PZT

PZT



przewlekły, postępujący proces
zapalny



prowadzi do nieodwracalnych zmian
morfologicznych w postaci
zwłóknienia narządu, ze stopniowym
zanikiem tkanki gruczołowej i
zwapnieniami
wewnątrzprzewodowymi

Przyczyny

Przyczyny



alkoholizm



kamica żółciowa



urazy



przebyte ostre zapalenie trzustki



tło dziedziczne



zaburzenia hormonalne



najczęściej choroba zaczyna się od

najczęściej choroba zaczyna się od

powtarzających

się

się epizodów

ostrego

ostrego

zapalenia trzustki

zapalenia trzustki

, które mają zazwyczaj

, które mają zazwyczaj

przebieg łagodniejszy niż zapalenie pierwotne

przebieg łagodniejszy niż zapalenie pierwotne

Podział PZT



zwapniające PZT – najważniejszym
czynnikiem etiologicznym jest
alkohol;



białka soku trzustkowego ulegają
precypitacji pod wpływem
laktoferryny, tworząc czopy białkowe,
w których odkładają się sole wapnia

Podział PZT c.d.

Podział PZT c.d.



zaporowe PZT- efekt zaburzonego
odpływu soku trzustkowego na
skutek urazu bądź ucisku z zewnątrz:
guzy brodawki, zwężenia,blizny,
anomalie rozwojowe trzustki,
pseudotorbiele



wrodzone PZT

Objawy PZT

Objawy PZT



ból - nagły, wzmagający się po jedzeniu,

zlokalizowany w nadbrzuszu, promieniujący do

lewego podżebrza lub kręgosłupa (efekt wzrostu

ciśnienia w przewodach trzustkowych lub

niedokrwienia trzustki)



szybka utrata masy ciała z następowym

wyniszczeniem (następstwo zmniejszenia czynności

egzokrynnej trzustki i zaburzeń trawienia pokarmów

oraz obawy chorego przed jedzeniem nasilającym ból)



częste, tłuszczowe stolce (steatorrhea)



objawy dyspeptyczne ( wzdęcia, nudności, brak

łaknienia, niekiedy wymioty)



stany podżółtaczkowe/żółtaczka (rzadko)

Powikłania



cukrzyca (jawna lub utajona)



ropnie



torbiele



niedrożność jelit



wrzód trawienny



zwężenie przewodu żółciowego lub trzustkowego



zwężenie dwunastnicy

Podział morfologiczny

Podział morfologiczny

przewlekłego zapalenia trzustki

przewlekłego zapalenia trzustki



I stopień – zmiany nieznaczne

I stopień – zmiany nieznaczne



II stopień – zmiany średnio nasilone

II stopień – zmiany średnio nasilone



III stopień – zmiany bardzo

III stopień – zmiany bardzo

zaawansowane

zaawansowane



hipertroficzna

hipertroficzna

– trzustka powiększona,

– trzustka powiększona,

obrysy narządu zachowane

obrysy narządu zachowane



atroficzna

atroficzna

– masa narządu zanikła,

– masa narządu zanikła,

trzustka zniekształcona

trzustka zniekształcona

Zmiany w obrazie USG



powiększenie całego
narządu



obniżona
echogeniczność
trzustki



poszerzenie przewodu
Wirsunga



zwapnienia w miąższu
oraz złogi w
przewodzie Wirsunga



torbiele rzekome

Leczenie zachowawcze



ograniczenie podaży tłuszczów do 100 gram / dobę



podaż białka łatwo przyswajalnego



substytucja enzymów trzustkowych (w celu

lepszego wykorzystywania spożywanych pokarmów

u chorych z biegunkami i utratą masy ciała)



leczenie przeciwbólowe



żywienie pozajelitowe: wlewy glukozy i białka,

wyrównanie niedoboru potasu – u chorych z dużym

spadkiem masy ciała



środki anabolizujące u chorych wyniszczonych



insulina u cukrzyków

Wskazania do leczenia

operacyjnego

PZT

PZT



ból niepozwalający na normalne
funkcjonowanie



żółtaczka z powodu ucisku przez guz zapalny
na drogi żółciowe lub zwężenia p.ż.w.



niedrożność mechaniczna z powodu zwężenia
dwunastnicy



wodobrzusze lub wysięk opłucnowy
pochodzenia trzustkowego



podejrzenie neo złośliwego



nadciśnienie wrotne, przetoki, torbiele

Leczenie operacyjne PZT

Leczenie operacyjne PZT



Operacja Puestowa

Operacja Puestowa

Leczenie operacyjne PZT

Leczenie operacyjne PZT



Zespolenie omijające

Zespolenie omijające



żołądkowo – jelitowe

żołądkowo – jelitowe



jelitowo – przewodowe

jelitowo – przewodowe

Techniki endoskopowe

Techniki endoskopowe

Leczenie paliatywne

Leczenie paliatywne



Operacje wyłączające ból - neuroliza

Operacje wyłączające ból - neuroliza

Chirurgiczne choroby

Chirurgiczne choroby

trzustki

trzustki



Ostre zapalenie trzustki

Ostre zapalenie trzustki



Przewlekłe zapalenie trzustki

Przewlekłe zapalenie trzustki



Torbiele

Torbiele



Nowotwory

Nowotwory



Przewlekły ból związany z trzustką

Przewlekły ból związany z trzustką

[ urazy, wady wrodzone,

[ urazy, wady wrodzone,

cukrzyca ]

cukrzyca ]

Torbiele trzustki

Torbiele trzustki



torbiele rzekome -

torbiele rzekome -

75%

75%



są następstwem nagromadzenia płynu w

są następstwem nagromadzenia płynu w

jamie pozapalnej, pomartwiczej lub

jamie pozapalnej, pomartwiczej lub

pokrwotocznej, powikłaniem zapalenia

pokrwotocznej, powikłaniem zapalenia

trzustki, efektem urazu brzucha z

trzustki, efektem urazu brzucha z

bezpośrednim uszkodzeniem miąższu

bezpośrednim uszkodzeniem miąższu

trzustki i krwotokiem

trzustki i krwotokiem



Torbiele prawdziwe –

Torbiele prawdziwe –

rzadkie,

rzadkie, posiadają

wyściółkę z nienowotworowego nabłonka

gruczołowego,

najczęściej w zespołach

najczęściej w zespołach

torbielowatości narządowej

torbielowatości narządowej

Budowa i lokalizacja

Budowa i lokalizacja



wśród tkanki gruczołowej, częściej w

wśród tkanki gruczołowej, częściej w

okolicy ogona

okolicy ogona



ściana zbudowana z tkanki włóknistej i

ściana zbudowana z tkanki włóknistej i

ziarninowej, zawierającej nacieki

ziarninowej, zawierającej nacieki

zapalne, wylewy krwawe,

zapalne, wylewy krwawe,

hemosyderynę, złogi wapnia i

hemosyderynę, złogi wapnia i

kryształy cholesterolu

kryształy cholesterolu



zawartość - masy martwicze lub płyn

zawartość - masy martwicze lub płyn

bogaty w enzymy trzustkowe

bogaty w enzymy trzustkowe

Obraz kliniczny

Obraz kliniczny



Najczęściej

Najczęściej

bezobjawowe,

bezobjawowe,

wykrywane

wykrywane

przypadkowo jako

przypadkowo jako

niebolesny guz

niebolesny guz

nadbrzusza

nadbrzusza



Amylaza w normie

Amylaza w normie



Niekiedy

Niekiedy

osłabienie,

osłabienie,

przemijające bóle

przemijające bóle

Diagnostyka obrazowa

Diagnostyka obrazowa

Powikłania

Powikłania



zakażenie

zakażenie



krwotok do

krwotok do

torbieli

torbieli



przetoka

przetoka



zewnętrzna

zewnętrzna



wewnętrzna

wewnętrzna

Leczenie

Leczenie



drenaż wewnętrzny

drenaż wewnętrzny



operacja Jurasza

operacja Jurasza

Leczenie

Leczenie



Drenaż zewnętrzny

Drenaż zewnętrzny

Chirurgiczne choroby

Chirurgiczne choroby

trzustki

trzustki



Ostre zapalenie trzustki

Ostre zapalenie trzustki



Przewlekłe zapalenie trzustki

Przewlekłe zapalenie trzustki



Torbiele

Torbiele



Nowotwory

Nowotwory



Przewlekły ból związany z trzustką

Przewlekły ból związany z trzustką

[ urazy, wady wrodzone,

[ urazy, wady wrodzone,

cukrzyca ]

cukrzyca ]

Nowotwory

Nowotwory

Podział

Podział



90% - gruczolakorak przewodowy

90% - gruczolakorak przewodowy



guzy neuroendokrynne (insulinoma,

guzy neuroendokrynne (insulinoma,

glukagonoma, vip-oma, gastrinoma

glukagonoma, vip-oma, gastrinoma

etc.)

etc.)



1% - łagodne guzy torbielowate

1% - łagodne guzy torbielowate

(surowicze, śluzowe)

(surowicze, śluzowe)

Rak trzustki

Rak trzustki



Rosnąca częstość i umieralność

Rosnąca częstość i umieralność



Roczna zachorowalność 10/ 100.000

Roczna zachorowalność 10/ 100.000



♀

♀

=♂

=♂



3. co do częstości nowotwór przewodu

3. co do częstości nowotwór przewodu

pokarmowego

pokarmowego



Choroba ludzi starych, szczyt zachorowań

Choroba ludzi starych, szczyt zachorowań

60-80 lat

60-80 lat



3% wszystkich nowotworów złośliwych

3% wszystkich nowotworów złośliwych



U 80% chorych z rakiem trzustki występuje

U 80% chorych z rakiem trzustki występuje

cukrzyca

cukrzyca

Rak trzustki – czynniki

Rak trzustki – czynniki

ryzyka

ryzyka



palenie tytoniu

palenie tytoniu



nadużywanie alkoholu

nadużywanie alkoholu



przewlekłe zapalenie trzustki (?)

przewlekłe zapalenie trzustki (?)



cukrzyca (2-3 lata przed)

cukrzyca (2-3 lata przed)



dieta: tłuszcze + mięso

dieta: tłuszcze + mięso



czynniki genetyczne (BRCA-2)

czynniki genetyczne (BRCA-2)



zwiększone BMI

zwiększone BMI



ekspozycja na aminy

ekspozycja na aminy

Lokalizacja

Lokalizacja



głowa trzustki 60-70%

głowa trzustki 60-70%



trzon 15-20%

trzon 15-20%



ogon 5%

ogon 5%



cały gruczoł 20%

cały gruczoł 20%

Objawy

Objawy



Późne i mało charakterystyczne

Późne i mało charakterystyczne



utrata masy ciała -90%



ból -75%



brak łaknienia -60%



niedożywienie -75%



hepatomegalia -65%



świąd skóry -40%



objaw Courvoisiera -30%



cukrzyca -15%



bolesność uciskowa brzucha -20%



wyczuwalny guz -10%



wodobrzusze -5%



źółtaczka -6%

Diagnostyka

Diagnostyka



CT

CT



ECPW

ECPW



EUS

EUS



Laparoskopia diagnostyczna

Laparoskopia diagnostyczna



Marker : CA 19-9

Marker : CA 19-9

Rokowanie

Rokowanie



zmiana ograniczona do trzustki,

zmiana ograniczona do trzustki,

resekcyjna – przeżycie średnie 17

resekcyjna – przeżycie średnie 17

miesięcy

miesięcy



zmiana miejscowo zaawansowana,

zmiana miejscowo zaawansowana,

nieresekcyjna – przeżycie średnie 8-9

nieresekcyjna – przeżycie średnie 8-9

miesięcy

miesięcy



obecność przerzutów – przeżycie średnie

obecność przerzutów – przeżycie średnie

4-6 miesięcy

4-6 miesięcy



przeżycie 5 – letnie

przeżycie 5 – letnie





ok. 5%

ok. 5%

Leczenie

Leczenie



radykalne: resekcja + radioterapia +

radykalne: resekcja + radioterapia +

chemioterapia

chemioterapia



paliatywne: zespolenie omijające,

paliatywne: zespolenie omijające,

stent, brachyterapia

stent, brachyterapia

Leczenie

Leczenie



Pankreatoduodenektomia sposobem Whipple’a

–

–

wycięcie odźwiernika, pęcherzyka żółciowego,
dwunastnicy, głowy trzustki, obwodowego odcinka PŻW



Operacja Longmire – Traverso

Operacja Longmire – Traverso

( resekcja głowy trzustki z

( resekcja głowy trzustki z

pozostawieniem odźwiernika)

pozostawieniem odźwiernika)



Resekcja ogona trzustki (najczęściej

Resekcja ogona trzustki (najczęściej

połączona ze splenektomią)

połączona ze splenektomią)