Pierwsza pomoc

w złamaniach,

zwichnięciach,

skręceniach

Złamanie - definicja

Złamanie - definicja

Złamanie kości jest to całkowite
lub częściowe przerwanie
ciągłości kości. Dochodzi do niego
po zadziałaniu sił
przekraczających elastyczność i
wytrzymałość tkanki kostnej.
Przyczyną złamania może być
uraz mechaniczny (upadek,
przejechanie,
przygniecenie, uderzenie) lub
osłabienie kości na skutek
choroby (gruźlica kości,
nowotwór).

•ból w miejscu złamania

(samoistny, lub nasilający się przy

próbie ruchu),

•zniekształcenie okolicy złamania
spowodowane

obrzękiem i przemieszczeniem

odłamów,

•zniesienie lub zaburzenie czynności,

•nieprawidłowa ruchomość kości,

•tarcie odłamów.

Objawy złamania

Zwichnięcie -
definicja

(łac. Luxatio) - zwichnięciem nazywamy
takie uszkodzenie, w którym dochodzi do
chwilowej bądź trwałej utraty kontaktu
powierzchni stawowych, przemieszczenie
kości w torebce stawowej lub całkowite
wyciągnięcie z niej kości. Zwichnięciu
może towarzyszyć uszkodzenie struktur
wewnątrzstawowych (więzadeł, chrząstki,
łąkotek) oraz naciągnięcie bądź
rozerwanie torebki stawowej. Staw jest
niestabilny, a dodatkowo może dojść do
uciskania tętnic lub nerwów.

Objawy zwichnięcia

•Rozerwanie torebki
stawowej

•Puchnięcie

•Silny ból

•Krwiak (siniak)

•Obrzęk

Skręcenie -
definicja

(łac. distorsio) - uraz polegający na
przekroczeniu fizjologicznego
zakresu ruchu w stawie. Na skutek
skręcenia może dojść do
uszkodzenia torebki stawowej,
więzadeł, chrząstki stawowej, a
niekiedy także uszkodzenia
fragmentów kostnych.

Objawy
skręcenia

• ostry ból w okolicy stawu -
ogranicza jego ruchomość,

• rozległy obrzęk i krwawy wylew w
miejscu naderwanych włókien oraz
śródstawowy wysięk.

SKRĘCENIE – powierzchnie
stawowe na krótko tracą ze sobą
kontakt
ZWICHNIĘCIE – kontakt między
powierzchniami stawowymi
utracony na stałe

Skręcenie a
zwichnięcie

Podział złamań i ich
charakterystyka

Ze względu na obecność kontaktu
złamanej kości z otoczeniem-złamania:
- zamknięte - bez kontaktu i z
zachowaniem ciągłości skóry;
- otwarte - z kontaktem i przerwaniem
ciągłości skóry (zaliczamy do nich także
bardzo niebezpieczne złamania
postrzałowe).

Złamania można również podzielić na:

• złamania proste (np. złamanie kości
długich),

• złamania złożone (np. złamanie
miednicy).

Ze względu na obecność
przemieszczenia:

• Złamania z przemieszczeniem

• Złamania bez przemieszczenia

Ze względu na umiejscowienie:

- złamania trzonu,

- złamania nasady,

- złamania występów kostnych,

- złamania powierzchni stawowych.

Ze względu na przebieg szczeliny

złamania

wyróżnia się:

• złamanie skośne,

• złamanie podłużne,

• złamanie poprzeczne,

• złamanie spiralne,

• złamania wieloodłamowe

•złamanie zaklinowane.

Podział złamań w zależności od
mechanizmu urazu:

• złamania na skutek zgięcia (dotyczące
najczęściej

trzonów kości

długich);

• na skutek skręcenia, obie części
złamanej kości są

wobec siebie

zrotowane wzdłuż osi kości;

• na skutek przesunięcia (szczególną
podatność na nie wykazują szyjki kości
udowej i ramiennej);

• na skutek rozerwania (tak zwane
złamanie

awulsyjne) - dochodzi do

nich, gdy przyczepy

więzadeł i mięśni

są mocniejsze niż kość.

Zasady udzielania
pierwszej pomocy w
złamaniach

• zatamowanie krwotoków i zabezpieczenie
przed infekcją w przypadku ran otwartych,

• badanie chorego z dużą ostrożnością, aby
nie spowodować wtórnych obrażeń,

• unieruchomienie (przymocowanie chorej
kończyny do zdrowej części ciała, środkami
improwizowanymi, chustą trójkątną, szyną
Kramera, szyną próżniową),

• opatrunek unieruchamiający zakładamy w
pozycji leżącej lub siedzącej zgodnie z zasadą
Potta .

Zasada
Potta

• w złamaniu kości długich
unieruchamiamy dwa sąsiadujące
ze złamaniem stawy,

• przy złamaniu w stawie,
unieruchamiamy względem siebie
kości tworzące staw.

Zasady udzielania
pierwszej pomocy w
złamaniach

• szyna unieruchamiająca powinna być
wymoszczona watą z dodatkowym
zabezpieczeniem dla wystających elementów
kostnych; szynę modelować na zdrowej
kończynie,

• nie zmieniać prowizorycznego
unieruchomienia transportowego aż do
momentu założenia opatrunku definitywnego,

• w celu zmniejszenia obrzęku można
kończynę unieść nieco wyżej, okładać
zimnymi okładami lub workiem z lodem,

• zachować ostrożność przy przenoszeniu i
transporcie chorego.

Zasady udzielania
pierwszej pomocy w
zwichnięciach

Należy niezwłocznie unieruchomić
staw w pożądanym przez
poszkodowanego miejscu tj. takim
które sprawia mu najmniejszy ból.
Jeśli chory odczuwa dokuczliwy ból
można podać mu środki
przeciwbólowe. Można również
zastosować zimne kompresy w
celu złagodzenia bólu. Po
zapewnieniu doraźnej pomocy
należy jak najszybciej
skontaktować się z lekarzem.

Zasady udzielania
pierwszej pomocy w
skręceniach

Wskazane jest unieruchomienie stawu
wraz z kośćmi za pomocą szyny i
bandaża elastycznego lub chusty
trójkątnej w takiej pozycji, jaką przybiera
poszkodowany. Na uszkodzone miejsca
przykłada się również zimne okłady. Po
udzieleniu choremu pierwszej pomocy
niezbędna jest konsultacja lekarska.

Techniki
unieruchamiania

• Kołnierz ortopedyczny

• Deska ortopedyczna

• Szyny Kramera i szyny
próżniowe

• Chusta trójkątna

• Przedmioty codziennego
użytku

Kołnierz
ortopedyczny

Deska
ortopedyczna

Szyny Kramera i szyny
próżniowe

Chusta
trójkątna

Przedmioty codziennego
użytku

Zaopatrywanie złamań,

zwichnięć i skręceń

Ocena stanu ogólnego
poszkodowanego i możliwe
następstwa urazu

Należy cały czas obserwować poszkodowanego,
uważając na to, czy jego stan nie ulega
pogorszeniu, kontrolować ciepłotę ciała i walczyć
z rozwijającym się wstrząsem przez ułożenie go w
pozycji przeciwwstrząsowej, zwracając uwagę, by
nie poruszać uszkodzoną kością (ułożenia w
pozycji przeciwwstrząsowej nie należy stosować
przy złamaniach czaszki, miednicy, kręgosłupa).

Złamania mogą być przyczyną wielu powikłań:
• odłamki kostne mogą uszkodzić duże naczynia
krwionośne, skutkiem czego może dojść do
krwotoku, a następnie
wstrząsu,
• może dojść do uszkodzenia przez odłamki
kostne okolicznych tkanek (nerwy, mięśnie),
• przy złamaniach otwartych może dojść do
zakażenia rany (skóry, tkanek a także kości).

Możliwe są również późniejsze powikłania w
postaci wadliwego zrostu, zaburzeń czucia,
zaburzeń funkcji, opóźnień zrostu, przykurczy,
zaników mięśniowych, skostnień
pozaszkieletowych i zrostów okołostawowych,
ubytków kości itp.

Dziękuję za

uwagę