Stalinizm w Polsce
Stalinizm w Polsce
W początkach lutego 1947 roku zebrał się nowo
W początkach lutego 1947 roku zebrał się nowo
wybrany sejm. Na 444 posłów – 394
wybrany sejm. Na 444 posłów – 394
reprezentowało Blok Demokratyczny, a 28 PSL.
reprezentowało Blok Demokratyczny, a 28 PSL.
Drugiego dnia obrad sejm wybrał prezydenta
Drugiego dnia obrad sejm wybrał prezydenta
Polski. Został nim Bolesław Bierut.
Polski. Został nim Bolesław Bierut.
W lutym 1947 roku posłowie uchwalili tzw. Małą
W lutym 1947 roku posłowie uchwalili tzw. Małą
konstytucję, która tymczasowo określała
konstytucję, która tymczasowo określała
podstawy ustroju państwa.
podstawy ustroju państwa.
Mała konstytucja
Mała konstytucja
Najwyższą władzę ustawodawczą sprawował
Najwyższą władzę ustawodawczą sprawował
jednoizbowy sejm.
jednoizbowy sejm.
Władza wykonawcza: prezydent, Rada Państwa i
Władza wykonawcza: prezydent, Rada Państwa i
rząd.
rząd.
Sądownicza: sądy (teoretycznie) nie zawisłe.
Sądownicza: sądy (teoretycznie) nie zawisłe.
Ucieczka Mikołajczyka
Ucieczka Mikołajczyka
W październiku 1947 roku przywódca PPR,
W październiku 1947 roku przywódca PPR,
Gomułka oskarżył PSL o „staczanie się w bagno
Gomułka oskarżył PSL o „staczanie się w bagno
zdrady narodowej – na służbę obcych wywiadów”.
zdrady narodowej – na służbę obcych wywiadów”.
Mikołajczyk zrozumiał, że jemu oraz pozostałym
Mikołajczyk zrozumiał, że jemu oraz pozostałym
przywódcom PSL grozi aresztowanie, proces i
przywódcom PSL grozi aresztowanie, proces i
wyrok śmierci. Przy amerykańskiej i brytyjskiej
wyrok śmierci. Przy amerykańskiej i brytyjskiej
pomocy uciekł do Anglii. Zdołało też zbiec kilku
pomocy uciekł do Anglii. Zdołało też zbiec kilku
innych działaczy stronnictwa.
innych działaczy stronnictwa.
Pozbawione przywództwa PSL opanowali ludzie
Pozbawione przywództwa PSL opanowali ludzie
oddani władzom. W 1949 roku połączyło się ono z
oddani władzom. W 1949 roku połączyło się ono z
komunistycznym Stronnictwem Ludowym w
komunistycznym Stronnictwem Ludowym w
Zjednoczone Stronnictwo Ludowe – ZSL, będące
Zjednoczone Stronnictwo Ludowe – ZSL, będące
chłopską przybudówką rządzącej partii robotniczej.
chłopską przybudówką rządzącej partii robotniczej.
PZPR
PZPR
We wrześniu 1948 roku Gomułka został usunięty
We wrześniu 1948 roku Gomułka został usunięty
ze stanowiska sekretarza generalnego PPR.
ze stanowiska sekretarza generalnego PPR.
Pozostał jednak członkiem władz partyjnych.
Pozostał jednak członkiem władz partyjnych.
Dopiero w 1951 roku trafił do więzienia.
Dopiero w 1951 roku trafił do więzienia.
Dzięki temu już nic nie stało na przeszkodzie
Dzięki temu już nic nie stało na przeszkodzie
„zwarciu szeregów” partii komunistycznej i
„zwarciu szeregów” partii komunistycznej i
socjalistycznej.
socjalistycznej.
W grudniu 1948 roku w odświętnie udekorowanej
W grudniu 1948 roku w odświętnie udekorowanej
Warszawie odbył się zjazd zjednoczeniowy PPR i
Warszawie odbył się zjazd zjednoczeniowy PPR i
PPS. W jego wyniku powstała Polska Zjednoczona
PPS. W jego wyniku powstała Polska Zjednoczona
Partia Robotnicza –PZPR. Na jej czele stanął
Partia Robotnicza –PZPR. Na jej czele stanął
Bolesław Bierut.
Bolesław Bierut.
Stalinizm
Stalinizm
Dopuszczone do istnienia stronnictwa polityczne
Dopuszczone do istnienia stronnictwa polityczne
odgrywały rolę fasadową. Rzeczywistą władzę
odgrywały rolę fasadową. Rzeczywistą władzę
sprawował przywódca PZPR i Biuro Polityczne
sprawował przywódca PZPR i Biuro Polityczne
Komitetu Centralnego tej partii.
Komitetu Centralnego tej partii.
Urzędnicy państwowi byli podporządkowani
Urzędnicy państwowi byli podporządkowani
dygnitarzom partyjnym. Partia i aparat
dygnitarzom partyjnym. Partia i aparat
bezpieczeństwa miały pełna kontrolę nad życiem
bezpieczeństwa miały pełna kontrolę nad życiem
obywateli.
obywateli.
Rozpoczął się wtedy okres Stalinizmu który trwał
Rozpoczął się wtedy okres Stalinizmu który trwał
do 1956r.
do 1956r.
PRL
PRL
Polska armia w 1953r wynosiła 410 tys. Służyło w niej 52
Polska armia w 1953r wynosiła 410 tys. Służyło w niej 52
radzieckich generałów i kilkuset oficerów.
radzieckich generałów i kilkuset oficerów.
Stalin zbierał siły by rozprawić się z Zachodem.
Stalin zbierał siły by rozprawić się z Zachodem.
Potrzebował do tego silnej armii polskiej.
Potrzebował do tego silnej armii polskiej.
System polityczny, gospodarczy i naukowy kraju
System polityczny, gospodarczy i naukowy kraju
budowano na wzór radziecki.
budowano na wzór radziecki.
Powstały nowe programy szkolne i podręczniki według
Powstały nowe programy szkolne i podręczniki według
których to Polska była agresorem w 1920 roku, a
których to Polska była agresorem w 1920 roku, a
interpretowano ją w duchu marksizmu-leninizmu.
interpretowano ją w duchu marksizmu-leninizmu.
W 1952r sejm uchwalił Konstytucję Polskiej
W 1952r sejm uchwalił Konstytucję Polskiej
Rzeczypospolitej Ludowej. Tytuł dokumentu zawierał
Rzeczypospolitej Ludowej. Tytuł dokumentu zawierał
nową nazwę państwa – w skrócie PRL.
nową nazwę państwa – w skrócie PRL.
Około 50 poprawek naniósł Józef Stalin (wszystkie
Około 50 poprawek naniósł Józef Stalin (wszystkie
przyjęto).
przyjęto).
Bitwa o handel
Bitwa o handel
Władze wykorzystywały drożyznę do tzw. Bitwy o
Władze wykorzystywały drożyznę do tzw. Bitwy o
handel, którą ogłosiły w 1947r. Nazwały ją walką ze
handel, którą ogłosiły w 1947r. Nazwały ją walką ze
spekulantami, śrubującymi ceny. W rzeczywistości
spekulantami, śrubującymi ceny. W rzeczywistości
chodziło o upaństwowienie całego handlu. Na mocy
chodziło o upaństwowienie całego handlu. Na mocy
sejmowej władze zyskały prawo nakładania na
sejmowej władze zyskały prawo nakładania na
właścicieli sklepów gigantycznych grzywien oraz
właścicieli sklepów gigantycznych grzywien oraz
konfiskowania towarów. Wykorzystały swoje
konfiskowania towarów. Wykorzystały swoje
uprawnienia, by w przeciągu kilku lat bardzo mocno
uprawnienia, by w przeciągu kilku lat bardzo mocno
ograniczyć prywatny handel, rzemiosło i usługi.
ograniczyć prywatny handel, rzemiosło i usługi.
W 1947r grupa ekonomistów związanych z PPS
W 1947r grupa ekonomistów związanych z PPS
ogłosiła Plan Odbudowy Gospodarczej nazwany
ogłosiła Plan Odbudowy Gospodarczej nazwany
planem trzyletnim. 1947-1949.
planem trzyletnim. 1947-1949.
„
„
Życie coraz
Życie coraz
pełniejsze…”
pełniejsze…”
W 1948r nie istniał żaden liczący się wróg komunistów.
W 1948r nie istniał żaden liczący się wróg komunistów.
Jednak właśnie wtedy zaczęli oni szukać „wrogów ludu”
Jednak właśnie wtedy zaczęli oni szukać „wrogów ludu”
którzy jakoby przeniknęli bardzo głęboko nawet do
którzy jakoby przeniknęli bardzo głęboko nawet do
kierownictwa partii (stąd sprawa Gomułki)
kierownictwa partii (stąd sprawa Gomułki)
Reakcją na akty sabotażu miała być wzmożona
Reakcją na akty sabotażu miała być wzmożona
czujność i tropienie wroga. Aresztowano lub uwięziono
czujność i tropienie wroga. Aresztowano lub uwięziono
dziesiątki tysięcy ludzi.
dziesiątki tysięcy ludzi.
W 1954 roku znajdowało się w rejestrze 6 milionów
W 1954 roku znajdowało się w rejestrze 6 milionów
nazwisk.
nazwisk.
Ludzie żyjący w takim systemie byli skryci i nieufni
Ludzie żyjący w takim systemie byli skryci i nieufni
wobec innych. W okresie stalinowskim ukształtowała
wobec innych. W okresie stalinowskim ukształtowała
się podwójna moralność.
się podwójna moralność.
Galeria zdjęć
Galeria zdjęć
Józef Stalin
Józef Stalin
Władysław
Władysław
Gomułka
Gomułka
Bolesław Bierut
Bolesław Bierut
Stanisław
Stanisław
Mikołajczyk
Mikołajczyk