Prawdziwa historia Windows

W 1981 roku nazywano go Interface Manager, dwa lata później ogłoszono, że pojawi się
na rynku. Użytkownicy pecetów musieli jednak tkwić w objęciach DOS-u kolejne 14

miesięcy, oczekując na pierwszą edycję Windows.

Pierwsze kroki w nieznane zazwyczaj bywają trudne. Jednak założona w 1975 r. w Albuquerque w

stanie Nowy Meksyk firma Billa Gatesa i Paula Allena błyskawicznie zbierała doświadczenia,
produkując dialekty najpopularniejszego w latach 70. i 80. języka BASIC (Beginner’s All-purpose

Symbolic Instruction Code). Microsoft skupiał się na mikrokomputerach. Jego dialekty BASIC-a
można było zobaczyć na ekranach Altaira, Commodore’a, Atari, Amigi, MSX, IBM PC, zaistniał także

na komputerach Apple’a. Koniec lat 70. zdradził kolejne ambicje Microsoftu – firma z Albuquerque
kupiła licencję na Uniksa od AT&T i szybko rozpowszechniła własną odmianę tego systemu

operacyjnego na PDP-11 oraz maszyny z procesorem Intel 8086. Mało kto dziś pamięta, że właśnie
w tym okresie Microsoft zyskał ogromne uznanie swoich klientów – oferując tanią i sprawną edycję

uniksowego systemu operacyjnego na komputery, które były w zasięgu ręki każdego użytkownika.

Mimo niewątpliwych zalet to nie Xenix, ale program napisany pierwotnie przez Tima Patersona stał

się podstawą do zbudowania potęgi korporacji. QDOS (Quick and Dirty Operating System)
odkupiony przez Microsoft w 1981 roku od Seattle Computer Products był jednym z pierwszych

dyskowych systemów operacyjnych dla procesorów Intel 8086. Gdyby nie kontrofensywa ze strony
firmy Digital Research, w postaci DR-DOS, Microsoft i IBM prawdopodobnie całkowicie

zdominowałyby rynek pecetów, produkując przez pewien czas wspólnie PC-DOS (równolegle
Microsoft samodzielnie sprzedawał również MS-DOS). Koniec roku 1981 (przypominamy, że wciąż

była to epoka popularności 8-bitowców) przyniósł pierwsze wieści o rozwijającej się gdzieś w
trzewiach Microsoftu nakładce graficznej na MS-DOS, nazwanej Interface Manager. Oficjalnie

Interface Manager nigdy nie ujrzał światła dziennego, dopiero dwa lata później Microsoft postanowił
pokazać pierwsze Okienka na targach Comdex. Jednak zdecydowani na zakup pierwszych Okienek

musieli poczekać aż 14 miesięcy na ostateczną wersję Windows, oznaczoną numerem 1.01.

Okna otwarte na DOS

Graficzna nakładka na DOS została wyposażona w menedżer plików, a także w kalkulator,
kalendarz, zegar oraz pierwsze wersje Painta i Notatnika. Do systemu operacyjnego dołączono

również procesor tekstu o nazwie Write. Windows 1.01 obsługiwał karty graficzne CHA, Hercules i
EGA (w późniejszych edycjach również VGA). Znikoma liczba programów i brak "killer-app", który

skłoniłby do zakupu Okien, spowodowały, że pierwsza edycja Windows nie odniosła
spektakularnego sukcesu. Choć system operacyjny oferował to, z czym miał problem MS-DOS –

czyli wielozadaniowość – jednak ograniczenia graficznego interfejsu (m.in. brak możliwości
przesłaniania okien) czyniły obsługę Windows toporną i niewygodną. Konkurencja również nie

spała: firma Digital Research opracowała GEM, eleganckie środowisko graficzne działające na
komputerach z procesorami 8086, zaś Commodore rozpoczął sprzedaż pierwszego modelu Amigi.

Pod koniec 1987 roku Microsoft wprowadził do sprzedaży drugą edycję Windows (podwersje 2.0
zostały w pewnym momencie rozdzielone na Windows/286 i Windows/386). Na reakcję Apple’a nie

trzeba było długo czekać – Microsoft otrzymał pozew za powielanie chronionego patentem "stylu"
systemu operacyjnego Macintosh. Poszło m.in. o możliwość nakładania okienek na siebie.

Ostatecznie zwycięsko wyszedł z tej potyczki Microsoft, który przed opublikowaniem Windows 1.01
zdobył licencje na większość komponentów GUI.

3.x PL i Pasjans w zestawie

Trzy lata później świat ujrzał Windows 3.0, z odmienionym, bardziej dopracowanym interfejsem i

obsługą multimediów (dodaną jako rozszerzenie systemu). Dodajmy jeszcze, że była to również
pierwsza przeinstalowana na komputerach Zenith Data Systems edycja Windows. W systemie

Janus (nazwa kodowa Windows 3.1) producent rozwinął idee widoczne w jego poprzedniku.
Pojawiła się m.in. obsługa czcionek wektorowych oraz polskie tłumaczenie interfejsu, które

zapewniało wygodę, ale wywołało także sporo kontrowersji, bowiem sposób kodowania znaków
(Windows-1250) nie był zgodny ze standardem ISO-8859-2. Niewątpliwie w sukcesie Windows 3.x

miał swój udział Pasjans (Solitaire), który zastąpił grę Reversi dołączaną do poprzednich edycji.

1

Również śnieżna kula (ang. Snowball – nazwa kodowa Windows 3.11) trafiła w cel – edycja dla
grup roboczych błyskawicznie opanowała firmowe pecety. Była też wersja 3.2, jednak jej

zrozumienie pozostawiamy Chińczykom. Windows 3.x doczekał się również swojego asa – był nim
edytor Word for Windows (wcześniej rozwijany jako edytor dla MS-DOS).

Nowa technologia

W czasie gdy użytkownicy powoli przyzwyczajali się do Windows 3.x, trwały już prace nad NT (New

Technology) – systemem operacyjnym, który miał być kontynuacją linii OS/2 (wspólnie rozwijanej
przez Microsoft i IBM). Sukces Windows 3.x spowodował zmiany w API jeszcze nieopublikowanego

NT, co w efekcie przyczyniło się do "rozwodu" z IBM. Warto zauważyć, że pierwsze wersje Windows
NT działały również na dawno zapomnianym przez Intela procesorze i860 oraz MIPS R4000, DEC

Alpha i Power PC.

Windows dla każdego

Podczas gdy administratorzy systemów i eksperci uważnie oglądali nową zabawkę z "NT" w nazwie,
zwykli użytkownicy stali u progu szoku kulturowego – Windows 95, który choć straszył niebieskim

ekranem, szybko stał się jednym z najpopularniejszych systemów operacyjnych w swojej rodzinie.
Chociaż nowy Pasek zadań umieszczony w dolnej części ekranu wielu użytkownikom przeszkadzał

(w innych GUI menu i podobne elementy zazwyczaj znajdowały się w górnej części ekranu), to jego
wysoka funkcjonalność szybko przekonała do niego użytkowników. Windows 95 pozwalał nadawać

"długie" nazwy plikom, stał się także przyczółkiem do zdobycia większości udziałów w rynku
przeglądarek internetowych. Dołączany do systemu operacyjnego Internet Explorer szybko

wyeliminował konkurencję. Nie dlatego, że był lepszy, po prostu był na dysku. Kontynuacja linii 9x,
czyli Windows 98, powtórzyła sukces poprzednika. Warto zauważyć, że jest to jedyna edycja

Windows z "przeładowanym" ikonami Pulpitem – w kolejnych edycjach Microsoft zdecydowanie
rozsądniej szafował ikonami. Kosmetyczne zmiany wprowadzono w Pasku zadań, pojawiło się m.in.

pole Szybkie uruchamianie.

Na przełomie wieków

Windows 2000 Professional to kontynuacja linii NT – system operacyjny znacznie droższy od
produktów konsumenckich, opracowany jako baza dla usług serwerowych i narzędzie dla

programistów. Fragmenty kodu źródłowego Windows 2000 wyciekły na początku 2004 roku do
Internetu. Skończyło się na grożeniu palcem (ze strony Microsoftu) i kilku exploitach. O ile

Windows 2000 był konsekwentną kontynuacją serii NT z interfejsem znanym z Windows 9x,
hybryda 16-bitowego i 32-bitowego systemu operacyjnego, nazwana Windows Millennium Edition

(wyposażona w IE 5.5 i Media Player 7) to najkrócej istniejący na rynku system operacyjny
Microsoftu – zaledwie rok na półkach sklepowych. Obsługa trybu rzeczywistego MS-DOS z

restrykcjami, najgorsza w historii Windows edycja Media Playera i dziesiątki innych uwag
użytkowników spowodowały, że skrót Me w nazwie systemu operacyjnego przetłumaczono jako

"Mistake Edition". W ten sposób Windows 98 wegetował na ryku kolejny rok.

Wiele nowych doznań

Windows XP zadebiutował pod koniec 2001 roku. Mimo upływu lat trzyma się dobrze. Choć początki
edycji eXPerience nie były łatwe, odświeżony interfejs przypadł do gustu nowym użytkownikom.

Dotychczasowi zwolennicy Windows 9x gubili się jednak na zielono-niebieskim Pulpicie, na którym
jedyną ikoną był Kosz, i powoli rozgryzali nowe menu Start. Prawie siedmioletnia kariera Windows

XP to z perspektywy 25-letniej historii Windows wyjątkowo długi okres, tym bardziej że w rodzinie
Windows pojawił się Windows 2003 Server (kolejna edycja dla profesjonalistów), a koniec 2006

roku należał do Visty, która spotkała się z chłodnym przyjęciem użytkowników mimo wprowadzenia
szeregu nowości (przede wszystkim w interfejsie oraz w zakresie bezpieczeństwa systemu

operacyjnego).

2

Windows Server 2003 (24-04-2003), cena: 1000 USD, procesor:

Pentium/133 MHz, pamięć: 128 MB. (Fot. Chip.pl)

Czy za dwa i pół roku Vienna (tak podobna w swojej szacie graficznej do Visty) powtórzy sukces

Windows XP? Tego jeszcze nie wiemy. Na razie mamy szansę tylko wypróbować najnowszy system
Windows Server 2008.

Bartek Dramczyk (Chip.pl) 09.12.2008

3