Międzynarodowe obroty

czynnikami produkcji

Czynniki produkcji

• Kapitał
• Siła robocza
• Ziemia (bogactwa naturalne)
• Technologia

Międzynarodowe przepływy

siły roboczej

• Międzynarodowa migracja

ludności to jej przenoszenie się
przez granice narodowe na dłuższe
okresy (według definicji ONZ — na
okres nie krótszy niż jeden rok)

– emigracja - opuszczenie przez ludzi ich

dotychczasowego kraju zamieszkania i
osiedlenie się w innym kraju

– imigracja - czyli napływ do danego

państwa ludzi zamieszkujących
dotychczas w innych krajach

Warunki wystąpienia

międzynarodowego ruchu

ludności

• Motyw pobudzający do zmiany

miejsca zamieszkania i pracy

– Bodźce negatywne - do emigracji pobudzają

czynniki o charakterze antybodźców do
pozostania w kraju

– Bodźce pozytywne - dają jakąś alternatywę i

skłaniają do przyjazdu do danego miejsca

• Swoboda przekraczania granicy
• Możliwość pokrycia kosztu

przemieszczenia się ze starego do
nowego miejsca pobytu

Przyczyny migracji

• Ekonomiczne

(zagrożenie głodem i niedostatkiem)

• Polityczno – militarne

(np. emigracja po

powstaniach narodowych w Polsce )

• Ideologiczne

(np. emigracja działaczy

opozycyjnych po wprowadzeniu stanu wojennego)

• Religijne

(np. rozproszenie Żydów)

• Ekologiczne (klęski żywiołowe)
• Społeczne
• Etniczne
• Rasowe

Przyczyny ekonomiczne

• Podniesienie stopy życiowej
• Bezrobocie w kraju
• Ambicje zawodowe
• Podniesienie kwalifikacji
• Zróżnicowanie stawek płac

Motywy pozytywne

• Drenaż mózgów
• Zjawisko akceptowania /

wywoływania imigracji w okresie
intensywnego wzrostu
gospodarczego

• Przyciąganie imigrantów w związku z

brakiem podaży rodzimej siły
roboczej w pewnych kategoriach prac
niepopularnych

Drenaż mózgów (brain

drain)

• Odpływ pracowników dobrze

wykształconych do krajów wysoko
rozwiniętych

• „Wysysanie” najlepszych kadr przez

najbogatsze państwa świata

Czynniki ograniczające

przepływ siły roboczej

• Bariery językowe, polityczne,

infrastrukturalne

• Dostosowanie do innych zwyczajów
• Różnice kulturowe – ryzyko narażenia

się na przejawy wrogości i niechęci

• Wykształcenie nie zawsze jest

przydatne w nowych warunkach

• Rozłąka
• Ryzyko podejmowania decyzji

Skutki migracji siły

roboczej dla kraju jej

pochodzenia

• Zmniejszenie bezrobocia
• Uszczuplenie najbardziej przydatnych dla

gospodarki zasobów siły roboczej

• Transfery części zarobków do kraju

pochodzenia

• Powrót po pewnym czasie siły roboczej z

wyższymi kwalifikacjami, doświadczeniem
i kapitałem do zainwestowania

• Państwo ponoszące w dużym stopniu

koszty wykształcenia ludzi młodych nie
otrzymuje zwrotu nakładów

Skutki migracji siły

roboczej dla kraju

przyjmującego

imigrantów

• Szybszy wzrost gospodarczy (w przypadku

deficytu siły roboczej – imigracja go zmniejsza
lub likwiduje)

• Zwiększenie podaży siły roboczej może

wpłynąć na spadek przeciętnego poziomu
wynagrodzenia

• Kraj przyjmujący pracowników napływowych

unika kosztów wykształcenia - korzysta z
ich wykształcenia zdobytego na koszt
zagranicznego podatnika

• Unikatowe kwalifikacje imigrantów

wzbogacają ofertę rynkową

• Niepożądane zjawiska społeczne – konflikty

etniczne

• Zwiększone bezrobocie w okresie

dekoniunktury

Specyficzny obszar

emigracji

• Najbogatsze kraje rejonu Zatoki

Perskiej, korzystając z ogromnych
wpływów z ropy naftowej, zatrudniają
rzesze imigrantów z krajów
azjatyckich, zwłaszcza Egipcjan,
Pakistańczyków i Palestyńczyków. Ze
względu na to, że są oni zatrudniani
zarówno przy wykonywaniu prac
najprostszych, jak i wymagających
wysokich kwalifikacji, wspomniane
kraje praktycznie uzależniły się od
obecności zagranicznej siły roboczej.

Technologia

• Całokształt wiedzy dotyczącej

konkretnej metody wytworzenia
jakiegoś dobra lub uzyskania
określonego efektu przemysłowego
lub usługowego.

Transfer technologii

• Przepływ wiedzy i umiejętności

technicznych, jakie można
wykorzystać do procesów
produkcyjnych określonych dóbr.

• To proces przepływu projektów

(wynalazków) od źródła ich
powstawania do sfery produkcji i
dalej, do użytkownika.

• Przenoszenie do praktyki

gospodarczej wynalazków, rozwiązań,
wiedzy, umiejętności i nabytego
doświadczenia z dotychczasowej
pracy, związanej ze środowiskiem
naukowym.

Patent

• Urzędowe przyznanie prawa

wyłącznego korzystania z wynalazku.

• Patent na wynalazek nie jest

upoważnieniem dla posiadacza
patentu do wdrożenia wynalazku, a
jedynie uprawnia do zakazania
osobom trzecim korzystania z niego
w celach przemysłowych i
handlowych.

Licencja

• Dokument prawny lub umowa,

określająca warunki korzystania z
produktu firmowego, znaku
handlowego lub patentu.

• Import licencji – nabycie od podmiotu

zagranicznego prawa do korzystania
z patentów.

Źródła transferu

technologii

• Zagraniczne inwestycje

bezpośrednie – ich rozwój łączy się
ze stosowaniem w obiektach
przejmowanych lub tworzonych przez
kapitał obcy nowoczesnych
rozwiązań technologicznych,
importowaniem know-how.

• Obrót licencjami – często jest to

przenoszenie w skali
międzynarodowej starszych technik
wytwarzania.