Sekcja

Sekcja

zwłok w

zwłok w

szczególnyc

szczególnyc

h

h

przypadkac

przypadkac

h

h

Grzegorz

Probola

Sekcja zwłok w szczególnych

Sekcja zwłok w szczególnych

przypadkach

przypadkach

►

Sekcja zwłok w przypadku śmierci po

Sekcja zwłok w przypadku śmierci po

zabiegach lekarskich:

zabiegach lekarskich:

1.

1.

Postępowanie w celu stwierdzenia zatoru

Postępowanie w celu stwierdzenia zatoru

powietrznego

powietrznego

2.

2.

Postępowanie w celu stwierdzenia odmy opłucnej i

Postępowanie w celu stwierdzenia odmy opłucnej i

miejsca uszkodzenia płuc

miejsca uszkodzenia płuc

3.

3.

Zgon po przetoczeniu krwi

Zgon po przetoczeniu krwi

4.

4.

Zgon po zabiegu przeprowadzonym w narkozie

Zgon po zabiegu przeprowadzonym w narkozie

wziewnej

wziewnej

5.

5.

Zgon w czasie lub bezpośrednio po wstrzyknięciu

Zgon w czasie lub bezpośrednio po wstrzyknięciu

leku albo podaniu środków cieniujących

leku albo podaniu środków cieniujących

►

Sekcja zwłok w przypadku zatruć

Sekcja zwłok w przypadku zatruć

Sekcja zwłok w

Sekcja zwłok w

przypadku śmierci po

przypadku śmierci po

zabiegach lekarskich

zabiegach lekarskich

1. Postępowanie w celu

1. Postępowanie w celu

stwierdzenia zatoru

stwierdzenia zatoru

powietrznego

powietrznego

Zator powietrzny

Zator powietrzny

(Aeroembolia)

(Aeroembolia)

Jest to dostanie się do otwartej żyły

Jest to dostanie się do otwartej żyły

powietrza atmosferycznego. Jest to

powietrza atmosferycznego. Jest to

możliwe wtedy, gdy ciśnienie krwi w

możliwe wtedy, gdy ciśnienie krwi w

żyle jest niskie albo ujemne (im bliżej

żyle jest niskie albo ujemne (im bliżej

serca następuje przerwanie ciągłości

serca następuje przerwanie ciągłości

naczyń, tym większa możliwość

naczyń, tym większa możliwość

zasysanie powietrza do światła żyły).

zasysanie powietrza do światła żyły).

Zator powietrzny

Zator powietrzny

(Aeroembolia)

(Aeroembolia)

Najczęściej dochodzi do rozerwania (lub

Najczęściej dochodzi do rozerwania (lub

przecięcia):

przecięcia):

►

Zatok opony twardej,

Zatok opony twardej,

►

Żył szyjnych (zassaniu sprzyja kaszel, w

Żył szyjnych (zassaniu sprzyja kaszel, w

czasie którego dochodzi do gwałtownego

czasie którego dochodzi do gwałtownego

wahania ciśnienia w klatce piersiowej),

wahania ciśnienia w klatce piersiowej),

►

Żył macicy w czasie zabiegów w pozycji

Żył macicy w czasie zabiegów w pozycji

Trendelenburga lub po porodzie

Trendelenburga lub po porodzie

Zator powietrzny

Zator powietrzny

(Aeroembolia)

(Aeroembolia)

Do zatorów powietrznych dochodzi, gdy ilość

Do zatorów powietrznych dochodzi, gdy ilość

powietrza przekracza 100-150 ml (300-400 ml)

powietrza przekracza 100-150 ml (300-400 ml)

krew tworzy z powietrzem pienisty czop,

krew tworzy z powietrzem pienisty czop,

który dostaje się do prawego przedsionka, a

który dostaje się do prawego przedsionka, a

następnie do prawej komory. Ze wzgl. na inne

następnie do prawej komory. Ze wzgl. na inne

właściwości fizyczne czopu powietrznego (jest

właściwości fizyczne czopu powietrznego (jest

on ściskany, ale nie wyciskany do pnia

on ściskany, ale nie wyciskany do pnia

płucnego) zatrzymuje się on w prawej komorze

płucnego) zatrzymuje się on w prawej komorze

stan obciążenia prawej komory

stan obciążenia prawej komory

niewydolność prawej komory ustanie

niewydolność prawej komory ustanie

czynności prawej komory

czynności prawej komory

1. Postępowanie w celu

1. Postępowanie w celu

stwierdzenia zatoru

stwierdzenia zatoru

powietrznego

powietrznego

Próba na zator powietrzny:

Próba na zator powietrzny:

Przeprowadza się ja w przypadkach:

Przeprowadza się ja w przypadkach:

►

Podejrzenia zgonu kobiety po dokonaniu zabiegu

Podejrzenia zgonu kobiety po dokonaniu zabiegu

przerwania ciąży

przerwania ciąży

►

Zgonu po wszelkich zabiegach położniczych

Zgonu po wszelkich zabiegach położniczych

►

Zgonu po zabiegach operacyjnych, zwłaszcza w

Zgonu po zabiegach operacyjnych, zwłaszcza w

obrębie głowy i szyi

obrębie głowy i szyi

►

Urazów szyi

Urazów szyi

►

W czasie sekcji zwłok kobiet zmarłych z

W czasie sekcji zwłok kobiet zmarłych z

nieznanej przyczyny, a znajdujących się w

nieznanej przyczyny, a znajdujących się w

okresie płodności

okresie płodności

1. Postępowanie w celu

1. Postępowanie w celu

stwierdzenia zatoru

stwierdzenia zatoru

powietrznego

powietrznego

Bezwarunkowo przed otwarciem

Bezwarunkowo przed otwarciem

czaszki należy wykonać próbę na

czaszki należy wykonać próbę na

zator powietrzny.

zator powietrzny.

1. Postępowanie w celu

1. Postępowanie w celu

stwierdzenia zatoru

stwierdzenia zatoru

powietrznego

powietrznego

Sposób wykonania:

Sposób wykonania:

1.

1.

Przecięcie żeber (począwszy od II żebra),

Przecięcie żeber (począwszy od II żebra),

2.

2.

Odgięcie mostka z przyczepami silnie ku

Odgięcie mostka z przyczepami silnie ku

górze (lub ostrożne przecięcie poprzeczne na

górze (lub ostrożne przecięcie poprzeczne na

granicy pomiędzy I i II żebrem),

granicy pomiędzy I i II żebrem),

3.

3.

Otwór w przedniej części worka

Otwór w przedniej części worka

osierdziowego przedłuża się nieznacznie ku

osierdziowego przedłuża się nieznacznie ku

górze i ku dołowi,

górze i ku dołowi,

4.

4.

Oglądanie osierdzia i zawartości worka

Oglądanie osierdzia i zawartości worka

osierdziowego,

osierdziowego,

1. Postępowanie w celu

1. Postępowanie w celu

stwierdzenia zatoru

stwierdzenia zatoru

powietrznego, c.d.

powietrznego, c.d.

5.

5.

Napełnienie worka osierdziowego wodą

Napełnienie worka osierdziowego wodą

(jeżeli serce pływa na powierzchni,

(jeżeli serce pływa na powierzchni,

dodatkowo należy je zanurzyć pod wodę

dodatkowo należy je zanurzyć pod wodę

przez lekki ucisk),

przez lekki ucisk),

6.

6.

Nakłucie pod wodą

Nakłucie pod wodą

prawej komory

prawej komory

i

i

prawego przedsionka

prawego przedsionka

,

,

7.

7.

Obserwowanie, czy na powierzchni wody

Obserwowanie, czy na powierzchni wody

pojawiają się bańki gazu,

pojawiają się bańki gazu,

8.

8.

Dodatkowo dla porównania w podobny

Dodatkowo dla porównania w podobny

sposób nakłuwa się lewą komorę i delikatnie

sposób nakłuwa się lewą komorę i delikatnie

porusza serce.

porusza serce.

1. Postępowanie w celu

1. Postępowanie w celu

stwierdzenia zatoru

stwierdzenia zatoru

powietrznego

powietrznego

Dodatni wynik może być rezultatem

Dodatni wynik może być rezultatem

nagromadzenia się w sercu gazów

nagromadzenia się w sercu gazów

gnilnych. Interpretacja wyniku musi

gnilnych. Interpretacja wyniku musi

być zależna od całokształtu obrazu

być zależna od całokształtu obrazu

sekcyjnego:

sekcyjnego:

►

Obecność lub brak zmian gnilnych,

Obecność lub brak zmian gnilnych,

►

Hemoliza…

Hemoliza…

1. Postępowanie w celu

1. Postępowanie w celu

stwierdzenia zatoru

stwierdzenia zatoru

powietrznego

powietrznego

Zawsze należy zwracać uwagę na

Zawsze należy zwracać uwagę na

zapach ulatniających się baniek

zapach ulatniających się baniek

powietrza.

powietrza.

2. Postępowanie w celu

2. Postępowanie w celu

stwierdzenia odmy

stwierdzenia odmy

opłucnej i miejsca

opłucnej i miejsca

uszkodzenia płuc

uszkodzenia płuc

Odma (Pneumothorax)

Odma (Pneumothorax)

►

Powstaje w następstwie urazu

Powstaje w następstwie urazu

►

Może być konsekwencją zmian

Może być konsekwencją zmian

chorobowych w płucu

chorobowych w płucu

Odma (Pneumothorax)

Odma (Pneumothorax)

Odma opłucnowa pourazowa

Odma opłucnowa pourazowa

(Pneumothorax posttraumaticus):

(Pneumothorax posttraumaticus):

Dochodzi do niej w przypadku urazu

Dochodzi do niej w przypadku urazu

klatki piersiowej, gdy złamane żebro lub

klatki piersiowej, gdy złamane żebro lub

obojczyk uszkadza płuco.

obojczyk uszkadza płuco.

W przypadku pourazowej odmy płuc

W przypadku pourazowej odmy płuc

może nastąpić krwotok z uszkodzonych

może nastąpić krwotok z uszkodzonych

naczyń (haemopneumothorax)

naczyń (haemopneumothorax)

Odma (Pneumothorax)

Odma (Pneumothorax)

Przedostanie się powietrza do jamy

Przedostanie się powietrza do jamy

opłucnej w konsekwencji zmian

opłucnej w konsekwencji zmian

chorobowych określa się jako odmę

chorobowych określa się jako odmę

samoistną (Pneumothorax spontaneus).

samoistną (Pneumothorax spontaneus).

Najczęściej pojawia się w wyniku

Najczęściej pojawia się w wyniku

przewlekłej rozedmy (pęknięcie

przewlekłej rozedmy (pęknięcie

podopłucnowych pęcherzy

podopłucnowych pęcherzy

rozedmowych).

rozedmowych).

2. Postępowanie w celu stwierdzenia

2. Postępowanie w celu stwierdzenia

odmy opłucnej i miejsca uszkodzenia

odmy opłucnej i miejsca uszkodzenia

płuc

płuc

Postępowanie w celu stwierdzenia odmy opłucnej i

Postępowanie w celu stwierdzenia odmy opłucnej i

miejsca uszkodzenia płuc stosuje się w

miejsca uszkodzenia płuc stosuje się w

przypadkach:

przypadkach:

►

Po zabiegu operacyjnym w obrębie klatki

Po zabiegu operacyjnym w obrębie klatki

piersiowej,

piersiowej,

►

Wadliwego dopełnienia odmy,

Wadliwego dopełnienia odmy,

►

Gruźlicy płuc,

Gruźlicy płuc,

►

Drążących urazach klatki piersiowej.

Drążących urazach klatki piersiowej.

2. Postępowanie w celu stwierdzenia

2. Postępowanie w celu stwierdzenia

odmy opłucnej i miejsca uszkodzenia

odmy opłucnej i miejsca uszkodzenia

płuc

płuc

Sposób wykonania:

Sposób wykonania:

1.

1.

Należy zachować dużą ostrożność, by nie

Należy zachować dużą ostrożność, by nie

uszkodzić międzyżebrzy,

uszkodzić międzyżebrzy,

2.

2.

Łukowato odpreparowuje się powłoki (po

Łukowato odpreparowuje się powłoki (po

stronie podejrzanej lub po obu) od II

stronie podejrzanej lub po obu) od II

międzyżebrza do wyrostka mieczykowatego,

międzyżebrza do wyrostka mieczykowatego,

3.

3.

Między płatem odpreparowanych powłok a

Między płatem odpreparowanych powłok a

obnażoną częścią klatki piersiowej musi

obnażoną częścią klatki piersiowej musi

powstać kieszonkowate zagłębienie,

powstać kieszonkowate zagłębienie,

4.

4.

Do zagłębienia nalewamy wodę,

Do zagłębienia nalewamy wodę,

2. Postępowanie w celu stwierdzenia

2. Postępowanie w celu stwierdzenia

odmy opłucnej i miejsca uszkodzenia

odmy opłucnej i miejsca uszkodzenia

płuc

płuc

5.

5.

Nakłuwamy w kilku miejscach międzyżebrza pokryte

Nakłuwamy w kilku miejscach międzyżebrza pokryte

warstwa wody,

warstwa wody,

6.

6.

Obserwujemy, czy ponad powierzchnię wody

Obserwujemy, czy ponad powierzchnię wody

wydostają się pęcherzyki powietrza,

wydostają się pęcherzyki powietrza,

7.

7.

Ewentualnie istniejące zrosty mogą dzielić jamę

Ewentualnie istniejące zrosty mogą dzielić jamę

opłucnej na kilka części,

opłucnej na kilka części,

8.

8.

Po odcięciu mostka do jamy opłucnej, w której

Po odcięciu mostka do jamy opłucnej, w której

stwierdzono odmę, nalewa się wodę, aby płuca

stwierdzono odmę, nalewa się wodę, aby płuca

znalazły się pod jej powierzchnią,

znalazły się pod jej powierzchnią,

9.

9.

Przez tchawicę przeciętą poniżej chrząstki tarczowej

Przez tchawicę przeciętą poniżej chrząstki tarczowej

wydyma się zanurzone płuca i obserwuje miejsce, z

wydyma się zanurzone płuca i obserwuje miejsce, z

którego wydobywają się pęcherzyki powietrza.

którego wydobywają się pęcherzyki powietrza.

3. Zgon po przetoczeniu

3. Zgon po przetoczeniu

krwi

krwi

3. Zgon po przetoczeniu krwi

3. Zgon po przetoczeniu krwi

1.

1.

Sekcję zwłok wykonuje się możliwie jak

Sekcję zwłok wykonuje się możliwie jak

najszybciej (najpóźniej w 2-4 godziny po

najszybciej (najpóźniej w 2-4 godziny po

śmierci),

śmierci),

2.

2.

W każdym przypadku należy przeprowadzić

W każdym przypadku należy przeprowadzić

badanie na obecność zatoru powietrznego (jeśli

badanie na obecność zatoru powietrznego (jeśli

zgon nastąpił bezpośrednio po przetoczeniu),

zgon nastąpił bezpośrednio po przetoczeniu),

3.

3.

Należy zwrócić uwagę na stopień wypełnienia

Należy zwrócić uwagę na stopień wypełnienia

krwią naczyń poszczególnych narządów,

krwią naczyń poszczególnych narządów,

obecność wybroczyn krwotocznych na błonach

obecność wybroczyn krwotocznych na błonach

śluzowych i surowiczych

śluzowych i surowiczych

4.

4.

Należy zwrócić uwagę na obecność skrzepów w

Należy zwrócić uwagę na obecność skrzepów w

naczyniach i w jamach serca,

naczyniach i w jamach serca,

3. Zgon po przetoczeniu krwi

3. Zgon po przetoczeniu krwi

5.

5.

Należy zwrócić uwagę na wygląd wątroby, barwę

Należy zwrócić uwagę na wygląd wątroby, barwę

szpiku kostnego, barwę moczu, stopień hemolizy,

szpiku kostnego, barwę moczu, stopień hemolizy,

6.

6.

Należy pobrać z serca (lub dużych żył) dwie próby

Należy pobrać z serca (lub dużych żył) dwie próby

krwi:

krwi:

►

20 ml krwi

20 ml krwi

►

20 ml krwi + 2 ml 0,1 M r-ru siarczanu amonowego

20 ml krwi + 2 ml 0,1 M r-ru siarczanu amonowego

7.

7.

Należy pobrać ślinianki podjęzykowe dla

Należy pobrać ślinianki podjęzykowe dla

oznaczenia przynależności grupowej,

oznaczenia przynależności grupowej,

8.

8.

Należy pobrać 5 ml krwi na posiew bakteriologiczny

Należy pobrać 5 ml krwi na posiew bakteriologiczny

oraz jałowo pobraną miazgę lub wycinki wątroby,

oraz jałowo pobraną miazgę lub wycinki wątroby,

śledziony, nerek,

śledziony, nerek,

3. Zgon po przetoczeniu krwi

3. Zgon po przetoczeniu krwi

9.

9.

Do badania histopatologicznego

Do badania histopatologicznego

pobiera się i utrwala w 10% roztworze

pobiera się i utrwala w 10% roztworze

formaldehydu wycinki z:

formaldehydu wycinki z:

►

Mózgu

Mózgu

►

Mięśnia sercowego

Mięśnia sercowego

►

Płuc

Płuc

►

Śledziony

Śledziony

►

Nadnerczy

Nadnerczy

►

Nerek

Nerek

►

Wątroby

Wątroby

►

Jelit

Jelit

►

Węzłów chłonnych

Węzłów chłonnych

3. Zgon po przetoczeniu krwi

3. Zgon po przetoczeniu krwi

10.

10.

Do badania grupowego i

Do badania grupowego i

bakteriologicznego przesyła się

bakteriologicznego przesyła się

resztę nie przetoczonej krwi lub

resztę nie przetoczonej krwi lub

plazmy

plazmy

4. Zgon po zabiegu

4. Zgon po zabiegu

przeprowadzonym w

przeprowadzonym w

narkozie wziewnej

narkozie wziewnej

4. Zgon po zabiegu

4. Zgon po zabiegu

przeprowadzonym w narkozie

przeprowadzonym w narkozie

wziewnej

wziewnej

►

W przypadkach podejrzenia śmierci

W przypadkach podejrzenia śmierci

wywołanej użyciem lotnego środka

wywołanej użyciem lotnego środka

znieczulającego należy przesłać do

znieczulającego należy przesłać do

badania chemicznego:

badania chemicznego:

•

Krew

Krew

•

Część narządów, zwłaszcza mózgu

Część narządów, zwłaszcza mózgu

•

Resztę substancji w butelce lub ampułce,

Resztę substancji w butelce lub ampułce,

którą podano choremu operowanemu

którą podano choremu operowanemu

5. Zgon w czasie lub

5. Zgon w czasie lub

bezpośrednio po

bezpośrednio po

wstrzyknięciu leku albo

wstrzyknięciu leku albo

podaniu środków

podaniu środków

cieniujących

cieniujących

5. Zgon w czasie lub bezpośrednio po

5. Zgon w czasie lub bezpośrednio po

wstrzyknięciu leku albo podaniu środków

wstrzyknięciu leku albo podaniu środków

cieniujących

cieniujących

►

Przypadki zgonu po wstrzyknięciach:

Przypadki zgonu po wstrzyknięciach:

•

Podskórnych

Podskórnych

•

Domięśniowych

Domięśniowych

•

Dożylnych

Dożylnych

5. Zgon w czasie lub bezpośrednio po

5. Zgon w czasie lub bezpośrednio po

wstrzyknięciu leku albo podaniu środków

wstrzyknięciu leku albo podaniu środków

cieniujących

cieniujących

►

Do badania chemicznego należy zawsze

Do badania chemicznego należy zawsze

pobrać wycinek skóry i mięśni z miejsca

pobrać wycinek skóry i mięśni z miejsca

wstrzyknięcia (w miejscach tych można

wstrzyknięcia (w miejscach tych można

wykryć nie wchłoniętą substancję),

wykryć nie wchłoniętą substancję),

►

Po wstrzyknięciu dożylnym należy

Po wstrzyknięciu dożylnym należy

jednocześnie pobrać wycinki narządów do

jednocześnie pobrać wycinki narządów do

badań chemiczno-toksykologicznych i

badań chemiczno-toksykologicznych i

histopatologicznych

histopatologicznych

5. Zgon w czasie lub bezpośrednio po

5. Zgon w czasie lub bezpośrednio po

wstrzyknięciu leku albo podaniu środków

wstrzyknięciu leku albo podaniu środków

cieniujących

cieniujących

►

W przypadku zgonu po podaniu

W przypadku zgonu po podaniu

środków cieniujących należy

środków cieniujących należy

zabezpieczyć resztę użytego środka

zabezpieczyć resztę użytego środka

►

W przypadkach zgonu po użyciu papki

W przypadkach zgonu po użyciu papki

barytowej zabezpiecza się także:

barytowej zabezpiecza się także:

•

Ślinę

Ślinę

•

Kał

Kał

Zatrucia

Zatrucia

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

Technika sekcyjna w tym przypadku nie

Technika sekcyjna w tym przypadku nie

różni się zasadniczo od sposobu

różni się zasadniczo od sposobu

stosowanego w innych przypadkach.

stosowanego w innych przypadkach.

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

Sekcję zwłok należy przeprowadzić

Sekcję zwłok należy przeprowadzić

możliwie szybko po zgonie, aby

możliwie szybko po zgonie, aby

uniknąć rozkładu związków trujących,

uniknąć rozkładu związków trujących,

zwłaszcza związków organicznych.

zwłaszcza związków organicznych.

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

►

Należy szczególną uwagę zwrócić na

Należy szczególną uwagę zwrócić na

kolor powłok ciała, gdyż zmiany

kolor powłok ciała, gdyż zmiany

anatomopatologiczne powstające w

anatomopatologiczne powstające w

ustroju w następstwie zatruć są

ustroju w następstwie zatruć są

różne:

różne:

1.

1.

Rozkład pośmiertny zwłok pod

Rozkład pośmiertny zwłok pod

wpływem niektórych zatruć może być

wpływem niektórych zatruć może być

opóźniony lub przyspieszony:

opóźniony lub przyspieszony:

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

PRZYSPIESZONY: przy zatruciach

PRZYSPIESZONY: przy zatruciach

środkami działającymi hemolitycznie i

środkami działającymi hemolitycznie i

znoszącymi krzepliwość krwi:

znoszącymi krzepliwość krwi:

Fosfor

Fosfor

Jad węży

Jad węży

Toksyny bakteryjne

Toksyny bakteryjne

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

OPÓŹNIONY: przy zatruciu środkami

OPÓŹNIONY: przy zatruciu środkami

przeciwgnilnymi i odkażającymi:

przeciwgnilnymi i odkażającymi:

Fenol

Fenol

Lizol

Lizol

Formalina

Formalina

Alkohol

Alkohol

Arsen

Arsen

Antymon

Antymon

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

2.

2.

Zabarwienie powłok skórnych:

Zabarwienie powłok skórnych:

►

ZABARWIENIE ŻÓŁTACZKOWE:

ZABARWIENIE ŻÓŁTACZKOWE:

występuje

występuje

w zatruciach uszkadzających wątrobę

w zatruciach uszkadzających wątrobę

lub zmieniających barwniki krwi:

lub zmieniających barwniki krwi:

•

Arsen

Arsen

•

Fosfor

Fosfor

•

Anilina

Anilina

•

Salwarsan

Salwarsan

•

Połączenia nitrowe

Połączenia nitrowe

•

Niektóre grzyby trujące

Niektóre grzyby trujące

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

►

Związki zmieniające barwnik krwi w

Związki zmieniające barwnik krwi w

methemoglobinę wywołują

methemoglobinę wywołują

zabarwienie powłok skórnych od

zabarwienie powłok skórnych od

żółtego

żółtego

do

do

czekoladowego

czekoladowego

, często z

, często z

odcieniem

odcieniem

sinawym

sinawym

►

ZABARWIENIE ZIELONKAWE

ZABARWIENIE ZIELONKAWE

występuje

występuje

przy zatruciach:

przy zatruciach:

•

Preparatami miedzi

Preparatami miedzi

•

Siarkowodorem

Siarkowodorem

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

3.

3.

Zabarwienie plam pośmiertnych:

Zabarwienie plam pośmiertnych:

•

Żywokarminowe

Żywokarminowe

przy zatruciu:

przy zatruciu:

tlenkiem węgla, cyjanowodorem i jego

tlenkiem węgla, cyjanowodorem i jego

związkami

związkami

,

,

•

Brunatne

Brunatne

przy zatruciu wszystkimi

przy zatruciu wszystkimi

związkami utleniającymi hemoglobinę

związkami utleniającymi hemoglobinę

do methemoglobiny:

do methemoglobiny:

anilina, chloran

anilina, chloran

potasowy, niektóre grzyby trujące, itp.

potasowy, niektóre grzyby trujące, itp.

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

4.

4.

Wykwity skórne: osutki, trądzik,

Wykwity skórne: osutki, trądzik,

pęcherze, występują w zatruciach

pęcherze, występują w zatruciach

związkami, które uszkadzają naczynia

związkami, które uszkadzają naczynia

skórne lub wydzielane są przez skórę:

skórne lub wydzielane są przez skórę:

•

Jod

Jod

•

Brom

Brom

•

Arsen

Arsen

•

Salwarsan

Salwarsan

•

Antypiryna

Antypiryna

•

Chinina

Chinina

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

5.

5.

Krwotoki w skórze występują w

Krwotoki w skórze występują w

przypadkach zatrucia związkami

przypadkach zatrucia związkami

zmieniającymi ściany naczyń

zmieniającymi ściany naczyń

krwionośnych:

krwionośnych:

•

Fosfor

Fosfor

•

Arsen

Arsen

lub powodującymi pękanie naczyń

lub powodującymi pękanie naczyń

włosowatych skóry:

włosowatych skóry:

•

Cyjanowodór

Cyjanowodór

•

Tlenek węgla

Tlenek węgla

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

6.

6.

Powierzchowne/głębokie i rozległe

Powierzchowne/głębokie i rozległe

uszkodzenia skóry i błon śluzowych występują

uszkodzenia skóry i błon śluzowych występują

w przypadku zatrucia: kwasami, zasadami,

w przypadku zatrucia: kwasami, zasadami,

fenolem, lizolem. Zabarwienie może być

fenolem, lizolem. Zabarwienie może być

charakterystyczne dla danego związku:

charakterystyczne dla danego związku:

►

Zabarwienie żółte: zatrucie kwasem

Zabarwienie żółte: zatrucie kwasem

azotowym, kwasem solnym, kwasem

azotowym, kwasem solnym, kwasem

chromowym

chromowym

►

Zabarwienie brunatne: zatrucie kwasem

Zabarwienie brunatne: zatrucie kwasem

siarkowym

siarkowym

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

7.

7.

Obrzęki: zatrucia wywołujące

Obrzęki: zatrucia wywołujące

uszkodzenia nerek

uszkodzenia nerek

8.

8.

Blade błony śluzowe: występują w

Blade błony śluzowe: występują w

zatruciach powodujących

zatruciach powodujących

niedokrwistość:

niedokrwistość:

•

Ostre zatrucie arsenem

Ostre zatrucie arsenem

•

Zatrucie fosforem

Zatrucie fosforem

•

Zatrucie sublimatem

Zatrucie sublimatem

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

9.

9.

Stan spojówek, twardówek i źrenic:

Stan spojówek, twardówek i źrenic:

►

Spojówki i twardówki:

Spojówki i twardówki:

•

Zabarwienie żółtaczkowe

Zabarwienie żółtaczkowe

-może być

-może być

wyraźniejsze niż na skórze

wyraźniejsze niż na skórze

•

Zabarwienie

Zabarwienie

czerwono

czerwono

żółtawe

żółtawe

lub

lub

brunatne

brunatne

: zatrucie związkami

: zatrucie związkami

chromu, zatrucie związkami żelaza,

chromu, zatrucie związkami żelaza,

chloranem potasowym, pirogalolem,

chloranem potasowym, pirogalolem,

hydrochinonem, aniliną, antypiryną…

hydrochinonem, aniliną, antypiryną…

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

►

Źrenice:

Źrenice:

•

Zwężone: przy zatruciach morfiną,

Zwężone: przy zatruciach morfiną,

muskaryną, nikotyną, fizostygminą,

muskaryną, nikotyną, fizostygminą,

pilokarpiną,

pilokarpiną,

•

Rozszerzone: przy zatruciach

Rozszerzone: przy zatruciach

atropiną, kokainą, jadem

atropiną, kokainą, jadem

kiełbasianym, niektórymi grzybami,

kiełbasianym, niektórymi grzybami,

cyjanowodorem, chininą, haszyszem,

cyjanowodorem, chininą, haszyszem,

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

10.

10.

Należy zwrócić uwagę na zapach

Należy zwrócić uwagę na zapach

wydobywający się z ust oraz

wydobywający się z ust oraz

sprawdzić, czy w jamie ustnej

sprawdzić, czy w jamie ustnej

znajdują się resztki trucizny

znajdują się resztki trucizny

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

►

Po oględzinach zewnętrznych należy

Po oględzinach zewnętrznych należy

sekcję zwłok rozpocząć od otwarcia głowy,

sekcję zwłok rozpocząć od otwarcia głowy,

ponieważ w niektórych przypadkach

ponieważ w niektórych przypadkach

objawy rzekomego zatrucia (wymioty,

objawy rzekomego zatrucia (wymioty,

drgawki, itp.) mogą być następstwem

drgawki, itp.) mogą być następstwem

udaru krwotocznego mózgu. Należy

udaru krwotocznego mózgu. Należy

zwrócić szczególną uwagę na woń

zwrócić szczególną uwagę na woń

wydobywającą się po otwarciu czaszki (np.

wydobywającą się po otwarciu czaszki (np.

alkoholu, chloroformu, benzyny, kw.

alkoholu, chloroformu, benzyny, kw.

octowego, gorzkich migdałów)

octowego, gorzkich migdałów)

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

►

Klatkę piersiową i jamę brzuszną

Klatkę piersiową i jamę brzuszną

otwiera się w zwykły sposób:

otwiera się w zwykły sposób:

•

Szczególną uwagę należy zwrócić na

Szczególną uwagę należy zwrócić na

przewód pokarmowy (wyraźne zmiany

przewód pokarmowy (wyraźne zmiany

anatomopatologiczne jako wynik

anatomopatologiczne jako wynik

zatruć). Szczególnie dokładnie należy

zatruć). Szczególnie dokładnie należy

zbadać:

zbadać:

1.

1.

Jamę ustną

Jamę ustną

2.

2.

Żołądek

Żołądek

3.

3.

Jelita

Jelita

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

►

Z narządów wewnętrznych szczególną

Z narządów wewnętrznych szczególną

uwagę należy zwrócić na: wątrobę,

uwagę należy zwrócić na: wątrobę,

nerki.

nerki.

•

W nerkach powstaje zespół

W nerkach powstaje zespół

nerczycowy, ostre zapalenie nerek,

nerczycowy, ostre zapalenie nerek,

stłuszczenie nerek,

stłuszczenie nerek,

•

W wątrobie powstaje: stłuszczenie,

W wątrobie powstaje: stłuszczenie,

ostry zanik

ostry zanik

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

►

W przypadku podejrzenia:

W przypadku podejrzenia:

•

Zatruć truciznami lotnymi, należy

Zatruć truciznami lotnymi, należy

zabezpieczyć dodatkowo płuca

zabezpieczyć dodatkowo płuca

•

Zatruć truciznami wprowadzonymi do

Zatruć truciznami wprowadzonymi do

odbytu, należy badać odbytnicę z

odbytu, należy badać odbytnicę z

przylegającymi do niej odcinkami jelita

przylegającymi do niej odcinkami jelita

grubego

grubego

Oględziny zwłok w przypadku

Oględziny zwłok w przypadku

zatrucia

zatrucia

►

Przy pobieraniu próbek krwi do analizy

Przy pobieraniu próbek krwi do analizy

na obecność tlenkowęglowej

na obecność tlenkowęglowej

hemoglobiny, należy pobierać krew z

hemoglobiny, należy pobierać krew z

naczyń położonych głęboko, z serca

naczyń położonych głęboko, z serca

albo zatok oponowych

albo zatok oponowych

►

W przypadku zatrucia alkoholem,

W przypadku zatrucia alkoholem,

należy pobrać krew z naczyń żylnych

należy pobrać krew z naczyń żylnych

obwodowych

obwodowych

REMBRANDT HARMENSZOON VAN RIJN

(1606 – 1669), Lekcja anatomii doktora

Tulpa (1632)

REMBRANDT HARMENSZOON VAN RIJN

(1606 – 1669),

Lekcja anatomii doktora

Deymana (1656)

Literatura

Literatura

►

„

„

SEKCJA ZWŁOK. Technika z uwzględnieniem

SEKCJA ZWŁOK. Technika z uwzględnieniem

metodyki sądowo-lekarskiej i wskazówek

metodyki sądowo-lekarskiej i wskazówek

diagnostycznych” Edmund Chróścielewski,

diagnostycznych” Edmund Chróścielewski,

Stefan Raszeja; Wydawnictwo PZWL, 1982

Stefan Raszeja; Wydawnictwo PZWL, 1982

►

„

„

Podstawy patomorfologii” pod red. Janusza

Podstawy patomorfologii” pod red. Janusza

Groniowskiego i Stefana Krusia;

Groniowskiego i Stefana Krusia;

Wydawnictwo PZWL, 1991

Wydawnictwo PZWL, 1991

►

„

„

Anatomia patologiczna” pod red. Stefana

Anatomia patologiczna” pod red. Stefana

Krusia; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2001

Krusia; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2001

►

„

„

Patomorfologia kliniczna” pod red. Stefana

Patomorfologia kliniczna” pod red. Stefana

Krusia i Ewy Skrzypek-Fakhoury;

Krusia i Ewy Skrzypek-Fakhoury;

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1996

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1996