Krzywdzenie lub maltretowanie

dziecka:

to wszystkie formy fizycznego i/lub
emocjonalnego złego traktowania,
zaniedbania, wykorzystania
seksualnego lub komercyjnego,
doznane od osoby, odpowiedzialnej za
dziecko, której ono ufa lub która ma
władzę nad nim, skutkujące faktyczną
lub potencjalną krzywdą dziecka dla
jego zdrowia, możliwości przetrwania,
rozwoju albo godności.



Wynikające ze struktury i
funkcjonowania rodziny

(m.in. sytuacje

kryzysów w rodzinie, głębokie konflikty małżeńskie lub
rodzinne, klimat agresji, zaburzenia więzi uczuciowej i
seksualnej, choroba psychiczna lub zaburzenia
emocjonalne w rodzinie, wielodzietność, samotne
rodzicielstwo.)



Wynikające z cech rodzica

(m.in.

uzależnienia, upośledzenie, problemy emocjonalne,
choroba psychiczna wcześniejsze nieudane związki, brak
akceptacji ciąży, niewystarczające umiejętności
rodzicielskie)



Związane z osobą dziecka

(m.in. dziecko

niepełnosprawne fizycznie lub umysłowo, dziecko
przewlekle chore somatycznie, specyficzne cechy dziecka
np. moczenie nocne, naturalne potrzeby dziecka (bliskości,
ciepła, akceptacji, uwagi, troski….),wiek dziecka i naturalna
ciekawość poznawcza, brak wiedzy i możliwości
obiektywnej oceny zachowań osób dorosłych.)

Wymiary krzywdzenia dzieci:



krzywdzenie fizyczne



krzywdzenie emocjonalne



krzywdzenie seksualne



zaniedbanie

 

Krzywdzenie fizyczne -odmiany:



dotkliwe karanie dziecka, w którym

zadawanie bólu jest uzasadnione

regułami, przepisami, oceną zachowania

dziecka, i często jest zniekształcane

przez różne uzasadnienia, racjonalizacje;



krzywdzenie będące rezultatem agresji

rodziców i potrzeby rozładowania

agresywnych uczuć, które bardzo często

nie mają nic wspólnego z dzieckiem, ale

ze współżyciem w małżeństwie, z

kłopotami bytowymi, zawodowymi itd.

Krzywdzenie emocjonalne–odmiany:



pierwsza –związana jest z bezpośrednim

atakowaniem i poniżaniem dzieci

(wyzwiska, szantaż emocjonalny,

poniżanie, wypominanie, chłód

emocjonalny, ale także

nadopiekuńczość)



druga ma miejsce, gdy dziecko jest

świadkiem przemocy między dorosłymi

członkami rodziny –np. obserwuje, jak

ojciec traktuje matkę, jak matka

traktuje swoją starszą matkę.

Krzywdzenie seksualne:

w przeważającej liczbie przypadków
sprawcą jest osoba dorosła, a czyn ten
nazywany jest pedofilnym. Według
WHO jest to każde zachowanie
osobnika dorosłego wobec dziecka,
które motywowane jest seksualnie i
służy podniecaniu się i zaspokajaniu
popędu seksualnego.

Zaniedbywanie:

jest trwałym niezaspokajaniem
podstawowych potrzeb fizycznych i/lub
psychicznych dziecka; może prowadzić
do poważnych zaburzeń zdrowia i
rozwoju dziecka.

(niedostarczanie dziecku odpowiedniej żywności,
schronienia i ubrań, niechronienie dziecka przed
fizycznymi uszkodzeniami i niebezpieczeństwem
lub też niezapewnienie odpowiedniej opieki
medycznej lub leczenia)

Jak rozpoznać dziecko krzywdzone?



Umiejętność rozpoznawania

Umiejętność rozpoznawania

przemocy wobec dziecka w rodzinie

przemocy wobec dziecka w rodzinie

to

to

jedyna droga

jedyna droga

ku temu, by

ku temu, by

proceder zatrzymać. Zauważenie, że

proceder zatrzymać. Zauważenie, że

dzieje się coś niepokojącego i

dzieje się coś niepokojącego i

reakcja, to warunek uzyskania

reakcja, to warunek uzyskania

pomocy przez dziecko.

pomocy przez dziecko.



Osoby, które krzywdzą dziecko na

Osoby, które krzywdzą dziecko na

ogół starają się to ukryć, więc

ogół starają się to ukryć, więc

częstokroć wobec otoczenia

częstokroć wobec otoczenia

zachowują się bez zarzutu

zachowują się bez zarzutu



Niektórzy rodzice, bądź opiekunowie

Niektórzy rodzice, bądź opiekunowie

nie zdają sobie w pełni sprawy z

nie zdają sobie w pełni sprawy z

tego, że krzywdzą swoje dziecko. Ta

tego, że krzywdzą swoje dziecko. Ta

grupa dorosłych zazwyczaj nie

grupa dorosłych zazwyczaj nie

ukrywa swojego zachowania.

ukrywa swojego zachowania.

Wskaźniki zaburzeń dziecka

1.Stan emocjonalny



brak reakcji lub skrajna reakcja na

separację z rodzicami;



dziecko nieszczęśliwe, w depresji,

wycofane;



dziecko kołysze się, wykonuje inne

samouspokajające czynności;



dziecko wystraszone, zestresowane;



wysoki poziom lęku;



niska samoocena.

Wskaźniki zaburzeń dziecka

2. Zachowanie:



usilne zabieganie o uwagę;



dziecko stawiające opór, agresywne,
buntownicze;



nieproporcjonalna do wieku
odpowiedzialność za młodsze dzieci lub
za rodzica;



zachowania antyspołeczne,
przestępcze.

Wskaźniki zaburzeń dziecka

3. Relacje z rówieśnikami:



dziecko wyizolowane, wyobcowane;



dziecko agresywne.

Wskaźniki zaburzeń dziecka

4. Osiągnięcia edukacyjne i rozwojowe:



opóźnienia rozwoju;



słabe wyniki edukacyjne;



nieuczęszczanie do szkoły lub
notoryczne spóźnienia.

Wskaźniki zaburzeń dziecka

5. Stan fizyczny:



drobna postura;



dziecko fizycznie zaniedbane;



odczuwanie niewytłumaczalnych bólów;



silne zaburzenia snu;



dziecko zaczęło się moczyć po

ukończeniu 5 roku życia;



zanieczyszczanie się kałem przy braku

zatwardzenia.

Podjęcie działań

Podjęcie działań

Rozmowa z dzieckiem (Standardy WHO, 2006)

Rozmowa z dzieckiem (Standardy WHO, 2006)

- wybieramy dogodne, spokojne miejsce

- wybieramy dogodne, spokojne miejsce

- posiadamy czas na rozmowę

- posiadamy czas na rozmowę

- zachowujemy spokój i nie okazujemy złości, zszokowania,

- zachowujemy spokój i nie okazujemy złości, zszokowania,

zakłopotania

zakłopotania

- zezwalamy, aby dziecko mówiło własnym językiem (np.slang,

- zezwalamy, aby dziecko mówiło własnym językiem (np.slang,

wulgaryzmy)

wulgaryzmy)

- stosujemy pytania otwarte (

- stosujemy pytania otwarte (

„Czy mógłbyś opowiedzieć, co się

„Czy mógłbyś opowiedzieć, co się

stało?”),

stało?”),

dostosowane do wieku

dostosowane do wieku

- nie zakładamy od razu, kto krzywdzi dziecko

- nie zakładamy od razu, kto krzywdzi dziecko

- unikamy potępiania rodzica krzywdzącego dziecko

- unikamy potępiania rodzica krzywdzącego dziecko

-

-

nie pocieszamy

nie pocieszamy

(„Nie martw się”, „Będzie dobrze

(„Nie martw się”, „Będzie dobrze

”) a staramy

”) a staramy

się zaakceptować uczucia dziecka, takie jak: złość, wstyd,

się zaakceptować uczucia dziecka, takie jak: złość, wstyd,

lęk, napięcie

lęk, napięcie

- zapewniamy dziecko, że nie ponosi winy, że dobrze, iż

- zapewniamy dziecko, że nie ponosi winy, że dobrze, iż

podzieliło się swoim problemem

podzieliło się swoim problemem

- zapewniamy, że dziecko otrzyma pomoc

- zapewniamy, że dziecko otrzyma pomoc

- informujemy dziecko, z kim jeszcze będziemy o tym

- informujemy dziecko, z kim jeszcze będziemy o tym

rozmawiać (nigdy nie obiecujemy tajemnicy!)

rozmawiać (nigdy nie obiecujemy tajemnicy!)

Podjęcie działań

Rozmowa z rodzicem/ opiekunem

Rozmowa z rodzicem/ opiekunem

- wybieramy dogodne, spokojne miejsce i posiadamy

- wybieramy dogodne, spokojne miejsce i posiadamy

czas na rozmowę

czas na rozmowę

- wyrażamy swoje zaniepokojenie

- wyrażamy swoje zaniepokojenie

(„Martwię się

(„Martwię się

zachowaniem syna/ córki, ponieważ…”)

zachowaniem syna/ córki, ponieważ…”)

i

i

informujemy o tym, co wiemy

informujemy o tym, co wiemy

-

-

Gdy sprawcą nie jest rodzic/ opiekun:

Gdy sprawcą nie jest rodzic/ opiekun:

udzielamy

udzielamy

wsparcia; podajemy sposoby zachowania się wobec

wsparcia; podajemy sposoby zachowania się wobec

dziecka; polecamy profesjonalną pomoc prawną,

dziecka; polecamy profesjonalną pomoc prawną,

psychologiczną; ustalamy dalsze postępowanie

psychologiczną; ustalamy dalsze postępowanie

(zawiadomienie prokuratury, policji pomoc

(zawiadomienie prokuratury, policji pomoc

medyczna)

medyczna)

-

-

Gdy sprawcą jest rodzic/ opiekun:

Gdy sprawcą jest rodzic/ opiekun:

zadaniem jest

zadaniem jest

pozyskanie rodzica do współpracy; zawieramy

pozyskanie rodzica do współpracy; zawieramy

konkretną umowę, czego oczekujemy i w jakim

konkretną umowę, czego oczekujemy i w jakim

terminie (np. podjęcie terapii); jeśli rodzic nie

terminie (np. podjęcie terapii); jeśli rodzic nie

wywiązuje się z założeń umowy, bądź odmawia

wywiązuje się z założeń umowy, bądź odmawia

współpracy, powiadamiamy prokuraturę, sąd

współpracy, powiadamiamy prokuraturę, sąd

rodzinny lub policję. Jeśli uznamy, że życie lub

rodzinny lub policję. Jeśli uznamy, że życie lub

zdrowie małoletniego jest zagrożone natychmiast

zdrowie małoletniego jest zagrożone natychmiast

powiadamiamy w/w instytucje.

powiadamiamy w/w instytucje.

Sprawcy przemocy

wobec dzieci czują się

zazwyczaj bezkarni. Są

przekonani, że nikt nie

ma prawa wtrącać się w

ich życie rodzinne.

Przemoc w rodzinie jest

przestępstwem!

Osoba, która jest

świadkiem przemocy

wobec dziecka ma

moralny i prawny

obowiązek

zareagowania.