Terapia Snoezelen
– Sala
Doświadczania
Świata
Dlaczego „Sala Doświadczania
Świata” ?
• Wprowadzono taką nazwę, gdy
przenoszono tę metodę na polski grunt.
W sposób przyjazny dla polskiego
użytkownika przetłumaczono
holenderski neologizm „snoezelen”.
Polska nazwa ma wyjaśniać, że są
wśród nas osoby, które nie są w stanie
doświadczyć świata i siebie. Może to
być wynik niepełnosprawności fizycznej
lub umysłowej, choroby, nerwicy,
schorzenia geriatrycznego czy urazu.
Trochę historii ..
• Rok 1974, Holandia, ośrodek dla
niepełnosprawnych umysłowo
Haarendael. Szukano sposobu pracy
z osobami głęboko
niepełnosprawnymi umysłowo i w
końcu stworzono pierwsze takie
pomieszczenie, w którym wydzielone
bodźce okazały się bardzo dobrze
trafiać do podopiecznych..
Czym jest Sala
Doświadczania Świata ?
• Sala Doświadczania Świata jest to
specjalnie wyodrębnione
pomieszczenie, wyposażone w
różnorodne urządzenia stymulujące
rozwój zmysłów.
• Gdy zbyt dużo bodźców wprowadza
chaos, jedynym ratunkiem jest odciąć
się od nich, zanurzyć w niezwykłym,
magicznym świecie ..
• Dzięki takiej wielozmysłowej terapii
osoby z niej korzystające na nowo
postrzegają świat, bardziej
spontanicznie i osobiście, ponieważ
sala ta to świat przeżyć, w której
osoba czuje się dobrze, ma swobodę
i możliwość wyboru bodźców oraz
czasu koncentrowania się na nich.
CEL:
• Głównym celem organizowania tego
typu sal jest stwarzanie możliwości
odbierania nowych bodźców,
wzbogacanie doświadczeń oraz miłe
spędzanie czasu w atmosferze
pełnego relaksu.
• Głównym celem terapii jest
doświadczanie świata zmysłami
wzroku, dotyku, słuchu i węchu oraz
odprężenie, relaks i wyciszenie.
Zajęcia w Sali
Doświadczania Świata
skierowane są do osób z:
• upośledzeniem umysłowym,
• mózgowym porażeniem dziecięcym,
• autyzmem,
• zespołem Downa,
• chorobą psychiczną,
• zaburzeniami mowy na tle
nerwicowym,
• osoby z demencją.
Cele realizowane w Sali
Doświadczania Świata
podczas stymulacji
zmysłów:
Wzrok:
• zyskanie poczucia i świadomości światła,
• ćwiczenie koncentracji na bodźcach
wzrokowych,
• rozwijanie spostrzegawczości wzrokowej i
kierunkowości spostrzegania,
• poprawa koordynacji wzrokowo-ruchowa,
• poszerzanie doświadczeń wzrokowych
oraz pamięci wzrokowej
Słuch:
• ćwiczenie umiejętności koncentracji na
bodźcach słuchowych,
• poszerzanie zasobu doświadczeń
słuchowych,
• zmniejszanie lęku przed nowymi
dźwiękami,
• rozwijanie pamięci słuchowej,
• stymulowanie koordynacji słuchowo-
ruchowej, słuchowo-wzrokowej,
• ćwiczenie umiejętności różnicowania
dźwięków otoczenia i mowy.
Stymulacja przedsionkowa:
• ćwiczenie odpowiedniego napięcia
mięśniowego,
• rozwijanie poczucia i świadomości
ciała,
• orientacji w schemacie ciała oraz
orientacji w przestrzeni,
• poprawianie koncentracji uwagi,
• rozwijanie aktywności.
Dotyk:
• poszerzenie doświadczeń i rozwijanie
zdolności postrzegania,
• poprawa orientacji w schemacie
własnego ciała,
• ćwiczenie zdolności manipulacyjnych,
• rozwijanie wrażliwości dotykowej,
• rozwój aktywności ruchowej.
Węch:
• poszerzanie doświadczeń
węchowych,
• ćwiczenie zdolności kojarzenia
zapachu z sytuacją, lokalizacji
zapachu,
• budowanie wyobrażeń i wiedzy na
temat otaczającego świata.
Smak:
• rozwijanie percepcji smakowej,
• nabywanie umiejętności rozróżniania
smaków,
• poszerzanie preferencji smakowych.
Przykładowe Sale
Doświadczeń Świata:
• W terapii SNOEZELEN należy
akceptować osobę takim, jakim jest i
nawet najprostsze możliwości
zajmowania się czymś uznać za
wartościowe i pozwalające mu inaczej
żyć. W czasie terapii wytwarzamy
właściwą atmosferę i przestrzegamy
podstawowych zasad: nie stawiamy
wymagań, nie wydajemy poleceń,
zostawiamy możliwość wyboru .
Elementami wyposażenia
Sali są między innymi:
• Łóżko wodne, domek lustrzany ze
strumieniem światłowodów, kolumna
bulgocząca, projektor świetlny +
tarcze, emiter zapachów, dźwiękowa
tablica kolorów, tablica lustrzana UV +
światłowody, materiały o różnej
fakturze, ścieżka fakturowa, kula
lustrzana + reflektor z kolorową tarczą,
płyty CD z muzyką relaksacyjną.
• Doświadczania Świata są tworzone przede
wszystkim z myślą o osobach z głębszą
niepełnosprawnością intelektualną, gdyż
możliwości poznawcze tych ludzi są w
znacznym stopniu ograniczone i często nie
wykraczają poza etap małego rocznego
bądź dwuletniego dziecka. Większość z nich
żyje więc w fazie doświadczania związanej
wyłącznie z ciałem. Świat dla nich składa
się tylko z tego, co można doświadczyć
konkretnie i cieleśnie (dotknąć, zobaczyć,
powąchać, usłyszeć, polizać).
Osoby z głębszą
niepełnosprawnością
• Nie mają oni zdolności pełnego
postrzegania otoczenia oraz
korzystania z różnych form aktywności.
Dlatego poprzez odpowiednie warunki,
rozmaite formy terapii należy dać
niepełnosprawnym możliwość rozwoju
(hamować regres), proponować
rozmaite formy aktywizacji a wszystko
to w ramach świata w którym przede
wszystkim będą czuć się bezpiecznie,
będą odczuwać radość, zadowolenie
oraz własną aktywność poprzez odbiór
pierwotnych (silnie odczuwalnych)
Dla niepełnosprawnych i
nie tylko.
• Konieczne jest także podkreślenie
faktu, iż Sale Doświadczania Świata
mogą być adresowane także do
innych grup odbiorców.
Metoda ta bowiem znajduje
zastosowanie także w terapii
psychologicznej, psychiatrycznej
(pozwala na uspokojenie, wyciszenie,
relaksację oraz otwieranie się na świat
zewnętrzny), oraz terapii
stymulacyjnej zaburzonych zmysłów.
Prezentacje
przygotowały:
Marzena Chmiest
Magda Ciołek
III rok, Pedagogika Specjalna
(terapia zajęciowa)
Bibliografia
• Zawiślak Aleksandra, Snoezelen (Sala
Doświadczenia Świata) Geneza i
rozwój, Uniwersytet Kazimierza
Wielkiego, rok 2013. ISBN:978-83-
7096-708-3.