Organizacja

wielostawowego

aparatu ruchu

• Pień mózgu

Ośrodkowy układ
nerwowy



Kresomózgowie - telencephalon



Międzymózgowie – diencephalon

- wzgórze, zawzgórze,

- nadwzgórze,

- podwzgórze,

- niskowzgórze



Śródmózgowie – mesencephalon



Tyłomózgowie – metencephalon

- most,

- móżdżek



Rdzeń przedłużony -

myelencephalon



Rdzeń kręgowy – medulla spinalis

Międzymózgowie - wzgórze

Międzymózgowie – wzgórze,
zawzgórze, podwzgórze, niskowzgórze

Jądra wzgórza

Jądra
przednie

Jądra
przyśrodkow
e

Jądra boczne

Poduszka

Rząd jąder
brzusznych

VA / VL

VPL, VPM

Jądra wzgórza

JĄDRA PRZEDNIE I PRZYŚRODKOWE
Połączenia:

- liczne obukierunkowe połączenia z korą czołową (część przednia – przedruchowa),

kora skroniowa nowa
- z układem limbicznym (zakręt obręczy, ciało migdałowate)

- istota czarna

- z podwzgórzem (jądra suteczkowate)

Funkcje:

- pełnią funkcję kontrolną nad informacjami afektywnymi zdążającymi do kory mózgu

oraz nad reakcjami na nie

Uszkodzenie powoduje utratę pamięci

Jądra poduszki (poduszka)
Połączenia:

- połączenia z korą asocjacyjną (płatów ciemieniowego, skroniowego, potylicznego)
- z ciał kolankowatych bocznych i przyśrodkowych (ZAWZGÓRZE)

Funkcje:

- funkcje scalające informacje z obwodu (wzrok i słuch) z informacjami z pól

asocjacyjnych

Uszkodzenie poduszki po stronie dominującej półkuli spowodować może afazję czuciową

JĄDRA BRZUSZNE
Połączenia:

- jądro brzuszne przednie (VA) – otrzymuje informacje z gałki bladej i istoty
czarnej; wysyła informacje do pola 4 i 6 wg Brodmanna
- jądro brzuszne boczne (VL) - do tego jądra dochodzą włókna komórek
przeciwstronnego jądra zębatego móżdżku oraz zgodnostronnego jądra
czerwiennego oraz gałki bladej i istoty czarnej; wychodzą informacje do kory do
pól 4 i 6
- jądro brzuszne tylno-boczne (VPL) - informacje z dróg rdzeniowo-wzgórzowych i
wstęga przyśrodkowa; wysyła informacje dalej do kory do pól 3, 1 i 2
- jądro brzuszne tylno-przyśrodkowe (VPM) - odbiera informacje z wstęgi
trójdzielnej oraz jądra pasma samotnego (droga smakowa); wysyła do kory do pól
3, 1 i 2

Funkcje:

- jądro brzuszne tylno-boczne i brzuszne tylno-przyśrodkowe - włókna
wychodzące z tych jąder dochodzą do pól rzutowych kory czuciowej zapewniając
dopływ informacji czuciowej do kory mózgu
- jądro brzuszne boczne spełnia funkcję przekaźnikową do kory ruchowej i
przedruchowej pełniąc kluczową rolę w kontroli czynności ruchowych
mimowolnych i motoryki celu
- jądro brzuszne przednie – odgrywa istotna rolę w utrzymaniu napięcia mięśni
(drażnienie powoduje drżenie jak w PD)

W śródmózgowiu

wyróżniamy:

-

Odnogi mózgu

-

Nakrywkę

-

Pokrywę śródmózgowia

Jądra śródmózgowia:

-

Istota czarna

-

Jądro czerwienne

-

Istota szara środkowa

-

Jądro śródmiąższowe

-

Jądra nerwów

czaszkowych

Śródmózgowie

Jądro

śródmiąższow

e

Jądra

ruchowe

nerwów

III, IV, VI

Jądra oliwki

Móżdżek

Twór

siatkowaty

Kora

wzrokowa

Jądra

przedsionkow

e

Rdzeń

kręgowy

Jądro śródmiąższowe – kontrola odruchów
statokinetycznych

Jądra śródmózgowia

ISTOTA CZARNA
Połączenia:

- z prążkowiem (gałka blada)
- wzgórze
- kora mózgu
- wzgórki górne pokrywy śródmózgowia

Funkcje:

- odpowiada za napięcie mięśniowe i hamowanie pewnych typów ruchów mimowolnych

JĄDRO CZERWIENNE
Połączenia:

- z prążkowiem
- z rdzeniem kręgowym
- z móżdżkiem

TWÓR SIATKOWATY (w szczególności jądro śródmiąższowe Cajala)
Połączenia:

- z móżdżkiem
- z jądrami oliwy
- z korą wzrokową
- z rdzeniem kręgowym
- z jądrem przedsionkowym
- z jadrami ruchowymi nerwów czaszkowych (III, IV, VI)

Funkcje:

- wszystkie te struktury współdziałają z układem piramidowym w wykonywaniu czynności ruchowych

mimowolnych

Tyłomózgowie - Most

Tyłomózgowie - Most

Most dzielimy na część brzuszną i grzbietową (nakrywkę)

Część brzuszna zawiera głównie pęczki włókien dróg zstępujących, które

grzbietowo i brzusznie otoczone są przez włókna poprzeczne tworzące

konary środkowe móżdżku. Te włókna poprzeczne to wypustki

jąder mostu

,

które prowadzą informacje z kory mózgu do kory móżdżku.

Część grzbietowa to głównie twór siatkowaty, a w nim:

-

jądro olbrzymiokomórkowe,

-

jądro miejsca sinawego,

-

jądra grzbietowe i brzuszne nakrywki

-

jądra szwu

Motoryka, sen, czuwanie, percepcja bodźców czuciowych, czynności

wegetatywne

-

jądra nerwów czaszkowych

W tej części mostu znajduje się również wstęga przyśrodkowa, czyli droga

czuciowa.

Jądro

olbrzymiokomórko

we

Jądra

ruchowe

nerwów

V, VII, XII

Jądro

śródmiąższow

e

Podwzgórz

e

Niskowzgórz

e

Kora mózgu

Jądra

przedsionkow

e

Rdzeń

kręgowy

Jądro olbrzymiokomórkowe – ośrodek
koordynacji czynności mięśni i układu
autonomicznego

Rdzeń przedłużony

Jądra

przedsionkow

e

Jądra

oliwki

Jądra

ruchowe

nerwów

III, IV, VI

Jądro

śródmiąższo

we

Twór

siatkowaty

Móżdżek

Narząd

równowagi

Rdzeń

kręgowy

Jądro

czerwienne

Jądra przedsionkowe jako ośrodek odruchów

statokinetycznych

Rdzeń przedłużony

pęczek klinowaty

pęczek
smukły

włókna łukowate
wewnętrzne

droga rdzeniowo
-móżdżkowa tylna

droga rdzeniowo
- wzgórzowa boczna

droga rdzeniowo
- wzgórzowa przednia

nerw podjęzykowy

pęczek
podłużny
przyśrodkowy

skrzyżowanie wstęg
przyśrodkowych

piramida

jądro dolnej
oliwy

rdzeniowe jądro
nerwu trójdzielnego

rdzeniowa droga
nerwu trójdzielnego

jądro klinowate

jądro smukłe

Jądra rdzenia przedłużonego

DOLNE OLIWKI I DODATKOWE OLIWKI
Połączenia:

- z jadrem przedsionkowym
- móżdżkiem
- z jądrem śródmiąższowym
- z rdzeniem kręgowym
- śródmózgowiem

Funkcje:

- korekcja ruchów dowolnych i mimowolnych

JĄDRO SMUKŁE I KLINOWATE
Połączenia:

- z prążkowiem
- z korą czuciową
- z rdzeniem kręgowym

Funkcje:

- informuje o czuciu dotyku, ucisku i propriorecepcja

TWÓR SIATKOWATY RDZENIA PRZEDŁUŻONEGO

Tyłomózgowie - móżdżek

Rdzeń
przedłuzony

Płat tylny

Płat grudkowo-
łaczkowy

Płat przedni

Most

Płat tylny

Płat grudkowo-
łaczkowy

Płat przedni

Roba
k

Roba
k

Półkul
a

Strefa
boczna
półkuli

Strefa
pośrednia

półkuli

Jądra móżdżku

- jądro wierzchu (

robak

)

- jądro kulkowate i czopowate
(

strefa pośrednia

)

- jądro zębate (

strefa boczna

półkuli móżdżku

)

Połączenia aferentne i eferentne

móżdżku

KONAR GÓRNY
Aferentne:

- pień mózgu
- rdzeń kręgowy (droga rdzeniowo-móżdżkowa przednia)

Eferentne:

- jadro czerwienne (droga móżdżkowo – czerwienno - rdzeniowa)
- wzgórze (jądro brzuszno-boczne VL i jądro środkowo – pośrodkowe VI)
- twór siatkowaty (droga móżdżkowo – siatkowo - rdzeniowa)

KONAR ŚRODKOWY
Aferentne:

- z jąder mostu (droga mostowo-móżdżkowa)

Eferentne:

- brak

KONAR DOLNY
Aferentne:

- rdzeń kręgowy (droga rdzeniowo-móżdżkowa tylna, klinowo-móżdżkowa)
- rdzeń przedłużony (droga oliwkowo-móżdżkowa i przedsionkowo-móżdżkowa)

Eferentne :

- rdzeń przedłużony (droga móżdżkowo – przedsionkowo)

Połączenia
móżdżku -
aferentne

Połączenia
móżdżku -
eferentne

Istota biała

Warstwa
ziarnista

Warstwa
zwojowa

Warstwa
drobinowa

Komórki
Purkinieg
o

Komórka
Golgiego

Komórka
Gwiaździs
ta

Komórka
Koszyczkowat
a

Włókna
Równoległe

Komórk
a
Ziarnist
a

Włókn

a

Pnące

Włókna

Kiciaste

Kora móżdżku

kontrola

wzrokow

a

ruchu

Kora czuciowo-ruchowa

INFORMACJE EFERENTNE

INFORMACJE AFERENTNE

WZGÓRZE

MOST

MOST

RDZEŃ KR

.

MÓŻDŻEK

Móżdżek

nowy

Móżdżek

stary

Móżdżek

dawny

jądro

przedsionkow

e

droga

pirami-

dowa

rdzeń

krę-

gowy

Labirynt

Kora kojarzeniowa

jądro zębate

jądro czopowate

jądro wierzchu

JĄDRA MÓŻDŻKU

pień

mózgu

jądro czerwienne

twór siatkowaty

jądro przedsionkowe

Programowanie ruchów

celowych.

Koordynacja motoryki

postawnej i motoryki celu.
Korekcja kierunku ruchów

celowych.

Optymalizacja i korekcja moto-

ryki postawnej i ruchu gałek

ocznych (napięcie mięśniowe

i równowaga ciała).