ZAKAŻENIA

WEWNĄTRZMACICZNE

TOKSOPLAZMOZA

JAROSŁAW MROZEK

SZPITAL KLINICZNY IM

Ks. A. MAZOWIECKIEJ W WARSZAWIE

CHOROBOTWÓRCZOŚĆ

• TOKSOPLAZMOZA

 NABYTA - CHOROBA ODZWIERZĘCA

(ANTROPOZOONOZA)

/neurotoksoplazmoza, Toxo. uogólniona u

osób z deficytami odporności (HIV,
transplantacje, immunosupresja

)



WRODZONA - ZARAŻENIE WERTYKALNE

MATKA - PŁÓD

TOKSOPLAZMOZA

-

1923r.- opis zmian w siatkówce oka u

dziecka z wodogłowiem i małooczem
-1937r.- wykrycie i opis transmisji
wertykalnej matka-płód
-1970r.-opis cyklu życiowego
Toxoplasma gondi

TOXOPLASMA GONDI

PREWALENCJA

Francja

54%

Polska

45%

Niemcy

42%

Szwecja

26%

W.Brytania

10%

Norwegia

7%

T.GONDI-biologia

żywiciel ostateczny- kot - faza jelitowa-
gametogeneza i tworzenie oocyst

środowisko zewnętrzne- oocysty--sporocysty

żywiciele pośredni - inne zwierzęta + kot -faza
pozajelitowa, wewnątrzkomórkowa

(tachyzoity) => hepatocyty / neurony
/makrofagi/
zakażenie łożyska i płodu =>> bradyzoity

TOKSOPLAZMOZA - KLINIKA

• toksoplazmoza nabyta dorosłych

- postać węzłowa
- neurotoksoplazmoza
- toksoplazmoza po przeszczepie

• toksoplazmoza nabyta, pierwotna

ciężarnych

• toksoplazmoza wrodzona
• toksoplazmoza – postać oczna

ROZPOPZNAWANIE

TOKSOPLAZMOZY

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

cięż

wrodz

nab

ocz

def. imm

BAD. LAB.
KLINIKA

TOKSOPLAZMOZA WRODZONA

Ogólne ryzyko zakażenia wynosi ok. 40-

50%

0

10

20

30

40

50

60

70

80

I

II

III

trymestr ciazy

%ryzyka
transmisji
% obj.toxo.

TOKSOPLAZMOZA WRODZONA

- 10% zarażonych płodów rozwija typowe

objawy kliniczne wewnątrzmacicznie

- obraz kliniczny – od bezobjawowego do triady

Sabina – Pinkertona (rzadko)

- 30% zarażonych noworodków manifestuje

objawy kliniczne, w tym 10% o ciężkim
przebiegu

- śmiertelność okołoporodowa z powodu Toxo 1%
- w Polsce wykrywa się około 300 przypadków

Toxo wrodzonej rocznie

TOKSOPLAZMOZA WRODZONA

NASTĘPSTWA ODLEGŁE

• 65%-85% ze strony narządu wzroku – do

ślepoty włącznie

• 75% następstwa ze strony OUN – zaburzenia

motoryki, padaczka, zaburzenia funkcji
poznawczych i intelektualnych

• 10% - 20% ze strony narządu słuchu

* dane dotyczą asymptomatycznych

noworodków, bez chemioprofilaktyki w trakcie
ciąży – nie rozpoznanych w ciąży

DIAGNOSTYKA ZAKAŻEŃ

TOKSOPLAZMA GONDI

*Techniki biologii molekularnej - PCR

(krew, płyn m-rdzeniowy, płyn owodniowy,

łożysko)

*Próby biologiczne

*Metody serologiczne
1/ z zastosowaniem antygenów powierzchownych

(test Sabina –Feldmana. Test OIF – IgG

(podstawowy)

DIAGNOSTYKA ZAKAŻEŃ

TOKSOPLAZMA GONDI

2/ z zastosowaniem antygenów rozpuszczalnych
(odczyn lateksowy, Techniki immunoenzymatyczne
-najpowszechniejsze do detekcji IgM, IgG, IgA
-czułość i specyficzność zależy od rodzaju użytych

odczynników

-wyniki różnych metod są nieporównywalne

*ISAGA – najwyższa czułość w stosunku do IgM
*Awidność IgG

DYNAMIKA SYNTEZY PRZECIWCIAŁ W

TOKSOPLAZMOZIE NABYTEJ

0

5

10

15

20

25

30

I TYDZ III TYG I MSC V MSCY I ROK II ROK V ROK

IgM
IgA
IgG

TOKSOPLAZMOZA CIĘŻARNYCH

KRYTERIA ROZPOZNAZNIA

PEWNE

• SEROKONWERSJ

A

• a/

OBIE PRÓBKI

BADANE W CIĄŻY

• b

/ I- SZA BADANA

PRZED CIĄŻĄ

• ZNAMIENNY PRZYROST

MIANA IgG DO WARTOŚCI

WYSOKICH W ODSTĘPIE 3

TYG

• WYSOKIE MIANA SWOISTYCH

IgG, PRZY OBECNOŚCI

IgM/IgA,

OBECNOŚĆ KLINICZNYCH

WYKŁADNIKÓW

*LECZENIE MOŻE

SPOWODOWAĆ WZROST

MIANA IgG

• IgM i IgA obecne

• % IgG o wysokiej

awidności poniżej
20 (index <0.2)

TOKSOPLAZMOZA
CIĘŻARNYCH KRYTERIA
ROZPOZNANIA

PRAWDOPODOBNE

TOKSOPLAZMOZA CIĘŻARNYCH

KRYTERIA ROZPOZNANIA

MOŻLIWE

• WYSOKIE MIANA

SWOISTYCH IgG
PRZY BRAKU
OBJAWÓW
ZAKAŻENIA I
BRAKU IgM

• U ciężarnych –

możliwe w drugiej
połowie ciąży

TOKSOPLAZMOZA WRODZONA

KRYTERIA ROZPOZNANIA

PEWNE

* DODATNI WYNIK IZOLACJI PASOŻYTA Z PŁYNU

OWODNIOWEGO

KRWI, TKANEK PŁODU LUB

NOWORODKA

* UTRZYMYWANIE SWOISTYCH IgG U

NOWORODKA PRZEZ 1 ROK ŻYCIA

(NIEZALEŻNIE OD OBJAWÓW KLINICZNYCH)

* WYKRYCIE SWOISTYCH IgM LUB IgA W I –

SZYM PÓŁROCZU ŻYCIA NOWORODKA

TOKSOPLAZMOZA WRODZONA

KRYTERIA ROZPOZNANIA

PRAWDOPODOBNE

• UTRZYMYWANIA SIĘ ZMIAN SUGERUJĄCYCH

ZAKAŻENIE „ IN UTERO „ W USG U CIĘŻARNEJ
Z PEWNYM ZAKAŻENIEM

• WYKRYCIE SWOISTYCH IgM, IgA WE KRWI

PŁODU ZE ZMIANAMI W OBRAZIE USG

LECZENIE TOKSOPLAZMOZY

• UOGÓLNIONA TOKSOPLAZMOZA

NABYTA

• TOKSOPLAZMOZA OCZNA

(ZAP.NACZYNIÓWKOWO –
SIATKÓWKOWE)

• TOKSOPLAZMOZA WRODZONA

(BEZOBJAWOWA I OBJAWOWA)

• CHEMIOPROFILAKTYKA CIĘŻARNYCH

* CHEMIOPROFILAKTYKA CIĘŻARNYCH –

SPIRAMYCYNA (ROWAMYCYNA) 9 mln/24
do porodu

• LECZENIE TOKSOPLAZMOZY U PŁODU-

SULFONAMIDY Z PIRYMETAMINĄ (FANSIDAR-

2 tabl. /7 dni – 6 /7 tygodni)

PIRYMETAMINA (DARAPRIM 25 mg)

50-75 mg – 2-3 dni, następnie 25 mg /14 dni

łącznie z SULFADIAZYNĄ (ADIAZINE 500 mg)
50 –100 mg/kg

KW. FOLINOWY – celem ograniczenia supresji

szpiku przez pirymetamię

ZAPOBIEGANIE

• Prewencja ogólna – poprawa stanu

zoohiginy, zwyczajów żywieniowych i

ogólnego stanu higieny

• Specyficzne i zorganizowane formy

zapobiegania toxo

.

* zapobieganie toksoplazmozie wrodzonej
* zapobieganie toksoplazmozie u osób z

niesprawnym układem odpornościowym

* zapobieganie toksoplazmozie w miejscu pracy
* szerzenie oświaty zdrowotnej

POTENCJALNE KORZYŚCI
SCREENINGU
TOKSOPLAZMOZY WRODZONEJ

1/ identyfikacja kobiet z nabytą aktywną

toksoplazmozą w ciąży

2/ zmniejszenie ryzyka transmisji
wertykalnej

3/ zmniejszenie ryzyka występowania
objawów toksoplazmozy wrodzonej u
dziecka