Edukacja – rynek pracy

obszary powiązań

Edukacja a rynek pracy – program

zajęć

• Edukacja i rynek pracy – związki,

obszary współoddziaływania

• Podstawowe wskaźniki w obszarze

edukacji i rynku pracy

• Szkolny system edukacji dzieci,

młodzieży i dorosłych w Polsce –

charakterystyka, główne problemy

• Pracodawcy o systemie edukacji –

wyniki badań (25.10)

• Modele kształcenia zawodowego
• Szkolnictwo zawodowe w Polsce

Edukacja a rynek pracy – program

zajęć

• Poradnictwo zawodowe w systemie edukacji

i instytucjach rynku pracy

• Proces przejścia ze szkoły na rynek pracy
• Prognozowanie popytu na pracę a

planowanie kierunków kształcenia

• Edukacja ustawiczna dorosłych w Polsce i

na świecie – modele, instrumenty
stymulujące ustawiczne kształcenie
zawodowe

• Prezentacje studenckie I (10I)
• Prezentacje studenckie II (17I)

Zasady zaliczenia

• dopuszczalne 2 nieobecności
• przygotowanie do zajęć
• dodatkowe aktywności
• przygotowanie pracy w zespołach 3 osobowych

– praca pisemna + prezentacja na zajęciach

5-8 stron znormalizowanych (diagnoza

problemu, określenie celów, wybór,

charakterystyka i uzasadnienie strategii,

wskazanie podmiotów odpowiedzialnych za

wykonanie, określenie ryzyka); termin oddania:

do dnia 20 grudnia br. (można przesłać

mejlem)

Tematy prac (do wyboru)

• Jak lepiej dostosować system

kształcenia zawodowego do potrzeb
rynku pracy?

• Jak ułatwić proces przejścia ze szkoły

do pierwszej pracy (szkoły
zawodowe, szkoły wyższe)?

• Jak zwiększyć udział osób dorosłych

w kształceniu ustawicznym?

Jakie związki zachodzą

pomiędzy edukacją:

- a rynkiem pracy

- sytuacją danej osoby (np.

absolwenta) na rynku

pracy?

Poziom wykształcenia a sytuacja

na rynku pracy (1)

Teza: „Jedną z najlepiej udokumentowanych

zależności empirycznych dotyczących

rynku pracy jest (…) obserwacja, że wraz

ze wzrostem kwalifikacji zawodowych

danej osoby poprawia się także jej

względna sytuacja na rynku pracy”.

Im wyższe kwalifikacje tym większa szansa

na znalezienie i utrzymanie zatrudnienia,

a także osiągnięcie wyższego

wynagrodzenia za wykonywaną pracę.

Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005

Poziom wykształcenia a sytuacja

na rynku pracy (2)

wskaźnik

zatrudnienia

dla

osób

o

najniższych kwalifikacjach (wykształcenie

podstawowe i gimnazjalne) – znacznie

niższy niż wskaźnik zatrudnienia ogółem

osoby z wyższymi kwalifikacjami - wskaźniki

zatrudnienia zrównują się ze średnią dla

całej populacji

osoby z najwyższymi kwalifikacjami –

wskaźnik zatrudnienia znacznie wyższy niż

ogółem

odwrotna sytuacja ma miejsce w przypadku

stopy bezrobocia”.

Raport OECD „Edukacja w zarysie

– wskaźniki OECD 2005” – tezy (1)

• „korzyści z kształcenia można ocenić na

podstawie perspektyw zatrudnienia i
zarobków jednostek oraz
całkowitego wzrostu gospodarczego”

• Lepsze wykształcenie to szansa na lepszą

pracę i lepsze zarobki

• Wskaźniki te różnią się między krajami i w

zależności od poziomu wykształcenia

Raport OECD „Edukacja w zarysie

– wskaźniki OECD 2005 – tezy (2)

• „szczególnie duży wpływ na zatrudnienie

notuje się w przypadku mężczyzn, którzy
nie ukończyli szkoły średniej i mają
znacznie mniejsze szanse na zatrudnienie,
niż ci, którzy mają dyplom takiej szkoły”

• „w przypadku zarobków różnica jest

najbardziej widoczna pomiędzy osobami z
wykształcenie wyższym a absolwentami
szkół średnich lub szkół policealnych
niedających wykształcenia wyższego”

Raport OECD „Edukacja w zarysie

– wskaźniki OECD 2005 – tezy (3)

• „wzrost

wydajności

pracy

był

odpowiedzialny za co najmniej połowę
wzrostu PKB na osobę w l. 1990-2000.
Szacuje się, że w obszarze OECD
zwiększenie

średniego

czasu

zdobywania wykształcenia o jeden
rok powoduje w długim okresie
wzrost gospodarczy o 3-6%. Zwraca
się także uwagę na korzystny wpływ
edukacji na zdrowie i spójność społeczną”

Dlaczego dzieje się tak,

że osoby, które mają

wyższe wykształcenie

lepiej radzą sobie na

rynku pracy?

Poziom wykształcenia a względna

sytuacja na rynku pracy (1)

• „osoby lepiej wykształcone są bardziej

mobilne dzięki wyższym umiejętnościom
zdobywania i przetwarzania informacji, w
tym także ofert pracy; niskie kwalifikacje
to często także niewielka zdolność do
ich podnoszenia w ślad za zmieniającymi
się

wymaganiami

pracodawców,

w

konsekwencji

umiejętności

tych

osób

szybciej ulegają dezaktualizacji”

Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005

Poziom wykształcenia a względna

sytuacja na rynku pracy (2)

• „osoby z niższym poziomem kwalifikacji

zawodowych mają mniejszy zakres możliwych

wyborów spośród istniejących ofert pracy, co

w powiązaniu z mniejszą mobilnością i niskim

uczestnictwem

w

kształceniu

ustawicznym

powoduje, iż trudniej jest im znaleźć pracę –

pozostają dłużej w bezrobociu lub w ogóle

rezygnują z poszukiwania pracy”

• „osoby

z

wyższymi

kwalifikacjami

zawodowymi z reguły charakteryzują się wyższą

produktywnością pracy – w związku z tym mogą

oczekiwać wyższych wynagrodzeń i chętniej

podejmują aktywność zawodową niż osoby o

niskich kwalifikacjach”

Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005

Poziom wykształcenia a względna

sytuacja na rynku pracy (3)

• „dla

osób

o

niskich

kwalifikacjach

atrakcyjnym rozwiązaniem są alternatywne

źródła dochodu (zwłaszcza transfery socjalne),

podjęcie pracy nie wiąże się często z odczuwalną

poprawą sytuacji dochodowej, osoby te są więc

szczególnie podatne na dezaktywizację”

• „barierą w podejmowaniu pracy przez osoby

niskokwalifikowane może być wysoka płaca

minimalna

ustalana

w

powiązaniu

do

wynagrodzenia przeciętnego, na które wpływają

płace osób wyżej wykształconych, zniechęcając

pracodawców do zatrudniania osób z niskimi

kwalifikacjami”

Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005

Poziom wykształcenia a

względna sytuacja na rynku

pracy (4)

• „osoby z niskimi kwalifikacjami częściej

pracują na podstawie umowy na czas
określony, ich praca charakteryzuje się
wysokim

stopniem

niestabilności,

a

w

konsekwencji średni czas pozostawania w
zatrudnieniu jest krótszy niż osób o wyższych
kwalifikacjach”

• „osoby z niskimi kwalifikacjami znacznie

częściej pracują w tzw. szarej strefie,
ukrywając swoje rzeczywiste dochody, co
utrudnia ocenę ich sytuacji na rynku pracy”

Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005

Eksperci z OECD: „Nawet jeśli

wyższy poziom wykształcenia

może zwiększyć szanse na

zdobycie zatrudnienia, to

obniżenie poziomu bezrobocia

wśród młodzieży będzie

przypuszczalnie zależeć od

istotniejszych postanowień

związanych z doskonaleniem

gospodarki poszczególnych

krajów”

Bezrobotni zarejestrowani wg

poziomu wykształcenia – II

kwartał 2011

• Liczba bezrobotnych zarejestrowanych

ogółem – 1 883 299

• z wykształceniem wyższym – 10,6%
• z wykształceniem policealnym i średnim

zawodowym – 22,4%

• z wykształceniem średnim ogólnym –

11,6%

• z wykształceniem zasadniczym zawodowym

– 27,6%

• z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej –

27,8%