Kłębuszkowe zapalenie nerek (Glomerulonephritis)
Patomechanizm
Proces chorobowy dotyczy kłabuszka nerki - czyli tej części, która bezpośrednio odpowiada za jej funkcję filtracyjną, czyli oczyszczającą organizm z produktów przemiany materii.
Ze względu na przebieg wyróżnia się ostre, podostre i przewlekłe zapalenie kłębuszków nerkowych. Ze względu na patomechanizm wyróżnia się zapalenie poinfekcyjne, na tle immunologicznym, jako element choroby układowej (np. tocznia, cukrzycy, choroby naczyń) i wreszcie - jako jednostkę idiopatyczną, kiedy nie można aktualnie dostępnymi metodami ustalić etiologii i mechanizmu choroby.
Grupy ryzyka
Niektóre postacie chorób kłebuszka są dziedziczne. Szczególnie narażone są te osoby, które przebyły zakażenie streptokokami oraz zażywające niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Objawy i rozpoznanie
Objawy ostrego zapalenia nie sprawiają trudności diagnostycznych - pojawiają się obrzęki na twarzy, zwłaszcza w obrębie powiek (które pojawiają się rano i mają tendencję do zanikania w ciągu dnia). Pojawia się krwiomocz. Jednocześnie zmniejsza się ilość oddawanego moczu.
Przewlekłe schorzenie kłębuszków może rozwinąć się podstępnie, przy nieznacznie nasilonych objawach, nie sugerujących bezpośrednio choroby nerek. Obserwuje się między innymi: łatwe męczenie się chorego, brak apetytu, nudności i skurcze mięśni, zwłaszcza w nocy.
W badaniach laboratoryjnych stwierdza się z reguły białkomocz (obecność protein osocza w moczu), krwinkomocz (obecność krwinek czerwonych w moczu). Badania osocza krwi określające poziom kreatyniy i tzw. reszty azotowej są dobrym miernikiem zachowania filtracyjnej (oczyszczającej) funkcji nerek. Przydatne w ustaleniu rozpoznania są badania obrazowe, takie jak USG nerek czy urografia. Często konieczne jest wykonanie punkcji nerek i pobranie matriału do badań histopatologicznych.
Przebieg i powikłania
Przebieg choroby jest bardzo indywidualny. Ostre zapalenie może przejść samoistnie, nie powodując mierzalnego zaburzenia funkcji nerek.
W momencie wykrycia przewlekłej postaci zapalenia obserwuje się zwykle pewien stopień upośledzenia funkcji nerek. Stan taki może mieć wiele powikłań. Jednym z nich jest nadciśnienie tętnicze.
Jeżeli funkcja nerek jest upośledzona w stopniu, który zagraża życiu pacjenta, mówimy o schyłkowej niewydolności nerek w przebiegu zapalenia kłębuszków.
Leczenie i zapobieganie
Leczenie zapalenia kłębuszkowego zależne jest od jego etiologii (jeżeli uda się ustalić). Lekarz zaleca zwykle leki diuretyczne - zwiększające objętość wydalanego moczu, dietę bez soli, leki wpływające na układ immunologiczny (w wypadku gdy komponent ze strony tego układu ma swój udział w rozwoju schorzenia).
W leczeniu powikłań warto zwrócić uwagę na nadciśnienie, które bezwględnie wymaga kontroli i leczenia.
W krańcowym etapie niewydolnośći nerek konieczna jest dializoterapia - czyli zastąpienie funckji nerek w odtruwaniu organizmu.
W wypadku tej choroby nie ma żadnej skutecznej metody profilaktycznej.
Okresowe badania ogólne moczu mogą przyczynić się do szybszego wykrycia przewlekłych postaci zapalenia kłebuszkowego nerek i tym samym, dzięki wcześniej wdrożonemu leczeniu, ograniczyć stopień upośledzenia sprawności narządu.
(WP)