ZGODA PACJENTA NA

ZABIEG

ART. 192 K.K.

ART.192k.k.

Rozdział XXIII.

PRZSTĘPSTWA PRZECIWKO

WOLNOŚCI

§ 1. Kto wykonuje zabieg

leczniczy bez zgody pacjenta

podlega grzywnie, karze

ograniczenia wolności albo

pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2.Ściganie następuje na

wniosek pokrzywdzonego.

Art.41 ust.1 Konstytucji RP

z dnia 2.04.1997r

(Dz.U. Nr78,poz.483)

Każdemu zapewnia się
nietykalność osobistą i wolność
osobistą. Pozbawienie lub
ograniczenie wolności może
nastąpić tylko na zasadach i w
trybie określonych w ustawie.

Art.5 Europejskiej Konwencji o

Prawach Człowieka i Godności Istoty

Ludzkiej wobec Zastosowań Biologii i

Medycyny

(

Oviedo4.06.1997r.)

Nie można przeprowadzić interwencji

medycznej bez swobodnej i świadomej

zgody osoby jej poddanej.Przed

dokonaniem interwencji osoba

zainteresowana otrzyma odpowiednie

informacje o celu i naturze interwencji,

a także jej konsekwencjach i

ryzyku.Osoba zainteresowana może w

każdej chwili wycofać zgodę.

Kodeks Etyki Lekarskiej

( 02.01.2004r.)

Art.15.1.Postępowanie
diagnostyczne, lecznicze i
zapobiegawcze wymaga zgody
pacjenta. Jeżeli pacjent nie jest
zdolny do świadomego wyrażenia
zgody, powinien ją wyrazić jego
przedstawiciel ustawowy lub osoba
faktycznie opiekująca się pacjentem.

Kodeks Etyki Lekarskiej

( 02.01.2004r.)

Art.15. 2.W przypadku osoby
niepełnoletniej lekarz powinien
starać się uzyskać także jej zgodę,
o ile jest ona zdolna do
świadomego wyrażenia tej zgody

Kodeks Etyki Lekarskiej

( 02.01.2004r.)

Art.5.3.Wszczęcie postępowania
diagnostycznego, leczniczego i
zapobiegawczego bez zgody
pacjenta może być dopuszczone
tylko wyjątkowo w szczególnych
przypadkach zagrożenia życia lub
zdrowia pacjenta lub innych osób.

Kodeks Etyki Lekarskiej

( 02.01.2004r.)

Art.15.4.Badanie bez wymaganej
zgody pacjenta lekarz może
przeprowadzić również na zlecenie
organu lub instytucji upoważnionej
do tego z mocy prawa, o ile nie
stwarza ono nadmiernego ryzyka
zdrowotnego dla pacjenta.

Kodeks Etyki Lekarskiej

( 02.01.2004r.)

Art.15.5. W razie nieuzyskania
zgody na proponowane
postępowanie lekarz powinien
nadal, w miarę możliwości, otaczać
pacjenta opieką lekarską.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

(Dz.U. z 26.03.1997r., Nr 28,poz.152

z póź.zm.)

Art.32.1.Lekarz może przeprowadzić badanie
lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych, z
zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w
ustawie, po wyrażeniu zgody przez pacjenta
2.Jeżeli pacjent jest małoletni lub niezdolny do
świadomego wyrażenia zgody, wymagana jest
zgoda przedstawiciela ustawowego, a gdy
pacjent nie ma przedstawiciela ustawowego
lub porozumienie się z nim jest niemożliwe-
zgoda sądu opiekuńczego.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

Art.32.3. Jeżeli zachodzi potrzeba
przeprowadzenia badania osoby, o
której mowa w ust.2, zgodę na
przeprowadzenie badania może wyrazić
także opiekun faktyczny.
4.W przypadku osoby całkowicie
ubezwłasnowolnionej zgodę wyraża
przedstawiciel ustawowy tej osoby.Jeżeli
osoba taka jest w stanie z rozeznaniem
wypowiedzieć opinię w sprawie badania,
konieczne jest ponadto uzyskanie zgody
tej osoby.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

Art.32.5.Jeżeli pacjent ukończył 16 lat ,
wymagana jest także jego zgoda.
6.Jeżeli jednak małoletni, który ukończył
16 lat , osoba ubezwłasnowolniona albo
pacjent chory psychicznie lub upośledzony
umysłowo, lecz dysponujący
dostatecznym rozeznaniem, sprzeciwia się
czynnościom medycznym, poza zgodą
jego przedstawiciela ustawowego lub
opiekuna faktycznego albo w przypadku
niewyrażenia przez nich zgody wymagana
jest zgoda sądu opiekuńczego.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

Art.32.7.Jeżeli ustawa nie stanowi
inaczej, zgoda osób wymienionych
w ust.1,2 i 4 może być wyrażone
ustnie albo nawet poprzez takie ich
zachowanie, które w sposób nie
budzący wątpliwości wskazuje na
wolę poddania się proponowanym
przez lekarza czynnościom
medycznym.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

Art.32.8.Jeżeli pacjent , o którym mowa w
ust.2, nie ma przedstawiciela ustawowego
ani opiekuna faktycznego albo
porozumienie się z tymi osobami jest
niemożliwe, lekarz po przeprowadzeniu
badania może przystąpić do udzielania
dalszych świadczeń zdrowotnych dopiero po
uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego, chyba
że co innego wynika z przepisów ustawy.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

Art.32.10.Sądem opiekuńczym
właściwym miejscowo dla
udzielania zgody na wykonanie
czynności medycznych jest sąd, w
którego okręgu czynności te maja
być wykonane.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

Art.33.1.Badanie lub udzielenie
pacjentowi innego świadczenia
zdrowotnego bez zgody jest
dopuszczalne, jeżeli wymaga on
niezwłocznej pomocy lekarskiej, a ze
względu na stan zdrowia lub wiek nie
może wyrazić zgody i nie ma możliwości
porozumienia się z jego przedstawicielem
ustawowym lub opiekunem faktycznym.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

Art..33.2.Decyzję o podjęciu czynności
medycznych w okolicznościach, o
których mowa w ust1. Lekarz powinien
w miarę możliwości skonsultować z
innym lekarzem.
3.Okoliczności, o których mowa w
ust.1 i 2, lekarz odnotowuje w
dokumentacji medycznej pacjenta.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

Art..34.1.Lekarz może wykonać
zabieg operacyjny albo zastosować
metodę leczenia lub diagnostyki
stwarzającą podwyższone ryzyko dla
pacjenta , po uzyskaniu jego pisemnej
zgody.
2.Przed wyrażeniem zgody przez
pacjenta w sytuacji, o której mowa w
ust.1, lekarz ma obowiązek udzielenia
mu informacji zgodnie z art. 31.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

3.Lekarz może wykonać zabieg lub

zastosować metodę, o której mowa w

ust.1, wobec pacjenta małoletniego,

ubezwłasnowolnionego bądź

niezdolnego do świadomego

wyrażenia pisemnej zgody, po

uzyskaniu zgody jego przedstawiciela

ustawowego, a gdy pacjent nie ma

przedstawiciela lub gdy porozumienie

się z nim jest niemożliwe-po uzyskaniu

zgody sądu opiekuńczego.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

4.Jeżeli pacjent ukończył 16 lat, wymagana jest

także jego pisemna zgoda.
7. Lekarz może wykonać czynności, o których

mowa w ust.1,bez zgody przedstawiciela

ustawowego pacjenta bądź zgody właściwego

sądu opiekuńczego, gdy zwłoka spowodowana

postępowaniem w sprawie uzyskania zgody

groziłaby pacjentowi niebezpieczeństwem utraty

życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego

rozstroju zdrowia. W takim przypadku lekarz ma

obowiązek, o ile to możliwe , zasięgnąć opinii

drugiego lekarza, w miarę możliwości tej samej

specjalności. O wykonanych czynnościach lekarz

niezwłocznie zawiadamia przedstawiciela

ustawowego, opiekuna faktycznego lub sąd

opiekuńczy.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

Art.38.1.Lekarz może nie podjąć lub

odstąpić od leczenia pacjenta, o ile nie

zachodzi przypadek, o który mowa w

art.30, z zastrzeżeniem ust.3
2.W przypadku odstąpienia od

leczenia, lekarz ma obowiązek

dostatecznie wcześnie uprzedzić o tym

pacjenta lub jego przedstawiciela

ustawowego bądź opiekuna

faktycznego i wskazać realne

możliwości uzyskania tego świadczenia

u innego lekarza lub w zoz.

Ustawa o zawodzie lekarza.

( 05.12.1996r)

Art.39.Lekarz może powstrzymac się od
wykonania świadczeń zdrowotnych
niezgodnych z jego sumieniem, z
zastrzeżeniem art30., z tym, że ma
obowiązek wskazać realne możliwości
uzyskania tego świadczenia u innego
lekarza lub w innym zoz oraz uzasadnić i
odnotować ten fakt w dokumentacji
medycznej. Lekarz wykonujący swój
zawód na podstawie stosunku pracy lub
w ramach służby ma ponadto obowiązek
uprzedniego powiadomienia na piśmie
przełożonego.

Ustawa o zakładach opieki

zdrowotnej

(

30.08.1991r)(Dz.U.Nr91,poz.408 z póź.zm.)

Ustawa o ochronie zdrowia
psychicznego(19.08.1994r.)
(Dz.U.Nr111, poz.535 z póź.zm.)

Ustawa o pobieraniu komórek ,
tkanek i narządów.(26.10.1995r.)
(Dz.U. Nr 138,poz.682 z
póź.zm.)

Ważnym zagadnieniem związanym z

tematem zabiegu leczniczego jest

jego legalność.

Obecnie każdy zabieg leczniczy

podjęty w celu leczniczym, zgodnie z

zasadami wiedzy medycznej i za

zgodą pacjenta mimo naruszenia

integralności ciała tego pacjenta jest

działaniem prawnym.

Wymogi ogólne dotyczące zgody na

zabieg

Osoba , która wyraża zgodę na
określoną ingerencję w sferę prawnie
chronionych dóbr musi być ich
dysponentem, musi być uprawniona
do jej udzielenia.

(czyli jest pacjentem, posiada

zdolność do wyrażenia zgody. Zdolność tą ustawa wiąże z
dojrzałością pacjenta i jego stanem psychicznym). W
doktrynie przeważa pogląd, iż zgoda nie jest czynnością
prawną w sensie prawa cywilnego a stanowi jedynie
jednostronne, odwołalne działanie prawne zbliżone do
oświadczenia woli)

Wymogi ogólne dotyczące zgody na

zabieg

Czynność, która stanowi przedmiot

zgody nie może sprzeciwiać się

ustawie lub zasadom współżycia
Zgoda ta ma być świadoma,

stanowić wynik integralnej i

swobodnej decyzji osoby ją

składającej, zatem nie może być ona

wyrażona pod wpływem przymusu,

błędu lub w stanie psychicznym

uniemożliwiającym jej wyrażenie

Wymogi ogólne dotyczące zgody na

zabieg

Zgoda musi być wyrażona w
stosownej formie

( pisemnej, może

ona być także wyrażona ustnie lub
przez tzw. czynności konkludentne- czyli
takie zachowanie, które w sposób nie
budzący wątpliwości wskazuje na wolę
poddania się pacjenta proponowanym
przez lekarza czynnościom medycznym.

Podpis pacjenta składany w czasie

przyjmowania go do szpitala

praktycznie oznacza zobowiązanie

pacjenta do podporządkowania się

regulaminowi szpitala oraz poddaniu

się podstawowym badaniom

takimjak np.: OB, morfologia, RTG,

EKG,EEG lub tp.

Dodatkowa zgoda pacjenta

Badania diagnostyczne związane z
wyższym ryzykiem powikłań:
biopsje, badania kontrastowe,
zabiegi chirurgiczne.

Przypadki , kiedy nie jest

wymagana zgoda pacjenta

Chory nieprzytomny

(zgoda domniemana)
Niemożność

skontaktowania się z

opiekunem prawnym

nieletniego
Osoba dotknięta

chorobą psychiczną lub

niedorozwojem

psychicznym gdy

zwłoka zabiegu

mogłaby spowodować

ujemne następstwa

Nie wyrażenie zgody na

leczenie przez rodziców

podczas gdy zdaniem

lekarza działania są

konieczne( consilium

lekarskie) a gdy czas na to

pozwala zwrócić się do

sądu
Leczenie przymusowe

osoby uzależnionej, chorej

psychicznie –skierowanie

przez sąd
Zmiana zakresu operacji-

stan zaawansowania

choroby

Chory ma prawo do całej prawdy,

która powinna mu być

przedstawiona w sposób dla niego

zrozumiały (uwzględnia się poziom

inteligencji, stan psychiczny).

Pacjent musi być poinformowany o

skutkach normalnych, typowych,

zwykłych, które w wypadku zabiegu

mogą wystąpić.

Brak poinformowania

pacjenta o ryzyku i

skutkach zabiegu może

rodzić odpowiedzialność

cywilną