1

Farmakoterapia
otępienia w
chorobie
Alzheimera

2

Dane epidemiologiczne



Choroba Alzheimera dotyczy około 5-10%
populacji powyżej 65. i prawie połowy powyżej
80.roku życia



Wskaźniki prewalencji – Polska/Europa



Otępienie mieszane w chorobie Alzheimera
(kryteria ICD-10: AD czy otępienie naczyniowe?)

3

Badania histopatologiczne



nieprawidłowe skręcenie

neurofibryl;



płytki starcze zawierające

zewnątrzkomórkowe



depozyty białka b-amyloidu;



depozyty b-amyloidu w

komórkach mikroglejowych i

śródbłonkowych



Kolagen XVIII (w błonach

podstawnych) b-amyloid

uczynnia produkcję tego

proteoglikanu

4

Badania histopatologiczne

5

Badania histopatologiczne

6

ZASADY RACJONALNEJ FARMAKOTERAPII
OTĘPIEŃ - kryteria FDA



wpływ na deficyt funkcji poznawczych (działanie

prokognitywne)



działanie na zaburzenia zachowania i objawy

psychopatologiczne towarzyszące otępieniu



wpływ na złożone i podstawowe aktywności dnia

codziennego



IChE zarejestrowane są w leczeniu

umiarkowanego i średnio ciężkiego stanu AD



Memantyna -w leczeniu średnio zaawansowanego

i zaawansowanego stadium AD

7

TEORIA CHOLINERGICZNA AD



W połowie lat 70. stwierdzono w mózgach

chorych z AD deficyty ChAT



Ponadto odkryto redukcję wychwytu choliny,

spadek uwalniania ACh oraz zanik neuronów

cholinergicznych jądra podstawnego Meynerta



sekwencję zdarzeń w rozwoju AD:

presynaptyczna  synaptyczna 

postsynaptyczna



Wczesna faza AD – brak zaburzeń ChAT i AChE?

8

STRATEGIA GLUTAMINIANERGICZNA
W LECZENIU CHOROBY ALZHEIMERA



Glutaminian jest głównym przekaźnikiem w korze
asocjacyjnej oraz w większości szlaków
prowadzących do i z hipokampa



Aβ zwiększa transmisję glutaminergiczną



NMDA jako cel neuroprotekcji

9

LECZENIE FARMAKOLOGICZNE DEFICYTU
POZNAWCZEGO W AD – inhibitory AChE

10

LECZENIE FARMAKOLOGICZNE DEFICYTU
POZNAWCZEGO W AD – inhibitory AChE



Fizostygmina – brak zastosowania



Takryna (Cognex) – wycofana



Donepezil (Aricept) – 1x1: 5-10mg wieczorem



Riwastigmina (Exelon)-w początkowym okresie 1.5 mg dwa x

na

dobę, po 2-ch tyg. zwiększyć do 3.0 mg 2 x dz.,
maksymalnie do 6 mg 2 x na dobę (kapsułki lub r-r do picia)



Galantamina (Reminyl) - doustnie 2 razy na dobę, najlepiej

podczas posiłku, rano i wieczorem; dawka początkowa
wynosi 4 mg 2 razy na dobę przez 4 tyg., następnie 8 mg
2 razy na dobę przez co najmniej 4 tyg., maksymalnie
12 mg 2 razy na dobę.

11

DZIAŁANIE NIEPOŻĄDANE - inhibitory AChE



Nudności, niekiedy wymioty,



biegunka, zawroty głowy, uczucie zmęczenia,



Dolegliwości żołądkowe



kurcze mięśniowe



bóle głowy i niepokój,



bradykardia,



blok zatokowo-przedsionkowy i przedsionkowo-

komorowy



Przeciwwskazania: bloki, astma oskrzelowa lub

stany

spastyczne oskrzeli

12

LECZENIE FARMAKOLOGICZNE DEFICYTU
POZNAWCZEGO W OTĘPIENIU MIESZANYM



Wpływ na składową ,,alzheimerowską” i
naczyniową.



Powinna zostać zastosowana strategia
analogiczna do profilaktyki wtórnej chorób układu
krążenia



W świetle obecnej wiedzy stosowanie tzw. leków
nootropowych nie znajduje uzasadnienia.

13

LECZENIE FARMAKOLOGICZNE DEFICYTU
POZNAWCZEGO W OTĘPIENIU MIESZANYM

14

STRATEGIA GLUTAMINIANERGICZNA
W LECZENIU OBJAWOWYM AD.
MEMANTYNA



Tabletki 5,10,15 i 20mg (chlorowodorek) oraz
roztwory p.o. (1x1)



Poprawa aspektu poznawczego i funkcjonalnego



Działania niepożądane: zawroty głowy,
nadciśnienie tętnicze, duszności, zaparcia i bóle
głowy

15

POTENCJALNE TERAPIE
MODYFIKUJĄCE NATURALNY PRZEBIEG
CHOROBY



NLPZ – brak skuteczności



Witamina E – skuteczność z IChE nie została
potwierdzona w badaniach randomizowanych



Selegilina – brak skuteczności



Leki naczyniowe i nootropowe – brak skuteczności



Statyny – zmniejszają ryzyko rozwoju procesu
otępiennego

16

TERAPIE EKSPERYMENTALNE
WYKORZYSTUJĄCE BIOLOGIĘ AMYLOIDU
W AD

W toku badań jest obecnie kilka odmiennych

strategii zmierzających do ograniczenia
neurotoksycznego działania Aβ:



Hamowanie produkcji peptydów Aβ (zwłaszcza
jego dłuższych



Hamowanie agregacji peptydów Aβ.



Stymulowanie usuwania złogów Aβ

17

TERAPIE EKSPERYMENTALNE WYKORZYSTUJĄCE
BIOLOGIĘ AMYLOIDU W AD (model APP/PS1)