LOGISTYKA ZAOPATRZENIA

Planowanie potrzeb

materiałowych

I. Rodzaje potrzeb ( popytu )

• Prognoza i plan
„ Odnosząc się do zdarzeń przyszłych, planowanie ma tę

wspólność

z przewidywaniem. Różni się jednak od niego zasadniczo,

przewidywanie bowiem – to domyślanie się tego, co zajdzie

z określonym prawdopodobieństwem, gdy planowanie, jako

takie, nie jest bynajmniej jakimś domyślaniem się czegoś, lecz
raczej obmyślaniem.

Kto przewiduje, ten wysuwa wnioski o przyszłości z danych

niezależnych od przyszłych postanowień, a jego wypowiedzi
są twierdzeniami głoszącymi, że tak a tak prawdopodobnie
będzie. Natomiast wypowiedzi planującego nie są w ogóle
twierdzeniami, lecz propozycjami, by działać tak a tak,
propozycjami czegoś, co zależy od przyszłych postanowień.”

Planowanie – wyznaczanie jakiegoś celu, który chcemy

osiągnąć i odpowiednich, niezbędnych do tego środków.

Prognozowanie jest traktowane jako pierwsza faza

procesu planowania.

Potrzeby materiałowe – bezpośrednie

zapotrzebowanie na materiały podstawowe, wynikające

z zaplanowanej do wykonania produkcji ( usług,

remontów itp.), a także

o zapotrzebowaniu na materiały pomocnicze, części

zamienne, narzędzia, odzież roboczą i ochronną itp.-

zapotrzebowaniu, który służy normalnemu

funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, wykorzystaniu jego

potencjału materialnego i osobowego.

W gospodarce rynkowej plany produkcji są

budowane przede wszystkim na podstawie
prognoz popytu na dane wyroby.

Prognozy i plany potrzeb materiałowych biorą

swój początek w prognozach i planach produkcji
wyrobów danej firmy, a jeszcze wcześniej – w
prognozach i planach sprzedaży wyrobów i usług.

Rodzaje popytu w przedsiębiorstwie

przemysłowym :

1)

popyt pierwotny – funkcja popytu zewnętrznego
na wyroby danego przedsiębiorstwa,

2)

popyt wtórny – wynika z popytu pierwotnego,

a dotyczy potrzeb materiałowych wywołanych

tym popytem i obowiązującą technologią,

3) popyt uzupełniający – obejmuje wszystkie

pozostałe potrzeby danego przedsiębiorstwa
( paliwa, materiały pomocnicze, narzędzia,
części zamienne maszyn i urządzeń itp. ).

Rodzaje potrzeb materiałowych :
1) potrzeby zależne – zapotrzebowanie na surowce,

materiały, podzespoły itp. wywołane zapotrzebowaniem
na inną pozycję poddawaną przetworzeniu w danym
przedsiębiorstwie,

2) potrzeby niezależne – nie są związane z żadnym

wewnętrznym zapotrzebowaniem materiałowym, lecz

wynikają z popytu zewnętrznego ( rynkowego ).
Przykład : potrzeby zależne - zapotrzebowanie na skrzynie

biegów do produkowanego w danej fabryce
samochodu, potrzeby niezależne – ta sama skrzynia
biegów przeznaczona na sprzedaż jako część zamienna.

O ile potrzeby niezależne ( popyt pierwotny ) wynikają
przede wszystkim z prognoz popytu, o tyle materiałowe
potrzeby zależne – z obliczeń bezpośrednich.
Do obliczeń bezpośrednich służy np. system planowania
potrzeb materiałowych ( Material Requirements

Planning – MRP ).

Plan produkcji wyrobów finalnych, ich konstrukcyjne
rozwinięcie ( zespoły, podzespoły, części ) i normy

zużycia

pozwalają jednoznacznie określić zapotrzebowanie na
materiały i elementy kooperacyjne.

• Dysponując planem produkcji wyrobu A i znając

źródła pochodzenia potrzebnych elementów
( zakup lub produkcja własna ), możemy bez
trudu ustalić zapotrzebowanie na nie w
planowanym okresie, a także – w przypadku
dostaw z własnej produkcji – potrzebne ilości
materiału wsadowego ( posługując się w tym celu
normami zużycia jednostkowego ).

• Elementy wchodzące w skład tego samego

zespołu nie mogą być rozpatrywane ( planowane,
zamawiane itd.) w izolacji.

Ilustracją skutków takiego błędnego podejścia

może być przykład zespołu wytwarzanego z
dwudziestu elementów. Jeżeli zapewnimy nawet
95-procentowe prawdopodobieństwo ( a więc
wysokie ! ) istnienia zapasu każdego z nich, to
prawdopodobieństwo

zmontowania zespołu wyniesie zaledwie 0,36

( ponieważ 0,95 należy podnieść do potęgi 20 ).
Zatem w 64 % czasu produkcji może wystąpić
brak co najmniej jednego elementu,
uniemożliwiając tym samym montaż.