Wykład 1

Wykład 1

z Chirurgii III rok

z Chirurgii III rok

Prof. Krzysztof Kuzdak

Prof. Krzysztof Kuzdak

1. Chirurgia Polska – początki i stan aktualny
2.

Badanie chorego. Rozpoznanie wstępne,

różnicowe, ostateczne

3.

Kwalifikacja do leczenia operacyjnego:

natychmiastowe, pilne, planowe, odroczone

4.

Przygotowanie do leczenia operacyjnego

+ ocena ryzyka operacyjnego

Wykład I

Wykład I

1. Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-

zasadowa
w okresie okołooperacyjnym.

2. Przetaczanie płynów

3. Żywienie

4. Hemostaza, leczenie krwią, profilaktyka

zakrzepów

5. Wstrząs

6. Zasady resuscytacji, reanimacji

7. Znieczulenie

8. Postępowanie p/bólowe

Wykład II

Wykład II

1. Rozpoznanie i leczenie nowotworów
2. Podstawy transplantologii
3. Podstawowe zabiegi chirurgiczne
4. Opatrunki
5. Aseptyka i antyseptyka
6. Blok operacyjny
7. Gojenie ran
8. Zakażenie w chirurgii

Wykład III

Wykład III

1. Przepukliny
2. Krwotok do przewodu pokarmowego
3. Ostre zapalenie wyrostka
4. Niedrożność
5. Zapalenie otrzewnej

Wykład IV

Wykład IV

I prezes Towarzystwa Chirurgów Polskich

i organizator I-go zjazdu 16-18 X 1889 r.

w Krakowie

Gimnazjum – matura

1869 r. Chełmno

Studia medyczne

Greiswald, Berlin i Strasburg

Dyplom lekarza

1873 r. Greiswald

Doktorat

1874 r. Greiswald

Habilitacja

1878 r. Jena – Prof. Riedl

Asystentura

1878 r. Wiedeń – Prof. T. Billroth

Ordynatura do 1887 r. Chełmno
Profesura i kierownictwo kliniki 1887 r. Kraków UJ
Katedra chirurgii 1897 r. Lwów - Uniwersytet Jana Kazimierza

Ludwik Rydygier

1850-1920

Jan Mikulicz

Jan Mikulicz

1850-1905

1850-1905

1882-1887 Kierownik Kliniki
Chirurgii Uniwersytetu
Jagiellońskiego
(doprowadził do budowy nowego
budynku kliniki)

Obecnie w Polsce zarejestrowane są 432 oddziały i 41
klinik chirurgii ogólnej (17 270 łóżek), 109
samodzielnych pracowników nauki w tym 46 z tytułem
profesora. Ogółem zatrudnionych jest 5 587
chirurgów. W latach 1994-1999 specjalizację z zakresu
chirurgii I, II stopnia uzyskało 1 999 lekarzy. W dniu
25.03.1999 wprowadzono specjalizację
jednostopniową. Obecnie 282 kliniki i oddziały
posiadają uprawnienia do prowadzenia specjalizacji.
Aktualnie specjalizuje się w zakresie chirurgii ogólnej
1 018 lekarzy. Od 1949 r. istnieje nadzór
specjalistyczny tj. specjalista krajowy, który nadzoruje
pracę specjalistów wojewódzkich (17).

W Polsce jest 17 270 łóżek, 895 sal operacyjnych, 1
529 łóżek intensywnej terapii pooperacyjnej
1 sala operacyjna przypada na 19,3 łóżek
chirurgicznych
w 81,3% oddziałów całodobowy dyżur diagnostyki
obrazowej
gastroskopia w 82% wykonywana przez chirurgów
kolonoskopia w 58% wykonywana przez chirurgów
endoskopia zabiegowa w 51,2% wykonywana przez
chirurgów.
W analizowanym okresie - rok 2000 leczono w
oddziałach
i klinikach chirurgicznych 635 510 chorych
z tego 325 825 operacyjnie (54,4%)
224 601 (68,90%)

– operacje planowe

33 650 (10,33%)

– operacje pilne po urazach

31 540 (9,80%) – operacja z powodu neo
36 034 (10,97%)

– operacje ostrodyżurowe

z powodów nieurazowych

Szpital Barlickiego

Klinika Chirurgii Ogólnej – Prof. Modzelewski, Prof. Markert
Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantologicznej – Prof. Strzelczyk

Szpital Hallera

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej – Prof. Dziki

Szpital Weteranów (WAM) Żeromskiego

Klinika Chirurgii Ogólnej i Torakochirurgii – Prof. Brodzki

Szpital Matki Polki

Klinika Chirurgii Gruczołów Dokrewnych – Prof. Brzeziński

Szpital Kopernika

Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej – Doc. Kozak
Klinika Chirurgii Onkologicznej – Prof. Jeziorski

Klinika Chirurgii Endokrynologicznej, Ogólnej i Naczyniowej –
Prof. Kuzdak,
Prof. Pomorski

Szpital Sterlinga

Klinika Kardiochirurgii – Prof. Jaszewski

ŁÓDŹ

ŁÓDŹ

cholecystektomia

82

694
appendektomia

54

124
operacje przepuklin pachwinowych
38 664
strumektomia
23 149
operacje żylaków

16

936
operacje kostno-stawowe
15 373
resekcje dróg żółciowych
10 455
amputacje kończyn

9 874
operacje żylaków odbytu

6 394
zeszycie perforacji żołądka

5 163
resekcje żołądka

4

465
amputacja piersi

3

959
resekcja jelita cienkiego

3 740
hemikolektomia prawostronna

2 732
hemikolektomia lewostronna

2 339

Operacje w Polsce w

Operacje w Polsce w

2005 roku

2005 roku

CHIRURGIA KLATKI PIERSIOWEJ

29 Oddziałów i Klinik Torakochirurgii
175 specjalistów torakochirurgii
863 łóżka
18 649 operacji torakochirurgicznych
w tym:
736 guzów śródpiersia
128 radykalnych resekcji raka przełyku
3 200 resekcji miąższu płuca z powodu pneumonektomii

i lob.
śmiertelność 3,47%
przeżycia 5 letnie 33%
roczna rozpoznawalność raka przełyku w Polsce 1 349 –

większość

w wysokim stadium zaawansowania – 10% resekcyjne

KARDIOCHIRURGIA

25 Oddziałów i Klinik Kardiochirurgii
w 8 ośrodkach wykonuje się wyłącznie operacje u dzieci
666 łóżek
45 sal operacyjnych
116 kardiochirurgów
28 samodzielnych pracowników naukowych w tym 29

profesorów
260 chirurgów ogólnych
42 w trakcie specjalizacji
152 kardioanestezjologów
106 perfuzjonistów
16 918 operacji na otwartym sercu
śmiertelność < 5%
11 000 operacji w chorobie wieńcowej
2 974 operacje wad wrodzonych
2 556 operacji wad nabytych
1 471 operacji ze wskazań pilnych
w tym: 100 operacji tętniaków pozawałowych
~ 155 transplantacji serca rocznie

CHIRURGIA NACZYNIOWA

30 Oddziałów i Klinik Chirurgii Naczyniowej w
Polsce
311 chirurgów
28 samodzielnych pracowników nauki w tym 14
profesorów
w każdym z oddziałów > 400 operacji naczyniowych
1 370 udrożnień tętnic szyjnych
~ 350 przezskórnych poszerzeń tętnic
206 pomosty szyjno-podobojczykowe
5 642 operacje naprawcze tętnic kończyn dolnych
3 509 leczonych operacyjnie z powodu zatoru i
zakrzepu
883 urazy tętnic
1 026 tętniaków aorty, śmiertelność 8,1%
w tym: 328 pękniętych, śmiertelność 55,3%
1 961 zakrzepica udowo-biodrowa (trombektomia i
filtry)
183 operacyjne leczenie zatoru tętnicy płucnej
11 882 operacje żylaków

ORTOPEDIA I TRAUMATOLOGIA

NARZĄDU RUCHU

216 Oddziałów i Klinik Ortopedii
2 264 ortopedów w tym 23 profesorów
9 315 łóżek
24 4353 leczonych
średni pobyt 10,6 dnia
wykorzystanie łóżek 75,1%
> 50 tys. zespoleń kości
2 569 złamań kręgosłupa,
w tym: > 300 uszkodzeń kręgosłupa szyjnego z

uszkodzeniem rdzenia
29 380 operacji stawów
12 000 endoprotez stawów biodrowych
750 endoprotez stawu kolanowego

CHIRURGIA ENDOKRYNOLOGICZNA

4 Kliniki Chirurgii Endokrynologicznej
21 klinik
88 oddziałów
120 oddziałów - operuje tarczyce (< 200
rocznie)
3 ośrodki leczenia jodem radioaktywnym
23 986 operacji tarczycy rocznie
w tym: 1 267 operacji z powodu raka tarczycy

312 operacji przytarczyc

w tym: 209 z powodu wtórnej i trzeciorzędowej
nadczynności
~ 15 operacji tarczycy profilaktycznych w
mutacji RET
~ 25 operacji guzów endokrynnych przewodu
pokarmowego
621 operacji guzów nadnerczy rocznie
w tym: 137 techniką wideoskopową

wykonujących ponad 200 operacji
z zakresu chirurgii

endokrynologicznej

Powierzchowny uraz głowy
38 000
Wstrząśnienie mózgu
20 114
Rany twarzoczaszki
16 346
Złamanie podudzia
14 600
Złamanie przedramienia
12 500
Złamanie kości udowej
9 021
Złamanie żeber i mostka
8 400
Złamanie kości czaszki
7 800
Oparzenia termiczne
6 754
Złamanie kręgosłupa
2 047

HOSPITALIZACJA W ODDZIAŁACH

ZABIEGOWYCH W ROKU 1997

Z POWODÓW URAZOWYCH

Odma
2 500
Uraz śledziony
1 500
Krwiak podtwardówkowy
1 400
Odmrożenia
1 350
Uraz wielonarządowy
1 259
Krwiak nadoponowy
880
Pęknięcie wątroby
837
Pęknięcie trzustki
170

62,4% zgonów w okresie przedszpitalnym
41% chorych dociera do szpitala w czasie 1 h
23% zgonów szpitalnych u chorych urazowych
Liczba wypadków samochodowych ze
skutkiem śmiertelnym 10% (w Belgii i
Niemczech 3%)

Polska jest w trakcie organizacji

oddziałów i zespołów

Medycyny Ratunkowej

TRAUMATOLOGIA

MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA

3,5 do 4 mln rocznie (10% populacji) ulega urazom i zatruciom
z tego 350 000 jest hospitalizowanych (20% hospitalizowanych)
w 1998 roku z powodu urazów i zatruć zginęło 25 115 osób

(średnio 78 na 100 000, w tym 120 mężczyzn i 36 kobiet)
w roku 1999 w Polsce
55 106 wypadków drogowych w których zginęło 6 730 osób
a zostało rannych 68 500 osób
116 425 wypadków przy pracy w których zginęło 651 osób
130 653 wypadki w szkołach w tym zginęło 120 osób
urazy sportowe 5 680 66% staw kolanowy

26% ścięgno Achillesa i staw ramienny

utonięć 619 osób
zgony w górach 28 osób
samobójstwa 5 052 osoby
zabójstwa 1 072 osoby
zamarznięcia 185 osób

kierowcy 43%

piesi 33,5%
inne

pojazdy19,5%

Badanie chorego (jama

brzuszna)

Pierwsze pytanie o charakterze otwartym

– Co dolega? i pozwolić choremu w miarę szeroko opowiedzieć o

dolegliwościach

1. Warunki badania
2. Nawiązanie kontaktu logiczno-słownego

i

zdobycie zaufania chorego !

zdobycie zaufania chorego !

3.

3. Badanie

podmioto

we

4. Badanie

przedmioto

we

5. Badania

dodatkow

e

Badanie chorego (jama
brzuszna)

4. Dalsze pytania na zasadzie „step by step” – jasne, krótkie,

bez sugerowania dolegliwości wg schematu:



od kiedy?,



okoliczności,



natężenie,



promieniowanie,



charakter (kolka, okresowy,
stały),



poprzednie epizody,



czynniki łagodzące.

a) Bóle brzucha początek –

(dolores)

b) Nudności, wymioty –

(nausea) (vomitus)



okoliczności,



związek z posiłkami,



treść wymiocin,



poranne (stenoza)?,



miserere (kałowe)



objętość

Badanie chorego (jama
brzuszna)



dysfagia (dysphagia)



reflux



zgaga (pyrosis)



treść przełykowa (regurgitatio)



odbijanie (ructatio)



ubytek masy ciała (inanitio)

c) zaburzenia łaknienia

– niechęć do posiłków mięsnych
i trudności w połykaniu
– niechęć do posiłków stałych –

d) wypróżnienia –



częstość (uczucie
niepełnego wypróżnienia)



konsystencja (kamienie)



krew (świeża, szklista)



pasożyty



wzdęcia (meteorismus)

obstipatio (habitualis)
diarhea – śluz
tenesmus – parcie
melaena – stolce smoliste

Badanie chorego (jama
brzuszna)



anuria



poliuria



nycturia



ostatnia miesiączka (OM)



zatrzymanie miesiączki
amenorhea

e) zaburzenia układu

moczowo-płciowego –

f) choroby przebyte
g) leki, używki
h) wywiady rodzinne

Nagły początek jest typowy dla perforacji wrzodu

żołądka

lub dwunastnicy, pęknięcia tętniaka aorty, pęknięcia

ciąży pozamacicznej, kolki nerkowej, wątrobowej,

skręt jądra, jajowodu, jelita, drążenie wrzodu do

trzustki.

Bóle trzewne, a bóle

Bóle trzewne, a bóle

somatyczne

somatyczne

splot słoneczny

podrażnienie otrzewnej

ściennej

mieszane

Peritonitis - Peritonismus

różnicowanie - perystaltyka !

Natężenie bólu: słaby, umiarkowany, silny, nie do zniesienia

wzrokowa skala analogowa bólu VAS

Bóle stałe, okresowe, napadowe, sezonowe

Promieniowanie bólu

Promieniowanie bólu

podział brzucha na okolice:

nadbrzusze

podżebrze

śródbrzusze

kwadrant boczno-lędźwiowy

dół biodrowy

podbrzusze

ok.pachwinowa

ok. nadłonowa

Promieniowanie bólu

Promieniowanie bólu

podział brzucha na okolice:

wątroba i drogi żółciowe

żołądek

i XII-nica

trzustka

n

e

rk

a

przydatki

jelito

serce

n

e

rk

a

śledziona

Bóle w przebiegu chorób

Bóle w przebiegu chorób

układowych

układowych



porfiria



cukrzyca



mocznica



angina abdominalis



tabes dorsalis

a - Kocherowskie
b - środkowa sternotomia
c - tylno-boczna torakotomia
d – torakotomia środkowa
e – przednio-boczna torakotomia
f – cięcie podżebrowe prawe
Kocherowskie
g - cięcie pośrodkowe górne
h – cięcie podżebrowe poprzeczne
i – przezprostne prawe górne
j – cięcie pośrodkowe dolne
k – przyprostne lewe dolne
l – cięcie skośne – naprzemienne
n – Pfannenstiela

Cięcia

Cięcia

a

a

c

c

d

d

n

n

j

j

l

l

b

b

f

f

h

h

i

i

g

g

e

e

m

m

Powiększenie rozmiarów

Powiększenie rozmiarów

brzucha

brzucha

miano (6xF)

1.

Fetus - ciąża

2.

Flatus (meteorismus) –
wzdęcie

3.

Faeces - masy karłowe

4.

Fat – otyłość

5.

Fluid (ascites) – płyn

6.

Fibrosis (tumor) – guz

Badanie przedmiotowe –

Badanie przedmiotowe –

przygotowanie chorego!

przygotowanie chorego!

a.

oglądanie

b.

osłuchiwanie

c.

badania palpacyjne

d.

opukiwanie

e.

badanie per rectum (

w pozycji

kolankowo-łokciowej lub na boku

)

Medicus sapiens semper digitum suum in ano tenet

Brak badania per rectum u chorego z krwawieniem

z dolnego odcinka i przy zaburzeniach defekacji

jest błędem sztuki !

Do wszystkich badań obrazowych i

Do wszystkich badań obrazowych i

endoskopowych kieruj chorego na

endoskopowych kieruj chorego na

czczo i po przygotowaniu jelita enemą

czczo i po przygotowaniu jelita enemą

lub fortransem

lub fortransem



Dłonie badającego!



Objaw chełbotania



Opukiwanie wątroby i śledziony



Guz Radlińskiego



Ciąża ! – spytaj o ostatnią
miesiączkę !

Badania dodatkowe:

I Laboratoryjne

– kał na krew utajoną, mocz, CRP, OB,

morfologia (leukocytoza – pał.- Schilling), cukier, mocznik

Markery nowotworowe:

Markery nowotworowe:



CEA antygen karcinoembrionalny

– rak odbytniczy

– rak pierwotny wątroby
– rak trzustki



AFP fetoproteina – rak pierwotny wątroby



CA 12-5 – antygen rakowy – rak jajnika



CA 19-9 – rak odbytnicy-rak trzustki



CA 15-3 – rak piersi



NSE – enolaza neuronowa – rak drobnokomórkowy
oskrzela



HCG - chorionogonadotropina – nowotwory narządu
rodnego



5-HIES – kwas 5 hydroksyindoloctowy – karcinoid



SP fosfataza – rak prostaty



PSA antygem specyficzny prostaty – rak prostaty



AP alkaliczna fosfataza – rak trzustki osteosarkoma

Badania obrazowe narządów jamy

Badania obrazowe narządów jamy

brzusznej

brzusznej

a)

badanie jednokonrastowe – doustne lub dojelitowe,
podanie środka cieniującego

b)

badanie dwukontrastowe – obok zawiesiny baru
podaje się również mieszaninę gazu, który rozszerza
światło przewodu pokarmowego i umożliwia ocenę
niewielkich powierzchownych zmian błony śluzowej.

I Badania rentgenowskie

Decyzja lekarza kierującego na badania obrazowe musi
uwzględniać dane wywiadu i badania fizykalnego, a następnie
wartość diagnostyczną, bezpieczeństwo dla chorego i koszt !!!

objaw palca

wskazującego

objaw tratwy

Badanie przepukliny rozworu przełykowego

w pozycji Trendelenburga

przepuklina
wślizgowa

okołoprzełykowa

krótkiego przełyku

przełyk Baretta

choroba Hirsprunga

Choroba Leśniowskiego-Crohna:
widoczne są pogrubiałe fałdy owrzodzenia,
guzki, przetoki i zwężenia,

ziarnistość błony

śluzowej jelita cienkiego.

Wrzodziejące zapalenie jelita

grubego:

(colitis ulcerosa)

zanik fałd i haustracji owrzodzenia

jelita

.

.

Uchyłkowatość

jelita

W niedrożności mechanicznej

W niedrożności mechanicznej

przewodu pokarmowego

przewodu pokarmowego

na zdjęciach RTG w pozycji

na zdjęciach RTG w pozycji

stojącej

stojącej

lub leżącej widoczne są

lub leżącej widoczne są

poziomy płynu

poziomy płynu

i rozdęte pętle

i rozdęte pętle

z gazem.

z gazem.

W perforacji

W perforacji

w pozycji stojącej

w pozycji stojącej

lub leżącej

lub leżącej

widoczny jest

widoczny jest

sierp gazu pod

sierp gazu pod

przeponą.

przeponą.

Guzy jelita grubego

Guzy jelita grubego

powiązane z

powiązane z

rozszerzeniem

rozszerzeniem

części

części

doprowadzającej

doprowadzającej

i zwężeniem

i zwężeniem

obwodowej części

obwodowej części

jelita (

jelita (

scirrus

scirrus

).

).

Przetoki pęcherzowo-jelitowe po
urazach
i przebiegu chorób nowotworowych

jesteśmy w stanie uwidocznić po podaniu
kontrastu barytowego do jelita
lub kontrastu jodowego
podanego
poprzez cystoskop.

Przetoki pęcherzowo-jelitowe po
urazach
i przebiegu chorób nowotworowych

Rektoskopia – sztywnym przyrządem
Kolonofiberoskopia,
Ezofagoskopia,
Gastroskopia,
Panendoskopia,
Endoskopowa cholangiopancreatografia
– ECPW
(przyrządy giętkie wykonane techniką
światłowodową,
lub z użyciem mikrokamery
zamontowanej
na końcówce roboczej)

Rektoskopia – sztywnym przyrządem
Kolonofiberoskopia,
Ezofagoskopia,
Gastroskopia,
Panendoskopia,
(przyrządy giętkie wykonane techniką
światłowodową,
lub z użyciem mikrokamery
zamontowanej
na końcówce roboczej)

Rektoskopia – sztywnym przyrządem
Kolonofiberoskopia,
Ezofagoskopia,
Gastroskopia,
Panendoskopia,
(przyrządy giętkie wykonane techniką
światłowodową,
lub z użyciem mikrokamery
zamontowanej
na końcówce roboczej)

Ultrasonografia:
obecnie podstawowe badanie z zakresu
diagnostyki obrazowej

zalety: tanie, ogólnie dostępne, nieszkodliwe dla
chorego,
powtarzalne, możliwość wykonania w domu i przy
łóżku chorego

wady: rozproszenie promienia w środowisku
powietrznym, mała przenikliwość, możliwość
nadinterpretacji i przeoczenia istotnych patologii w
trakcie badania

głowicą wprowadzaną do światła
przewodu pokarmowego lub
śródoperacyjnie w pobliżu narządu
badanego jest najbardziej czułą
metodą rozpoznawania procesu i
określenia zakresu nacieku

USG
endoskopowe

Ultrasonogra
fia:

Ultrasonogra
fia:

Ultrasonogra
fia:

BACC – pod kontrolą USG

podstawową metodą wczesnego

rozpoznawania nowotworu

Problem
incydentaloma !

Badanie rentgenowskie przy użyciu kilku
głowic poruszających się w osi chorego i
wykonujących nakładanie na siebie zdjęcia
warstwowe (tomografia spiralna, tomografia
16-to rzędowa).

CT -
komputerotomografia

CT -
komputerotomografia

Obrazy PET/TK

przypadkowo wykrytego

raka brodawkowatego

gruczołu tarczowego

o średnicy 7 mm (białe

strzałki)

CT -
komputerotomografia

Badanie jest przeciwskazane u osób z wszczepami z
metali ferromagnetycznych tj. rozrusznikami serca,
protezy metalowe, plomby amalgamatowe
i u osób z klaustrofobią (wymagają znieczulenia
ogólnego).

MRI – rezonans
magnetyczny

Jest to podstawowe badanie struktur mózgu i rdzenia

kręgowego !

Badania scyntygraficzne z użyciem
izotopów odzwierciedla czynność i
strukturę narządów.
Jest to podstawowe badanie w
poszukiwaniu narządów
odszczepionych, mikroprzerzutów
m.in. raka tarczycy (J

131

, J

125

, Tc

99

).

Medycyna
nuklearna

Guzek „chłodny” w środkowej

partii płata lewego

Guzek „zimny” w dolnej partii

płata prawego

Medycyna
nuklearna

Ultrasonografia: skopia w badaniu rentgenowskim i
techniki endoskopowe są badaniami obrazowymi
umożliwiającymi śledzenie w czasie rzeczywistym
pracy narządu oraz drogi przechodzenia igły,
cewnika, stentu do narządu docelowego i efektów
zamierzonego działania minimalnie inwazyjnych
technik diagnostycznych i leczniczych.
Podobne efekty uzyskujemy w technikach
endoskopowych śledząc obrazy przekazywane za
pomocą mikrokamery umieszczonej na końcówce
endoskopu lub za pośrednictwem soczewek i
światłowodów (w badaniach CT, MRI, PET
uzyskujemy jedynie obrazy odtwarzane
elektronicznie - virtualne).

Ultrasonografia zabiegowa i techniki

inwazyjne pod kontrolą radiologiczną i

kontrolą wzroku

w endoskopii

Ultrasonografia

zabiegowa

Ultrasonografia

zabiegowa

Ultrasonografia

zabiegowa

Ultrasonografia

zabiegowa

Endoskopia zabiegowa

Rozpoznanie

różnicowe

Wszystkie ostre choroby wymagają porównania z
chorobami
o podobnych symptomach m.in.
Ostre zapalenie wyrostka wymaga różnicowania z:
1. Limfadenitis mesenterialis - zapaleniem węzłów
chłonnych kreski
2. Zapaleniem prawych przydatków
3. Odcinkowym zapaleniem jelita
4. Zapaleniem pęcherzyka żółciowego
5. Mikroperforacja zakryta (tecta) wrzodu dwunastnicy
6. Uwięźniętą przepukliną udową i pachwinową
7. Chorobami układowymi
8. Kamica moczowodowa prawostronna
9. Zapaleniem uchyłka Meckela

Kwalifikacje do leczenia

operacyjnego

1. ze wskazań nagłych, m.in. zator tętnicy, pęknięcie tętniaka,
tamponada serca, urazowe pęknięcie śledziony, wątroby,
niedrożność dróg oddechowych

2. ze wskazań pilnych, m.in. zapalenie otrzewnej, niedrożność
mechaniczna, krwawienie z przewodu pokarmowego
niemożliwe do operowania techniką endoskopową, perforacja
przewodu pokarmowego, guz uciskający drogi oddechowe, np.
wole zamostkowe, krwiak opłucnej, odma wentylowa i wiotka
klatka, ostre zapalenie wyrostka i pęcherzyka żółciowego

3. operacje planowe: wszystkie schorzenia wymagające
wkroczenia operacyjnego, bez zagrożenia życia i ryzyka
nasilenia objawów
w terminie oczekiwania i przygotowanie do leczenia
chirurgicznego

4. wskazanie wybiórcze do leczenia operacyjnego – jeśli istnieją
alternatywne metody leczenia zachowawczego

bezwzględn

e

względn

e

Ocena ryzyka

operacyjnego

Przygotowanie do leczenia

operacyjnego