Toksoplazmoza

Toksoplazmoza:



Choroba odzwierzęca



Zakażenie pierwotniakiem Toxoplasma gondii



Postać nabyta



Postać wrodzona



W Polsce ok.60% dorosłych seropozytywnych



Bardzo często zarażone są różne gatunki
ptaków i ssaków – nie tylko koty!

Cykl rozwojowy T.gondii



Żywiciel pośredni:



Ssaki i ptaki



Żywiciel
ostateczny:



Kotowate



Oocysta zachowuje
zakaźność przez
ok.12-18 miesięcy!



Spożycie oocysty



Uwolnienie w jelicie sporozoitów i przejście w tachyzoit



Tachyzoity mają zdolność ruchu, przenikają z jelit do
krwi, wnikają do kom.jądrzastych, intensywnie się
namnażają, rozsiewają się drogą krwi po całym
organizmie a głównie do:



OUN



Oka



Mięśni szkieletowych i m.sercowego



Łożyska



Tam silny odczyn zapalny, niszczenie tkanek, r.obronna
organizmu i ograniczenie namnażania i postępu
choroby, tachyzoity przekształcają się w bradyzoity
(skupiska bradyzoitów tworzą cysty tkankowe i
zachowują zdolność inwazyjną przez całe życie gosp.)

Jak można się zarazić?



Droga wertykalna

:



Przez łożysko, od zarażonej matki do płodu



Postać wrodzona toksoplazmozy



Droga pokarmowa

:



niedogotowane mięso (też
wędzone i grilowane) (cysty)



Woda, warzywa, owoce
zanieczyszczone ziemią z kocimi
odchodami (oocysty)



Postać nabyta toksoplazmozy



Bezpośrednio

od chorego kota



Droga jatrogenna

:



Przetoczenie masy granulocytrnej



Przeszczep szpiku, nerki, serca, wątroby



Przez uszkodzoną skórę, błony śluzowe,

spojówki (weterynarze, pracownicy

laboratorium)



Reaktywacja

zarażenia u osób w głębokiej

immunosupresji, które przebyły wcześniej

toksoplazmozę

Objawy

toksoplazmo

zy:



Postać nabyta u
dorosłych



Bezobjawowo lub
skąpoobjawowo



Objawy grypopodobne



Niebolesne powiększenie
węzłów chłonnych



Postać wrodzona:



70-90%przyp.bezobjawowo!
A toksoplazmoza nie leczona
powoduje odległe powikłania



Zab.wzroku (ślepota!)



Zab.czynności OUN

(upośledzenie umysłowe,

zab.mowy i zachowania)



Niespecyficzne objawy
uogólnionego zarażenia
wrodzonego



Triada Sabina-Pinkertona



Zapalenie siatkówki



Wodogłowie



Zwapnienia śródczaszkowe

Ryzyko transmisji pierwotniaka przez

łożysko rośnie z czasem trwania

ciąży:

I trymestr

Do 10%

obumarcie płodu

II trymestr

40%

Ciężkie

uszkodzenia

III trymestr

65%

bezobjawowo

Ostatnie 14dni

ciąży

100%

Ciężkość objawów toksoplazmozy

wrodzonej jest odwrotnie

proporcjonalna!

Diagnostyka

zarażenia

T.gondii



Metody pośrednie:

Testy serologiczne wykrywające swoiste przeciwciała

(podstawowe znaczenie w diagnostyce ciężarnych)



Materiał do badań: surowica



Immunofluorescencja

pośrednia (IgM, IgG, IgA)

(antygenem jest zawiesina toksoplazm utrwalonych

formaliną) (! Możliwość wiązań krzyżowych z RF i ANA)



ELISA

(IgM, IgA, IgG)



ISAGA

– odczyn aglutynacji immunoabsorbcyjnej

(IgM)



Awidność

przeciwciał IgG



Immunoblott

– rozdział elektroforetyczny antygenów

toksoplazmowych, inkubacja z badaną surowicą,

uwidocznienie kompleksów, odczyt wzrokowy



Metody bezpośrednie



Materiał do badań: krew, szpik kostny, osad PMR, BAL,
bioptaty tkanki mózgowej



płyn owodniowy, krew płodu, łożysko, krew pępowinowa



PCR



Wykrywanie

antygenu krążącego

T.gondii (

wyst.we

krwi w ostrej fazie zak.pierwotnego lub wznowie, 2-
3tyg., EIA, western-blott)



Hodowla tkankowa

(

ludzkie fibroblasty, linie

monocytów)



Próba biologiczna

(

inokulacja myszy badanym mat.,

identyfikacja pasożyta po 3-60 dniach)

Przeciwciała:



IgM

są wytwarzane już w

1.tygodniu zarażenia i ich

poziom wzrasta w ciągu

kolejnych czterech tygodni

a następnie spada i

utrzymuje się na niskim

poziomie przez różny okres,

czasami przez wiele

miesięcy.



Długi czas utrzymywania

się przeciwciał IgM

wykluczył je jako

wskaźnik ostrej fazy

zakażenia



IgG

- są oznaczane w

czasie 2-4 tyg.od

zarażenia, następnie ich

miano szybko wzrasta do

maksymalnego poziomu

około 2 do 4 mies. od

zarażenia, po czym

następuje ich powolny

spadek.



IgG utrzymujące się na

stałym poziomie są

dowodem zakażenia w

przeszłości



Określenie

awidności

IgG



Wysoka awidność wyklucza zakażenie w
ciągu ostatnich 3-4 mies.



Największa wartość diagnostyczna testu
gdy wykonany w I trymestrze ciąży!



Wykrywanie świeżej infekcji



Oznaczanie przeciwciał klasy

IgA



Znaczenie podobne jak IgM

Interpretacja wyników badań

przeciwciał IgM i IgG:



IgG (-), IgM (-) – brak odporności, badanie kontrolne co 3 miesiące,



IgG (+), IgM (-) – oznacza przebyte zarażenie, jeżeli IgG znacznie

podwyższone, powtórzyć badanie po trzech tygodniach – jeżeli

poziom jest taki sam, nie trzeba leczyć, ani dalej kontrolować, jeżeli

następuje wzrost, należy rozpocząć leczenie.



IgG (-), IgM (+) – jest to wynik nieswoisty, kontrola za trzy tygodnie,

jeżeli wynik taki sam – ciężarna seronegatywna, nie wymaga

leczenia, wskazana kontrola za trzy miesiące.



IgG (+), IgM (+) – przy obecności objawów należy rozpocząć

leczenie. Przy braku objawów należy powtórzyć badanie po trzech

tygodniach. Leczenie należy rozpocząć przy wzroście IgG co

najmniej o 2 rozcieńczenia lub gdy miano IgG jest wysokie, przy

dodatnim mianie IgM.

Toksoplazmoza pierwotna
ciężarnych:



Kobiety seronegatywne –

grupa wysokiego

ryzyka!

(monitorowanie w kolejnych trymestrach)



Pewne: serokonwersja – dodatnie odczyny u

kobiety uprzednio seronegatywnej



Wysokie stęż. IgG przy braku swoistych IgM lub

niskie stęż.IgG + IgM – wyklucza pierwotne

zakażenie w czasie ciąży



Gdy stwierdzona serokonwresja lub wysokie ryzyko

pierwotnego zakażenia – zalecana chemioprofilaktyka

(spiramycyna)

Diagnostyka prenatalna



PCR z płynu owodniowego



Stwierdzenie obecności DNA
T.gondii potwierdza zarażenie
płodu,

(wynik ujemny nie wyklucza

zarażenia)

+ próba biologiczna

Badania
noworodków



Jeśli u matki podejrzewano lub stwierdzono
toksoplazmozę pierwotną w czasie ciąży



Jeśli u noworodka wyst. objawy klin. ze strony
OUN lub narządu wzroku



Materiałem do badań: krew obwodowa



Gdy obecne

IgA, IgM

– potwierdza zakażenie

płodu, (brak – już wygasły lub dopiero się pojawią)



Gdy obecne

IgG

przy braku IgM i IgA –

obserwować dynamikę zmian (długo!)



Immunoblotting IgG (różnicowanie IgG
matczynych i noworodkowych)