c.d. Wojna w Zatoce

Perskiej

• Pod koniec października 1990 r.

Amerykanie dysponowali w Arabii
Saudyjskiej kompletnym XVIII
Korpusem Powietrznodesantowym
(97 tys. żołnierzy) oraz najsilniejszym
od czasów II wojny światowej
zgrupowaniem marines.

• Do Arabii Saudyjskiej szybko napływały

oddziały arabskie.

• 6 sierpnia wylądował oddział egipski (2 tys.

żołnierzy), oddział marokański (1200

żołnierzy).

• Amerykanom zależało na zaangażowaniu

oddziałów arabskich ze względów politycznych.

• Po negocjacjach Waszyngton anulował dług

egipski sięgający 7 miliardów dolarów.

• W zamian Egipt podniósł liczebność swojego

kontyngentu do 35 tysięcy żołnierzy.

• Syria wysłała 1200 żołnierzy.

• Duże znaczenie polityczne i propagandowe

miało odtworzenie na emigracji sił kuwejckich.

• Jedyny oddział kuwejcki, który zdołał wycofać

się do Arabii Saudyjskiej w dniu irackiej agresji

przeformowano w brygadę pancerną i

wyposażono w jugosłowiańskie czołgi T-84.

• Masowy napływ ochotników umożliwiał

sformowanie pięciu lekkich brygad piechoty.

• Kuwejcka kadra dowódcza był nieliczna i nie

miała doświadczenia bojowego.

• Dlatego większość oddziałów kuwejckich

dowodzona była przez doradców

amerykańskich.

• Francja nie zajęła początkowo stanowiska w

sprawie zaangażowania swoich wojsk do obrony

Arabii Saudyjskiej.

• Francuzi tradycyjnie wyczuleni byli na wszelkie

przejawy dominacji amerykańskiej. Poza tym przez

wiele lat Paryż utrzymywał dobre stosunki z

Bagdadem.

• Dopiero w połowie września prezydent Mitterand

zapowiedział skierowanie do Arabii 4 tysięcy

żołnierzy ze wsparciem lotniczym.

• Kontyngent francuskie osiągnął w sumie liczebność

14 tysięcy żołnierzy.

• Francuzi zaskoczyli wszystkich doskonałą

organizacją transportu i zabezpieczenia

logistycznego.

• W. Brytania bez zastrzeżeń poparła USA.

• Pod koniec października 1990 r. w Arabii

stacjonowało około 240 tysięcy

żołnierzy koalicji, dysponujących

najnowocześniejszą techniką wojskową i

silnym wsparciem lotniczym.

• Wody Zatoki Perskiej patrolowały duże

zespoły floty.

• Siły te mogły odeprzeć uderzenie wojsk

irackich skoncentrowanych w Kuwejcie.

• Historia konfliktów zbrojnych dowiodła, że

dowodzenie wojskami koalicji zawsze
prowadziło do niebezpiecznych spięć i
konfliktów, powstawanie urażonych ambicji.

• Koalicyjne siły zbrojne należało złączyć w

całość zdolną do sprawnego współdziałania.

• Tworzyły je kontyngenty państw o odmiennej

kulturze, tradycji, doświadczeniach
wojskowych.

• Kraje arabskie, których obecność w koalicji

miała ogromne znaczenie propagandowe i

polityczne, zazdrośnie strzegły swej

niezależności, a każdą próbę

podporządkowania dowództwu

amerykańskiemu gotowe były traktować jako

zamach na suwerenność.

• Swoje zastrzeżenia do takiego rozwiązania

zgłaszali też Francuzi.

• W tej sytuacji ustalenie struktury dowodzenia

stanowiło decyzję wojskową jak i polityczną.

• Nie było możliwe przyjęcie zasady, że

dowodzi ten, kto daje najwięcej wojsk.

• Kiedy przybyły pierwsze oddziały

Amerykańskie, Saudyjczycy uważali, że

powinny one podlegać decyzjom

miejscowych władz i dowództw.

• Dla Amerykanów takie rozwiązanie było nie

do przyjęcia.

• Amerykanie zaproponowali koalicjantom

utworzenie połączonych sił zbrojnych

podporządkowanych dowództwu

wojskowemu ONZ podlegającemu

bezpośrednio Radzie Bezpieczeństwa.

• Wywołało to sprzeciw krajów arabskich,

które oświadczyły, że ich wojska mogą

podlegać tylko dowództwu narodowemu.

• We wrześniu 1990 r. król Arabii zażądał

mianowania go naczelnym wodzem sił
koalicji.

• Ze względów grzecznościowych propozycja

króla została wstępnie zaakceptowana.

• USA zaproponowało wówczas rozwiązanie

kompromisowe oparte na doświadczeniach
wojny w Wietnamie, gdzie wojska
amerykańskie walczyły pod dowództwem
amerykańskim, południowowietnamskie pod
dowództwem południowowietnamskim…

• Szczegóły operacji ustalano na najwyższym

szczeblu.

• W ciągu kilku dni osiągnięto

porozumienie.

• Uzgodniono, że kontyngenty narodowe

będą podporządkowane swoim
narodowym dowódcom.

• Ponieważ USA zobowiązało się do

obrony Arabii Saudyjskiej przed iracką
inwazją, król Fahd odstąpił od swojego
żądania.

• Utworzone zostały dwa równorzędne centra

dowodzenia: amerykańskie z gen. Schwarzkopfem i

saudyjskie z gen. Khalidem Bin al-Saudem, dowódcą

wojsk saudyjskich.

• Generał Schwarzkopf był naczelnym dowódcą wojsk

amerykańskich i koordynatorem wykorzystania

całości sił koalicji w wojnie z Irakiem, gen. Khalid

został mianowany jego pełnomocnikiem do spraw

koordynacji sił koalicji.

• Okazało się, że ten pomysł był pożyteczny.
• Jako zręczny polityk, człowiek doskonale znający

mentalność Arabów Khalid był niezwykle przydatny w

koordynowaniu działań kontyngentów państw

arabskich.

• Synchronizację działań na szczeblu operacyjnym

uzgadniano w Centrum Dowodzenia, Koordynacji i

Integracji Koalicji.

• Podobne rozwiązania przyjęto wobec

kontyngentu francuskiego i brytyjskiego.

• Podlegały one swoim dowódcom i władzom

narodowym, stamtąd też formalnie
otrzymywał rozkazy.

• Natomiast ich zadania uzgadniane były przez

Centrum Dowodzenia.

• Takie rozwiązanie było efektem kompromisu.
• Niosło za sobą niebezpieczeństwo

powstawania napięć, nieporozumień i przy
złej wioli jednej ze stron mogło spowodować
poważne trudności w koordynowaniu działań.

• Mocnym spoiwem sprzyjającym

utrzymywaniu dobrych kontaktów
była wspólnota interesów.

• Dla Saudyjczyków współpraca z

koalicją gwarantowała zachowanie
niepodległego bytu państwowego
zagrożonego przez Irak.

• Sprzymierzeni dysponowali dokładnymi

informacjami o rozmieszczeniu irackich
sił.

• Szeroko wykorzystywano rozpoznanie

satelitarne.

• Satelita obserwacji radiolokacyjnej

typu Lacrosse umożliwiał identyfikację
obiektów o wielkości od 90 cm nawet
przez pokrywę chmur, mgieł i dymów.

• Za pomocą Lacrosse wykrywano czołgi

maskowane przez Irakijczyków na terenach

pustynnych warstwą worków z piaskiem

oraz ruchome wyrzutnie Scud.

• Satelity przelatywały nad rejonem Zatoki

Perskiej dwa razy dziennie i aktualizowały

dane, które przekazywano do centrum

operacyjnego pod Waszyngtonem.

• Stąd po przetworzeniu były za

pośrednictwem łączności satelitarnej

odbiorcom nad Zatoką Perską.

scud

• W 1990 r. armia iracka dysponowała

imponującą liczbą sprzętu.

• 5000-6000 czołgów
• 1000 wozów bojowych
• 4000-5000 dział artylerii
• 2000-4000 dział przeciwlotniczych
• 160 śmigłowców bojowych
• 560-580 samolotów bojowych

• Siły zbrojne Iraku były armią o przewadze

elementu „chłopskiego”.

• Miasta dawały większość kadry oficerskiej.
• Takiego żołnierza trudno było nauczyć

obsługi sprzętu technicznego.

• Często stawał się bezradny w obliczu

niewielkiego nawet uszkodzenia.

• Wykazywał też mniejszą samodzielność na

polu walki.

• Poza tym charakteryzował się duża

odpornością fizyczną i słabą psychiczną.

• Ponadto, skłonnością do lekceważenia

obowiązków i tolerowania bałaganu.

• Iracki system dowodzenia był mocno

scentralizowany.

• Decyzje podejmował Saddam Husajn.
• Jedynie od Gwardii Republikańskiej

oczekiwano inicjatywy na polu walk.

• Taki system dowodzenia był podatny na

ciosy przeciwnika.

• Eliminacja nawet jednego ogniwa w

łańcuchu mogła powodować komplikacje.

• Większość sił koalicyjnych

skoncentrowanych jesienią 1990 r. na

terenie Arabii Saudyjskiej stanowiły

oddziały amerykańskie.

• Wg późniejszych obliczeń dawały one

82,3% potencjału rażenia wojsk

koalicji.

• Na oddziały krajów arabskich

przypadało 13,9%, Wielkiej Brytanii –

2,3%, Francji – 1% potencjału rażenia.

• Przed planistami stanęło trudne zadanie

takiego opracowania szczegółów
kampanii, które pozwoliłyby w pełni
wykorzystać możliwości każdego członka
koalicji na poziomie operacyjnym i
taktycznym oraz zintegrować różniące
się między sobą wojska koalicji w jedną
zwartą strukturę, zdolną do prowadzenia
błyskawicznych, zdecydowanych działań.

• 14 listopada 1990 r. podczas odprawy

dowódców gen. Schwarzkopf przedstawił
zebranym założenia powietrzno-lądowej
ofensywy przeciwko siłom irackim w Kuwejcie,
która otrzymała kryptonim „Pustynna Burza”.

• Operacja miała doprowadzić do wyzwolenia

Kuwejtu i zadania armii irackiej tak wielkich
strat, aby w przyszłości nie stanowiła
zagrożenia dla sąsiadów.

• Mocno podkreślono konieczność zniszczenia

Gwardii Republikańskiej – rdzenia sił
zbrojnych Iraku podpory rządów Husajna.

• „Pustynną Burzę” zamierzano przeprowadzić

w formie zmasowanego ataku sił

powietrznych, lądowych i morskich, zdolnego

w krótkim czasie sparaliżować iracką obronę.

• Uderzenie na siły irackie w Kuwejcie

zamierzano poprzedzić operacją powietrzną,

która miała obezwładnić iracki system

kierowania państwem i dowodzenia siłami

zbrojnymi, obniżyć zdolności bojowe

przeciwnika, zminimalizować możliwości

użycia przez niego broni chemicznej i

biologicznej, doprowadzić do zdobycia i

utrzymania panowania w powietrzu oraz

izolacji kuwejckiego terenu działań, przez

sparaliżowanie dowozu posiłków i

zaopatrzenia z głębi Iraku.

• Podstawą planu bitwy o Kuwejt był

klasyczny manewr polegający na związaniu
silnego nieprzyjaciela atakiem frontalnym z
równoczesnym oskrzydleniem go przez silną
grupę manewrową wychodzącą na tyły
obrony i odcinającą przeciwnikowi odwrót.

• Takie rozwiązanie stosowano wielokrotnie na

polach bitew, między innymi w zwycięskiej
dla Polaków bitwie nad Niemnem we
wrześniu 1920 r.

• Innym elementem przygotowania była

dezinformacja przeciwnika.

• Zamierzano utrzymać dowództwo irackie

w przekonaniu, że główne uderzenie

zostanie skierowane na Kuwejt od południa

oraz od strony wybrzeża morskiego.

• Aby odwrócić uwagę Irakijczyków od

zasadniczego kierunku zaplanowano

pozorowane operacje desantowe na

kuwejckim wybrzeżu.

• Ponieważ Irakijczycy nie dysponowali

możliwościami prowadzenia rozpoznania

powietrznego, tego typu działania mogły

wprowadzić w błąd dowództwo irackie.

• Po zakończeniu koncentracji wojsk

koalicji, nad Zatoką znalazły się
oddziały wydzielone z sił zbrojnych
34 państw.

• Polska wysłała do Zatoki dwa okręty i

zespół medyczny.

• Ponieważ Irak nie zastosował się do

ultimatum Rady Bezpieczeństwa ONZ i do
północy 15 stycznia 1991 r. nie rozpoczął
wycofywania wojsk z Kuwejtu, 17 stycznia o
godz. 1.30 w nocy siły koalicji przystąpiły do
realizacji pierwszej fazy „Pustynnej Burzy”.

• O godz. 3 nad ranem „niewidzialne”

myśliwce F-117 A zaatakowały cele w
Bagdadzie.

• Zakres nalotów, ich celność i koordynacja

zaskoczyły Irakijczyków.

• Z zadania nie wrócił tylko jeden samolot.

• Stwierdziwszy brak szans na sukces w

walkach powietrznych, Irakijczycy podjęli

decyzję o ukryciu samolotów w umocnionych

schronach.

• Koalicjanci obawiali się, że Husajn może użyć

lotnictwa do ataku na Izrael lub stolicę Arabii

Saudyjskiej.

• Przystąpienie Izraela do wojny z Irakiem

groziło wyjściem z koalicji państw arabskich.

• Ponadto, iracki dyktator stałby się dla Arabów

przywódcą walczącym z ich odwiecznym

wrogiem.

• Samoloty irackie ukryte w schronach stały się

23 stycznia celem priorytetowym.

• Załamanie obrony powietrznej i bezsilność

własnego lotnictwa skłoniły Husajna do

sięgnięcia po inną niekonwencjonalną

metodę walki.

• 25 stycznia na jego rozkaz rozpoczęto

przepompowywanie ropy naftowej ze

zbiorników do wód Zatoki.

• W ten sposób próbował sparaliżować

wysadzenie desantu na wybrzeżu Kuwejtu.

• Para F-111 F precyzyjnie zniszczyła stację

pomp.

• W końcu lutego 1991 r. wojna praktycznie

została zakończona.

• Starty sprzymierzonych:
• USA – 355 zabitych (w tym tylko 148 w

walkach), 496 rannych w walkach i 2978 w

innych okolicznościach,

• Wielka Brytania – 47 zabitych, 43 rannych,
• Francja – 2 zabitych, 25 rannych,
• Egipt – 14 zabitych, 120 rannych,
• Arabia Saudyjska – 35 zabitych, 72 rannych

• Starty koalicji w sprzęcie:
• 60 samolotów, 34 śmigłowce, 40 czołgów.
• Straty Iraku:
• 60-100 tysięcy zabitych i rannych,
• 70 - 80 tysięcy jeńców
• Zniszczono od 2300 do około 4000

czołgów.

• Straty artylerii sięgały 70% użytego

sprzętu.