KŁĘBUSZKOWE ZAPALENIA NEREK

DIAGNOSTYKA I LECZENIE

Dr med. Beata Sulikowska

Katedra i Klinika Nefrologii

i Chorób Wewnętrznych

Akademia Medyczna Bydgoszcz

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

DEFINICJA:

Jest to choroba o podłożu
immunologicznym, niekiedy
genetycznym.

Pierwotnie

zmiany dotyczą samych

kłębuszków nerkowych,

powodując w

nich szereg zmian morfologicznych i
czynnościowych.

Wtórnie

, dochodzi do zmian

cewkowo-

śródmiąższowych

, a ich stopień

zaawansowania decyduje o przebiegu
choroby.

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Zmiany dotyczą:
pierwotnie - kłębuszków,
wtórnie - cewek i śródmiąższu.

KŁĘBUSZKOWE CHOROBY NEREK

IMMUNOLOGICZNE
NIEIMMUNOLOGICZNE
(glomerulonephritis)
(glomerulopathy)

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Czynniki immunologiczne:

- p.ciała przeciw błonie podstawnej

- odkładanie się krążących
kompleksów

- p.ciała ANCA

- p.ciała przeciw komórkom
śródbłonka

Uwarunkowania genetyczne:

- Zespół Alporta

- choroba cienkich błon
- rodzinny niedobór lecytyno-
cholesterolo-acyltransferazy

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Czynniki nieimmunologiczne:

- cukrzyca
- nadciśnienie tętnicze
- verotoksyna w przebiegu infekcji
E.coli

- leki
- krioglobulinemia

- skriobawica

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

PODZIAŁ:

Etiologiczny:
- pierwotne i wtórne

Przebieg kliniczny:
- ostry
- gwałtownie postępujący
- przewlekły

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Typy patomorfologiczne KZN:

-submikroskopowe MC

- ogniskowe i/lub segmentalne szkliwiejące
kzn FSGS

- błoniaste kzn MN

- ostre rozplemowe wewnątrzwłośniczkowe
kzn

- gwałtownie postępujące kzn RPGN

- bloniasto-rozplemowe
(mezangiowłośniczkowe) MPGN

- nefropatia IgA

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Objawy kliniczne występujące w KZN:

- nadciśnienie tętnicze

- obrzęki

- skąpomocz/bezmocz
- bóle w okolicy lędźwiowej

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Odchylenia od normy w badaniach
laboratoryjnych:

- izolowany białkomocz (DUB) < 3,5
g/dobę

- zespół nerczycowy a. DUB> 3,5 g
b. lipiduria
c.
hipoalbuminemia
d. hiperlipidemia
e. nadkrzepliwość

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Odchylenia od normy w badaniach
laboratoryjnych:

- zespół nefrytyczny a. krwinkomocz

b. leukocyturia

c. białkomocz
(DUB) < 3,5 g/dobę

- nawracający krwiomocz
- stężenie kreatyniny prawidłowe lub
podwyższone

- niedokrwistość

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Przebieg KZN:

OSTRY

- nagły początek

- spadek filtracji kłębuszkowej-
bezmocz/skąpomocz

- przewodnienie

- wysokie ciśnienie tętnicze
- w bad. dodatkowych: zespół nefrytyczny

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Przebieg KZN:

GWAŁTOWNIE POSTĘPUJĄCE:

- szybkie pogorszenie funkcji nerek

 GFR o 50 % w ciągu 3 miesięcy

- nadciśnienie tętnicze
- przewodnienie i spadek diurezy

- w bad. dodatkowych- zespół
nefrytyczny

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Przebieg KZN:

PRZEWLEKŁE

- nadciśnienie

- obrzęki

- stopniowe pogarszanie się funkcji
nerek (lata)

- bad. laboratoryjne: a. zespół
nerczycowy
b. izolowany
białkomocz
c. krwinkomocz

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Przygotowanie pacjenta do leczenia:

- wykluczenie wtórnych przyczyn KZN
uwaga na zespół paraneo !

- wykluczenie HBV, HCV, HSV, CMV, HIV

- wykluczenie ognisk zakażenia: rtg
klatki, zęby,
nosogardziel, zmiany
ropne na skórze
zmiany zapalnych żołądka
i XII-cy

- określenie stopnia uszkodzenia nerek:
a. kreatynina i klirens endogennej
kreatyniny
b. ocena wielkości nerek i grubość kory

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Przygotowanie pacjenta do leczenia:

- ocena stanu klinicznego
a. Stan psychiczny i biologiczny chorego
b. Uzyskanie prawidłowej kontroli
ciśnienia tętniczego
- metody niefarmakologiczne i
farmakologiczne
c. Kontrola stanu przewodnienia
- ograniczenie podaży soli i wody
- ostrożnie z lekami moczopędnymi
- BIOPSJA NERKI

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

BIOPSJA NERKI:

- decyduje o ostatecznym rozpoznaniu

- określa stan morfologiczny

- określa typ odczynu w nerce

- ocena stopnia aktywności i
przewlekłości w nerce

- w połączeniu z obrazem klinicznym
decyduje
o sposobie leczenia lub zaniechaniu
leczenia
immunosupresyjnego

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

LECZENIE KZN pierwotnych:

leczenie immunosupresyjne:

- postępowanie ostrożne u ludzi starszych
(możliwość rozwoju zmian nowotworowych)

- w przypadku rozwijającej się niewydolności nerek
nie należy przerywać gwałtownie leczenia

(ryzyko progresji niewydolności)

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Leczenie KZN uzupełniające:

- terapia nadciśnienia tętniczego: ACEi,
blokery
receptora AT 1

- hipolipemizujące- statyny i fibraty

- dieta z ograniczeniem białka w zespole
nerczycowym
(1-1,2 g/kg m.c + wartość DUB)

- dieta hipoalergiczna w nefropatii IgA

- ograniczenie spożycia soli

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Leczenie immunosupresyjne:

- glikokortykoidy (prednison początkowo i.v.,
następnie p.o.)

- cyklofosfamid

- cyklosporyna

- chlorambucil

- azatiopryna

-Cell- cept

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Leczenie KZN wspomagające do immunosupresyjnego:

- plazmaferaza w przypadku

RPGN

- wielonienasycone kwasy tłuszczowe (olej rybi)-

IgA

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Podczas leczenia immunosupresyjnego
należy:

- bardzo powoli redukować dawkę
sterydów

- nie odstawiać leczenia z dnia na dzień

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

Podczas leczenia immunosupresyjnego
należy:
- kontrolować morfologię

- leukopenia

-
trombocytopenia

- leczyć infekcje

-

antybiotykoterapia
-
hospitalizacja ?!

- monitorować ciśnienie tętnicze i stan
nawodnienia
- kontrolować stan psychiczny pacjenta

- depresja

- unikać leków nefrotoksycznych

-

cefalosporyny
-
aminoglikozydy
-
moczopędne

BEATA
SULIKOWSKA

Kłębuszkowe zapalenia

nerek

PIŚMIENNICTWO:
1. Kłębuszkowe zapalenia nerek-
rozpoznanie i
leczenie pod red. M. Krzymańskiego i B.
Rutkowskiego
1994
1. Choroby nerek pod red. T. Orłowskiego
wyd. IV
2. Nefrologia praktyczna pod red. Z.
Hrubego
3. Standarty w nefrologii pod red. B.
Rutkowskiego i
S. Czekalskiego 2001
4. Interna Harrisona wyd. XIV 2001