy tym
samym naczynia krwionośne
w warunkach patologicznych aktywacja układu RAA
(renina – angiotensyna – aldosteron) wiąże się z
nadciśnieniem tętniczym, w związku z tym
zahamowanie aktywności angiotensyny prowadzi do
spadku ciśnienia krwi
analog angiotensyny II – salarazyn blokuje receptory
angiotensynowe
WYDZIELANIE RENINY, A ZARAZEM
WZROST WYDZIELANIA
ANGIOTENSYNY, JEST
STYMULOWANE PRZEZ :
obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
spadek poziomu sodu w surowicy
pobudzenie receptorów
W wyniku swojego działania, angiotensyna II przyczynia
się do utrzymywania ciśnienia tętniczego na
odpowiednim poziomie. Efekt ten uzyskiwany jest
przez:
bezpośrednie działanie na receptory
zwiększenie wydzielania aldosteronu, co powoduje
wzrost zatrzymywania sodu i wody w organizmie
pobudzenie układu współczulnego
W konsekwencji następuje :
zwiększenie powrotu żylnego
wzrost pojemności wyrzutowej
podniesienie ciśnienia tętniczego krwi
INHIBITORY KONWERTAZY ANGIOTENSYNY
zmniejszają stężenie angiotensyny we krwi, powoduje
to obniżenie całkowitego oporu obwodowego oraz
zmniejszenie średniego, rozkurczowego
i skurczowego ciśnienia krwi
zwiększa się przepływ krwi, głównie w nerkach,
towarzyszy temu zwiększenie wydalania Na
+
wzrasta objętość wyrzutowa serca
leki tej grupy są stosowane w schorzeniach naczyń
obwodowych, chorobie niedokrwiennej serca czy też
nefropatiach
Działanie plejotropowe (działanie inne niż
podstawowe działanie leku): wpływa na remodeling
naczyń, u chorych z zawałem serca zapobiega
powiększeniu LK
LEKI:
Do inhibitorów konwertazy zalicza się :
Ramipril (Tritace, Piramil, Polpril)
Kaptopril (Captopril)
Enalapril (Enarenal)
Lizynopril (Lisinoratio)
Perindopril (Prestarium)
Trandolapril (Gopten)
Benazepril
Cilazapril
Fozynopril
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
INHIBITORÓW KONWERTAZY
1.
działania niepożądane wynikające z działania
farmakologicznego tych leków :
niewydolność nerek – jest ona spowodowana tym,
iż skurcz i rozkurcz naczyń doprowadzających
kłębuszków jest zależny od angiotensyny II ;
niewydolność nerek występuje u pacjentów z
ograniczonym, np. w obustronnym zwężeniu
tętnic nerkowych, dopływem krwi do nerki
niedociśnienie – z powodu możliwości wystąpienia
tego objawu ubocznego, leczenie inhibitorami
konwertazy rozpoczynamy od podawania tych
leków na noc
hiperkaliemia – jest ona spowodowana
zmniejszeniem wydzielania aldosteronu, co
powoduje nagromadzenie jonów potasu
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
INHIBITORÓW KONWERTAZY
2. działania niepożądane cd:
kaszel – ma on charakter suchy, uciążliwy, narasta w nocy,
pojawia się u 10% pacjentów leczonych inhibitorami konwertazy,
ustępuje powoli po odstawieniu leków ; prawdopodobnie kaszel
ten jest zależny od prostaglandyn i kinin ; w jego leczeniu stosuje
się sulindac lub nifedypinę
obrzęk naczynioruchowy – jest prawdopodobnie spowodowany
nagromadzeniem kinin po zablokowaniu konwertazy
angiotensyny ; jest to objaw występujący rzadko, ale zawsze
zagrażający poważnymi komplikacjami
uszkodzenie płodu u ciężarnych, stąd inhibitory konwertazy są
przeciwwskazane w ciąży
anemia – przejściowy spadek poziomu hemoglobiny, nawet do 5 g
% ; występuje u mniej niż 1‰ pacjentów ; rzadziej pojawiają się
neutropenia i agranulocytoza, których występowanie jest łączone
z nieobecnością grup -SH (uzupełniają one niedobory glutationu);
w leczeniu anemii wywołanej stosowaniem inhibitorów konwertazy
stosuje się filgastim (czynnik stymulujący kolonie granulocytów)
bóle i zawroty głowy
biegunka, nudności, wymioty
hiperkaliemia
ZASTOSOWANIE INHIBITORÓW
KONWERTAZY
Inhibitory konwertazy stosuje się w leczeniu :
nadciśnienia tętniczego, nawet od początku
jego leczenia
niewydolności krążenia, gdzie leki te
wypierają nawet glikozydy nasercowe ;
inhibitory konwertazy stosowane u pacjentów
po zawale mięśnia sercowego przedłużają
tym pacjentom życie; natomiast glikozydy
wprowadzane są do leczenia niewydolności
krążenia dopiero u pacjentów, u których
pojawia się duszność
Kaptopryl
zawiera ugrupowanie –SH, dzięki niemu
zmniejsza zawartość w ustroju wolnych rodników
powoduje również rozkład bradykininy i zwiększa
stężenie kinin (a ten dodatkowo wpływa na
rozszerzenie naczyń i obniżenie ciśnienia)
spada wydzielanie aldosteronu z nadnerczy
(rośnie zawartość K
+
we krwi ze wzmożonym
wydalaniem Na
+
, działanie p/arytmiczne)
dobrze się wchłania z p. pok., t
1/2
wynosi 2 h
u osób z nadciśnieniem zmniejsza przede
wszystkim opór obwodowy
efekty niepożądane: białkomocz, zaczerwienienie
skóry, świąd, bóle stawowe, eozynofilia,
zaburzenia smaku, niebezpieczny wzrost stężenia
K
+
przy jednoczesnym stosowaniu leków
oszczędzających potas
Enalapryl
aktywny jest jego metabolit – enalaprylat
działa do 24 godzin
w nadciśnieniu jest podawany przez kilka
tygodni
KININY
powstają z kininogenu
2 podstawowe to bradykinina i kalidyna
ich powstawanie jest uzależnione od kalikrein
(z trzustki)
w lecznictwie jest używana kalidynogenaza,
powoduje ona zwiększone wytwarzanie
endogennej bradykininy, jest używana w celu
rozszerzenia naczyń krwionośnych i poprawy
ukrwienia kończyn
KININY
działania niepożądane: zaczerwienienie
twarzy, nudności, wymioty, biegunki, objawy
uczulenia
bradykinina jest rozkładana przez kinazy do
nieaktywnych peptydów o krótszym łańcuchu
leki z grupy IKA zwiększają stężenie
bradykininy
bradykinina przenosi bodźce bólowe w
rdzeniu kręgowym, stymuluje zakończenia
nerwowe wrażliwe na bodźce nocyceptywne,
podana śródskórnie wywołuje ból
KININY
kininy odgrywają dużą rolę w procesie
zapalnym, silniej od histaminy rozszerzają
naczynia i zwiększają ich przepuszczalność,
powodują skurcz oskrzeli
rozróżniamy receptory kininowe B
1
i B
2
(przekazywanie pobudzenia jest związane z
IP
3
/DAG), a w przypadku BK
1
także kanały
wapniowe
w lecznictwie stosuje się inhibitory kalikreiny –
aprotyninę (w stanach patologicznego
wzmożenia aktywności enzymów
proteolitycznych w OZT, zapaleniu otrzewnej i
wstrząsie)
SARTANY
Antagoniści receptora angiotensyny II
grupa leków o wspólnym mechanizmie działania,
polegającym na blokowaniu receptora
angiotensynowego typu 1 (AT1), co uniemożliwia
działanie angiotensyny II uwalnianej przez układ
renina-angiotensyna-aldosteron, co doprowadza
do uniemożliwienia rozwoju objawów
uzależnionych od biologicznego działania
angiotensyny, polegające na skurczu naczyń
krwionośnych, retencji sodu i płynów w
organizmie (zależnego od aldosteronu), co z
kolei powoduje wzrost oporu następczego i
przerost lewej komory serca.
SARTANY
W odróżnieniu od inhibitorów enzymu
konwertującego, nie wykazują wpływu na
stężenia bradykininy (co przejawia się
chociażby brakiem kaszlu po stosowaniu
leków tej grupy), powodują także zwiększenie
poziomu angiotensyny II w surowicy krwi.
SARTANY
losartan,
walsartan,
kandesartan,
telmisartan,
irbesartan,
eprosartan,
olmesartan.
WSKAZANIA:
Wskazaniem do stosowania sartanów jest
nadciśnienie tętnicze, zwłaszcza
współistniejące z:
niewydolnością serca,
cukrzycą,
mikroalbuminurią lub białkomoczem,
przerostem lewej komory serca,
oraz w przypadku działań ubocznych podczas
stosowania inhibitorów enzymu
konwertującego.