Historia Windows
Historia Windows
Historia Windows, czyli od 1.0 do szczęśliwej Siódemki
Wprowadzeniem na rynek systemu Windows 7 Microsoft
osiągnął swoje długoletnie dążenie do celu. Droga nie była
jednak usłana różami - prześledźmy historię systemów Windows
od samego początku.
W 1983 roku Microsoft zapowiedział powstanie graficznego
interfejsu użytkownika (GUI) dla swojego własnego systemu
operacyjnego MS-DOS, sprzedawanego na maszynach IBM PC i
innych kompatybilnych komputerach od 1981 roku. Od tamtej
pory, firma z Redmond wydała kilkadziesiąt różnych wersji
Okienek, a linia Windows z graficznej nakładki na DOS, zmieniła
się w nowoczesny system operacyjny.
Właśnie takim nowoczesnym systemem jest wydany Windows 7,
który bije rekordy popularności i jest uznawany przez większość
ekspertów za najlepszy system, firmowany przez Microsoft.
Historia Windows
Historia Windows
Początki Okienek, czyli rozszerzenie MS-DOSa
Microsoft Windows 1.0 była pierwszą, niezależną wersją
interfejsu graficznego, wydaną 20 listopada 1985 roku – nie
zyskała jednak zbyt wielkiej popularności. Początkowo miała
ona nosić nazwę „Interface Manager”, jednak Rowland
Hanson, ówczesny szef działu marketingu, przekonał firmę, że
nazwa Windows przyciągnie większą ilość klientów.
Historia Windows
Historia Windows
Pierwsza wersja Okienek nie była kompletnym systemem
operacyjnym, a raczej środowiskiem operacyjnym,
rozszerzającym możliwości MS-DOSa, ale również
dziedziczącym jego problemy i skazy. W Windows 1.0 zawarte
były proste programy, jak graficzny „rysownik” Windows
Paint, edytor tekstu Windows Write, kalendarz, notatnik,
zegar, panel kontroli, terminal komputerowy, schowek,
sterownik RAM-u, a także powłoka operacyjna w postaci
programu MS-DOS Executive oraz gra Reversi. Pożegnano
natomiast konieczność wpisywania komend i zaczęto
korzystać z myszek komputerowych do wskazywania zadań,
które mają być wykonane. Użytkownicy mogli również
przełączać się pomiędzy uruchomionymi jednocześnie
aplikacjami. Wymagania sprzętowe Windowsa 1.0 to system
MS-DOS 2.0, dwie dwustronne stacje dyskietek lub dysk
twardy oraz 256 Kilobajtów pamięci operacyjnej.
Historia Windows
Historia Windows
Ciekawostka:
Przy okazji wydania pierwszego Windowsa, pierwszy raz
zawrzało na linii Microsoft – Apple, chociaż obydwie firmy ze
sobą współpracowały przy konstruowaniu akcesoriów i
oprogramowania, które wykorzystywały wczesne wersje
systemu Macintosh. Jako część negocjacji biznesowych, do
których zmusili Billa Gatesa prawnicy Apple’a, Microsoft
uzyskał licencje na niektóre aspekty interfejsu użytkownika
Macintosha, gdyż Windows 1.0 miał naruszać niektóre
patenty należące do firmy z Cupertino. Umowę podpisano, z
zastrzeżeniem umożliwiającym Microsoftowi korzystanie z
narzędzi wymyślonych przez Apple’a również w następnych
odsłonach Okienek. Jednak wiele elementów interfejsu
wycofano, z uwagi na zachowanie warunków licencji. Dla
przykładu, pierwsza wersja nie posiadała ikonki kosza,
bowiem do niej prawa rościło sobie Apple.
Historia Windows
Historia Windows
Następna wersja - Windows 2.0 - pojawiła się 9 grudnia
1987 roku i była znacznie popularniejsza od swojego
poprzednika, czego główną przyczyną był sposób
reklamowania interfejsu, jako wersji uruchomieniowej z
nowymi, graficznymi aplikacjami – Excel oraz Word. W
tamtym czasie zastrzykiem energii dla Windows było
również pojawienie się nowej wersji programu Aldus
PageMaker – pierwszej aplikacji typu DTP (Desktop
Publishing), która do tej pory zarezerwowana była
wyłącznie dla użytkowników Maków. Niektórzy historycy
właśnie to wydarzenie uważają za początek sukcesu
Windowsa i całego Microsoftu.
Historia Windows
Historia Windows
System wykorzystywał zwiększoną moc w przetwarzaniu
procesorów Intel 286, rozszerzoną pamięć operacyjną
oraz możliwość komunikacji między aplikacjami, dzięki
zastosowaniu protokołu dynamicznej wymiany danych
(DDE). Windows 2.0x korzystał również z trybu
rzeczywistego przydzielania i wykorzystania pamięci
operacyjnej, co ograniczało go do 1 Megabajta pamięci.
Kolejne wersje – Windows/286 2.1 oraz Windows/386 2.1,
podobnie jak poprzednicy, korzystały z trybu rzeczywistego,
jednak były pierwszymi odsłonami, które wspierały Obszar
Pamięci Wysokiej (HMA – High Memory Area), czyli obsługiwały
pamięć rozszerzoną powyżej 1 MB. Wersja Windows/385 2.1
natomiast wykorzystywała 32-bitowy tryb chroniony.
Historia Windows
Historia Windows
Ciekawostka:
Wersja 2.03 (i później 3.0) była powodem zarzutów
wykierowanych w Microsoft o złamanie praw patentowych
Apple’a, które uważało nowe Okienka za „wcieloną kopię
Macintosha, wyglądającą i zachowującą się jak system
Apple’a. W 1989 roku sędzia Wiliam Schwarzer odrzucił 179 z
189 stawianych zarzutów, a dwa lata później uznano, że
pozostałe podobieństwa systemów Windows i Macintosh nie
podlegają prawom autorskim, gdyż Apple czerpało inspirację z
rozwiązań firmy Xerox.
Historia Windows
Historia Windows
Sukces Windowsa 3.0
Windows 3.0, wydany 22 maja 1990 roku, był dla Microsoftu
dużym wyzwaniem, które następnie przerodziło się w sukces.
Trzecia platforma Windows oferowała zwiększoną wydajność i
stabilność, zaawansowaną grafikę z 16 kolorami, pełną obsługę
mocniejszych procesorów Intel 386 oraz wirtualnej pamięci – to
nowość, która usprawniała wielozadaniowość systemu. Interfejs
Windowsa 3.0 wreszcie był poważnym konkurentem interfejsu
Macintosha, dzięki ulepszonej grafice, którą zapewniały karty
graficzne VGA. Nowy OS był pierwszą wersją, która mogła
uruchamiać programy Windowsa w trybie chronionym, chociaż
jądro trybu pracy 386 Enhanced Mode powstało na bazie jądra
trybu chronionego w Windows/386.
Historia Windows
Historia Windows
Popularność systemu Windows 3.0 wzrosła gwałtownie, gdy
pojawił się nowy zestaw Windows Software Developer Kit
(SDK), pomagający programistom skupić się bardziej na
pisaniu aplikacji, a mniej na pisaniu sterowników do urządzeń.
Powszechnie ogłoszona akceptacja zarówno firm trzecich
zajmujących się produkcją sprzętu, jak i projektowaniem
aplikacji, wypełniło sukces systemu Windows 3.0. W rok od
premiery Microsoft sprzedał 3 miliony kopii tego systemu
Historia Windows
Historia Windows
OS/2 czyli skok w bok
Do późnych lat 80. ubiegłego stulecia, firmy Microsoft i IBM współpracowały
nad następcą DOSa – OS/2 – który w pełni wykorzystywał tryb chroniony
procesora Intel 80286 oraz 16 MB pamięci. W 1987 roku wydano pierwszą
wersję OS/2 (1.0), która obsługiwała zarówno wielozadaniowość, jak i
przełączanie się między aplikacjami. Graficzny interfejs użytkownika o nazwie
Presentation Manager (PM) dostępny był od wersji 1.1, którą wydano w 1988
roku. API tej wersji nie było jednak kompatybilne z Windowsem. Rok później
następna wersja, 1.2, wprowadziła do użytku system plików HPFS, który
zastąpił system plików FAT.
Na początku lat 90. relacje na linii Microsoft – IBM wyraźnie się ochłodziły.
Powstał konflikt interesów, bowiem Microsoft chciał rozwijać system Windows,
podczas gdy IBM przyszłość widział w rozwoju OS/2. W końcu obydwie firmy
doszły do porozumienia, na mocy którego Big Blue miał zająć się
projektowaniem systemu OS/2 2.0 (który zastąpić miał OS/2 1.3 i Windowsa
3.0), podczas gdy Microsoft skupić się miał na konstrukcji nowego systemu
operacyjnego, OS/2 3.0 (który później miał zastąpić OS/2 2.0). Umowa nie
przetrwała próby czasu – IBM wciąż co prawda rozwijał OS/2, jednak Microsoft
zmienił nazwę niewydanego jeszcze systemu OS/2 3.0 na Windows NT. W
1992 roku światło dzienne ujrzał system OS/2 2.0 z nową funkcjonalnością -
pulpitem.
Historia Windows
Historia Windows
Windows 3.1 oraz NT - początki nowej technologii
W odpowiedzi na zbliżającą się premierę OS/2 2.0, Microsoft
zaprojektował Windowsa 3.1 (nazwa kodowa Janus), który
zasadniczo był Windowsem 3.0 z naprawionymi błędami, obsługą
multimediów i skalowalnymi czcionkami TrueType. Pierwszy
egzemplarz sprzedano w kwietniu 1992 roku.
Historia Windows
Historia Windows
27 lipca 1993 roku Microsoft przedstawił kompletny system operacyjny
Windows NT, którego numeracja zaczyna się od 3.1, aby skonsolidować
numeracje z systemem Windows 3.1. W odróżnieniu od niego, pierwszy
członek rodziny NT był jednak 32-bitowy. Na rynku dostępny był zarówno
w wersji desktopowej (dla stacji roboczych), jak i serwerowej (Windows
NT Advanced Server). Ta pierwsza została świetnie przyjęta przez
programistów, z uwagi na swoje zabezpieczenia, stabilność oraz nową,
32-bitową implementację Windows API – Win32. OS mógł pracować na
procesorach x86, DEC Alpha oraz MIPS R4000.
Historia Windows
Historia Windows
Ciekawostka:
To głównie za sprawą systemu Windows 3.1, rodzina Windows
uzyskała w latach 1993-94 udział w rynku powyżej 90 procent. W
ciągu dwóch miesięcy od swojej premiery w kwietniu 1992 roku,
Windows 3.1 kupiło 3 miliony klientów. Pomimo swojej ogromnej
popularności, w systemie Microsoftu wciąż brakowało głównych
funkcjonalności z systemu OS/2, jak na przykład długich nazw
plików, pulpitu, czy ochrony systemu wobec "niegrzecznych"
aplikacji.
Historia Windows
Historia Windows
Windows 95, czyli coś dla szarego człowieka
W lipcu 1992 roku Microsoft na konferencji Professional Developer Conference
zapowiedział następcę obydwu systemów – zarówno Windows NT, jak i Windows 3.1.
OS o nazwie kodowej Cairo, który miał być kombinacją obydwu w/w systemów, nigdy
jednak nie ujrzał światła dziennego, ale niektóre technologie zostały wykorzystane w
innych projektach. Microsoft zatem rozpoczął prace nad systemem operacyjnym
zorientowanym na klienta domowego. Projekt o nazwie kodowej Chicago powstał na
bazie systemów Windows 3.11 i DOS, zaś został zaprojektowany do pracy z wieloma
32-bitowymi aplikacjami jednocześnie, jednak zachowano 16-bitowe jądro dla
wstecznej kompatybilności.
Zestaw API Win32 został zastosowany tu jako standardowa, 32-bitowa platforma
programistyczna z zachowaną kompatybilnością Win16, przy pomocy techniki znanej
jako "thunking". Do interfejsu użytkownika dodano kilka elementów zapożyczonych z
projektu Cairo. Charakterystyczne elementy systemu Windows 95, cieszące się sławą
po dzień dzisiejszy, to między innymi przycisk Start, pasek zadań oraz ikona Mój
komputer. Windows 95 był pierwszym OS-em, wraz z którym DOS instalował się
automatycznie. Obsługiwał on maksymalnie 512 MB pamięci RAM, 2 GB pamięci
wirtualnej oraz spopularyzował Internet, wraz z wprowadzeniem przeglądarki Internet
Explorer.
Historia Windows
Historia Windows
Ciekawostka:
Wraz z premierą systemu Windows 95, Microsoft po raz
pierwszy, ale jak się później okazało - nie ostatni, pomylił się
przy zalecaniu minimalnych konfiguracji komputerów, na których
miał pracować OS. Do swobodnej pracy miały wystarczyć:
procesor Intel 80386 DX, 120 MB miejsca na dysku oraz 4 MB
pamięci operacyjnej. Otóż nie wystarczały, bowiem dopiero przy
8 MB pamięci RAM system działał szybko i sprawnie. Podobna
sytuacja ma miejsce z systemem Windows Vista, którego
zalecane 1 GB RAM-u nie wystarcza na pracę bez przeszkód.
Historia Windows
Historia Windows
Śmiercionośny Windows 98
25 czerwca 1998 roku, Microsoft wydał na świat swoje kolejne dziecko,
budowane na bazie sukcesu poprzedniego systemu. Windows 98
(nazwa kodowa Memphis) był 32-bitowym systemem operacyjnym z
nowymi sterownikami i lepszym wsparciem dla systemu plików FAT32,
co umożliwiało tworzenie partycji większych niż 2 GB (maksimum
akceptowalne przez Windows 95). Nowe okienka znacznie lepiej
obsługiwały technologię USB. Po raz pierwszy udostępniono również
usługę darmowych aktualizacji Windows Update. Microsoft
kontrowersyjnie po raz kolejny zintegrował przeglądarkę Internet
Explorer z systemowym GUI – za co został oskarżony o działania
monopolistyczne. Pierwsza wersja Windows 98 delikatnie mówiąc nie
należała do najbardziej stabilnych – jeszcze przed premierą, w kwietniu
‘98 roku, podczas przedpremierowego pokazu, na ekranie komputera
pojawił się tzw. BSOD (Blue Screen of Death), znany nam do dzisiaj jako
następstwo poważnych kłopotów z systemem.
Historia Windows
Historia Windows
We wrześniu 2000 Microsoft wprowadził na rynek system operacyjny Windows
Me (Millenium Edition), który rozszerzał swojego bezpośredniego
poprzednika, system Windows 98, o funkcje multimedialne i internetowe.
W Windows Me swoją premierę miała też funkcja Przywracanie systemu,
pozwalająca użytkownikowi w przypadku błędnego działania systemu na
cofanie zmian wprowadzonych w konfiguracji komputera aż do osiągnięcia
znanego "dobrego punktu". Innym większym dodatkiem do Windows Me
był program Windows Movie Maker. W Microsoft Windows Me po raz
pierwszy
wprowadzono
aktualizacje
automatyczne
pozwalające
aktualizować komputer.
Windows Me powstał jako szybki, jednoroczny projekt wypełniający przestrzeń
między Windows 98 a Windows XP. Wiele nowości technicznych było
dostępne za pośrednictwem witryny Windows Update (czego wyjątkiem
była wspomniana wyżej funkcja przywracania systemu). Konsekwencją
działań Microsoftu było nie uznanie przez użytkowników systemu Windows
Me za oddzielny produkt, tak jak miało to miejsce w przypadku edycji 95 i
98. Windows Me otrzymywał również częste (choć zdarzało się, że
niezasłużone) słowa krytyki za kwestie stabilności pracy oraz za brak
obsługi programów dosowych działających w trybie rzeczywistym.
Historia Windows
Historia Windows
W roku 2001 na rynku pojawił się system operacyjny Windows XP (nazwa kodowa
Whistler), który połączył dotychczasowo rozwijane odrębnie linie systemów
operacyjnych dla użytkowników domowych (Windows 3.1, 95, 98, Me) i
profesjonalistów (Windows NT, 2000). Microsoft zastosował w swoim nowym
produkcie jądro systemu Windows NT 5.1, które zostało przeniesione do produktów
dla użytkowników domowych, zastępując wysłużone 16-bitowe rozwiązania. Windows
XP to najdłużej oferowana wersja systemów operacyjnych Microsoftu - na rynku
obecna była od roku 2001 do 2007, kiedy to zastąpiono ją na rynku konsumenckim
przez Windows Vista. Wraz z SP 2 i SP 3 Windows XP cały czas wspierany jest przez
Microsoft. W Windows XP po raz pierwszy wprowadzono aktywację systemu mającą
na celu zapobiegnięcie piractwu. Aktywacja została szybko złamana przez piratów
komputerowych. Do Windows XP ukazały się 3 zbiory poprawek: Service Pack 1
wydany 9 września 2002, zawierający m.in obsługę USB 2.0 czy ulepszenie obsługi
dysków twardych; Service Pack 2 wydany 6 sierpnia 2004, zawierający m.in. centrum
zabezpieczeń systemu Windows, nową zaporę systemu Windows; Service Pack 3
wydany 29 kwietnia 2008, który zawiera m.in.: uaktualnienie konsoli przystawek
MMC 3.0, nowy sposób aktywacji systemu, dostęp do nowych sterowników, oraz
zwiększenie wydajności systemu.W systemie Windows XP wprowadzono nowy
interfejs Luna, animacje, cienie (np. myszki, ikon), oraz w pełni 32 bitowe ikony
Historia Windows
Historia Windows
Windows XP pojawił się na rynku w kilku edycjach:
Windows XP Home Edition -
Windows XP Professional Edition - dla użytkowników zaawansowanych i
zastosowań biznesowych
Windows XP Media Center Edition - dostępna od listopada 2002 dla
komputerów stacjonarnych i przenośnych; edycja ta koncentruje się na
ogólnie rozumianej rozrywce domowej
Windows XP Tablet PC Edition - dla komputerów podręcznych
wyposażonych w ekran dotykowy
Windows XP Starter Edition - dla użytkowników komputerów w krajach
rozwijających się
Windows XP Professional x64 Edition - dostępna od 25 kwietnia 2005 dla
użytkowników domowych i profesjonalnych posiadających komputery z
64-bitowymi procesorami realizującymi instrukcje x86 (według
nazewnictwa AMD jest to AMD64, Intel nazwał swoje rozwiązanie EM64T)
Historia Windows
Historia Windows
Kolejna kliencka wersja systemu operacyjnego Microsoft o nazwie Vista
została wydana dla klientów korporacyjnych 30 listopada 2006, dla
użytkowników indywidualnych 29 stycznia 2007. Windows Vista oferuje
szczelniejsze mechanizmy zabezpieczające, wprowadzając między innymi
kontrolę konta użytkownika w miejsce uruchamiania komputera z
domyślnie ustawionym kontem administratora. Vista wprowadza również
nowy interfejs użytkownika o nazwie Aero, szereg nowych aplikacji (takich
jak Windows Calendar, Windows DVD Maker oraz kilka nowych gier, w tym
szachy, Mahjong i Purble Place), przekonstruowaną i odporniejszą wersję
programu Internet Explorer i bardziej intuicyjny w obsłudze Windows
Media Player. Wprowadzono również sporo zmian w architekturze
systemu. Wersje systemu dla klientów korporacyjnych to Windows Vista
Business i Windows Vista Enterprise. Użytkownicy domowi mają do
wyboru Windows Vista Home Basic i Windows Vista Home Premium.
Edycją łączącą w sobie cechy obydwu trendów jest Windows Vista
Ultimate. 18 marca 2008 wyszedł dodatek Service Pack 1 do Windows
Vista, a jego polskojęzyczna wersja miała premierę 15 kwietnia 2008.