REHABILITACJA

MEDYCZNA I JEJ

SKŁADOWE

Kinga Kowalska
Zuzanna Potępska-
Kuźnik
Monika Wojtaszek

REHABILITACJA

MEDYCZNA

HISTORIA KONCEPCJI

REHABILITACJI

Od najdawniejszych czasów wiedziano,

iż ruch i ćwiczenia fizyczne wpływają
korzystnie na rozwój i sprawność
całego organizmu ludzkiego.

W dziele "O chirurgii" Hipokrates (ok.

460-377 p.n.e.) podaje, że "ćwiczenia
wzmacniają, a nieczynność osłabia
ciało".

Claudius Galen - sławny przedstawiciel

szkoły aleksandryjskiej (130-199 n.e.)
pisał na temat ruchu i pozytywnego
wpływu ćwiczeń na prawidłowy rozwój
człowieka. Dobroczynny wpływ ruchu i
ćwiczeń na zdrowie człowieka znany był
także w dawnej kulturze chińskiej i
japońskiej. W Europie w czasach
średniowiecznych potępiano kult ciała.

Henryk Ling (1776-1839)- uważany jest

za twórcę gimnastyki leczniczniczej.

W Anglii Francis Glisson (1597-1677)

anatom i fizjolog, propagował ćwiczenia

fizyczne przy leczeniu schorzeń kręgosłupa

i zniekształceń klatki piersiowej. Wprowadził

urządzenie, które stosuje się po dzień

dzisiejszy, do wyciągu mięśni i kręgów

szyjnych przy ich zmianach chorobowych -

nazywane pętlą Glissona.

Z początkiem XVI wieku lekarz wojsk

francuskich, Ambroży Pare po

amputacjach kończyn zaopatrywał chorych

w protezy. Jednocześnie prowadził z nimi

ćwiczenia fizyczne, dzięki którym chorzy

zdobywali umiejętności używania protez.

W Polsce historia rehabilitacji sięga XVI wieku, kiedy

to nadworny lekarz Stefan Batory, Wojciech
Oczko, wzorując się na C.Galenie, propaguje
leczenie ruchem.

Inicjatorem rehabilitacji ruchowej w Polsce był

chirurg Ludwik Bierkowski (1801-1860). W 1837 r.
w Krakowie zorganizował on zakład
gimnastyczno-ortopedyczny, w którym prowadził
gimnastykę leczniczą.

W Warszawie, w 1892 r., został otwarty Zakład

Gimnastyki Inwalidzkiej.

Po pierwszej wojnie światowej celem rehabilitacji

było przywrócenie osobom dotkniętym kalectwem
możliwie dużo z utraconych sprawności, aby
mogły one podjąć czynności zawodowe. Była to
zwłaszcza rehabilitacja zawodowa.

Szczególnie szybki rozwój rehabilitacji w

Polsce datuje się na lata po II wojnie
światowej. Olbrzymia liczba kalek, ofiar
wojny, ludzi w różnym wieku, wymagała
podjęcia działań na rzecz przywrócenia
tych osób społeczeństwu. Z czasem
rozwój metod rehabilitacyjnych umoż
liwił objęcie rehabilitacją także chorych i
niepełnosprawnych. Zaczęto patrzeć na
rehabilitację w aspekcie medycznym,
społecznym i zawodowym.

Rehabilitacja medyczna

Rehabilitacja medyczna przywraca sprawność

fizyczną, psychiczną , społeczną , utraconą

wskutek schorzeń i urazów, przez stosowanie

działań usprawniających i terapeutycznych.

Rehabilitacja medyczna jest dziedziną medycyny

zajmująca się przystosowaniem do normalnego

życia osób, które doznały przemijającej lub trwałej

utraty zdrowia. Rehabilitacja to przywrócenie

choremu jak największej sprawności. Ma szerokie

zastosowanie, bowiem jest wykorzystywana w

każdej dziedzinie medycyny. Zatem usprawnia się

nie tylko pacjentów z zaburzeniami ruchowymi, ale

również chorych kardiologicznie, neurologicznie i

po przebytych chorobach układu oddechowego.

obejmuje działania kompleksowe prowadzone

przez zespół rehabilitacyjny ale też z udziałem

różnorodnej grupy lekarzy specjalistów w

zakresie wielu specjalności. Dzięki takiemu

podejściu konkretny pacjent jest

diagnozowany i leczony w optymalny sposób.

Pod pojęciem rehabilitacja medyczna

(lecznicza) rozumie się postępowanie, które

umożliwia przyspieszenie procesu naturalnej

regeneracji i plastyczności (dla układu

nerwowego) oraz zmniejszenie następstw

ustrojowych i psychicznych spowodowanych

przez chorobę.

Rehabilitacja

Rehabilitacja jest złożonym, wieloetapowym i

wielowymiarowym procesem, zmierzającym do

maksymalnego usprawnienia jednostek dotkniętych

niepełnosprawnością. Usprawnienie to odbywa się na

drodze wielu profesjonalnych działań o charakterze

leczniczym, psychologicznym, pedagogicznym,

społecznym i zawodowym, przy istotnym

współudziale samych osób niepełnosprawnych.

Ostatecznym celem rehabilitacji jest osiągnięcie

najwyższego możliwego poziomu samodzielności i

niezależności osoby niepełnosprawnej, przejście z

pozycji biorcy na pozycje dawcy – osoby produktywnej

i tworzącej cenne społecznie wartości, a więc pełna

integracja ze społeczeństwem, znajdująca wyraz w

pełnym uczestnictwie w życiu społecznym.

Rehabilitacja w Polsce ma już olbrzymi, uznany w

świecie dorobek naukowy, jak też

doświadczenia w zakresie szkolenia

specjalistów dla rehabilitacji. To właśnie

specjaliści w zakresie rehabilitacji medycznej,

rehabilitacji ruchowej, fizjoterapeuci dobrze

wyszkoleni na poziomie szkolnictwa średniego,

wyższych studiów zawodowych i

magisterskich, pracownicy socjalni,

psycholodzy, logopedzi, ergoterapeuci,

technicy zaopatrzenia ortopedycznego,

pedagodzy specjalni stanowią o wielkiej

wartości naszej rehabilitacji i jej możliwościach.

Rehabilitacja powinna być wprowadzana

w okresie ostrym choroby, często

prawie jednocześnie z diagnostyką, a

zawsze równolegle z farmakoterapią.

Podstawowym wymogiem prawidłowego

prowadzenia rehabilitacji jest stała

współpraca i konsultacja między

lekarzem specjalistą w rehabilitacji

medycznej i lekarzami innych

specjalności. Właśnie w rehabilitacji,

niezależnie od pracy w zespole

rehabilitacyjnym – co jest wymogiem

podstawowym – konsylium lekarskie w

dalszym ciągu jest podstawową zasadą

postępowania lekarskiego i tylko wtedy

efekty rehabilitacji są najlepsze.

Podstawowa zasada w rehabilitacji, zasada

aktywnego uczestniczenia pacjenta w

rehabilitacji, czyli wymóg motywacji do

realizowania wspólnie ustalonego programu.

O jakości i sile rehabilitacji zawsze stanowi zespół

kompetentnych specjalistów tworzących zespół

rehabilitacyjny. Każdy członek zespołu

rehabilitacyjnego ma do zrealizowania, w jak

najlepszym zakresie część całościowego

programu rehabilitacji, zawsze w ścisłej

współpracy z pacjentem i innymi członkami

zespołu i pod kierunkiem lidera zespołu, którym

przeważnie jest lekarz specjalista w rehabilitacji

medycznej. Takie są bardzo dobre doświadczenia

naszej polskiej rehabilitacji i taki model należy

kontynuować i rozwijać przy zapewnieniu pełnych

praw ale i odpowiedzialności wszystkich

współpracowników.

Zespół rehabilitacyjny

Zespół rehabilitacyjny składa się ze specjalistów

medycznych i innych a w jego skład wchodzą:

• Lekarz specjalista w rehabilitacji medycznej,

• Fizjoterapeuta,

• Pielęgniarka,

• Psycholog kliniczny,

• Neuropsycholog,

• Logopeda,

• Pracownik socjalny,

• Terapeuta zajęciowy,

• Masażysta,

• Technik ortopedyczny,

• Pedagog.

Współcześnie zarówno różne formy aktywności

ru chowej, jak i rehabilitacji są elementami
wieloaspekto wego postępowania
medycznego, pedagogicznego i społecznego.
Aktywność fizyczna i rehabilitacja mają więc
wymiar

bio-psycho-społeczny, gdyż wpływają na

zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka oraz
na jego relacje z otoczeniem. Organizacja
wszelkich form aktywności ruchowej (sportu,
rekreacji, turystyki) i rehabilitacji
niepełnosprawnych odgrywa istotną rolę we
włączaniu tych osób w nurt życia społecznego
i ich integrację ze społeczeństwem.

Szeroko pojęta aktywność fizyczna i

rehabili tacja osób niepełnosprawnych
stwarza korzystną sytuację nie tylko
dla niwelowania przez te osoby
swego inwalidztwa, lecz służy
przeobrażeniu wartości, a tym
samym pomnażaniu szans na pełniej
sze uczestnictwo w życiu rodzinnym,
społecznymi zawodowym

Na początku nowego wieku

są realne perspektywy

rozwoju rehabilitacji

medycznej w Polsce.

Składają się na to dwa

czynniki: z jednej strony

świadomość

społeczeństwa a

zwłaszcza tej części, która

wymaga rehabilitacji

medycznej i rodzin tych

osób, które to doskonale

zdają sobie sprawę z tego,

jak wiele zyskują dzięki

rehabilitacji i że

rehabilitacja tak jak opieka

medyczna należy się

potrzebującym pacjentom.

Rozwój rehabilitacji medycznej w Polsce zależeć

będzie od poniższych uwarunkowań:

• zapotrzebowania na rehabilitację
• ustawodawstwa
• świadomości społeczeństwa
• jakości i liczebności specjalistycznej kadry

medycznej

• aktywności towarzystw naukowych
• bazy dla rehabilitacji szpitalnej, ambulatoryjnej i

środowiskowej

• znajomości rehabilitacji wśród lekarzy innych

specjalności

• aktywności organizacji i stowarzyszeń

pozarządowych

• likwidacji wszelakich barier rehabilitacji

Organizacja rehabilitacji wynika z zaleceń WHO, która

w roku 1970 uznała model podany przez Wiktora

Degę jako godny do naśladowania. Model ten

zakłada:

• Powszechność - to dostęp do rehabilitacji każdego, kto

jej potrzebuje. Do tego czasu była selekcja na tych co

mają szansę na zdrowie i na tych co jej nie mają.

• Wczesność zapoczątkowania - rehabilitację należy

rozpocząć równocześnie z zabiegami medycznymi, a nie

jak sądzono, że po całkowitym wyleczeniu.

• Ciągłość- rehabilitacja trwa tak długo, aż osiągniemy

najlepszy, możliwy skutek.

• Kompleksowość - równocześnie prowadzone są 4

rodzaje rehabilitacji:

a) Rehabilitacja medyczna - dokonywanie zabiegów

medycznych usprawniających organizm.

b) Rehabilitacja psychologiczna - usprawnianie stanu

ducha, ma ona iść w kierunku akceptacji sytuacji w jakiej

dana osoba się znalazła.

c) Rehabilitacja społeczna - akceptacja życia w

społeczeństwie z niepełnosprawnością

d) Rehabilitacja zawodowa - nauczenie nowego zawodu

albo przystosowanie do wykonywania dotychczasowego

zawodu w niepełnosprawności.

Wiktor Dega pisał i

powtarzał
wielokrotnie, że
„nieludzkim jest
uratowanie
człowiekowi życia a
potem pozostawienie
go samemu sobie.”

Ojcem i pionierem polskiej rehabilitacji jest prof. Wiktor

Dega (1896--1995), chirurg ortopeda, który w 1950 r.
Został kra jowym specjalistą do spraw rehabilitacji.
Polska szkoła rehabilitacji, stworzona przez tego lekarza,
cieszy się sza cunkiem na całym świecie. Uznaje ona
rehabilitację za integralną część podstawo wego leczenia
i wymaga od niej takich cech, jak: wczesność
zapoczątkowania, powszechność, kompleksowość i
ciągłość.

Według prof. W. Degi „rehabilitacja to zorganizowane

postępowanie zmierzające do ujęcia i uwzględ nienia
wszystkich potrzeb chorego, związanych z jego chorobą i
jej skutkami. A skutki choroby to nie tylko upośledzenie
fizyczne, czy reakcje psychicz ne – skutki te mają często
daleko idące znaczenie społeczne i zawodowe”6.
Zapoczątkowany proces rehabilitacji powinien być
kontynuowany do końca, tj. Aż do momentu, gdy chory
zdobędzie maksymal ną sprawność psychiczną i fizyczną.

TERAPIA ZAJĘCIOWA

TERAPIA ZAJĘCIOWA

Terapia zajęciowa jest to leczenie usprawniające oznacza

wykonywanie czynności różnego rodzaju, które zaleca

się pacjentom jako jeden ze środków leczniczych,

mających na celu przyspieszenie powrotu utraconej

funkcji narządu ruchu, a w przypadku zmian

nieodwracalnych – wyrobienie funkcji zastępczych. Jest

stosowana również jako rodzaj działań

terapeutycznych mających na celu ułatwienie

wykonywania podstawowych czynności życia

codziennego. Terapia zajęciowa jest uzupełnieniem lub

kontynuacją ćwiczeń , stosowanych w programie

usprawniania. Jej przewaga nad innymi metodami

terapeutycznymi polega na tym, że stawia przed

pacjentem konkretny cel wykonania pewnej pracy.

Wykonanie podjętej pracy daje pacjentowi

świadomość jego możliwości funkcjonalnych oraz

wpływa korzystnie na jego stan psychiczny.

Terapia zajęciowa jest działaniem wielokierunkowym opartym

na wykorzystaniu tkwiącego w każdym człowieku potencjału

rozwojowego mającego źródło w naturalnych siłach witalnych

organizmu, niezależnie od stopnia niesprawności. Daje

każdemu szansę wyrażenia siebie w dostępnej i

indywidualnej formie, określonej jego wewnętrznymi i

zewnętrznymi predyspozycjami. Pozwala na wybór takiej

formy twórczości, która odpowiada indywidualnym

zainteresowaniom.

Terapeuta zajęciowy pracując z pacjentem bądź podopiecznym

kształtuje w nim pewne postawy i za pomocą określonych

czynności wyucza go nowych umiejętności.

Kazimiera Milanowska podaje taką oto definicję terapii

zajęciowej:

Terapia zajęciowa – leczenie pracą, ergoterapia –

wykorzystuje różne formy pracy i rekreacji jako jedne ze

środków leczniczych mających na celu przyspieszenie

powrotu utraconych funkcji i sprawności, a w przypadkach

zmian nieodwracalnych wyrobienie funkcji zastępczych.

Terapia zajęciowa jest jedną z form leczenia usprawniającego

Formy organizacji zajęć w

terapii zajęciowej

• grupowa - polegająca na wykonywaniu

różnych bądź tych samych zadań przez

kilka osób; grupy mogą być tworzone

celowo lub powstawać samorzutnie.

• indywidualna – pacjent wykonuje

zadania specjalnie dla niego

przeznaczone przygotowane, dobrane

tak aby korygowały jego zaburzone

sfery w sposób indywidualny.

Klasyfikacja terapii

zajęciowej

RODZAJE

METODY

TECHNIKI

Rodzaje terapii zajęciowej

EROTERAPI

terapia

pracą,
terapia
poprzez
zajęcia
manualn
e

SOCJOTERAPIA
terapia

zaburzeń
zachowania i
zaburzeń
emocjonalny
ch w toku
spotkań
grupowych,
towarzyskich

ARTETERAPIA
terapia
sztuką,
kontakt
bierny lub
czynny ze
sztuką i
kulturą

METODY ERGOTERAPII

• Dziewiarstwo
• Hawciarstwo
• Tkactwo
• Krawiectwo
• Kaletnictwo
• Metaloplastyka
• Stolarstwo
• Ogrodnictwo
• Wikliniarstwo
• Garncarstwo i ceramika

• Hawciarstwo
• Tkactwo
• Krawiectwo
• Kaletnictwo
• Metaloplastyka
• Stolarstwo
• Ogrodnictwo
• Wikliniarstwo
• Garncarstwo i ceramika

METODY ARTETERAPII

• Rysunek
• Malarstwo
• Grafika
• Rzeźba
• Sztuki użytkowe
• Zdobnictwo i dekoratorstwo
• Muzykoterapia
• Biblioterapia
• Filmoterapia
• Teatroterapia
• Choreoterapia

METODY SOCJOTERAPII

• Ludoterapia-zabawoterapia
• Terapia ruchem
• Trening umiejętności społecznych
• Rekreacja

Technika terapii zajęciowej:
W terapii zajęciowej technika jest rozumiana jako

skonkretyzowane czynności praktyczne
wykonywane w określonym porządku, pozwalające
na uzyskanie określonego efektu oddziaływania
terapeutycznego.

Estetoterapia – terapia wykorzystująca kontakt z

pięknym otoczeniem, np. Spacery po lesie,
kontakt z przyrodą, wyjścia do teatru i galerii, itp.

Zajęcia ceramiczne są atrakcyjne zarówno dla

chłopców, jak i dziewcząt. Praca związana z
wytwarzaniem wyrobów ceramicznych służy:

• realizacji konkretnych celów,
• usprawnienie wielozmysłowe, a także ćwiczenia

koordynacji wzrokowo-ruchowej,

• potrzebę twórczego i aktywnego działania i

myślenia.

BASEN– zajęcia basenowe

stosowane są w ramach zajęć
rehabilitacyjnych, ale nie tylko.
W Domu Pomocy Społecznej
„Zameczek” w ramach zajęć
stosuje się elementy
nurkowania – jest to
ewenement w skali kraju.

Jest to jedyne miejsce w Polsce,

które zajmuje się nurkowaniem
osób niepełnosprawnych
intelektualnie.

Zajęcia basenowe

przeprowadzane są w formie

grupowych zabaw i

indywidualnych ćwiczeń w

zależności od stopnia ogólnej

sprawności. Wielu

uczestników od fazy „strachu

przed wodą” przeszło

już do etapu samodzielnego

utrzymywania się na

powierzchni.

PRACOWNIA
TURYSTYCZNA
wyjazd pod namiot

dla

wielu pełnosprawnych
osób jest czymś tak
banalnym, że trudno
go uznać za
ekscytującą przygodę.
Jednak trochę inaczej
sprawa przedstawia
się w przypadku osób
niepełnosprawnych.

DOGOTERAPIA

Stymulacja rozwoju

borykającego się z
niepełnosprawności
ą dziecka wymaga
stosowania
alternatywnych,
niekonwencjonalnyc
h metod. Jedną z
form terapii dzieci
niepełnosprawnych,
doskonale łączącą
rewalidację i zabawę
jest dogoterapia

DOGOTERAPIA

To metoda wykorzystująca w terapii kontakt z psem. W

czasie zajęć i zabaw spontaniczność i naturalna radość
psa, pozwala odczuć satysfakcję i sukces z
wykonywanych przez dziecko zadań, a nade wszystko
mobilizuje do podejmowania nowych wyzwań. Program
zajęć musi być jednak dostosowany do indywidualnych
potrzeb i możliwości dzieci. Rewalidacja z udziałem
psa obejmuje wielopłaszczyznowe oddziaływanie na
dziecięce zmysły: wzrok, słuch, dotyk, aktywizuje sferę
ruchową i werbalną, umożliwia ekspresję uczuć,
relaksację. Dzieci uczą się wymawiać imię psa, (choć
bywa niekiedy trudne), opanowują liczenie (bo łapy tak
fajnie się liczy).

Orientacja przestrzenna też lepiej „wchodzi”, jak kładzie się

piłkę przed psem i słyszy szczekanie za plecami, niż ogląda
to na obrazku. A ileż ciekawych psów można stworzyć z
kółek, kwadratów i trójkątów. Tym bardziej, że każdy
rysunek psu bardzo się podoba. Pies instynktownie modeluje
nieakceptowane zachowania dzieci. Nie podchodzi do tych,
które krzyczą, potrafią uderzyć lub dokuczyć, omija małych
„oszustów”. Dzieci szybko to zauważają i zaczynają
zmieniać swoje zachowania, by nie być pominiętym w
zabawie przez czworonoga. Poprzez kontakt z psem
doskonalą swoje umiejętności społeczne, kształtują
wrażliwość.

Doświadczenia pokazują, że gdy w zajęciach uczestniczy pies,

dzieci dłużej i chętniej ćwiczą, a wykonywanie zadań
wywołuje wiele radości. Pies potrafi skoncentrować na sobie
uwagę, zachęcić do zabawy, uatrakcyjnić długotrwałe
zajęcia, przełamać lęk przed kontaktem ze światem
zewnętrznym.

FIZYKOTERAPIA

FIZYKOTERAPIA- jest działem leczniczym
w którym stosuje się występujące w
przyrodzie naturalne czynniki fizyczne,
takie jak:

• czynniki termiczne

• promieniowanie Słońca (helioterapia)
oraz czynniki fizyczne wytworzone przez
różnego rodzaju urządzenia np:

• urządzenia dostarczające energii cieplnej

• prądów małej częstotliwości

• prądów wielkiej częstotliwości

• promieniowania świetlnego,
nadfioletowego, podczerwonego oraz

• ultradźwięków

Ciepłolecznictwo

• Łaźnia sucha

szafkowa

• Łaźnia sucha

rzymska

• Sauna
• Zabiegi cieplne

przy użyciu
parafiny

Ciepłolecznictwo-polega na

dostarczeniu do ustroju energii
cieplnej głównie drogą
przewodzenia i przenoszenia,
odróżnia zabiegi ciepłolecznicze
od innych zabiegów fizykalnych,
polegających również na
przekazywaniu ciepła np. drogą
promieniowania.

Wpływ bodźców na organizm zależy od

nastepujących czynników:

-natężenia bodźca, tzn. różnicy między

temperaturą bodźca a temperaturą
organizmu,

-okoliczności fizycznych towarzyszących

oddziaływaniu ciepła,

-możliwości termoregulacyjnych ustroju,
-czas działania bodźca,
-zmiany natężenia bodźca w czasie,
-powierzchni ciała, na którą działa bodziec

cieplny

-właściwości środowiska wchodzących w

bezpośredni kontakt ze skórą.

Leczenie zimnem

•

Zimne zabiegi
miejscowe

•

Zimne okłady lub
zawijania

•

Oziębienie przy użyciu
ciekłego chlorku etylu

•

Zabiegi miejscowe
przy użyciu gazów
chłodzących

•

KRIOTERAPIA

Leczenie zimnem-polega na

obniżeniu temperatury tkanek. W
zależności od rodzaju
zastosowanej metody oziębienie
tkanek zachodzi drogą
przewodzenia lub przenoszenia
ich energii cieplnej do użytego w
danej metodzie środowiska
oziębiającego o odpowiednio
niskiej temperaturze.

Wodolecznictwo

• Kąpiele
• Półkąpiele
• Natryski

Wodolecznictwo-zwane również

hydroterapią, jest działem lecznictwa
fizykalnego, w którym wykorzystuje się
oddziaływanie wody na ustój.
Właściwości fizyczne wody czynią ją
szczególnie przydatną do tych celów.
Może być ona stosowana we wszystkich
trzech jej stanach skupienia, a
mianowicie:

• Cieczy

• Lodu

• Pary wodnej

Światłolecznictwo

• Promieniowanie

podczerwone

• Promieniowanie

nadfioletowe

Światłolecznictwo-jest działem

fizykoterapii, w którym wykorzystuje
się promieniowanie podczerwone,
widzialne oraz nadfioletowe.

Helioterapia

Wykorzystywanie do

celów leczniczych
promieni
słonecznych.
Stanowi ważny
element w
całokształcie
leczniczego
postępowania
fizykalnego.

Energia promieniowania słonecznego

od niepamiętnych czasów jest
wykorzystywana przez człowieka w
celach leczniczych. Promieniowanie
słoneczne wykazuje widmo ciągłe i
zawiera w swym składzie:

• 59-65% promieniowania

podczerwonego,

• 33-40% promieniowania widzialnego,

• 1-2% promieniowania nadfioletowego

Biostymulacja promieniem

laserowym

Jest to jeden z nowych,

obecnie rozwijających
się działów
fizykoterapii, w
którym do celów
leczniczych
wykorzystuje się
promienie laserowe.

Wskazania:
-trudno gojące się rany i

owrzodzenia,

-utrudnione zrastanie

się kości,

-choroby

zwyrodnieniowa
stawów,

-zapalenia

okołostawowe

-zapalenie ścięgien,
-trądzik pospolity,
-neuropatia cukrzycowa,
-nerwobóle nerwów

obwodowych

Przeciwwskazania:
Szczególną

ostrożność należy
zastosować w
stanach
nowotworowych i
zagrożenia
nowotworowego.

Elektrolecznictwo

• Prąd stały
-galwanizacja
-jonoforeza
-kąpiele elektryczno-wodne

• Prądy małej

częstotliwości

-elektrostymulacja
-impulsy prostokątne
-impulsy trójkątne

• Prądy średniej

częstotliwości

-prądy interferencyjne
-sterointerferencyjne

Elektrolecznictwo

-lub elektroterapią nazywa się

dział lecznictwa fizykalnego w którym wykorzystuje
się do celów leczniczych prąd stały oraz prądy
impulsowe małej i średniej częstotliwości.

Prąd stały-prąd elektryczny, który w czasie przepływu

nie zmienia kierunku ani natężenia.

Prądy małej częstotliwości-pojęcie to jest bardzo

ogólne i obejmuje wiele prądów o różnym cechach
charakterystycznych i różnym działaniu biologicznym.

Prądy średniej częstotliwości-słabsze oddziaływanie

na receptory czuciowe skóry, ograniczony wpływ
elektrochemiczny na tkanki, lepsze przenikania
prądów w głąb tkanki.

Elektrodiagnostyka

• Metody jakościowe
• Metody ilościowe
• Galwanopalpacja

Elektrodiagnostyka-umożliwia badania

pobudliwości nerwów i mięśni przy użyciu
prądu stałego i prądów impulsowych. Celem
elektrodiagnostyki jest wykazanie zmian
pobudliwości, zachodzących w układzie
nerwowo-mięśniowym w stanach
chorobowych. Metody elektrodiagnostyczne
można podzielić na:

• Metody jakościowe-polegają na obserwacji

rodzaju skurczu mięśnia w odpowiedzi na
określony impuls elektryczny.

• Metody ilościowe-oparte na ilościowym

określeniu wielkości fizycznych, które
stanowią miarę pobudliwości mięśnia.

Prądy elektromagnetyczne

wielkiej częstotliwości

• Arsonwalizacja
• Diatermia

krótkofalowa

• Diatermia

mikrofalowa

Istotą oddziaływania pola

elektromagnetycznego wielkiej
częstotliwości jest wytworzenie w
tkankach ciepła. Z tego też powodu
zabiegi, w których na tkanki ustroju
oddziałują elektryczne, magnetyczne i
elektromagnetyczne pola wielkiej
częstotliwości, noszą nazwę diatermii,
czyli głębokiego przegrzania. W zależności
od wielkości fali, odpowiadającej danej
częstotliwości drgań elektrycznych,
wyróżnia się diatermię krótkofalową i
mikrofalę.

Pole magnetyczne

• Magnetoterapia
• Magnetostymulacja

Stosowanie w lecznictwie pola magnetycznego

podzielono na:

-statyczne,
-dynamiczne.
Źródłem statycznego pola magnetycznego są

różnego rodzaju magnesy. Dynamicznymi
nazywa się pola magnetyczne indukowane
przez prąd elektryczny płynące w
przewodniku. Mogą to być pola stałe,
indukowane przez prąd elektryczny, oraz
różnego rodzaju impulsowe pola zmienne.
Przebieg zmian impulsów pola
magnetycznego zależy oczywiście od zmian
prądu płynącego przez przewodnik.

Ultradźwięki

Nazywa się drgania

mechaniczne o
częstotliwości
przekraczającej
granicę
słyszalności ucha
ludzkiego.

Wskazania:
-bóle pleców i krzyża,
-zespoły bólowe rwy

kulszowej,

-choroba

zwyrodnieniowa
stawu biodrowego,

-zespół bolesnego

karku,

-zespół bolesnego

łokcia,

-ostroga kości

piętowej,

Przeciwwskazania:
-nowotwory i stany po

ich operacyjnym
usunięciu,

-ciąża,
-czynne procesy

gruźlicze,

-skazy krwotoczne,
-niewydolność krążenia,
-zaburzenia rytmu

serca,

-zakrzepowe zapalenie

żył,

KINEZYTERAPIA

Składowa rehabilitacji-

Kinezyterapia

• Kinezyterapia to

leczenie ruchem.
Inne, mniej
profesjonalne
określenia, to
gimnastyka lecznicza
lub ćwiczenia
usprawniające.
Kinezyterapia jest
jedną z metod

fizjoterapii

Stosowanie Kinezyterapii!

• Dysfunkcje

narządu ruchu,

• Przy zespołach

bólowych
kręgosłupa,

• Udary mózgowe,
• Choroby ukł.

oddechowego,

• Po zawle serca,

Stosowanie Kinezyterapii!

• Bóle krzyża,
• Przed porodem,
• Wady postawy,
• Po zabiegach,
• Bóle stawu

rzepkowo
udowego,

• Tendiopatie,

Cele stosowania

Kinezyterapii:

•

Poprawa utraconej
funkcji,

•

Przywrócenie
poprawnej mechaniki,

•

Zapobiega
powikłaniom w ukł.
krążenia i oddychania,

•

Umożliwia prawidłowy
przebieg procesów
przebudowy tkanek
po urazach,

Reakcja organizmu na

Kinezyterapię:

• Zwiększenie siły

mięśniowej,

• Poprawa zakresu

ruchu,

• Zmniejszenie

dolegliwości
bólowych,

• Poprawa

elastyczności i
napięcia tkanek
miękkich,

Reakcja organizmu na

Kinezyterapię:

• Poprawa wydolności

krążeniowo-
oddechowej,

• Zwiększanie

wydzielania mazi
stawowej,

• Hamowanie odruchów

patologicznych,

• Sprawnniejsze gojenie

tkanek

Kinezyterapię dzieli się na:

• miejscową, w której

wszystkie
oddziaływania
dotyczą
bezpośrednio
narządu zmienionego
chorobowo, a ich
dobór zależy od
stanu funkcjonalnego
i zamierzonego celu

• ogólną - ćwiczenia

nie objętych
chorobą części
ciała

Metody

kinezyterapeutyczne!

• metody kinezyterapeutyczne - bardzo

efektywne, specjalistyczne sposoby
aplikowania ruchu, często
rozbudowane o część diagnostyczną,
korzystające ze specyficznych technik,
stworzone w oparciu o najnowszą
wiedzę z zakresu anatomii i fizjologii,
biomechaniki. Opracowane z myślą o
usuwaniu określonych dysfunkcji.

Metody mechaniczne:

• Metoda Cyriaxa
• Metoda Dobosiewicza
• Metoda Hoppe
• Metoda Kaltenborna-Evjentha
• Metoda Karskiego
• Metoda Klappa
• Metoda Kostewicza
• Metoda Majocha
• Metoda McKenzie
• Metoda Siwka-Tylmana

Metody neurofizjologiczne:

• Metoda Brunkow
• Metoda NDT Bobath
• Metoda PNF
• Metoda Vojty

Metody edukacyjne:

• Metoda Ayres
• Metoda Domana
• Metoda Petö
• Metoda Pilatesa

Ćwiczenia samodzielne

– ćwiczenia

wykonywane
samodzielnie przez
pacjenta pod
nadzorem
fizjoterapeuty, który
ustala rodzaje ćwiczeń
indywidualnie dla
każdego pacjenta na
podstawie wskazówek
lekarza i pacjenta.

Ćwiczenia na

przyrządach

• – ćwiczenia siłowe

pod nadzorem
fizjoterapeuty z
wykorzystaniem
urządzeń do
wzmacniania
odpowiednich grup
mięśni pracujących
w najbardziej
korzystnych
ustawieniach ciała.