CHOROBY

CHOROBY

PASOŻYTNICZE

PASOŻYTNICZE

SKÓRY

SKÓRY

WSZAWICA

WSZAWICA

pediculosis

pediculosis

Definicja: są to zmiany skórne wywołane przez
stawonogi -
wszy ludzkie (Pediculus humanus).

Wszawica dzieli się na :

 Głowową

Odzieżową

Łonową

WSZAWICA GŁOWOWA

WSZAWICA GŁOWOWA

Pediculosis capillitii

Pediculosis capillitii

Objawy i przebieg : wesz głowowa
umiejscawia się najczęściej w okolicy potylicznej
i skroniowej, w związku z czym w okolicach tych
zmiany są najbardziej nasilone.

Objawem znamiennym jest świąd wywołany
ukłuciem wszy.

W wyniku zadrapań wytwarzają się
powierzchnie sączące i pokryte strupami,
dochodzi do wtórnych zakażeń i
zliszajcowacenia (impetiginisatio). W
przypadkach bardziej zaawansowanych
następuje powiększenie węzłów chłonnych.

Rozpoznanie: opiera się na stwierdzeniu zmian
swędzących, umiejscowionych głównie w okolicy
potylicznej i skroniowej, powikłanych objawami
wysiękowymi i wtórnym zakażeniem ropnym;
podstawą rozpoznania jest stwierdzenie dojrzałych
wszy lub przytwierdzonych do włosów gnid.

Rozpoznanie różnicowe w większości przypadków
jest zbędne, gdyż znalezienie gnid jest rozstrzygające.

W przypadkach mniej typowych trudności mogą
sprawiać:
1.Łupież owłosionej skóry głowy (pityriasis capillitii)
2.Wyprysk łojotokowy głowy (eczema seborrhoicum)

WSZAWICA ODZIEŻOWA

WSZAWICA ODZIEŻOWA

Pediculosis vestimenti

Pediculosis vestimenti

Objawy i przebieg: w miejscu ukłucia skóry przez wesz- po
wessaniu krwi- wytwarza się swędząca grudka obrzękowa.
Dalsze zmiany skórne są wynikiem drapania i składają się z
linijnych przeczosów, drobnych nadżerek i strupów, a nieraz
bardzo drobnych, odbarwionych blizenek, głównie w okolicy
grzbietu i karku. Charakterystyczne dla długo trwającej
wszawicy odzieżowej są brunatne przebarwienia skóry oraz
wtórne zakażenia ropne.

Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu:
1.Linijnych przeczosów
2.Przebarwień i odbarwień skóry
3.Świądu bez nasilenia w porze nocnej

Potwierdzeniem rozpoznania jest znalezienie pasożytów i
gnid w szwach
bielizny.

WSZAWICA ŁONOWA

WSZAWICA ŁONOWA

Pediculosis pubis

Pediculosis pubis

Objawy i przebieg : najczęstszym umiejscowieniem jest
okolica łonowa, chociaż zajęte mogą być również inne
okolice krocza, ud , brzucha, dołów pachowych, pachwin,
a nawet brwi i rzęsy.

Cechą najbardziej charakterystyczną jest świąd. W części
przypadków stwierdza się tzw. Plamy błękitne (maculae
coeruleae ) , o zabarwieniu sino fiołkowym lub szarawym,
umiejscowione głównie na skórze brzucha, klatki
piersiowej, i ud.
Powstają w miejscu ukąszenia przez wszy, w wyniku
hemolizy krwinek.

Rozpoznanie opiera się na :
1.Stwierdzeniu wszy łonowych , niekiedy trudno
dostrzegalnych, widocznych po wyrwaniu włosa.
2.Wykazaniu przytwierdzonych do włosów gnid
3.Obecności w części przypadków plam błękitnych na
tułowiu lub kończynach.

LECZENIE WSZAWICY

LECZENIE WSZAWICY

Lekiem najbardziej skutecznym i najmniej
toksycznym jest 1% permetryna w szamponie-
kremie, który pozostawia się na głowie tylko na 10
min. Zwykle jednorazowe stosowanie jest
wystarczające. Innym lekiem, równie skutecznym ale
wymagającym bardzo często powtórzenia po 24
godzinach jest pyretrina.

W Polsce jeszcze najczęściej stosowany we
wszystkich odmianach wszawicy jest 1% gamma-
heksachlorocykloheksan (Lindan) w postaci emulsji,
żelu, szamponu lub proszku

.

We wszawicy głowowej preparat pozostawia się na 12-24
godziny pod czepkiem, a następnie zmywa przy użyciu
szamponu zawierającego lek lub 3% kwas octowy. Leczenie
ponawia się po 5-7 dniach. Ze względu na nefrotoksyczność i
narastającąoporność pasożytów istnieje tendencja
zastępowania go lekami mniej toksycznymi. Poza tym stosuje
się ocet sabadylowy lub z dodatkiem sublimatu.

W przypadku wszawicy odzieżowej zaleca się 1% Jacutin
puder lub 5% permetrynę w kremie. We wszawicy odzieżowej
konieczna jest dezynfekcja ubrań oraz ich prasowanie
gorącym żelazkiem, a także nieużywanie zakażonych ubrań w
ciągu kilku tygodni.

We wszawicy łonowej można poza tym zalecać maść
rtęciową szarą, która zawiera 33% rtęci metalicznej. Stosuje
się tez ocet sabadylowy lub z sublimatem jak we wszawicy
głowowej, 1% wodny roztwór Lindanu lub 1% krem
permetryny.

ŚWIERZB

ŚWIERZB

Scabies

Scabies

Definicja: jest to choroba zakaźna wywołana przez
rodzaj roztoczy, cechująca się świądem i
charakterystycznymi norami świerzbowcowymi.

Objawy i przebieg : cechą charakterystyczną jest
świąd, nasilający się w porze nocnej, pod wpływem
rozgrzania ciała w pościeli (uczynnianie się
świerzbowców).
W typowej lokalizacji, zwłaszcza na bocznych
powierzchniach palców rąk, można stwierdzić nory
świerzbowcowe, tj. korytarze ryte przez samiczki w
warstwie rogowej naskórka, długości do kilku lub
kilkunastu milimetrów, uwidaczniające się lepiej po
posmarowaniu nalewką jodową, gdyż rozluźnione
komórki warstwy rogowej silniej chłoną jod.

Objawy i przebieg cd

W wyniku drapania powstają przeczosy i wtórne zakażenia
(impetiginisatio) oraz zmiany typu wyprysku (eczematisatio)

Najczęstszym umiejscowieniem są: palce rąk, nadgarstki,
zgięcia i fałdy skórne, tułów (zwłaszcza okolice pępka,
brodawek sutkowych u kobiet, a okolice płciowe u mężczyzn)
oraz pośladki. Na skórze prącia nierzadko stwierdza się zmiany
guzkowe.

Świerzb nie zajmuje: pleców (okolica między łopatkowa) i
twarzy ( z wyjątkiem świerzba norweskiego i odmiany
odzwierzęcej). U osób dbających o higienę objawy mogą być
trudno uchwytne , a nory świerzbowcowe niedostrzegalne.

U dzieci charakterystyczne jest zajęcie dłoni i podeszew.

Okres trwania zależy od nasilenia świerzbu.

Rozpoznanie ustala się na podstawie:
1.Stwierdzenia charakterystycznych nor świerzbowcowych
2.Osutki grudkowo- pęcherzykowej w miejscach typowych
3.Świądu nasilającego się w porze wieczornej i w nocy
4.Pomocny jest wywiad dotyczący świądu u członków
najbliższego otoczenia.

Podstawą rozpoznania jest stwierdzenie pasożytów w badaniu
mikroskopowym (pasożyta można wydobyć igłą luz za pomocą
lekkiego zadrapania skalpelem końcowej części nory
świerzbowcowej).

Rozpoznanie świerzbu u dzieci jest niekiedy bardzo trudne na
skutek wtórnego spryszczenia i zmian ropnych, a więc duże
znaczenie ma stwierdzenie choroby w otoczeniu.

Rozpoznanie różnicowe:
1.Świąd skóry (pruritus) różni się niewystępowaniem nor
świerzbowcowych i odmienną lokalizacją, z nasilonym zazwyczaj
świądem na skórze pleców.
2.Wszawica odzieżowa (pediculosis vestimenti) różni się
niewystępowaniem nor świerzbowcowych i innym
umiejscowieniem; w fałdach ubrań udaje się wykryć wszy i
gnidy.

LECZENIE

LECZENIE

Najczęściej stosowanym lekiem jest lindan (Jacutin).
Należy go aplikować w ciągu kolejnych 3 dni, stosując
kąpiel po 12-24h i codziennie zmieniając bieliznę.

Nie należy zalecać tego preparatu w przypadku
istnienia bardzo znacznych przeczosów i nadżerek,
gdyż jest to środek toksyczny i może powodować
objawy ogólne.

Nie należy również stosować tego leczenia u dzieci
poniżej roku. U dzieci starszych zaleca się szczególną
ostrożność i zmywanie leku po 2h kontaktu ze skórą.
Należy zwracać uwagę na konieczność wycierania leku
w obrębie całej skóry poniżej twarzy, a więc nie tylko
na zmiany skórne lub okolice swędzące.

Poza tym w leczeniu świerzbu znajdują zastosowanie:

 Novoscabin (30% ester benzylowy kwasu benzoesowego w
oleju parafinowym), który stosuje się dwukrotnie.

Maść Wilkinsona (15% siarki i 15% dziegciu)- przez kilka-
kilkanaście dni.

Postępem w leczeniu świerzbu jest wprowadzenie kremu
zawierającego 1% permetryny (środek owadobójczy z grupy
pyretrin), którego jednorazowe zastosowanie jest skuteczne
prawie we wszystkich przypadkach. U niewielkiej liczby chorych
można zastosować lek ponownie po 1-2 tygodniach. Lek ten
jest jednak bardzo kosztowny.

U dzieci zaleca się 50% maść Wilkinsona na paście cynkowej
lub 5% maść krotamitonową w ciągu kilku dni.

 Poważnym postępem jest wprowadzenie do leczenia
świerzbu iwermektyny- leku stosowanego przez weterynarzy.
Objawy uboczne są nieznaczne, tak że należy spodziewać się
zatwierdzenia iwermektyny do leczenia świerzbu u ludzi.

PROFILAKTYKA

PROFILAKTYKA

Należy leczyć równocześnie wszystkich
członków rodziny i osoby z najbliższego
otoczenia.

Nie należy używać w ciągu 2 tygodni
bielizny i ubrań uprzednio noszonych.

Ubrania nie wymagają specjalnej
dezynfekcji, ale powinny być wyprane i
wyprasowane.