Hydrologia

Hydrologia

I rok

Inżynieria Środowiska

Wykład nr 3

Marcin Widomski

dr inż.

p. 309

tel. wew. 4183 – z portierni

tel. [phone]

[e-mail]

PROWADZENIE
OBSERWACJI
WODOWSKAZOWYCH

Prowadzenie obserwacji

wodowskazowych

Obserwacje wodowskazowe:

- ciągłe

- terminowe.

Obserwacje ciągłe – prowadzone za
pomocą urządzeń samopiszących.

Obserwacje terminowe – prowadzone
przez obserwatorów. Dzielą się na
zwyczajne i nadzwyczajne.

Prowadzenie obserwacji

wodowskazowych

Obserwacje terminowe zwyczajne – prowadzone

bez przerw, codziennie o ustalonej porze (lato – 6,
zima – 7). W przypadku zaobserwowanych
dobowych wahań stanu wody – 3 pomiary
dziennie.

Obserwacje terminowe nadzwyczajne –

prowadzone w czasie wezbrań, stanów
alarmowych itp. Częstotliwość dostosowana do
stanu wody i charakteru rzeki.

OPRACOWANIE WYNIKÓW
OBSERWACJI
WODOWSKAZOWYCH

Opracowanie wyników

obserwacji

wodowskazowych

Wykresy przebiegu codziennych

stanów wody – obrazują charakter
rzeki (górska, nizinna itp.)

Rzeka nizinna
– Odra,
Szczecin.

Opracowanie wyników

obserwacji

wodowskazowych

Opracowanie wyników

obserwacji

wodowskazowych

Rzeka

wyżynna/górsk

a – Dunajec,

Żabno

Opracowanie wyników

obserwacji

wodowskazowych

Rzeka górska –

Wisłoka,
Krajowice

Opracowanie wyników

obserwacji

wodowskazowych

Raporty miesięczne i kontrolne –

przesyłane regularnie do organu
służby hydrologicznej. Podstawa do
oceny poprawności odczytów.

Wykres kontrolny stanów
wody

STANY GŁÓWNE

Stany główne

Stany główne (charakterystyczne)

przekroju rzeki, to wybrane,
obliczone na podstawie obserwacji,
stany wody w danym przekroju,
określające jej reżim hydrologiczny.

Stany charakterystyczne mogą być

roczne lub wieloletnie.

Stany główne

Stany główne pierwszego stopnia:
• Średnia woda SW – średnia arytmetyczna

codziennych stanów wody dla roku.

• Wysoka woda WW – najwyższy stan roczny
• Niska woda NW – najniższy stan roczny

Stany główne I-
ego stopnia,
Czarna Hańcza,
Sobolewo

Stany główne

Stany główne drugiego stopnia – wyznaczane dla

wieloleci na podstawie stanów głównych
pierwszego stopnia.

Rozróżniamy wśród stanów głównych II-ego

stopnia:

WW – stan najwyższy
SW – stan średni
ZW – stan zwyczajny
NW – stan najniższy

Stany główne

Przykładowe stany główne drugiego stopnia:

WWW – stan najwyższy spośród najwyższych stanów wody (wysoka

wielka woda);

SWW – stan średni spośród najwyższych stanów wody (średnia woda);
ZWW – stan zwyczajny spośród najwyższych stanów wody (zwyczajna

wielka woda);

SSW – stan średni spośród średnich stanów wody (średnia woda);
ZZW – zwyczajny spośród zwyczajnych stanów wody (zwyczajna

woda);

SNW – średni spośród najniższych stanów wody (średnia niska woda);
ZNW – zwyczajny spośród najniższych stanów wody (zwyczajna niska

woda);

NNW – najniższy spośród najniższych stanów wody (najniższa niska

woda).

ZWIĄZKI WODOWSKAZÓW

Związki wodowskazów

Związki wodowskazów – zależność

pomiędzy stanami wody na sąsiednich
wodowskazach.

Zależność tę określa się dla stanów

korespondujących, tzn. odpowiadających
sobie na dwu wodowskazach. Przyjmuje
się najczęściej stany najwyższe i najniższe
z pewnego okresu. Stany korespondujące,
to stany z tego samego dnia (lub dnia
następnego dla stacji położonej niżej).

Związki wodowskazów

Zastosowanie związków wodowskazów:
• kontrola spostrzeżeń wodowskazowych,

wykrywanie błędów oraz zmian

zachodzących w korycie rzeki;

• uzupełnianie braków w tabelach

spostrzeżeń wodowskazowych lub

tabelach stanów głównych;

• krótkotrwałe prognozy stanów wody w

związku z potrzebami ochrony przed

powodzią i transportu rzecznego.

Związki wodowskazów

Krzywa związku wodowskazów z jednej

strefy stanów głównych – krzywa I-
ego stopnia w układzie
kartezjańskim.

WYKRES

Związki wodowskazów

Równanie prostej związku dwóch wodowskazów (ta

sama strefa stanów wody):

H

B

= aH

A

+b

Gdzie:
H

A i

H

B

– stany wody na rozpatrywanych

wodowskazach;

a – tangens kata nachylenia krzywej;
b – wyraz wolny.

a = (H

Bmax

– H

Bmin

)/(H

Amax

– H

Amin

)

b = H

Bśr

- aH

Aśr

CZĘSTOTLIWOŚĆ I CZAS
TRWANIA STANOW WODY

Częstotliwość stanów wody

Częstotliwość stanów wody – liczba pewnych określonych

stanów wody obserwowana w danym, badanym okresie
czasu.

Czas obserwacji – najczęściej 1 rok.
Przedział dokładności stanów wody – 10 cm.

Częstotliwość
stanów
wody,wykres
słupkowy,
Czarna
Hańcza,
Sobolewo

Czas trwania stanów wody

Czas trwania stanów wody określa przez

ile dni w ciągu badanego okresu czasu
utrzymują się stany wody wyższe lub
niższe od przyjętej wartości
charakterystycznej dla tego okresu.

WYKRES