TRAWIENIE I WCHŁANIANIE 5

background image

TRAWIENIE I WCHŁANIANIE

TRAWIENIE I WCHŁANIANIE

ZWIĄZKÓW POKARMOWYCH

ZWIĄZKÓW POKARMOWYCH

Sylwia Olejarz – Weszka

Katarzyna Karolina Pluskwa

background image

MAŁE PRZYPOMNIENIE

MAŁE PRZYPOMNIENIE

Trawienie polega na enzymatycznym rozkładzie
z udziałem wody dużych cząsteczek
pokarmowych związków organicznych (białek,
tłuszczów, węglowodanów) na substancje
drobnocząsteczkowe, przyswajalne przez
organizm i wchłaniane przez błony komórkowe.

Enzymy trawienne są to złożone substancje
białkowe, które powodują rozkład związków
bardziej złożonych do prostszych.

Trawienie większości zawartych w pokarmach
substancji jest najczęściej procesem
wieloetapowym. Każdy etap trawienia
przeprowadzany jest przez inny rodzaj enzymu.

background image

TRAWIENIE I WCHŁANIANIE

TRAWIENIE I WCHŁANIANIE

LIPIDÓW

LIPIDÓW

background image

TŁUSZCZE PRZYJMOWANE Z

TŁUSZCZE PRZYJMOWANE Z

POKARMEM

POKARMEM

Lipidy są najbardziej heterogenną

grupą składników pokarmowych.

Lipidy diety człowieka:

1.

Kwasy tłuszczowe (KT)

2.

Triacyloglicerole

3.

Cholesterol i estry cholesterolu

background image

PODZIAŁ LIPIDÓW

PODZIAŁ LIPIDÓW

KT

1.

Długo / krótko łańcuchowe

2.

Konformacja cis / trans

(fizjologicznie

cis)

3.

Nasycone / nienasycone

4.

Endo / egzogenne

( kw. Linolowy,

linolenowy)

background image

TRAWIENIE

TRAWIENIE

Dwunastnica – lipaza trzustkowa + kolipaza

W obecności kwasów żółciowych i ich soli
dochodzi do emulgacji lipidów, które
następnie są degradowane przez lipazę do:
1.KT
2.Monoacylogliceroli
3.Glicerolu

- Fosfolipazy – udział w trawieniu złożonych
lipidów

background image

CHARAKTERYSTYKA

CHARAKTERYSTYKA

ENZYMÓW

ENZYMÓW

Lipaza trzustkowa – główny enzym
odpowiedzialny za degradację lipidów
u dorosłych, wydzielana przez trzustkę,
miejscem działania jest dwunastnica,
trawi tylko zemulgowane tłuszcze

Lipaza żołądkowa – tzw. enzym
adaptacyjny, spełnia zasadniczą rolę w
trawieniu lipidów mleka matki, krótko i
średniołańcuchowych KT, u
noworodków pH w żołądku 5-6

background image

WCHŁANIANIE

WCHŁANIANIE

KT przechodzą przez rąbek
szczoteczkowy

KT łączą się z białkami
transportowymi i są
estryfikowane do TG i łączy
się z apoproteinami

TG + apoproteina

CHYLOMIKRON

ENTEROCYT

background image

CHYLOMIKRONY

CHYLOMIKRONY

Kuliste cząsteczki o wielkości 0,3–1,5 μm.
Uwalniane są z enterocytów do
podnabłonkowych naczyń limfatycznych.

Chylomikrony z limfy transportowane są do krwi,
a następnie do wątroby. Pod wpływem lipazy
lipoproteinowej, obecnej na powierzchni naczyń
włosowatych, tracą ok. 90% trójglicerydów,
powstają resztkowe chylomikrony (remnanty),
które są transportowane przez krew
do komórek wątroby

Metabolizm chylomikronów jest krótki, trwa od
0,5 do 1,5 h.

background image

ZABURZENIA W TRAWIENIU,

ZABURZENIA W TRAWIENIU,

WCHŁANIANIU LIPIDÓW

WCHŁANIANIU LIPIDÓW

Zespół metaboliczny - ↑

chylomikronów w wyniku
hiperinsulinemii

Zespół chylomikronemii – stała

ilość chylomikronów, brak
poposiłkowego wzrostu

background image

DALSZE LOSY W

DALSZE LOSY W

ORGANIZMIE

ORGANIZMIE

Chylomikrony są transportowane

do wątroby tam ulegają
metabolizmowi, powstają frakcje
lipoprotein.

Lipidy w organizmie:

1.

Strukturalne

2.

Funkcjonalne

3.

Substraty energetyczne

4.

Rola w patogenezie nadtlenkow

background image

TRAWIENIE I WCHŁANIANIE

TRAWIENIE I WCHŁANIANIE

WĘGLOWODANÓW

WĘGLOWODANÓW

background image

WĘGLOWODANY

WĘGLOWODANY

PRZYJMOWANE Z POKARMEM

PRZYJMOWANE Z POKARMEM

Powyżej 55 % zapotrzebowania

energetycznego powinno
pochodzić z węglowodanów

Węglowodanem niezbędnym dla

człowieka jest błonnik:

1.

Zwalnia wchłanianie glu

2.

Zwalnia wchłanianie cholesterolu

3.

Pobudza perstaltykę jelit

background image

PODZIAŁ CUKRÓW

PODZIAŁ CUKRÓW

Złożone:

1.

Trawione przez glikozydazy: Skrobia

2.

Nie ulegające trawieniu: Celuloza

Dwucukry:

1.

Sacharoza = glu + fruktoza

(cukier stołowy)

2.

Maltoza = glu +glu

(piwo)

3.

Laktoza = galaktoza + glu

(mleko)

4.

Trehaloza = glu +glu

(grzyby)

5.

Laktuloza, Celobioza

Monocukry

background image

TRAWIENIE

TRAWIENIE

Jama ustna – amylaza

•Żołądek – unieczynnienie
amylazy (↓pH)

•Jelito cienkie – amylaza
trzustkowa

Rąbek szczoteczkowy -
disacharydazy

•Maltaza (1-4)

•Izomaltaza (1-6)

•Laktaza

Skrobia / glikogen maltoza dekstryny

background image

CHARAKTERYSTYKA

CHARAKTERYSTYKA

ENZYMÓW

ENZYMÓW

W trawieniu węglowodanów biorą

udział enzymy amylolityczne.
Odpowiadają one za hydrolizę
wiązań glikozydowych w cukrach,
w środowisku obojętnym (jama
gębowa) oraz lekko zasadowym
(dwunastnica, jelito cienkie).

background image

WCHŁANIANIE

WCHŁANIANIE

Jelito Enterocyt Krew

galaktoza

SGLT -1

GLUT5

GLUT2

glukoza

fruktoza

Na+

Na+

Na+

K+

K+

ATP

ADP

Glukoza
Galaktoza
Fruktoza

background image

WCHŁANIANIE

WCHŁANIANIE

Transport monosacharydów ze światła

jelita do enterocyta zachodzi poprzez
2 mechanizmy nośników:

1) system zależny od Na+, w którym

działa białko nośnikowe SGLT-1,
transportuje glu i galaktozę

2) system niezal. od Na+ tzw. System

transportu ułatwionego, z udziałem
białka GLUT – 5, transportuje fruktozę

background image

HIPERGLIKEMIA

HIPERGLIKEMIA

POPOSIŁKOWA

POPOSIŁKOWA

Fruktoza - 20min

Galaktoza – pare minut

Glukoza – 40 min

Fruktoza podtrzymuje wysoki

poziom glukozy, przesuwa w
czasie normalizację glikemii.

background image

ZABURZENIA W TRAWIENIU,

ZABURZENIA W TRAWIENIU,

WCHŁANIANIU

WCHŁANIANIU

WĘGLOWODANÓW

WĘGLOWODANÓW

Nietolerancja laktozy

Niedobór laktazy:

Laktoza nie jest rozkładana, nie wchłaniana do krwi,
pozostaje w jelitach, dochodzi do zatrzymania wody w
jelitach – BIEGUNKI, w jelicie grubym ulega
fermentacji z wytworzeniem dużej ilości dwutlenku
węgla – WZDĘCIA, BÓLE BRZUCHA

Częstość występowania bardzo zmienna w grupach
etnicznych np. zaburzenie dotyczy ok. 25 % dorosłych
Polaków i prawie100 % populacji azjatyckiej

Można się „suplementować” laktazą

background image

DALSZE LOSY W

DALSZE LOSY W

ORGANIZMIE

ORGANIZMIE

Glukoza w organizmie spełnia liczne

funkcje jako:

Substrat energetyczny

Substrat dla syntezy glikogenu

Substrat do syntezy innych cukrów

Substrat do syntezy KT

Substrat do syntezy aa

endogennych

Substancja osmotycznie czynna

background image

TRAWIENIE I WCHŁANIANIE

TRAWIENIE I WCHŁANIANIE

BIAŁEK

BIAŁEK

background image

BIAŁKA PRZYJMOWANE Z

BIAŁKA PRZYJMOWANE Z

POKARMEM

POKARMEM

Dobrymi źródłami białek są: mięso, jaja,

orzechy, zboża, rośliny strączkowe oraz
nabiał, jak mleko czy ser (na przykład
parmezan zawiera aż ok. 40% białka).

Białka powinny dostarczać 10-14%

wartości energetycznej dziennej racji
pokarmowej dorosłego człowieka.
Powinno to być białko pełnowartościowe
zawierające niezbędne aminokwasy.

background image

Aminokwasy egzogenne (niezbędne):

walina

leucyna

izoleucyna

treonina

metionina + cysteina

fenyloalanina + tyrozyna

tryptofan

lizyna

background image

PODZIAŁ BIAŁEK

PODZIAŁ BIAŁEK

Ze względu na budowę i skład, dzielimy białka na
proste i złożone.

Proste:

Złożone:

Protaminy

chromoproteiny

Histony fosfoproteiny
Albuminy

nukleoproteiny

Globuliny lipidoproteiny
Prolaminy glikoproteiny
Gluteliny

metaloproteiny

Skleroproteiny

background image

Podział białek przez wzgląd na rozpuszczalność w
wodzie:

hydrofobowe (fibrylarne, które są
nierozpuszczalne w wodzie) – można je spotkać
zazwyczaj w błonach komórkowych

hydrofilowe (globularne, które rozpuszczają się w
wodzie) – stanowią składnik cytoplazmatyczny

Podział białek w oparciu o pełnioną funkcję:

enzymy - receptory

zapasowe - strukturalne

transportujące - białka ochronne (przeciwciała)

kurczliwe - regulatorowe

hormony

toksyny

background image

Podział białek ze względu odmienną wartość odżywczą:

pełnowartościowe - zawierające wszystkie aminokwasy, które są
niezbędne, w dostatecznym stosunku ilościowym pokrywającym w pełni
zapotrzebowanie; zaliczamy tutaj głównie białka pochodzenia zwierzęcego,
które występują w mięsie, mleku, jajach, serze oraz rybach

częściowo niepełnowartościowe – czyli takie, które zawierają wprawdzie
wszystkie niezbędne aminokwasy, ale nie pokrywają one dziennego
zapotrzebowania na białko; występują w żywności pochodzenia roślinnego, a
szczególne w przetworach zbożowych

niepełnowartościowe – stanowią je głównie białka pochodzenia
roślinnego

Podział peptydów z uwagi na liczbę aminokwasów:

dipeptydy, tripeptydy, itd.

peptydów

oligopeptydy-zawierające w cząsteczkach 2–10 reszt aa

polipeptydy to cząsteczki zbudowane z parudziesięciu (do 100)
aminokwasów

background image

TRAWIENIE

TRAWIENIE

Żołądek-pepsyna

Jelito cienkie-
trypsyna,chymotrypsyna

background image

W żołądku rozbijane są łańcuchy polipeptydowe na

krótsze łańcuchy, następnie skurczami perystaltycznymi
treść żołądka przesuwana jest dalej do jelita cienkiego.
Tam proteazy rozbijają białka na tri i dipeptydy
(tripeptyd to połączenie 3 aminokwasów, di to 2 itd.) i
kolejno na pojedyncze aminokwasy.

background image

Trawienie w żołądku

Trawienie w żołądku

Trawienie białka rozpoczyna się w żołądku, gdzie jest

wydzielany enzym pepsyna, który rozbija białka na
krótsze łańcuchy polipeptydowe. W soku żołądkowym
występuje również enzym o nazwie podpuszczka=
renina= chymozyna, która ścina białko zawarte w mleku.

Pepsyna-enzym należący do endopeptydaz, występuje w soku

żołądkowym człowieka i wielu gatunków zwierząt. Wydzielany jest
przez błonę śluzową żołądka w postaci nieczynnego proenzymu -
pepsynogenu, który w środowisku kwaśnym (pH ok. 2) lub pod
wpływem samej pepsyny (tzw. autoaktywacja) przechodzi w aktywną
postać hydrolizującą wiązania peptydowe białka do krótszych
polipeptydów i oligopeptydów. Pod wpływem bodźców dodatkowych
(jak np. obecność pokarmu w żołądku, zakwaszenie błony śluzowej)
następuje wzmożenie jej wydzielania

background image

Trawienie w jelicie cienkim

Trawienie w jelicie cienkim

-dwunastnica

-dwunastnica

Trypsyna-enzym trawienny wytwarzany przez

część zewnątrzwydzielniczą trzustki. Jest wydzielany w

postaci proenzymu - trypsynogenu, który wchodzi w skład soku
trzustkowego. W dwunastnicy pod wpływem niewielkich nawet
ilości innego enzymu - enterokinazy dochodzi do aktywacji
trypsynogenu. Dzięki autokatalitycznej zdolności trypsyny
szybko dochodzi do pełnego uczynnienia wydzielonego
trypsynogenu.

Trypsyna należy do endopeptydaz. Katalizuje hydrolizę wiązań
peptydowych wewnątrz łańcucha polipeptydowego, w
miejscach w których grupy karbonylowe należą do argininy lub
lizyny. W centrum aktywnym trypsyny znajduje się seryna jako
główny aminokwas kontaktowy, przez co trypsynę zalicza się
do podpodklasy endopeptydaz serynowych. Optimum dla
działania trypsyny wynosi ok. pH 8. Efektem jej działania na
białko są peptydy o różnej długości łańcucha.

background image

Chymotrypsyna- proteolityczny enzym trawienny,
produkowany przez trzustkę (jako proenzym
chymotrypsynogen) i wchodzący w skład soku trzustkowego.
Zostaje uczynniony przez trypsynę. Wykazuje maksimum
aktywności przy pH 8-9. Chymotrypsyna należy do hydrolaz i
w jelicie cienkim trawi łańcuchy peptydowe białek.

Chymotrypsynogen, produkowany jako prekursorowy
zymogen, jest polipeptydem złożonym z 245 reszt
aminokwasowych. Proces aktywacji tego proenzymu polega
na proteolitycznym wycięciu dwóch dipeptydów poprzez
przecięcie wiązań Leu(13) i Arg(15) oraz Tyr(146) i Arg(148)
przez trypsynę (a następnie inne uczynnione cząsteczki
chymotrypsyny). Ostateczna czynna cząsteczka
chymotrypsyny, która powstaje przez stabilizację cząsteczki
przez połączenie 3 części przez 2 mostki dwusiarczkowe,
określana jest jako α-chymotrypsyna.

background image

Elastaza- działa na wiązania peptydowe
utworzone przez małe aminokwasy (glicynę,
alaninę, serynę)

Jelito czcze i jelito kręte

- są to kolejne odcinki jelita

cienkiego, leżące za dwunastnicą. Tutaj zachodzi trawienie
ostateczne i wchłanianie. Komórki ściany jelita cienkiego
wydzielają enzymy hydrolityczne:

peptydazy jelitowe - rozkładają di- i tripeptydy do wolnych
aminokwasów. Enzymy te należą do endopeptydaz i
egzopeptydaz. Do egzopeptydaz zaliczamy
karboksypeptydazy, które odczepiają aminokwasy od
końca karboksylowego cząsteczki i aminopeptydazy,
które odczepiają aminokwasy od końca aminowego

background image

DALSZE LOSY W

DALSZE LOSY W

ORGANIZMIE

ORGANIZMIE

Wchłanianie aminokwasów

Wchłanianie odbywa się poprzez transport aktywny

Transportowane są naturalne izomery aminokwasów
(L)

W transporcie uczestniczy witamina B6(fosforan
pirydoksalu)

Aminokwasy transportowane są przez rąbek
szczoteczkowy (miejsce wchłaniania: jelito czcze)

Przenośniki aminokwasów zależne od Na+

Przenośnik dla aminokwasów obojętnych

Przenośnik dla fenyloalaniny, metioniny

Przenośnik dla iminokwasów (proliny,hydroksyproliny)

background image

Przenośniki aminokwasów niezależne od Na+

Przenośniki transportujące aminokwasy lipofilne i
obojętne (leucyna, fenyloalanina)

Przenośniki transportujące aminokwasy zasadowe
(np. lizynę) Przemiany aminokwasów

PRZEMIANY AMINOKWASÓW

Aminokwasy służą przede wszystkim do budowy
białek potrzebnych organizmowi, stąd większość
aminokwasów wędruje z krwią do różnych komórek
organizmu. Niektóre mogą być substratami już w
komórkach wątroby, gdyż zachodzi tu intensywna
synteza np. białek osocza krwi.

Aminokwasy niepotrzebne są zużywane w innych
celach, najpierw jednak muszą ulec dezaminacji (czyli
odłączeniu grupy aminowej), w wyniku której powstaje
amoniak i ketokwas.

background image

TRAWIENIE KWASÓW

TRAWIENIE KWASÓW

NUKLEINOWYCH

NUKLEINOWYCH

Składniki kwasów nukleinowych są niezmiernie ważne dla
prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ są
niezbędne do budowy jąder komórkowych w okresie
wzrostu oraz nieustającym procesie regeneracji. Z drugiej
strony, niosące obcą informację genetyczną kwasy
nukleinowe są antygenami, a zatem – by można je było
wykorzystać – muszą być strawione, czyli rozłożone na
prostsze substancje, które niczym cegiełki zostaną użyte
do budowy własnych kwasów nukleinowych.

Kwasy nukleinowe są trawione w dwunastnicy przez
nukleazy, których zadaniem jest rozszczepianie tych
niezwykle złożonych struktur na cukier, kwas
ortofosforowy oraz zasady.


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Trawienie i wchlanianie weglowodanow AW
trawienie i wchłanianie tłuszczów
Procesy trawienia i wchłaniania w układzie pokarmowym człowieka
trawienie i wchłanianie białek
trawienie i wchłanianie cukrów
Trawienie i wchłanianie
Trawienie i wchłanianie antastic pl
TRAWIENIE I WCHŁANIANIE, TRAWIENIE I WCHŁANIANIE:
Trawienie i wchlanianie substancji odzywczych
W2 Trawienie wchlanianie
19. Trawienie i wchłanianie lipidów, licencjat(1)
18. Trawienie i wchłanianie białek i węglowodanów, licencjat(1)
Trawienie i wchłanianie substancji odżywczych
trawienie i wchłanianie
Wykład 9 trawienie i wchłanianie
5 Trawienie i wchlanianie substancji odzywczych
TRAWIENIE I WCHŁANIANIE POKARMÓW
TRAWIENIE I WCHŁANIANIE WERSJA OSTATECZNA
Trawienie i wchlanianie weglowodanow AW

więcej podobnych podstron