Twór siatkowaty.
Twór siatkowaty.
Twór siatkowaty
Twór siatkowaty
albo
albo
układ
układ
siatkowaty
siatkowaty
(
formatio reticularis
formatio reticularis
) to
) to
sieć włókien nerwowych rozciągających
sieć włókien nerwowych rozciągających
się w pniu mózgu od
się w pniu mózgu od
międzymózgowia
międzymózgowia
do
do
rdzenia przedłużonego
rdzenia przedłużonego
, a następnie
, a następnie
przechodzących w twór siatkowaty
przechodzących w twór siatkowaty
rdzenia kręgowego
rdzenia kręgowego
.
.
W rdzeniu kręgowym twór siatkowaty
W rdzeniu kręgowym twór siatkowaty
znajduje się w warstwie pośredniej
znajduje się w warstwie pośredniej
pomiędzy istotą szarą tworzącą rogi
pomiędzy istotą szarą tworzącą rogi
(słupy) przednie i tylne, w pobliżu
(słupy) przednie i tylne, w pobliżu
kanału środkowego.
kanału środkowego.
Dzieli się na układ wstępujący,
Dzieli się na układ wstępujący,
wysyłający sygnały do wzgórza,
wysyłający sygnały do wzgórza,
podwzgórza i kory, oraz układ
podwzgórza i kory, oraz układ
zstępujący, otrzymujący sygnały od
zstępujący, otrzymujący sygnały od
nerwów czuciowych i móżdżku,
nerwów czuciowych i móżdżku,
przesyłane przez rdzeń kręgowy do
przesyłane przez rdzeń kręgowy do
mięśni.
mięśni.
Cechy neurytów tworu
Cechy neurytów tworu
siatkowego:
siatkowego:
Neuryty tworu siatkowatego mają następujące cechy
Neuryty tworu siatkowatego mają następujące cechy
charakterystyczne:
charakterystyczne:
•
ich dendryty słabo się rozgałęziają,
ich dendryty słabo się rozgałęziają,
•
neuryty dzielą się na gałęzie wstępujące i zstępujące,
neuryty dzielą się na gałęzie wstępujące i zstępujące,
•
komórki ich są w niektórych miejscach rozproszone.
komórki ich są w niektórych miejscach rozproszone.
Zawiera liczne jądra neuronów, np.:
Zawiera liczne jądra neuronów, np.:
jądro boczne
jądro boczne
jądro podtrójdzielne
jądro podtrójdzielne
jądro szwu
jądro szwu
jądro brodawkopodobne
jądro brodawkopodobne
jądro miejsca sinawego
jądro miejsca sinawego
jądro olbrzymiokomórkowe
jądro olbrzymiokomórkowe
jądro środkowe górne
jądro środkowe górne
jądro konarowo-mostowe nakrywki
jądro konarowo-mostowe nakrywki
jądro śródmiąższowe
jądro śródmiąższowe
Czynność:
Czynność:
Twór siatkowaty jest uważany za "generator energii" i
Twór siatkowaty jest uważany za "generator energii" i
reguluje procesy zachodzące w różnych częściach
reguluje procesy zachodzące w różnych częściach
OUN. Właściwą jego cechą jest zdolność do
OUN. Właściwą jego cechą jest zdolność do
modulowania bodźców czuciowych i ruchowych,
modulowania bodźców czuciowych i ruchowych,
które przez twór przebiegają.
które przez twór przebiegają.
Przez twór siatkowaty przechodzą także włókna
Przez twór siatkowaty przechodzą także włókna
nerwowe wychodzące z kory mózgowej (włókna
nerwowe wychodzące z kory mózgowej (włókna
zstępujące) i innych ośrodków. W ten sposób twór
zstępujące) i innych ośrodków. W ten sposób twór
siatkowaty działa pobudzająco na odbieranie
siatkowaty działa pobudzająco na odbieranie
pewnych informacji sensorycznych i blokowanie
pewnych informacji sensorycznych i blokowanie
innych.
innych.
Twór ten można porównać do urządzeń
Twór ten można porównać do urządzeń
sygnalizujących, zwrotnic i stacji przeładunkowych,
sygnalizujących, zwrotnic i stacji przeładunkowych,
łączących ze sobą duże stacje kolejowe.
łączących ze sobą duże stacje kolejowe.
. W obrębie układu siatkowatego mieszczą się:
. W obrębie układu siatkowatego mieszczą się:
1) niezbędne dla życia ośrodki nerwowe zlokalizowane w rdzeniu
1) niezbędne dla życia ośrodki nerwowe zlokalizowane w rdzeniu
przedłużonym (tj.: oddechowy, naczyniowo-ruchowy, sercowy),
przedłużonym (tj.: oddechowy, naczyniowo-ruchowy, sercowy),
2) połączenia z podwzgórzem, przez które wpływa na regulację jego
2) połączenia z podwzgórzem, przez które wpływa na regulację jego
czynności neurosekrecyjnych (neurohormony podwzgórza) oraz
czynności neurosekrecyjnych (neurohormony podwzgórza) oraz
funkcjonowanie ośrodków podwzgórzowych regulujących np.:
funkcjonowanie ośrodków podwzgórzowych regulujących np.:
temperaturę ciała, stan głodu lub sytości itp.,
temperaturę ciała, stan głodu lub sytości itp.,
3) ośrodki odpowiedzialne za sen i czuwanie,
3) ośrodki odpowiedzialne za sen i czuwanie,
4) drogi nerwowe łączące rdzeń kręgowy z korą mózgową, zapewniające
4) drogi nerwowe łączące rdzeń kręgowy z korą mózgową, zapewniające
odpowiedni stan wzbudzenia kory do przyjmowania informacji
odpowiedni stan wzbudzenia kory do przyjmowania informacji
napływających z obwodu (dotyczących bodźców czuciowych) oraz
napływających z obwodu (dotyczących bodźców czuciowych) oraz
przekazywania informacji z ośrodków w korze na obwód (dotyczących
przekazywania informacji z ośrodków w korze na obwód (dotyczących
odpowiedzi ruchowej organizmu),
odpowiedzi ruchowej organizmu),
5) połączenia pomiędzy podwzgórzem i
5) połączenia pomiędzy podwzgórzem i
odpowiedzialne za reakcje emocjonalne organizmu.
odpowiedzialne za reakcje emocjonalne organizmu.
Jest to typowy układ nieswoisty,
Jest to typowy układ nieswoisty,
który charakteryzuje się tym, iż
który charakteryzuje się tym, iż
pobudzenie jednego neuronu
pobudzenie jednego neuronu
przenosi się na rozległe obszary
przenosi się na rozległe obszary
układu siatkowatego i odwrotnie –
układu siatkowatego i odwrotnie –
pobudzenie wielu struktur może
pobudzenie wielu struktur może
spowodować uaktywnienie tylko
spowodować uaktywnienie tylko
określonego obszaru.
określonego obszaru.