R Ó Ż N I C O W A N I E

L I M F A D E N O P A T I I

U D Z I E C I

Ewa Talarek

Klinika Chorób Zakaźnych Wieku

Dziecięcego AM

Limfadenopatia

• Powiększenie węzłów

chłonnych

• Zapalenie węzłów chłonnych

Postępowanie diagnostyczne

1. Wywiad:

- czas trwania limfadenopatii

- objawy towarzyszące

- kontakt z osobami chorymi

- kontakt ze zwierzętami

Postępowanie diagnostyczne

2. Badanie fizykalne

- węzły chłonne – wielkość, konsystencja,
ruchomość, tkliwość
- skóra – wysypka, zadrapania, zmiana
zabarwienia, ucieplenia nad węzłami
- spojówki, jama ustna, gardło, uzębienie
- ewent. badanie laryngologiczne
- wątroba, śledziona

Postępowanie diagnostyczne

3. Badania dodatkowe

- OB, CRP, leukocytoza z rozmazem
- badanie serologiczne
- USG jamy brzusznej
- RTG klatki piersiowej
- próba tuberkulinowa
- biopsja węzła

Przyczyny limfadenopatii

1. Zakażenia wirusowe

- EBV
- CMV
- HSV
- VZV
- HHV6
- różyczka
- HIV
- adenowirusy
- inne – Coxsackie, ECHO, HAV, HBV

Przyczyny limfadenopatii

2. Zakażenia bakteryjne

- gronkowce
- paciorkowce
- choroba kociego pazura
- inne

Przyczyny limfadenopatii

3. Gruźlica i zakażenia prątkami atypowymi

4. Zakażenia grzybicze
- histoplazmoza
- coccidioidomycosis

5. Zakażenia pierwotniakowe
- toksoplazmoza

Różyczka

• Uogólniona limfadenopatia, ale najbardziej

charakterystyczne jest powiększenie węzłów
chłonnych karkowych i zausznych

• Limfadenopatia pojawia się 24 h przed

wysypką

• Węzły chłonne mogą być tkliwe
• Powiększenie węzłów chłonnych utrzymuje się

1-2 tygodnie

• Wysypka może nie wystąpić

Zakażenia adenowirusowe

•

Powiększenie węzłów chłonnych
przedusznych i szyjnych, rzadziej uogólniona
limfadenopatia

•

Gorączka, zapalenie spojówek (może być
jedno-stronne), zapalenie gardła, nieżyt nosa

•

Czasem wysypka plamisto-grudkowa,
objawy żołądkowo-jelitowe

Zakażenia enterowirusowe

• Najczęściej niespecyficzna choroba

gorączkowa trwająca od 24h do 6 dni
(śr.3-4), czasem o przebiegu dwufazowym

• Ból gardła, ból głowy, wysypka, wymioty,

biegunka

• Limfadenopatia szyjna

Ropne nieswoiste

zapalenie węzłów chłonnych

• W przebiegu zakażenia umiejscowionego w

obszarze drenowanym przez dany węzeł
chłonny

• Najczęstsze czynniki etiologiczne:

- gronkowce
- paciorkowce β-hemolizujące
- rzadziej – beztlenowce, H.influenzae,
M.pneumoniae

Ropne nieswoiste z.w.ch.

• Zajęte węzły chłonne są na ogół

bolesne/tkliwe, spoiste, nie
przesuwalne względem podłoża

• Czasem skóra nad węzłem jest

zaczerwieniona i ucieplona

• Często towarzyszy gorączka
• Węzeł może zropieć z wytworzeniem

przetoki przezskórnej

Ropne nieswoiste z.w.ch.

•

Badania dodatkowe:
- ↑ OB, ↑ CRP
- leukocytoza z przesunięciem w lewo w
rozmazie
- ewent. USG

•

Leczenie – antybiotykoterapia

•

W przypadku zropienia – interwencja
chirurgiczna

Choroba kociego pazura

• Czynnik etiologiczny – Rochalimea

henselae – pałeczka Gram/-/

• Zakażenie następuje w wyniku

bezpośredniego kontaktu z kotem
(95%) lub psem (4%), zadrapanie nie
jest „konieczne”

Choroba kociego pazura

• W miejscu wniknięcia drobnoustroju przez

skórę po 3-10 dniach powstaje pęcherzyk
lub krostka śr.3-5mm, ewoluujaca w grudkę

• 7-60 dni (śr.2 tyg.) później powiększają się

regionalne węzły chłonne (najczęściej
pachowe, szyjne, podżuchwowe,
nadobojczykowe), mogą być tkliwe,
utrzymują się 2-4 miesiące; mogą ulec
zropieniu

Choroba kociego pazura

• Limfadenopatii mogą towarzyszyć objawy

ogólne: gorączka, osłabienie, męczliwość

• Rozpoznanie – na podstawie obrazu

klinicznego, ewentualnie badanie

serologiczne (ELISA), badanie

histopatologiczne

• Leczenie – wskazania do antybiotykoterapii

względne, najskuteczniejsze aminoglikozydy

Gruźlica

obwodowych węzłów chłonnych

•

Zakażenie M.tuberculosis, M.bovis, prątkami

atypowymi (MAC), sporadycznie BCG

•

Najczęściej postać pierwotna

•

W 90% przypadków zajęte są węzły chłonne

szyjne – po jednej stronie, pojedynczy węzeł

lub grupa węzłów – charakterystyczna

asymetria i tendencja do tworzenia się

pakietów

Gruźlica obwodowych w.ch.

• Przebieg przewlekły, podostry lub ostry

• Na ogół przebieg podostry:

nacieczenie, powiększenie, stwardnienie →
serowacenie (rozmiękanie z objawem
chełbotania) →
perforacja węzła do otaczających tkanek →
wytworzenie przetoki

Gruźlica obwodowych w.ch.

• W przypadku zakażenia prątkami

atypowymi – przebieg kliniczny

łagodniejszy, bardziej przewlekły

• Rozpoznanie – wywiad, próba

tuberkulinowa, badanie histopatologiczne

• Leczenie – 3 leki tuberkulostatyczne 6

miesięcy, ewentualnie leczenie

chirurgiczne

Toksoplazmoza

• Najczęstszą manifestacją kliniczną

toksoplazmozy nabytej jest
powiększenie jednego lub kilku węzłów
chłonnych – szyjnych, karkowych,
potylicznych, rzadziej innych; może
wystąpić limfadenopatia uogólniona

• Limfadenopatia pojawia się i znika –

nawet do roku

Toksoplazmoza

• Węzły chłonne mogą być tkliwe

• Limfadenopatii mogą towarzyszyć objawy

ogólne: stany podgorączkowe/gorączka,
osłabienie, męczliwość, bóle mięśniowe i
kostno-stawowe, potliwość

• Węzły chłonne nie ulegają zropieniu

Toksoplazmoza

• Rozpoznanie – wywiad, badanie

serologiczne

• Leczenie

- wskazania względne, na ogół objawy
ustępują
samoistnie, bez leczenia
- spiramycyna lub kotrimoksazol