Leki stosowane w

cukrzycy

Cukrzyca

Jest przewlekłym schorzeniem będącym

następstwem zaburzeń gospodarki
węglowodanowej, polegającym na
gromadzeniu się glukozy we krwi,
zamiast jej składowania lub
wykorzystywania jako źródło energii.

Rodzaje cukrzycy



Cukrzyca typu I ( insulinoniezależna)



Cukrzyca typu II ( insulinozależna)



Cukrzyca ciężarnych

Cukrzyca typu I



Zwana także cukrzycą typu dziecięcego lub
młodzieńczego, ponieważ ujawnia się w
pierwszych 20 latach życia.



Spowodowana jest brakiem insuliny,
powstającym na skutek uszkodzenia komórek
beta wysp Langerhansa trzustki ( komórki te
jako jedyne wytwarzają insulinę).



Leczenie : głownie zastrzyki z insuliną

Objawy :



Zwiększone oddawanie moczu ( wielomocz)



Nadmierne pragnienie ( polidypsja)



Gwałtowna utrata masy ciała



Zmniejszenie odporności organizmu



Stałe uczucie zmęczenia



Niechęć do wysiłku fizycznego



W późniejszym okresie dochodzi do pogorszenia
ostrości wzroku



Pogorszenie koncentracji



W ciężkich przypadkach: zaburzenia
świadomości

Cukrzyca typu II

( cukrzyca dorosłych)



Występuje najczęściej po 40 roku życia – „cukrzyca
dorosłych”



Najczęstsza postać choroby



Przyczyna: zaburzone wydzielanie i działanie insuliny
(chorzy mało wrażliwi na działanie insuliny -
insulinooporność)



W powstawaniu choroby zasadnicza rolę odgrywają
czynniki genetyczne



Ujawnia się głównie u osób otyłych i starszych



Leczenie : leki doustne, w ostateczności insulina

Objawy :



Objawy pojawiają się dyskretnie, nie są
charakterystyczne, rozwijają się powoli, dlatego bywa
rozpoznawana dopiero po upływie lat.



Objawy cukrzycy typy I + skłonność do zmian na skórze,
grzybica międzypalcowa , zaburzenia w gojeniu ran,
zaburzenia ukrwienia u osób starszych ( uczucie
oziębienia stóp), świąd skóry, impotencja u mężczyzn,
przewlekłe zapalenia pochwy u kobiet.



Objawy pojawiają się , gdy organizm nie jest w stanie
dłużej wyrównywać zwiększonego stężenia glukozy we
krwi.

Cukrzyca ciężarnych

Jest przejściowym zaburzeniem, rozpoznawanym na
podstawie podwyższonego stężenia glukozy we krwi,
któremu może towarzyszy ć obecność obecność
glukozy w moczu.
Cukrzyca pojawia się u zdrowych dotąd kobiet, głownie
w III trymestrze i ustępuje po zakończeniu ciąży.
Stanowi zagrożenie dla płodu i matki.
U 30-50% kobiet u których stwierdzono cukrzycę
ciężarnych po upływie około 15 lat rozwinęła się
cukrzyca typu II

ZAGROŻENIA

Dla kobiety

Dla płodu



Przedwczesny poród



Stan przedcukrzycowy



Zwiększone

prawdopodobieństwo
cięcia cesarskiego



Duża masa urodzeniowa



Kwasica ketonowa



Wady wrodzone, m.in.

Cewy nerwowej i serca

Zespół metaboliczny

Zespół wzajemnie powiązanych czynników takich jak:



Zaburzenia przemainy glukozy



Zwiększonego stężenia triglicerydow



Zmniejszonego stężenia ‘’dobrego”cholesterolu HDL



Otyłości (zwiększony obwód w talii) oraz
nadciśnienia,

zwiększających istotnie ryzyko rozwoju miażdżycy i
cukrzycy typu II oraz ich powikłań naczyniowych.

Otyłość brzuszna
(centralna)

Farmakoterapia cukrzycy

1. Insuliny
2. Inhibitory alfa glukozydazy
3. Biguaniny
4. Pochodne sulfonylomocznika.

Insuliny

 Insuliny zwierzęce odgrywają marginalną

rolę

w terapii cukrzycy. Większość

stosowanych insulin to insuliny ludzkie
otrzymane metodami inżynierii
gnentycznej, w tym również insuliny
genetycznie modyfikowane.

 Celem terapii jest zapewnienie

podstawowego stężenia insuliny w okresie
pomiędzy posiłkami oraz odpowiedniego
stężenia insuliny po przyjęciu posiłku.

Podział insulin



Normalne



O szybkim i krótkim działaniu



O opóźnionym działaniu



Mieszanki insulin

Podawania insuliny od samego początku choroby

Podawania insuliny od samego początku choroby

wymagają wszyscy chorzy na cukrzyce typu I. Stałego

wymagają wszyscy chorzy na cukrzyce typu I. Stałego

leczenia insuliną wymagają także chorzy na cukrzyce

leczenia insuliną wymagają także chorzy na cukrzyce

typu II, u których leki podawane doustnienie nie

typu II, u których leki podawane doustnienie nie

przynoszą spodziewanego efektu terapeutycznego.

przynoszą spodziewanego efektu terapeutycznego.

Również w momencie pojawienia się powikłań takich

Również w momencie pojawienia się powikłań takich

jak retinopatia, nefropatia, polineuropatia należy

jak retinopatia, nefropatia, polineuropatia należy

włączyć insulinę. W cukrzycy typu II czasami

włączyć insulinę. W cukrzycy typu II czasami

konieczne staje się okresowe podawanie insuliny. Ma

konieczne staje się okresowe podawanie insuliny. Ma

to miejsce w stanach, w których jej produkcja przez

to miejsce w stanach, w których jej produkcja przez

organizm jest za mała do pokrycia aktualnych potrzeb

organizm jest za mała do pokrycia aktualnych potrzeb

(ostre i przewlekłe zakażenia, zabiegi operacyjne).

(ostre i przewlekłe zakażenia, zabiegi operacyjne).

Wskazania do

Wskazania do

stosowania insuliny

stosowania insuliny

Zazwyczaj przy cukrzycy typu I stosujemy 0.5 do

1.0 jm na kg masy ciała. W sytuacjach typu
zakażenie czy ciąża odpowiednio zwiększamy
dawkę. U chorych na cukrzycę typ II w przypadku
nieskuteczności leków doustnych dawki rzędu
0.2-0.3 jm/kg są dobre na początku, z czasem
zwiększa się je. U chorych otyłych często stosuje
się dawki rzędu 1.5jm/kg masy ciała.

Dawkowanie insuliny

Miejsca i techniki podawania insuliny

Insulina może być wstrzykiwana

w różne okolice ciała. Najlepiej, gdy lekarz ustali technikę

wstrzyknięcia i okolice podania insuliny.

Okolice wstrzyknięć :

 brzuszna
 udowa
 pośladkowa
 międzyłopatkowa
 ramienna

Zmieniaj miejsce wstrzyknięć !!!!!!!

Inhibitory alfa glukozydazy

Hamują enzym odpowiedzialny za rozkład

disaharydów jelicie .

Opóźniają wchłanianie cukrów prostych i obniżają
hiperglikemię poposiłkową.

Skutki uboczne: wzdęcia i biegunki.

Akarboza

Lek spowalniający prędkość wchłaniania przez
organizm pokarmów bogatych w skrobię i cukry.
W rezultacie, zwiększenie stężenia glukozy we
krwi po posiłku zostaje spowolnione. Akarboza
to inhibitor alfa-glukozydazy.

Stosowana jest w leczeniu cukrzycy typu 2,
dopuszcza się też jej przyjmowanie w cukrzycy
typu 1.

Biguaniny (metformina)

Lek poprawiający reakcję organizmu na insulinę i zapobiegający
zbyt dużemu wytwarzaniu cukru. Nie powoduje wzrostu masy
ciała oraz
działa korzystnie na profil lipidów.

MECHANIZM DZIAŁANIA:



Hamuje glikogenolizę i
glukoneogenezę w
wątrobę



Optymalizuje
wykorzystanie glukozy w
tkankach obwodowych

DZIAŁANIA

NIEPOŻĄDANE

:



Głównie zaburzenia
żołądkowo-jelitowe



Ryzyko wywołania
kwasicy mleczanowej

Tiazolidynodiony
(glitazony)

Leki wspomagające organizm w wykorzystywaniu własnej insuliny w
bardziej skuteczny sposób. Uwrażliwiają tkanki na działanie insuliny.

Działanie:



Zwiększają wychwyt glukozy i glikolizę



Hamują glukoneogenezę



Zmniejszają insulinooporność



Wzrost HDL, spadek LDL i całkowitego cholesterolu i trójglicerydów

Efekty uboczne :



obrzęki ciała, bóle głowy , zakażenia dróg oddechowych .

Pochodne sulfonylomocznika

Glikwidon

-Stymuluje wydzielanie insuliny w komórkach

trzustki, zwiększa wrażliwość tkanek na jej działanie.

Wskazania: cukrzyca typu II

Działania

niepożądane:

 Bóle brzucha
 Brak apetytu
 Nudności
 Wymioty
 Skórne reakcje

alergiczne

 Zaburzenia funkcji

wątroby

Przeciwwskazania:

 nadwrażliwość na lek
 Śpiączka cukrzycowa
 Kwasica cukrzycowa
 Ketonuria
 Ostre choroby zakaźne
 Zaburzenia czynności

wątroby i nerek

 Choroby tarczycy