PODSTAWY ANATOMII JAMY

BRZUSZNEJ

ŻOŁĄDEK

• Wpust łączy przełyk z żołądkiem
• Ujście odźwiernikowe- łączy żołądek z

dwunastnicą

• Dwie ściany – przednia i tylna
• Dwa brzegi – krzywizna mniejsza

żołądka po stronie prawej i krzywizna

większa żoładka po stronie lewej

• Część wpustowa – niewielka część

żołądka obejmująca wpust

ŻOŁĄDEK

• Dno żołądka – najwyżej położona część

żołądka, zwrócona wypukłością ku górze,

położona pod lewą kopułą przepony

• Trzon żołądka – największa część żołądka, która

zwęża się stopniowo, następnie zagina w

stronę prawą ( pacjenta!) przechodząc w część

odźwiernikową

• Wcięcie kątowe – zagięcie widoczne na

krzywiźnie mniejszej, stanowi granicę między

trzonem a częścią odźwiernikową

• Kolano żołądka – najniżej położony punkt

krzywizny większej, odpowiada w przybliżeniu

wcięciu kątowemu na krzywiźnie mniejszej

DWUNASTNICA-odcinek j.

cienkiego

• Część górna – jej początkowy, nieco rozszerzony

odcinek nosi nazwę opuszki dwunastnicy

• Część zstępująca – rozpoczyna się od zgięcia

górnego dwunastnicy, tu uchodzi na brodawce

dwunastniczej większej (Vatera) przewód

żółciowy wspólny wraz z przewodem

trzustkowym, czasami kilka centymetrów wyżej,

na brodawce dwunastniczej mniejszej uchodzi

przewód trzustkowy dodatkowy

• Część pozioma ( lub dolna) rozpoczyna się od

zgięcia dolnego dwunastnicy

• Część wstępująca

JELITO CZCZE i KRĘTE -

odcinki

j. cienkiego

• Jelito czcze (2/5 j. cienkiego) rozpoczyna się

od zgięcia dwunastniczo-czczego i przechodzi

bez wyraźnej granicy w jelito kręte (3/5 jelita

krętego) – łącznie j. cienkie ma długość ok. 5

m

• W obrębie jelita cienkiego widoczne są fałdy

okrężne, które wraz z kosmkami jelitowymi

zwiększają powierzchnię jelita

odpowiedzialną za wchłanianie pokarmów –

fałdy są najwyższe i najliczniejsze w obrębie

dwunastnicy, zanikając w połowie dł. j.

krętego – przy jego końcu spotyka się jedynie

nieliczne, pojedyncze fałdy

JELITO GRUBE (dł. ok. 1,5 m)

• Jelito ślepe – kątnica – z jej końca zwisa do

miednicy silnie zwężony odcinek tego jelita –
wyrostek robaczkowy, zazwyczaj dł. ok. 8 cm.

• Okrężnica wstępująca
• Okrężnica poprzeczna
• Okrężnica zstępująca
• Okrężnica esowata
• Odbytnica (rectum) kończąca się odbytem

(anus)

JELITO GRUBE

• Fałdy półksiężycowate – wcinają się

do światła okrężnicy i ograniczają
leżące między nimi uwypuklenia –
haustracje

• Ujście krętniczo-kątnicze, zamknięte

zastawką krętniczo-kątniczą, łączy
jelito kręte z kątnicą ( granica między
jelitem cienkim i grubym )

WĄTROBA

• Największy gruczoł ciała ludzkiego
• Leży pod kopułą przepony, głównie

po stronie prawej, 1/5 jej część sięga

do podżebrza lewego

• Dzieli się na płat lewy i prawy
• Do wątroby krew dopływa tętnicą

wątrobową właściwą oraz żyłą wrotną

• Z wątroby krew odpływa żyłami

wątrobowymi do żyły głównej dolnej

WĄTROBA

• Jedną z funkcji wątroby jest wydzielanie żółci,

która odpływa z dwóch płatów wątroby

przewodem wątrobowym prawym i lewym, które

łączą się w przewód wątrobowy wspólny

• Pęcherzyk żółciowy, odpowiedzialny za

magazynowanie żółci składa się z dna, trzonu i

szyjki, która przechodzi w przewód

pęcherzykowy

• Przewód pęcherzykowy łączy się z przewodem

wątrobowym wspólnym tworząc przewód

żółciowy wspólny (PŻW) zdążający w kierunku

brodawki dwunastniczej większej (Vatera), gdzie

uchodzi razem w przewodem trzustkowym.

TRZUSTKA

• Drugi po wątrobie wielki gruczoł trawienny

(ponadto jest też gruczołem wydzielania

wewnętrznego – wydziela do krwi insulinę)

• Ma wydłużony kształt i dzieli się na: głowę

(leżącą w otaczającej ją pętli

dwunastnicy), której najniżej położony

punkt to wyrostek haczykowaty, trzon i

ogon ( część położona po stronie lewej,

wznosząca się ku górze i sięgająca wnęki

śledziony)

TRZUSTKA

• Trzustka wydziela sok trzustkowy

biorący udział w trawieniu, który
poprzez przewód trzustkowy i
brodawkę Vatera odprowadzany jest
do dwunastnicy

• Z górnej części głowy trzustki sok

trzustkowy odpływa przewodem
trzustkowym dodatkowym

ŚLEDZIONA

• Leży w podżebrzu lewym,
• Jej oś długa biegnie wzdłuż X żebra

NERKI

• Kora nerki
• Rdzeń nerki
• Układ kielichowo-miedniczkowy

– Kielichy mniejsze – ok. 8-10, łączą się w
– Kielichy większe – zazwyczaj 2-3
– Miedniczka nerkowa

• Moczowód uchodzący do pęcherza

moczowego

Cewka moczowa

• Żeńska - ujście wewnętrzne w pęcherzu

moczowym, ujście zewnętrzne w

przedsionku pochwy

• Męska – znacznie dłuższa od żeńskiej

– Część sterczowa – rozpoczynająca się

ujściem wewnętrznym , najszersza część

cewki przebiegająca przez stercz ( gruczoł

krokowy)

– Część błoniasta ( najwęższa)
– Część gąbczasta zakończona ujściem

zewnętrznym na żołędzi prącia

Gruczoł krokowy(stercz,

prostata)

• Ma kształt stożka, przylega od dołu

do pęcherza moczowego, otacza
część sterczową cewki moczowej

Macica

• Dno macicy
• Trzon macicy
• Ujścia jajowodów
• Szyjka macicy

Jajowód

• Ujście brzuszne w pobliżu jajnika
• Lejek
• Bańka jajowodu
• Cieśń
• Część maciczna